Δημοσιεύουμε την ιδρυτική διακήρυξη της «ROSA», τη σοσιαλιστικής, φεμινιστικής καμπάνιας από τη Διεθνή Σοσιαλιστική Εναλλακτική – ISA, τη διεθνή οργάνωση στην οποία συμμετέχει το «Ξ».
Σε ολόκληρο τον κόσμο οι γυναίκες αντιστέκονται στη βία, τις διακρίσεις και την καταπίεση. Η συνειδητοποίηση ότι το καπιταλιστικό σύστημα δημιουργεί και τροφοδοτεί την καταπίεση κερδίζει έδαφος. Είναι ανάγκη να ορθώσουμε το ανάστημά μας και να υποστηρίξουμε τους αγώνες των γυναικών σε όλες τις χώρες. Στα βήματα της σοσιαλίστριας Ρόζα Λούξεμπουργκ και της ηρωίδας Ρόζα Παρκς, όλες εμείς που είμαστε οργανωμένες στο δίκτυο ROSA, είμαστε σοσιαλίστριες φεμινίστριες και έχουμε στόχο να συνεισφέρουμε στο χτίσιμο ενός κινήματος από τα κάτω, ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα και για έναν διεθνή αγώνα ενάντια στη γυναικεία καταπίεση.
Οι γυναίκες εργάτριες υφίστανται άγρια εκμετάλλευση στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος. Κερδίζουν 24% λιγότερα χρήματα από την εργασία τους σε σχέση με τους άντρες, σε ολόκληρο τον κόσμο. Στις γυναίκες αναλογεί πάνω από το 75% της απλήρωτης οικιακής εργασίας. Οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία των φτωχών στις μέρες μας. Μία στις τρεις γυναίκες στον πλανήτη έχει δεχτεί κάποιου είδους φυσική ή σεξουαλική βία στη ζωή της. Τα πράγματα όμως μπορούν να αλλάξουν!
Στη Λατινική Αμερική και στη Ρωσία, για παράδειγμα, οι δολοφονίες γυναικών που έχουν πάρει τη μορφή επιδημίας, βρίσκονται στο στόχαστρο του γυναικείου κινήματος που αναπτύσσεται. Ο έλεγχος που ασκείται πάνω στα σώματα των γυναικών ποικίλει, από την επιβολή ενδυματολογικού κώδικα από κάποιες κυβερνήσεις, μέχρι την αμφισβήτηση του δικαιώματος να παίρνουμε οι ίδιες την απόφαση γύρω από την εγκυμοσύνη και τη μητρότητα και την επιβολή εξουσίας μέσω του βιασμού ή της σεξουαλικής παρενόχλησης. Μια ασφυκτική, εκτός πραγματικότητας άποψη γύρω από τη σεξουαλικότητα, στιγματίζει οτιδήποτε βρίσκεται εκτός ή αντιτίθεται στην ετεροσεξουαλική νόρμα. Όλες υποφέρουμε από αυτή την κατάσταση με κάποιο τρόπο. Οι έμφυλοι ρόλοι στη σημερινή κοινωνία, διδάσκουν τους άντρες ότι πρέπει να διεκδικούν περισσότερο χώρο και τις γυναίκες ότι πρέπει να είναι πιο παθητικές.
Ενώνουμε τις δυνάμεις μας και δυναμώνουμε τη φωνή μας, οργιζόμαστε και απαιτούμε να έχουμε τον έλεγχο των σωμάτων μας. Οι αγώνες των γυναικών έχουν κερδίσει κάποιες σημαντικές νίκες τα τελευταία χρόνια. Ανάμεσά τους συλλογικοί αγώνες όπως το #MeToo, το «Καμιά λιγότερη» και άλλοι, έχουν βοηθήσει στην ανάπτυξη της συνείδησης ενάντια στη σεξουαλική παρενόχληση, ενώ σε κάποιες χώρες έχουν οδηγήσει στη θέσπιση αυστηρότερων νόμων και σε προγράμματα δράσης από την πλευρά των συνδικάτων. Απεργίες εργαζομένων ενάντια στη σεξουαλική παρενόχληση σε χώρους όπως τα McDonalds και η Google, δείχνουν το δρόμο για το πως μπορούμε να νικήσουμε. Σε άλλες περιοχές του κόσμου έχουμε επιτυχίες, όπως η αναγνώριση του δικαιώματος στην άμβλωση, ή η ανατροπή νόμων που επιτρέπουν σε βιαστές να παντρεύονται τα θύματά τους.
Αμέσως όμως μόλις το κίνημα χαλαρώσει, η καταπίεση θα επιστρέψει. Σε κάποιες περιπτώσεις βλέπουμε δικαστήρια να αφήνουν ελεύθερους βιαστές και να κατηγορούν το θύμα. Το τουρκικό κοινοβούλιο επανέφερε πρόσφατα τη συζήτηση για νόμο που θα επιτρέπει στους βιαστές να παντρεύονται τα θύματά τους, που είχε αποτραπεί από το κίνημα το 2016. Σε πολλές περιπτώσεις ο βιασμός χρησιμοποιείται ως όπλο σε καιρό πολέμου.
***
Οι καπιταλιστές βγάζουν τεράστια κέρδη μέσα από την εκμετάλλευση της μισθωτής εργασίας και ιδιαίτερα την εκμετάλλευση των γυναικών εργατριών, οι οποίες δουλεύουν σε χειρότερες συνθήκες και με χαμηλότερους μισθούς. Οι κυβερνήσεις προχωράνε σε δραστικές περικοπές του κοινωνικού κράτους γονατίζοντάς το, την ώρα που οι πλούσιοι και οι πολεμικές μηχανές κολυμπάνε στα χρήματα. Αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία προωθούν διαρκώς το ρατσισμό, το σεξισμό και την καταπίεση των ΛΟΑΤ+ ατόμων, προκειμένου να στρέψουν διαφορετικές κοινωνικές ομάδες τη μια ενάντια στην άλλη. Ακόμη και σε χώρες που θεωρούνται οι πιο προοδευτικές στον κόσμο υπάρχουν πισωγυρίσματα τόσο στη διεύρυνση των ταξικών διαφορών, όσο και στην ισότητα ανάμεσα στα φύλα. Αυτά αποτελούν δομικά στοιχεία του συστήματος.
Ο καπιταλισμός πρέπει να ανατραπεί. Είναι ένα σύστημα που προωθεί καθημερινά την ανισότητα, τις προκαταλήψεις, την πατριαρχία, την έμφυλη καταπίεση και την αντίληψη πως η μόνη φυσιολογική σεξουαλικότητα είναι η ετεροφυλοφιλία, δίνοντας στις γυναίκες και τα ΛΟΑΤ+ άτομα χαμηλότερους μισθούς και χειρότερες εργασιακές συνθήκες. Το καπιταλιστικό σύστημα βασίζεται στη μαζική ανισότητα και την καταστροφή και χαρακτηρίζεται από διαρκείς οικονομικές κρίσεις. Στις μέρες μας, τεράστιες ποσότητες χρημάτων ξοδεύονται για εμπορικούς πολέμους, προκειμένου να καθοριστεί το ποια ιμπεριαλιστική δύναμη θα έχει τον έλεγχο της παγκόσμιας αγοράς, ποια από αυτές θα έχει περισσότερα περιθώρια να κάνει τους φτωχούς ανθρώπους ακόμη φτωχότερους, να καταστρέψει τη φύση και τα δικαιώματα αυτοχθόνων πληθυσμών. Αποτέλεσμα αυτών των ανταγωνισμών είναι οι πόλεμοι, που προκαλούν θανάτους, δυστυχία και προσφυγικές ροές. Την ίδια ώρα, ο καπιταλισμός μας φέρνει όλο και πιο κοντά σε μια πλήρη κλιματική καταστροφή, συνεχίζοντας την αχαλίνωτη κατασπατάληση των φυσικών πόρων και εκλύοντας όλο και περισσότερα αέρια του θερμοκηπίου.
Το καπιταλιστικό σύστημα δε θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς τον τεράστιο αριθμό ωρών απλήρωτης εργασίας των γυναικών γύρω από το νοικοκυριό. Πολλές από αυτές τις δουλειές θα μπορούσαν να γίνουν με πολύ πιο αποτελεσματικό και περιβαλλοντικά φιλικό τρόπο, αν οργανώνονταν συλλογικά σε δημόσιες υπηρεσίες, παίρνοντας αυτό το βάρος από τις πλάτες των γυναικών.
***
Μέσα στο 2019 είδαμε εξεγέρσεις και κινήματα ενάντια στη λιτότητα, στη συστηματική ανισότητα και διαφθορά σε μια σειρά χώρες και συχνά οι γυναίκες βρίσκονταν τόσο πίσω από τη διοργάνωση, όσο και στην αιχμή του δόρατος αυτών των αγώνων. Σύμφωνα με κάποιες αναφορές, οι γυναίκες αποτέλεσαν τα δύο τρίτα των συμμετεχόντων στις κινητοποιήσεις στο Σουδάν και πάνω από το 40% των ανθρώπων που καταλάμβαναν πλατείες στο Ιράκ. Ο φεμινισμός ήταν ένα από τα κεντρικά χαρακτηριστικά του κινήματος στο Λίβανο, βαθαίνοντας το περιεχόμενό του. Το μουσικό δρώμενο ενάντια στους βιασμούς από τις φεμινίστριες στη Χιλή εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο σαν φωτιά σε ξερόχορτα.
Σε μια σειρά χώρες οι κρατικές δυνάμεις καταστολής βιάζουν, ή τυφλώνουν ανθρώπους με πλαστικές σφαίρες προκειμένου να καταστείλουν τις εξεγέρσεις τους. Αυτό συμβαίνει επειδή τα κράτη λειτουργούν όχι απλά για να προστατέψουν το νεοφιλελευθερισμό, αλλά συνολικά την καπιταλιστική οικονομία και την ταξική κοινωνία. Κάποια κράτη κυριαρχούνται από τη διαφθορά, την εθνική καταπίεση και τις θρησκευτικές διαμάχες, κυβερνώνται με τη μέθοδο του «διαίρει και βασίλευε», ενώ άλλες, οι λεγόμενες δημοκρατικές χώρες, κάνουν περικοπές και ιδιωτικοποιούν την υγεία, την παιδεία, διαλύουν τις ζωές των γυναικών και του συνόλου των εργαζομένων.
Φιγούρες όπως αυτές του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του προέδρου της Βραζιλίας Ζαίχ Μπολσονάρου, έχουν ενισχύσει την ανάπτυξη μαζικής οργής και κινημάτων ενάντια στις σεξιστικές τους αντιλήψεις. Η προσπάθειά τους να οργανώσουν επιθέσεις στα δικαιώματα των γυναικών προκειμένου να ενισχύσουν την επιρροή τους ανάμεσα σε μικρά, συντηρητικά τμήματα του πληθυσμού, είναι ένα δείγμα αδυναμίας και όχι δύναμης. Αυτά τα καθεστώτα μπορούν να ανατραπούν από μαζικά κινήματα. Η μισαλλοδοξία τους δε βρίσκει μαζική υποστήριξη. Γενικά, η πλειοψηφία των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο είναι οργισμένη με την ανικανότητα του καπιταλιστικού συστήματος να παρέχει ένα αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο και υποστηρίζει αριστερά, ή ακόμη και σοσιαλιστικά μέτρα. Δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής μια σταθερή πολιτική δύναμη που να μπορεί να δώσει έκφραση στο θυμό, γεγονός που έχει επιτρέψει σε δεξιές λαϊκιστικές πολιτικές δυνάμεις, ή αντιδραστικές οργανώσεις να καλύψουν το κενό σε κάποιες περιπτώσεις. Ένα από τα καθήκοντα που προκύπτουν για το παγκόσμιο γυναικείο κίνημα συνολικά, αλλά και για τις σοσιαλίστριες φεμινίστριες πιο συγκεκριμένα, είναι να παρέχει τις απαραίτητες απαντήσεις για το ποιος είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθηθεί.
Η ROSA δίνει τη μάχη για το δημοκρατικό σοσιαλισμό, που περιλαμβάνει:
- Αξιοπρεπείς μισθούς, συμβάσεις εργασίας και εξασφαλισμένα δικαιώματα εργασίας με πλήρες ωράριο. Κατάργηση των μισθολογικών διακρίσεων και του μισθολογικού χάσματος μεταξύ αντρών και γυναικών, όπως και των χαμηλών μισθών. Η εξίσωση των μισθών να χρηματοδοτηθεί από τα κέρδη των επιχειρήσεων, όχι από τη μείωση των μισθών των αντρών εργαζομένων!
- Δραστική μείωση των ωρών εργασίας χωρίς μείωση του μισθού. Έτσι θα ενισχυθεί η ισότητα και η δημόσια υγεία, ενώ θα εξασφαλιστούν εισοδήματα για όλους. Η εργασία πρέπει να είναι εξασφαλισμένη.
- Κοινωνικό κράτος για όλες και όλους. Αξιόπιστο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, γονικές άδειες και συντάξεις.
- Η κοινωνία πρέπει να είναι υπεύθυνη για ένα ποιοτικό σύστημα υγείας, δωρεάν παιδείας και βρεφικής φροντίδας, αξιοπρεπούς ζωής κατά την τρίτη ηλικία, εύκολη και φτηνή πρόσβαση σε απαραίτητα αγαθά όπως το νερό, η θέρμανση, ο ηλεκτρισμός, οι εγκαταστάσεις υγιεινής. Η οικογένεια δεν πρέπει να είναι πηγή ανισότητας. Χρειαζόμαστε αλλαγές που θα ξεκινήσουν τώρα, χρειάζονται ωστόσο τη μεταμόρφωση της κοινωνίας για να ολοκληρωθούν.
- Μάχη για ποιοτικά προσβάσιμα, δημόσια προγράμματα στέγασης, όπως και δωρεάν, ασφαλή και περιβαλλοντικά φιλικά μέσα μεταφοράς. Δε μπορούμε να βασιζόμαστε στον ιδιωτικό τομέα!
- Να σταματήσει η αντικειμενοποίηση των γυναικών, χρειάζεται να παλέψουμε για την αυτονομία των σωμάτων μας και για το δικαίωμά μας στην επιλογή, ενάντια στο trafficking και τη σεξουαλική εκμετάλλευση των γυναικών σε κάθε της μορφή.
- Η μάχη ενάντια στη σεξουαλική παρενόχληση, η έμφυλη βία και η αντικειμενοποίηση των γυναικών πρέπει να φτάσει σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας – από τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία, μέχρι την ειδική επιμόρφωση για τους λειτουργούς των κοινωνικών δομών, των υπηρεσιών υγείας, την αστυνομία, τα δικαστήρια και τα συνδικάτα
- Ανατροπή όλων των πατριαρχικών νόμων και τις διακρίσεις βάσει φύλου, διάλυση των θρησκευτικών δικαστηρίων και διαχωρισμός της εκκλησίας από το κράτος. Η εργατική τάξη, στην οποία ανήκουν και οι γυναίκες, τα συνδικάτα και οι τοπικές επιτροπές πρέπει να ασκούν δημοκρατικό έλεγχο στο δικαστικό και το αστυνομικό σώμα, προκειμένου να διασφαλίζεται η απονομή της δικαιοσύνης.
- Οι μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις, τα οικονομικά ιδρύματα, οι τράπεζες, πρέπει να ανήκουν συλλογικά στην κοινωνία και να ελέγχονται δημοκρατικά από τα κάτω από την εργατική τάξη και τους φτωχούς
- Η κοινωνία πρέπει να λειτουργεί δημοκρατικά και από τα κάτω σε όλα τα επίπεδα, με εκλεγμένους αντιπροσώπους χωρίς προνόμια και με πλήρη διαφάνεια
- Ολοκληρωτική μεταμόρφωση της κοινωνίας. Οι πόροι των βασικών τομέων της οικονομίας, ανάμεσα στους οποίους και οι τράπεζες και οι μεγάλες επιχειρήσεις να περάσουν σε δημόσια ιδιοκτησία, προκειμένων να χτιστεί μια οικονομία που δεν θα καταστρέφει το περιβάλλον και θα μπορεί να εξαλείψει τη φτώχεια και την καταπίεση. Η οικονομία πρέπει να είναι σχεδιασμένη από τους εργαζόμενους και υπό τον έλεγχό τους.
- Για ένα σοσιαλιστικό κόσμο, προσανατολισμένο στην ειρήνη και την ευημερία και ενάντια στην ιεραρχία και την καταπίεση. Για να ζουν οι άνθρωποι αρμονικά μεταξύ τους, αλλά και σε αρμονία με τα οικοσυστήματα, τα ζώα, το σύνολο της φύσης. Σε ένα σοσιαλιστικό κόσμο, θα μπορέσουμε να αναπτυχθούμε σαν άνθρωποι, απελευθερωμένοι από τους περιοριστικούς έμφυλους ρόλους και τη σεξουαλική καταπίεση.
- Είναι καθαρό ότι οι ιδέες του φιλελεύθερου-αστικού φεμινισμού, που προκρίνουν την παρουσία περισσότερων γυναικών στα κοινοβούλια και τα διοικητικά συμβούλια είναι αδιέξοδες. Γυναίκες ηγέτιδες, όπως η Τερέζα Μέη στη Βρετανία, η Άνγκελα Μέρκελ στη Γερμανία, η Κριστίν Λανγκάρντ στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, υποστήριξαν τις πολιτικές της βάρβαρης λιτότητας, που κατέστρεψαν τις ζωές και τις ευκαιρίες και καταστρατήγησαν τα δικαιώματα των γυναικών της εργατικής τάξης. Προκειμένου να πετύχουμε πραγματική ισότητα πρέπει να αλλάξουμε το σύστημα και όχι απλά να προσθέσουμε μερικές γυναίκες σε θέσεις εξουσίας της τάξης που μας εκμεταλλεύεται. Η μάχη για πραγματική αλλαγή του συστήματος απαιτεί τη συμμετοχή των εργαζομένων όλων των φύλων και την ενιαία τους πάλη για τη βελτίωση των ζωών μας.
***
Η ROSA παλεύει για το χτίσιμο μαχητικών κινημάτων των γυναικών, των ΛΟΑΤ+ ατόμων και των εργαζομένων, που θα βάζουν μπροστά το σοσιαλιστικό φεμινισμό και τον αντιρατσισμό. Κάθε μορφή σεξισμού ή προκατάληψης διασπά την εργατική τάξη και αποδυναμώνει τον αγώνα. Πρέπει επομένως να καταπολεμήσουμε αυτές τις αντιλήψεις. Ο σοσιαλιστικός φεμινισμός περιλαμβάνει τους εργαζόμενους όλων των φύλων, των οποίων η συνείδηση μπορεί να διευρυνθεί μέσα από τους αγώνες και τη συζήτηση.
Όταν βρισκόμαστε σε απεργιακές κινητοποιήσεις, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι θα χτυπήσουμε το σύστημα εκεί όπου θα έχει τις μεγαλύτερες απώλειες, στο σταμάτημα της παραγωγής και επομένως των κερδών του. Οι μεγάλες επιχειρήσεις είναι αυτές που έχουν την πραγματική εξουσία πάνω στην κοινωνία και αυτή την εξουσία πρέπει να αμφισβητήσουμε.
Η εργατική τάξη έχει μια μοναδική, ισχυρή θέση, καθώς βρίσκεται στο κέντρο της παραγωγικής διαδικασίας. Αυτή η δύναμη γίνεται εμφανής μέσα από τις απεργίες και άλλες μορφές αγώνα που σταματούν ή βάζουν εμπόδια στην παραγωγική διαδικασία και μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και ολόκληρες χώρες σε στασιμότητα. Με τον όρο «εργατική τάξη» εννοούμε τους ανθρώπους το εισόδημα των οποίων εξαρτάται από τη μισθωτή εργασία (τόσο στην οικονομία όσο και στην παραοικονομία) όπως και τις οικογένειές τους.
Οι απεργιακές κινητοποιήσεις και το μπλοκάρισμα της οικονομίας δεν αρκούν. Εκεί όπου αναπτύσσονται κινήματα και απεργίες, πρέπει να προχωρήσουμε στο χτίσιμο επιτροπών, στις οποίες ο κόσμος που συμμετέχει στο κίνημα θα αποφασίζει όχι μόνο πως θα προχωρήσει το κίνημα, αλλά και πως θα λειτουργεί η κοινωνία συνολικά. Με αυτό τον τρόπο «χτίζουμε» τη δύναμη που θα αμφισβητήσει την πολιτική εξουσία του κράτους.
Η 8η Μάρτη, παγκόσμια ημέρα γυναικών, έχει μια μακρά παράδοση, που περιλαμβάνει τη ρωσική επανάσταση, η οποία ξεκίνησε την ημέρα της επετείου, όταν γυναίκες εργαζόμενες στα ταχυδρομεία κατέβηκαν σε απεργία. Αυτά τα γεγονότα οδήγησαν στην επανάσταση που κορυφώθηκε με την κατάληψη της εξουσίας από την εργατική τάξη τον Οκτώβρη του 1917.
Σήμερα ο διεθνισμός και οι αγώνες των γυναικών εξαπλώνονται σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο διεθνής σοσιαλιστικός φεμινισμός θα ισχυροποιηθεί και θα ενοποιηθεί με τους αγώνες των εργαζομένων, του αντιρατσιστικού και του περιβαλλοντικού κινήματος. Με την εργατική τάξη στην εμπροσθοφυλακή, η δύναμη αυτή θα είναι πάρα πολύ ισχυρή.
Χρειαζόμαστε:
- Διαδηλώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο κατά την 8η Μάρτη, παγκόσμια ημέρα των γυναικών. Μαζικούς αγώνες και απεργιακές κινητοποιήσεις σε εργασιακούς χώρους και χώρους εκπαίδευσης όπου αυτό είναι δυνατό.
- Δημοκρατικά, μαχητικά συνδικάτα που να παλεύουν και για τα γυναικεία δικαιώματα σε όλη τη διάρκεια του χρόνου.
- Να χτίσουμε σοσιαλιστικές φεμινιστικές επιτροπές σε σχολεία, χώρους εργασίας και τοπικές κοινότητες, όπου προκύπτουν προβλήματα, αλλά και αγώνες.
- Να χτίσουμε κινήματα για να αντιμετωπίσουμε την απειλή που αποτελούν οι ακροδεξιοί εξτρεμιστές, αντιδραστικές συμμορίες, ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός και η κρατική βία.
- Να παλέψουμε για το χτίσιμο νέων πολιτικών κομμάτων, που θα αξιοποιηθούν ως εργαλεία για την ενοποίηση της εργατικής τάξης και των καταπιεσμένων, με σοσιαλιστικό πρόγραμμα και στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού.
