Δημοσιεύουμε άρθρο του Χρήστου Κεφαλή*
Είναι γνωστή η ιστορία του παπά που βάφτισε το κρέας ψάρι για να μπορέσει να φάει κρέας χωρίς να σπάσει τη νηστεία της σαρακοστής. Τη δόξα εκείνου του παπά έχει ζηλέψει τα τελευταία χρόνια ο μέχρι τούδε επικεφαλής της ΛΑΕ Π. Λαφαζάνης και η προσκείμενη σε αυτόν ιστοσελίδα Ίσκρα, που δεν έχουν αφήσει εθνικιστή και ακροδεξιό στον οποίο να μην αποδώσουν εύσημα προοδευτισμού, αριστεροσύνης και «αντιφασισμού», φαντασιαζόμενοι πως έτσι θα «φάνε» ένα μικροαστικό-εθνικιστικό ακροατήριο, κερδίζοντας την ψήφο του στις εκλογές. Μάλιστα, ο Λαφαζάνης και η Ίσκρα έχουν προοδεύσει τόσο στην τέχνη της απάτης και της αυταπάτης, που εκείνος ο παπάς θα έπρεπε να θεωρείται πρότυπο χριστιανικής ευλάβειας και φιλαλήθειας και ίσως ακόμη να ανακηρυχθεί άγιος της ορθοδόξου εκκλησίας.
Σε παλιότερα άρθρα μας είχαμε δείξει τη συστηματική προβολή των κάθε λογής εθνικιστών, ακροδεξιών και φασιστοειδών των ημερών μας από την Ίσκρα: η πλήρης υποστήριξη στο αιματοβαμμένο καθεστώς του Άσαντ στη Συρία, από κοινού με τους χρυσαυγίτες και τους νεοναζί όλης της Ευρώπης· η παροχή βήματος σε κάθε λογής εγχώριους (Αποστολόπουλος, Κυριακόπουλος, Γρίβας, Ιγγλέσης, Μηνάογλου, Στυλιανού, κοκ) και ξένους (Μπιουκάναν, Ρόμπερτς, αρθρογράφοι ρωσικών εθνικιστικών σάιτ τύπου Russia Insider, Zero Hedge, κοκ) εθνικιστές και ακροδεξιούς σχολιαστές, με δημοσίευση πλήθους κειμένων τους που καλούσαν σε υποστήριξη του Τραμπ και της Λε Πεν για τη σωτηρία της παγκόσμιας ειρήνης[1].
Στο παρόν κείμενο θα σταθούμε σε μια πλευρά της συστράτευσης του Λαφαζάνη και της Ίσκρα με τους ακροδεξιούς που δεν είχαμε συζητήσει σε εκείνα τα κείμενα: την υποστήριξή τους στις λεγόμενες ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ και την εμφάνιση των ακραίων αντιδραστικών ηγετών της σαν «αντιφασιστών». Αυτό θα μας επιτρέψει να αναδείξουμε για άλλη μια φορά την έμπρακτη υπηρεσία του Λαφαζάνη και της μερίδας των στελεχών της ΛΑΕ που τον ακολούθησε στα πρόσφατα χρόνια στην ακροδεξιά αντίδραση. Μια υπηρεσία που οδήγησε άλλωστε στη συντριβή της ΛΑΕ στις ευρωεκλογές και τις εθνικές εκλογές, την παταγώδη αποτυχία της να «φάει» έστω και ένα από τα κρέατα που βάφτιζε ψάρια και τη μετατροπή της σε «κρέας» για τα τσουκάλια του φασισμού.
Ζαχάρτσενκο και ΛΔ του Ντονέτσκ: τα προπύργια του κατά Ίσκρα σύγχρονου «αντιφασισμού»
Την αφορμή για το παρόν μας τη δίνει ένα άρθρο που αναρτήθηκε πρόσφατα στην Ίσκρα για τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τη δολοφονία του Αλεξάντρ Ζαχάρτσενκο, πρώην πρωθυπουργού της ΛΔ του Ντονέτσκ. Στο άρθρο αυτό ο Ζαχάρτσενκο παρουσιάζεται σαν ένας πρωτοπόρος αντιφασίστας.
«Ο Αλεξάντερ Ζαχαρτσένκο…», διαβάζουμε, «παράτησε τα εργαλεία του ως τεχνίτης για να συμμετάσχει στον αγώνα κατά του ουκρανικού νεοφασισμού και να αναδειχθεί ηγέτης της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, συμπυκνώνει πλήρως τον ταξικό κοινωνικό χαρακτήρα του αντιφασιστικού πολέμου που διεξάγει ο λαός του Ντονμπάς τα τελευταία πέντε χρόνια. Για την πρωτοπόρα και συνεπή αντιφασιστική του δράση ο Ζαχαρτσένκο δολοφονήθηκε σε ηλικία 42 ετών από Ουκρανούς φασίστες, με βομβιστική επίθεση, στις 31 Αυγούστου 2018»[2].
Ο αρθρογράφος μάλιστα μέμφεται την ευρωπαϊκή αριστερά που δεν αντιλήφθηκε αυτό το ρόλο του Ζαχάρτσενκο και δεν προσέτρεξε σε αλληλεγγύη στον ίδιο και στη ΛΔ του Ντονέτσκ, συγκρίνοντας αυτή τη στάση της πλειοψηφίας των αριστερών της Ευρώπης με τη στάση των ηγετών της Β΄ Διεθνούς στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν είχαν γίνει σοβινιστές, προδίδοντας το διεθνισμό.
«Η σιωπή μιας ευρωπαϊκής Αριστεράς που έχει υποτάξει την πολιτική της στις ιμπεριαλιστικές στρατηγικές επιδιώξεις του ευρωπαϊκού κεφαλαίου είναι τόσο εκκωφαντική, στην περίπτωση της αντιφασιστικής Αντίστασης που συνεχίζεται αμείωτη από το 2014 στο Ντονμπάς. Γιατί εκείνη η προδοσία του 1914, όταν τα μέχρι τότε φαινομενικά διεθνιστικά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα συναίνεσαν στη σφαγή του προλεταριάτου και των λαών της Ευρώπης χάριν των επιδιώξεων του κεφαλαίου, δεν ήταν κάτι συγκυριακό. Έναν αιώνα μετά και εφτά δεκαετίες από τον μεγάλο αγώνα για τη συντριβή του φασισμού, στον οποίο πρωτοστάτησαν οι λαοί της ΕΣΣΔ, το Ντονμπάς και μορφές όπως αυτή του Ζαχαρτσένκο, μας υπενθυμίζουν ότι διεθνισμός και αντιφασισμός δεν νοούνται χωρίς την ανεπιφύλακτη αλληλεγγύη με κάθε αγώνα κατά του κεφαλαίου, του ιμπεριαλισμού και του φασισμού»[3].
Αυτό το κείμενο δεν είναι κατά κανένα τρόπο μοναδικό. Στην Ίσκρα έχουν αναρτηθεί στο παρελθόν δεκάδες παρόμοια που εκφράζουν μια εξίσου θερμή υποστήριξη στις ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ και σε ηγέτες τους όπως ο Ζαχάρτσενκο, ο Μοζγκοβόι, ο Στρέλκοφ και άλλοι, ενώ δεν υπάρχει ούτε ένα που να εκφράζει την παραμικρή κριτική ή επιφύλαξη απέναντί τους. Μόνο στην ταμπέλα «Ντονμπάς» θα βρεθούν πάνω από μια ντουζίνα άρθρα, αρκετά από αυτά υπογραφόμενα από τον Α. Ζαφείρη, που απηχούν αυτό το πνεύμα.
Ενδεικτικά, την επαύριο της δολοφονίας του Ζαχάρτσενκο, δημοσιεύθηκε ένα υμνητικό κείμενο γραμμής γι’ αυτόν και τον πολέμαρχο της ΛΔ του Λουγκάνσκ Αλεξέι Μοζγκοβόι: «Ο Ζαχαρτσένκο είναι ο τελευταίος ηγέτης, μιας μακράς λίστας, επαγγελματικών δολοφονιών λαϊκών ηγετών του αντιφασιστικού κινήματος στο Ντονμπάς, με γνωστότερο ίσως τον Αλεξέι Μοζγκοβόι, επικεφαλής του θρυλικού πλέον Τάγματος “Φάντασμα” (σσ. «Πρίζρακ» στα ρωσικά), των Λαϊκών Πολιτοφυλακών της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουγκάνσκ, ο οποίος δολοφονήθηκε, επίσης, στις 23 Μαΐου 2015». Η Ίσκρα μεμφόταν μάλιστα την αντίδραση και τους φασίστες που «πιστεύουν ότι δολοφονώντας ανθρώπους που έγιναν σύμβολα, θα φοβίσουν, θα τρομοκρατήσουν, θα τελειώσουν με τον αντιφασισμό, τον αγώνα για το δίκιο και για τους ταπεινούς και καταφρονεμένους τούτου του πλανήτη». Και τελείωνε με τα λόγια, «Αθάνατος! Αντίο καπετάνιε αντιφασίστα!»[4]
Παρόμοια, το 2014, όταν οι «αντάρτες» είχαν σημειώσει μια σειρά επιτυχίες, η Ίσκρα πανηγύριζε γι’ αυτές: «Πανικόβλητη η Ουκρανία της αμερικανόδουλης κυβέρνησης Ποροσένκο εκλιπαρεί για άμεση συμφωνία με το λαϊκό στρατό της Νοβορωσίας, μπροστά στην ακάθεκτη επέλαση του τελευταίου… Διεθνείς αναλυτές τόνιζαν στην Iskra ότι η Δύση και πιο συγκεκριμένα ΗΠΑ και Γερμανική ΕΕ είναι ενδεχόμενο να υποστούν μεγάλη πολιτική και στρατιωτική ήττα στην Ουκρανία, η οποία να αλλάξει σε βάθος τα πολιτικά, γεωστρατηγικά, ακόμα και οικονομικά δεδομένα στην Ευρώπη αλλά και στον πλανήτη… Οι ρωσόφωνοι κατάφεραν να αντιστρέψουν την εις βάρος τους κατάσταση μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα στο τέλος Αυγούστου όταν και ανέλαβε αρχηγός όλων των Ενόπλων Δυνάμεων της Νέας Ρωσίας ο Ίγκορ Στρέλκοφ με αποτέλεσμα να υπάρξει πραγματικός συντονισμός, και να επιτευχθούν στρατηγικές νίκες, που έφεραν την καταρράκωση του ηθικού του κακώς εφοδιασμένου ουκρανικού Στρατού»[5]. Παρόμοιες ήταν οι εκτιμήσεις και σε ένα άλλο άρθρο, όπου εξαίρονταν οι επιτυχίες του «Λαϊκού στρατού της Νοβορωσίας», με ευμενείς αναφορές στους ηγέτες των ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ Ζαχάρτσενκο και Πλοτνίτσκι[6].
Τέλος, στη σειρά αλλά όχι και στη σημασία, ο Π. Λαφαζάνης είχε παραστεί και ήταν ομιλητής κατά την ίδρυση των γραφείων της αντιπροσωπείας της ΛΔ του Ντονέτσκ στην Αθήνα το Μάρτη του 2017. Εκεί, όπως αναφέρεται πάλι σε ρεπορτάζ στην Ίσκρα, είχε εκφράσει την αμέριστη υποστήριξη του ίδιου και της ΛΑΕ προς τη ΛΔ του Ντονέτσκ και τους «αντιφασίστες» ηγέτες της:
«Στα εγκαίνια της εγκατάστασης της Επίσημης Aντιπροσωπείας του Donetsk στην Αθήνα παρευρέθηκαν στελέχη της Λαϊκής Ενότητας με επικεφαλής τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, Γραμματέα του Π.Σ της ΛΑ.Ε. Ο Παναγ. Λαφαζάνης απηύθυνε χαιρετισμό στην τελετή των εγκαινίων, με τον οποίο χαρακτήρισε σημαντική μέρα για την Λαϊκή Δημοκρατία του Donetsk την εγκατάσταση της αντιπροσωπείας της στην Αθήνα. Υπογράμμισε την αλληλεγγύη της ΛΑ.Ε. στον αγώνα για την Δημοκρατία, ενάντια στο φασισμό και τον ολοκληρωτισμό στην Ουκρανία και τόνισε τη σημασία της πιστής τήρησης των συμφωνιών του Minsk, ως τον πιο πρόσφορο δρόμο για την ειρήνευση και τις δημοκρατικές εξελίξεις στην Ουκρανία»[7].
Και αυτά όλα συνοδεύονται από φωτό με τον επαναστατικό «αγιασμό» που έκανε ένας παπάς στα εγκαίνια των γραφείων και με φωτό της «αντιφασιστικής» σημαίας της ΛΔ του Ντονέτσκ, που έχει πάνω της τσαρικούς αετούς και την εικόνα του Αγίου Γεωργίου…
Για τον Λαφαζάνη και την Ίσκρα, λοιπόν, οι ηγέτες των ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, στο στιλ των Ζαχάρτσενκο, Μοζγκοβόι, Πλοτνίτσκι και Στρέλκοφ, είναι οι πρωτοπόροι αντιφασίστες της εποχής μας, τους οποίους αν δεν υποστηρίξουμε θα προδώσουμε το σοσιαλιστικό διεθνισμό όπως έκαναν το 1914 ο Κάουτσκι και ο Πλεχάνοφ. Είναι φανερό ότι αν έτσι έχουν τα πράγματα θα πρέπει να βγούμε από αύριο στους δρόμους και να βροντοφωνάζουμε υπέρ αυτών των «αντιφασιστών». Μόνο που πριν το κάνουμε θα πρέπει να ελέγξουμε πρώτα αν οι διαβεβαιώσεις αυτές έχουν κάποια σχέση με την αλήθεια.
Οι καιροί είναι δυστυχώς πονηροί και δεν ισχύει το «είσαι ό,τι δηλώσεις». Όσον αφορά δε τους προαναφερθέντες και ο πιο στοιχειώδης έλεγχος θα δείξει ότι –για να δανειστούμε μια προσφιλή παροιμία του Λένιν– όλοι αυτοί οι τύποι που λανσάρει η Ίσκρα έχουν τόση σχέση με τον αντιφασισμό όση ο φάντης με το ρετσινόλαδο, και ότι για να τους δεχτούμε σαν «αντιφασίστες» θα πρέπει να ευρύνουμε την έννοια του αντιφασισμού, τόσο ώστε να συμπεριλάβει τον ίδιο τον Χίτλερ και τον Γκέμπελς. Γιατί πραγματικά, όλοι τους είτε υπήρξαν κατά καιρούς μέλη νεοναζιστικών και ακροδεξιών ομάδων, είτε εξέφρασαν αντισημιτικές και ακραία σκοταδιστικές απόψεις, ώστε μόνο σε μια τέτοια ευρεία «αντιφασιστική» συμμαχία θα μπορούσε να βρουν επάξια θέση και αναγνώριση.
Μερικοί παράξενοι αντιφασίστες…
Πριν περάσουμε σε μια αναφορά στους «αντιφασίστες» αστέρες της Ίσκρα, θα πούμε δυο λόγια για τις ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ σε σύνδεση με τη ρωσική πολιτική στην περιοχή, ώστε να γίνει κατανοητό το πολιτικο-ιστορικό πλαίσιο της εμφάνισης και της δράσης τους.
Σύμφωνα με τους αρθρογράφους της Ίσκρα οι ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ δημιουργήθηκαν ως αποτέλεσμα μιας αυθόρμητης λαϊκής εξέγερσης που ξέσπασε το 2014 ενάντια στο καταπιεστικό καθεστώς του Κιέβου, το οποίο αποκαλούν φασιστικό. Τα καθεστώτα αυτά εμφανίζονται από την άλλη σαν ριζοσπαστικά και λαϊκά, έχοντας τις ρίζες τους στις παραδόσεις της ΕΣΣΔ, με ένα τύπο σοβιετικής διοίκησης.
Τίποτα δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Φυσικά, είναι αλήθεια ότι η ουκρανική κυβέρνηση που προέκυψε ως αποτέλεσμα του κινήματος του Μαϊντάν το 2014, μετά την ανατροπή της προηγούμενης διεφθαρμένης και εξίσου αντιδραστικής ρωσόφιλης διοίκησης του Γιανουκόβιτς, ήταν μια ιδιαίτερα αντιδραστική, ακροδεξιών τάσεων αστική κυβέρνηση, αν και όχι άμεσα φασιστική. Αλλά οι «εξεγέρσεις» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ δεν είχαν τίποτα να κάνουν με μια λαϊκή αντίδραση σε αυτή την κατάσταση. Απεναντίας, προέκυψαν ως μια αντίδραση του Κρεμλίνου στην αλλαγή πολιτικού προσανατολισμού της Ουκρανίας, που στρεφόταν πλέον προς τη Δύση. Αυτό ενείχε τον κίνδυνο για το καθεστώς του Πούτιν όχι μόνο της απώλειας του ελέγχου του στην Ουκρανία αλλά και της οικονομικής μελλοντικής διείσδυσης της ΕΕ στη Ρωσία μέσω Ουκρανίας. Ως αντίδραση σε αυτό, υποδαύλισαν και προκάλεσαν με δικές τους δυνάμεις και με συνεργασία ντόπιων εθνικιστών τις «εξεγέρσεις» στο Ντονμπάς, που οδήγησαν στη δημιουργία των λεγόμενων ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ.
Στην περιοχή του Ντονέτσκ ζουν περί τα 4,3 εκατ. άτομα, με τους Ουκρανούς να αντιπροσωπεύουν το 57% του πληθυσμού, τους Ρώσους το 38% και το υπόλοιπο 5% να κατανέμεται σε διάφορες μικρότερες εθνικές ομάδες (Έλληνες, Λευκορώσοι, Τάταροι, Εβραίοι, κοκ). Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν ξεκίνησαν οι ταραχές το 66% των κατοίκων έπαιρνε θέση υπέρ μιας ενιαίας Ουκρανίας, με μεγαλύτερη αυτονομία για το Ντονέτσκ, και μόνο ένα 18,2% υποστήριζε την ένωση με τη Ρωσία. Σε μια άλλη έρευνα το Μάρτη του 2014 το 77% καταδίκαζε τις καταλήψεις κυβερνητικών κτιρίων στις οποίες προέβαιναν τα αποσχιστικά κινήματα και μόνο ένα 16%, δηλαδή η μειοψηφία ακόμη και των Ρωσόφωνων, τις υποστήριζε[8].
Η διακήρυξη της ανεξαρτησίας των ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ έγινε το Μάη του 2014 μετά από ένα δημοψήφισμα στο οποίο, σύμφωνα με τους ηγέτες τους, το 89% ψήφισε υπέρ της «αυτοδιακυβέρνησης». Ωστόσο το αποτέλεσμα αυτού του δημοψηφίσματος δεν αναγνωρίστηκε από καμιά χώρα στον κόσμο, συμπεριλαμβανόμενης της Ρωσίας.
Η ίδρυση της «Νοβορωσίας» –μιας νέας κρατικής οντότητας που θα περιλάμβανε τις ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ και μελλοντικά πολλές ακόμη περιοχές της Ουκρανίας– αναγγέλθηκε από το Κόμμα της Νοβορωσίας, ένα νέο φιλορωσικό κόμμα ιδρυμένο στις 13 Μάη 2014, στο 1ο Συνέδριό του, στις 22 Μάη. Στο συνέδριο πήραν μέρος αξιωματούχοι της ΛΔ και της πολιτοφυλακής του Ντονέτσκ, όπως ο Πάβελ Γκούμπαρεφ. Πήραν όμως μέρος και Ρώσοι ακροδεξιοί, ταγοί του καθεστώτος Πούτιν. Ανάμεσά τους ο υπερεθνικιστής και σταλινικός συγγραφέας Αλεξάντερ Προχάνοφ, ο φιλοναζί μυστικοσύμβουλος του Πούτιν και θεωρητικός του ρωσικού εθνικισμού Αλεξάντερ Ντούγκιν και ο Βαλερί Κοροβίν. Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Ντούγκιν στο Συνέδριο το κράτος θα είχε ως πρωτεύουσα το Ντονέτσκ και επίσημη κρατική θρησκεία το χριστιανισμό, ενώ ο Γκούμπαρεφ ανήγγειλε ότι θα περιλάμβανε επίσης της περιοχές του Χαρκόβου, του Ντνιεπροπετρόφσκ, του Ζαπορόζιε, της Χερσώνας και κάμποσα ακόμη μέρη της Ουκρανίας, σε μια προοπτική ενοποίησης με τη Ρωσία[9].
Για να πάρουμε μια ιδέα για το τι «αντιφασιστικά» διαμάντια πρόκειται, ο Προχάνοφ είναι εκδότης της ακροδεξιάς εφημερίδας Ζάφτρα, η οποία έχει υποστηρίξει θερμά τη συνεργασία των εθνικιστών και ακόμη και των νεοναζί με τους σταλινικούς του ΚΚΡΟ, του κόμματος του Ζιουγκάνοφ. Το 1999 απεύθυναν έκκληση γι’ αυτή τη συνεργασία από τις σελίδες της ο στρατηγός Μακασόφ, ένας διαβόητος αντισημίτης, στέλεχος του ΚΚΡΟ, και ο επικεφαλής της Κου Κλουξ Κλαν Ντέιβιντ Ντιουκ. Η έκκληση, τιτλοφορούμενη «Εμείς μ’ εσάς, αδέρφια στον αγώνα», απευθυνόταν ονομαστικά στους «εθνικό-πατριώτες [διάβαζε νεοφασίστες] ηγέτες» Ζαν-Μαρί Λεπέν (Γαλλία), Γκέοργκ Χάιντερ (Αυστρία), Πίνο Ράουτι (Ιταλία), Ρίχαρντ Φράι (Γερμανία), Τζόνι Τίνταλ (Βρετανία), Τζέιμς Γιόρμερ (Σύνδεσμος Χριστιανικής Άμυνας ΗΠΑ)» και στον Ροζέ Γκαροντί[10].
Ο Ντούγκιν, από τη μεριά του, είναι ο κύριος θεωρητικός της «Ευρασίας», δηλαδή του στρατηγικού δόγματος του ρωσικού ιμπεριαλισμού, που υιοθετεί το καθεστώς του Πούτιν. Στη δεκαετία του 1990 υποστήριζε ανοικτά φιλοφασιστικές απόψεις που συνδύαζαν το λεγόμενο «εθνικομπολσεβικισμό» με τον ναζιστικό εσωτερισμό. Πέραν των φασιστικών συμπαθειών του ο Ντούγκιν είναι ένας συνωμοσιολόγος, υποστηρικτής της θεωρίας για τη δράση διαφόρων «φαλαγγών» στη Ρωσία που διέλυσαν την ΕΣΣΔ και τώρα απεργάζονται την εκπαραθύρωση του Πούτιν. Παλιότερα έκανε λόγο για την ύπαρξη μιας «Πέμπτης φάλαγγας» που περιλάμβανε σχεδόν όλη τη ρωσική διανόηση, ενώ αργότερα ανακάλυψε μια «Έκτη φάλαγγα», αποτελούμενη από εκείνους που παριστάνουν ότι είναι κάτι διαφορετικό, ενώ στην πραγματικότητα υποστηρίζουν την Πέμπτη Φάλαγγα. Το 2007 δήλωσε ότι «Δεν υπάρχουν πια αντίπαλοι της πολιτικής του Πούτιν [στη Ρωσία] και αν υπάρχουν, είναι διανοητικά άρρωστοι και θα έπρεπε να σταλούν για προφυλακτική ιατρική εξέταση»[11].
Πέραν αυτών ο Ντούγκιν είχε αλληλογραφία με τον Μιχαλολιάκο, στην οποία του εξέφραζε την αλληλεγγύη του στην περίοδο που ήταν στη φυλακή. Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα της Χρυσής Αυγής δήλωνε, μιλώντας σαν εκπρόσωπος του Πούτιν: «Θα επαναλάβω κάτι που είπε ο πρόεδρος Πούτιν, ότι φυσικός σύμμαχος της Ρωσίας θα είναι εκείνος που αντιτίθεται στην παγκοσμιοποίηση, τον φιλελευθερισμό και κάθε τι που συνιστά την πραγμάτωση της αμερικανικής ηγεμονίας. Εάν λοιπόν αυτή η δύναμη είναι η Χρυσή Αυγή, τότε ναι, εφόσον προστατεύετε την ταυτότητα και τη συνείδηση του λαού σας είστε φίλος μας και σίγουρα θα προβούμε στην συνεργασία που τόσο είναι επιθυμητή με τη χώρα σας»[12].
Παρόμοια είναι και η περίπτωση του Κοροβίν, ενός υπερεθνικιστή οπαδού του Ντούγκιν, αρθρογράφου στο www.geopolitika.ru.
Τέλος, ο Γκούμπαρεφ, ο οποίος αυτοανακηρύχθηκε το Μάρτη του 2014 «Λαϊκός κυβερνήτης του Ντονέτσκ» και ήταν ο πρώτος επικεφαλής της ΛΔ του Ντονέτσκ, πριν τον διαδεχτούν οι Μποροντάι και Ζαχάρτσενκο, είναι ένας σλαβόφιλος και φιλορώσος Ουκρανός. Παλιότερα ήταν μέλος της νεοναζιστικής παραστρατιωτικής ομάδας Ρωσική Εθνική Ενότητα, την οποία ο ίδιος έχει ευχαριστήσει δημόσια για τη στρατιωτική εκπαίδευση που έλαβε σε αυτή. Η συγκεκριμένη οργάνωση έχει στενές διασυνδέσεις με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες, υποστηρίζει τον εκτοπισμό από τη Ρωσία μειονοτήτων όπως οι Εβραίοι, Αζέροι, Γεωργιανοί, Αρμένιοι, Καζάκοι, Ουζμπέκοι και Τατζίκοι, ενώ μέλη της εντάχθηκαν το 2014 στην πολιτοφυλακή της ΛΔ του Ντονέτσκ υπό τον Γκούμπαρεφ[13].
Στο φως των παραπάνω καθίσταται σαφές πόσο αφελείς ή υποκριτές πρέπει να είναι κάποιοι για να θεωρούν τη δημιουργία των ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ ως προϊόν «αυθόρμητων λαϊκών κινημάτων», στρεφόμενων ενάντια στον «ουκρανικό φασισμό», που εκπληρώθηκαν από τον τοπικό πληθυσμό, χωρίς κανένα δήθεν ρωσικό δάκτυλο.
Όχι μόνο δεν αληθεύει αυτό, αλλά η σύνδεση με τη Ρωσία και με τις παραδοσιακές αξίες του μεγαλορωσικού εθνικισμού από την τσαρική εποχή –πέρα από τα σύμβολά της– κατοχυρώθηκε επίσημα και στο σύνταγμα της ΛΔ του Ντονέτσκ. Όπως αναφέρουν οι Τ. Αναστασιάδης και Π. Αυθίνος: «Στο κείμενο αυτό διακηρύσσεται ότι ο στόχος είναι η “δημιουργία ενός κυρίαρχου και ανεξάρτητου κράτους, προσανατολισμένου προς την παλινόρθωση ενός ενιαίου χώρου κουλτούρας και πολιτισμού του Ρωσικού Κόσμου, πάνω στη βάση των κοινωνικών θρησκευτικών, πολιτισμικών και ηθικών παραδοσιακών αξιών του, στην προοπτική της προσχώρησης στην Μεγάλη Ρωσία, διάδημα των εδαφών του Ρωσικού Κόσμου”. Επιπλέον στο σύνταγμα διασφαλίζεται η κεντρική θέση της ρωσικής εκκλησίας κατοχυρώνεται συνταγματικά η απαγόρευση των αμβλώσεων, το κράτος δεσμεύεται συνταγματικά ότι θα καταδιώκει τους ομοφυλόφιλους, ενώ προβλέπει επίσης ότι: “Το δικαίωμα στην ιδιωτική περιουσία είναι προστατευμένο από το νόμο”»[14].
Μήπως όμως οι μετέπειτα ηγέτες των ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ τύπου Ζαχάρτσενκο, Μοζγκοβόι, Πλοτνίτσκι και Στρέλκοφ που εκθειάζει η Ίσκρα είναι κάτι διαφορετικό, ώστε να προκύπτει ότι από ένα σημείο και μετά αναπτύχθηκε ένα πραγματικά «αντιφασιστικό» και «ριζοσπαστικό» κίνημα; Όχι μόνο δεν αληθεύει κάτι τέτοιο, αλλά μια ματιά στις βιογραφίες τους θα δείξει ότι πρόκειται για σκοτεινούς ακροδεξιούς τυχοδιώκτες εφάμιλλους με τους προηγούμενους.
Ο Ιγκόρ Στρέλκοφ, υπουργός άμυνας και στρατιωτικός διοικητής της ΛΔ του Ντονέτσκ το Μάη-Αύγουστο του 2014 είναι ένας Ρώσος εθνικιστής, πρώην στρατιωτικός και πρώην πράκτορας των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, που έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία, καθώς και στην προώθηση των ρωσικών πολιτικών στην Ουκρανία, την Τσετσενία, την Υπερδνειστερία και τη Βοσνία. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις έχει κατηγορηθεί για πλήθος εγκλήματα, δολοφονίες και απαγωγές αμάχων, ενώ εμπλέκεται και στην κατάρριψη της πτήσης 17 των Μαλαισιανών Αερογραμμών, που κόστισε τη ζωή σε 298 ανθρώπους, κυρίως Ολλανδούς πολίτες. Έχει αρθρογραφήσει στη Ζάφτρα του Προχάνοφ και συναντηθεί κατά καιρούς με τον Ντούγκιν και άλλους Ρώσους ακροδεξιούς. Το 2016 ίδρυσε το Ρωσικό Εθνικό Κίνημα που έχει σαν στόχο να «ενώσει τη Ρωσική Ομοσπονδία, την Ουκρανία, τη Λευκορωσία και άλλες ρωσικές χώρες σε ένα ενιαίο πανρωσικό κράτος και να μετασχηματίσει ολόκληρο το έδαφος της πρώην ΕΣΣΔ σε μια άνευ όρων ζώνη της ρωσικής επιρροής», ταυτόχρονα δε να καταστρέψει τη «φιλελεύθερη φυλή» της ρωσικής ελίτ[15].
Το Μάρτη του 2015 ο Στρέλκοφ, σε μια συνέντευξή του στο Spiegel, δήλωσε ότι ήταν αυτός «που τράβηξε την σκανδάλη για τον πόλεμο» στο Ντονέτσκ και «έπεισε τον Πούτιν να επέμβει στρατιωτικά στην Ουκρανία». Όταν «τον Απρίλιο ο ίδιος, μαζί με ένοπλους ατάκτους από τη Ρωσία έφτασε από την Κριμαία στο Σλοβιάνσκ, που βρίσκεται ανάμεσα στο Ντόνετσκ και το Χάρκοβο», παραδέχτηκε, «στην αρχή κανείς εκεί δεν ήθελε να πολεμήσει… Στη συνέχεια αυτός και οι άνδρες του επιτέθηκαν σε ένα αστυνομικό τμήμα στο Σλοβιάνσκ». Στο ίδιο δημοσίευμα αναφερόταν ακόμη ότι ο Στρέλκοφ είναι ήρωας και σύμβολο της ρωσικής ακροδεξιάς και ότι θεωρεί την Περεστρόικα «προδοσία». «Ο Στρέλκοφ επιθυμεί να δει την αναστήλωση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, υπό την ηγεσία ενός ολοκληρωτικού ηγέτη και ονειρεύεται έναν τσάρο στο πρότυπο του Στάλιν. Η ανθρωπότητα, λέει, έχει πολύ μικρή εμπειρία με τη δημοκρατία, και για αυτό ο ίδιος υποστηρίζει μια ορθόδοξη μοναρχία»[16].
Ο «ηρωικός αντιφασίστας» κατά την Ίσκρα πολέμαρχος του Λουγκάνσκ Αλεξέι Μοζγκοβόι ήταν στενός συνεργάτης του Στρέλκοφ ως το 2015, όταν δολοφονήθηκε, ενώ είχε σχέσεις και με τον ακροδεξιό Ρώσο πολιτικό Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι. Στο διαδίκτυο υπάρχουν φωτογραφίες του ίδιου στο γραφείο του με ακροδεξιά εμβλήματα: μια σημαία με νεκροκεφαλή και με τα λόγια «προσδοκώ ανάσταση νεκρών και ζωή του μέλλοντος αιώνος αμήν», την τελευταία φράση από το χριστιανικό «πιστεύω». Είναι η σημαία που χρησιμοποιούν οι Ρώσοι «ορθοδοξοφασίστες», ομάδες ακροδεξιών κυρίως μεταξύ των Κοζάκων που συνδυάζουν την πίστη στην ορθοδοξία με την εκπαίδευση στις πολεμικές τέχνες[17].
Για το μεσαιωνικό σκοταδισμό του Μοζγκοβόι ενδεικτική είναι η διαταγή που εξέδωσε τον Οκτώβρη του 2014 για τον περιορισμό των γυναικών στις δουλειές του σπιτιού και την απαγόρευση, με ποινή φυλάκισης, της εισόδου τους σε καφετέριες και παμπ. Σε συνέντευξή του δικαιολόγησε τη διαταγή με τα ακόλουθα λόγια: «Αν αύριο δω σε μια καφετέρια, σε μια παμπ, έστω και μια νεαρή κοπέλα, θα συλληφθεί… Μια γυναίκα πρέπει να είναι ο φύλακας της εστίας, η μητέρα. Και τι είδους μητέρες γίνονται μετά από τις παμπ;… Μια γυναίκα θα έπρεπε να μένει στο σπίτι να ψήνει πιροσκί και μόνο να γιορτάζει [να πίνει] στην Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Ήρθε η ώρα να θυμηθείτε ότι είστε Ρωσίδες! Ήρθε η ώρα να πάρετε πίσω την πνευματικότητά σας!»[18]
Οι αρθρογράφοι της Ίσκρα ξελαρυγγιάζονται να αποκαλούν το ουκρανικό καθεστώς «φασιστικό», η αλήθεια όμως είναι ότι δεν έχει ακουστεί οι επικεφαλής του να κάνουν τέτοιες ακραία σκοταδιστικές, μεσαιωνικές δηλώσεις. Ακόμη και αν καταδικάσουμε την ουκρανική κυβέρνηση μια φορά σαν φασιστική, είναι φανερό ότι θα πρέπει να καταδικάσουμε δέκα και εκατό φορές σαν φασίστες τον Μοζγκοβόι και τους ομοίους του. Όσοι φωνασκούν για τον «ουκρανικό φασισμό» και από την άλλη εκθειάζουν τους Μοζγκοβόι σαν «λαϊκούς ήρωες» και «επαναστάτες», αποδεικνύουν με αυτό και μόνο την υποκρισία τους.
Ο Ιγκόρ Πλοτνίτσκι, πρόεδρος της ΛΔ του Λουγκάνσκ στα 2014-2017, είναι και αυτός ένας εθνικιστής μηχανορράφος. Ο ανοικτά διακηρυγμένος στόχος του ήταν «να επιστρέψει η ΛΔ του Λουγκάνσκ στο σπίτι της – τη Ρωσία, το ρωσικό κόσμο». Τον Ιούνιο του 2015 προέβηκε σε αντισημιτικές δηλώσεις, υποστηρίζοντας ότι το κίνημα του Ευρωμαϊντάν είχε εμπνευστεί από μια εβραϊκή κλίκα και ότι το πραγματικό του όνομα δεν ήταν Ευρωμαϊντάν αλλά Εβραιομαϊντάν[19]. Αυτού του είδους η συνωμοσιολογική ερμηνεία των γεγονότων ήταν σήμα κατατεθέν των ναζί, μια παράδοση που συνεχίζεται σήμερα από όλους τους ακροδεξιούς στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Το Φλεβάρη του 2015 ο ίδιος ο Ζαχάρτσενκο, σε μια συνάντηση με τον Πλοτνίτσκι, προέβηκε επίσης σε αντισημιτικές δηλώσεις, υποστηρίζοντας ότι η Ουκρανία κυβερνάται από «άθλιους Εβραίους» και «ναζι-εβραίους». «Δεν μπορώ να θυμηθώ», πρόσθεσε, «μια εποχή που οι Κοζάκοι να οδηγούνταν από ανθρώπους που δεν κράτησαν ποτέ ένα σπαθί στα χέρια τους»[20].
Οι Κοζάκοι, στους οποίους αναφερόταν συχνά ο Ζαχάρτσενκο, ήταν το στήριγμα της αντεπανάστασης το 1917 στη Ρωσία και οι πιο φανατικοί υποστηρικτές των Λευκών στασιαστών στη διάρκεια του ρωσικού εμφυλίου, παραδόσεις για τις οποίες τιμώνται από τον Ζαχάρτσενκο και τους ομοίους του. Αν οι αναφορές της ουκρανικής κυβέρνησης στον Μπαντέρα και τους συνεργάτες των ναζί είναι αντιδραστικές –όπως διαλαλούν σε όλους τους τόνους οι αρθρογράφοι της Ίσκρα, και όπως είναι όντως– δεν είναι φανερό ότι και οι αναφορές των Ζαχάρτσενκο στους Κοζάκους είναι εξίσου αντιδραστικές;
Ας σημειωθεί ακόμη ότι οι παραπάνω δηλώσεις του Ζαχάρτσενκο προβάλλονται από ακροδεξιά σάιτ όπως το «Αντιπληροφόρηση»[21]. Το συγκεκριμένο σάιτ υποστηρίζει συστηματικά τη Χρυσή Αυγή, διαφημίζει την εφημερίδα «Μακελειό», επιτίθεται υστερικά στους μετανάστες και αναρτά βίντεο με απολογητές των ναζί όπως ο Λόιχτερ, που αρνούνται το Ολοκαύτωμα. Προφανώς αυτοί οι ακροδεξιοί δεν καταλαβαίνουν καλά τι είναι αντισημιτισμός και από παρανόηση επικαλούνται τις δηλώσεις του Ζαχάρτσενκο, που δεν είχε ποτέ καμιά σχέση με τα φασιστοειδή και τους αντισημίτες…
Ο Ζαχάρτσενκο ήταν ένας σλαβόφιλος και ρωσόφιλος εθνικιστής ελαφρώς πιο λεπτεπίλεπτος από τον προκάτοχό του Μποροντάι. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Μποροντάι, τον διαδέχτηκε με δική του πρόταση επειδή ήταν ντόπιος του Ντονμπάς, «σε μια προσπάθεια της ρωσικής κυβέρνησης να δείξει στη Δύση ότι η εξέγερση ήταν ένα φαινόμενο με μαζική βάση». Το 2016 ο Ζαχάρτσενκο δήλωσε σε μια συνέντευξή του ότι η Ρωσία πρέπει να κατακτήσει τη Βρετανία και τότε θα αρχίσει ένας «χρυσός ρωσικός αιώνας». Είχε εκφραστεί επανειλημμένα ενάντια στα δημοκρατικά δικαιώματα, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «αυτή η γενιά ανατράφηκε στη δημοκρατία, το οποίο υπονοεί ότι μια οικογένεια μπορεί να έχει δυο πατέρες ή δυο μητέρες. Σε μένα αυτό είναι κατηγορηματικά μη αποδεκτό»[22].
Στις αμερικάνικες προεδρικές εκλογές του 2016 ο Ζαχάρτσενκο εκφράστηκε υπέρ της εκλογής του Τραμπ:
«Ναι, η ρητορική του Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας έδωσε την ελπίδα ότι η επιθετική εξωτερική πολιτική της Ουάσινγκτον θα μπορούσε να αλλάξει και οι ΗΠΑ να φροντίσουν τελικά τον εαυτό τους και όχι τους άλλους. Ωστόσο, καταλαβαίνω ότι ο Τραμπ θα γίνει μέρος του αμερικανικού πολιτικού συστήματος, αφού μετακομίσει στο Λευκό Οίκο. Και δεν αληθεύει αναγκαστικά ότι θα μπορούσε να το αντιμετωπίσει ενώ θα είναι εντός του το ίδιο όπως έκανε και τώρα που ήταν “έξω”. Αισθάνομαι λοιπόν, ας πούμε, μια προφυλακτική αισιοδοξία… Αν ο Τραμπ αναλάβει τον έλεγχο των Ναζί και των μπαντεριστών στο Κίεβο και αναγκάσει την Ουκρανία να ξεκινήσει έναν άμεσο διάλογο μαζί μας στο πλαίσιο της διευθέτησης των συγκρούσεων τότε είναι δυνατό να πούμε ότι ευνοούμε τη νίκη Τραμπ στις εκλογές»[23].
Αυτό το τελευταίο ειδικά είναι φτυστό με τα κατά καιρούς σχόλια του Αποστολόπουλου στην Ίσκρα και της ίδιας της Ίσκρα, για τον Τραμπ ως έναν αμφισβητία του αμερικάνικου κατεστημένου που εκφράζει τις ανησυχίες και τα συμφέροντα των απλών Αμερικανών. Η σύμπτωση είναι τόσο πλήρης, που πρέπει να αναρωτηθούμε για το ποιος αντιγράφει ποιον: η Ίσκρα αντιγράφει τον Ζαχάρτσενκο και τον Αποστολόπουλο ή ο Ζαχάρτσενκο και ο Αποστολόπουλος αντιγράφουν την Ίσκρα…
Παρόμοια θα μπορούσαν να ειπωθούν και για ένα πλήθος ακόμη ηγέτες των ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, όπως οι Τόλστιχ, Μπέντνοφ, Κόζιτσιν, Πριλέπιν, κ.ά. Ο Μπέντνοφ, για παράδειγμα, ένας εθνικιστής τύπου Στρέλκοφ, διοικητής ενός τάγματος στη ΛΔ του Λουγκάνσκ και υπουργός άμυνάς της για λίγες μέρες το 2014, είχε κατηγορηθεί για εγκλήματα ενάντια σε αμάχους. Δολοφονήθηκε το 2015 με εντολή του επικεφαλής της κυβέρνησης Πλοτνίτσκι, ο οποίος το 2016 ξεφορτώθηκε με τον ίδιο τρόπο μερικούς ακόμη αντιπάλους του, πριν ανατραπεί με τη σειρά του το 2017. Ο Τόλστιχ (Γκίβι) τον οποίο η Ίσκρα παρουσίαζε σαν ένα «ήρωα που έδωσε τη ζωή του για το λαό του», είχε σχέσεις με τον ακροδεξιό Ζιρινόφσκι και είχε επανειλημμένα κατηγορηθεί για βασανισμούς κρατουμένων[24]. Ο Κόζιτσιν, ένας Κοζάκος εθνικιστής με σημαντικό ρόλο στο Λουγκάνσκ το 2014-15, βαρυνόταν με πλήθος ληστείες ενώ εμφανίζεται στο διαδίκτυο μπροστά σε χριστιανικές σημαίες και φωτογραφίες του Πούτιν και του Βλαντισλάβ Σουρκόφ, του Ρώσου αξιωματούχου που επιβλέπει τις εξελίξεις στο Ντονμπάς. Τέλος, ο Ζ. Πριλέπιν, ένας Ρώσος λογοτέχνης, σύμβουλος του Ζαχάρτσενκο από το 2014 που το 2017 ίδρυσε στη ΛΔ του Ντονέτσκ ένα τάγμα εθελοντών, ήταν μέλος του φιλοναζιστικού Εθνικού Μπολσεβίκικου Κόμματος (ιδρυτικό μέλος του ήταν παλιά και ο Ντούγκιν) και έχει προβεί συχνά σε αντισημιτικές δηλώσεις[25]. Στην πραγματικότητα είναι αδύνατο να βρει κανείς έστω και έναν που να μην έχει υποστηρίξει εθνικιστικές ή ακροδεξιές απόψεις και να μη συνδέεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με τη ρωσική κυβέρνηση.
Οι αρθρογράφοι της Ίσκρα προσπαθούν να ηρωοποιήσουν τους ηγέτες των ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ. Επικαλούνται το γεγονός ότι κάμποσοι από αυτούς, όπως οι Ζαχάρτσενκο, Μοζγκοβόι, Παβλόφ, Γκίβι, κ.ά., δολοφονήθηκαν, για να εξάγουν θριαμβευτικά ως αυτονόητο το συμπέρασμα ότι οι δολοφονίες έγιναν από τους «φασίστες του Κιέβου» και αυτό αποδεικνύει ότι ήταν γνήσιοι αντιφασίστες. Αυτό όμως δεν είναι καθόλου αυτονόητο. Στην πραγματικότητα πολλές από αυτές τις δολοφονίες οργανώθηκαν από αντίπαλες φατρίες μεταξύ των «ανταρτών» για λόγους ελέγχου του «κινήματος» από την καθεμιά τους ή ακόμη ενδεχόμενα και από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες. Πέρα από τις προαναφερθείσες, για τον Μοζγκοβόι, π.χ., τη δολοφονία του οποίου η Ίσκρα αποδίδει στους Ουκρανούς, αναφέρεται ότι οι ίδιοι οι οπαδοί του την απέδιδαν στον επικεφαλής της ΛΔ του Λουγκάνσκ Ιγκόρ Πλοτνίτσκι[26].
Είναι άραγε αυτές οι εκτιμήσεις προϊόν κάποιας δικής μας προκατάληψης, μιας κακόβουλης πρόθεσης να μειώσουμε αυτούς τους «αντιφασίστες αγωνιστές»; Για να φανεί ότι δεν είναι έτσι θα σταθούμε στην ανάλυση ενός από τους εθνικιστές υποστηρικτές του Πούτιν και του Τραμπ στις ΗΠΑ, καθώς και των «ανταρτών» του Ντονμπάς, του The Saker, που με αφορμή τη δολοφονία ενός πολέμαρχου του Ντονέτσκ καταλήγει στο ίδιο ακριβώς συμπέρασμα, ότι οι δολοφονίες είναι απίθανο να ήταν έργο της ουκρανικής κυβέρνησης.
Ο The Saker είναι ένας αναλυτής που αναγνωρίζεται ως έγκυρος από τη διεύθυνση της Ίσκρα, η οποία έχει αναρτήσει κάμποσα άρθρα του μεταφρασμένα από τον Μ. Στυλιανού, τον εγχώριο μέντορα όλων αυτών των «αντιφασιστών». Στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν Ρώσο ονόματι Αντρέι Ραέβσκι, πρώην πράκτορα των ελβετικών μυστικών υπηρεσιών, που υποστηρίζει στο σάιτ του τις ρωσικές θέσεις για τη Συρία και για άλλα θέματα εξωτερικής πολιτικής, διανθίζοντάς με ορθόδοξες θρησκευτικές εικόνες, κοκ. Στις αναλύσεις του εμφανίζει τον Λένιν σαν «πράκτορα των Γιαπωνέζων» ενώ ακόμη και δικοί του πρώην συνεργάτες τον παρουσιάζουν σαν ένα καιροσκόπο που κολλά σε οτιδήποτε[27].
Παρ’ όλα αυτά, ο Saker είναι ένας πιο σοβαρός και αξιόπιστος αναλυτής από τους αρθρογράφους και τη διεύθυνση της Ίσκρα. Ο λόγος είναι ότι ενώ οι αρθρογράφοι της Ίσκρα είναι υποχρεωμένοι να ανακατεύουν μανιωδώς όλη την πραγματικότητα για να εμφανίζουν τους Ζαχάρτσενκο και τους εαυτούς τους ως «αντιφασίστες», ο Saker δεν αξιώνει τέτοιες περγαμηνές για τον εαυτό του. Εμφανίζεται σαν αυτό που πραγματικά είναι, ένας χριστιανορθόδοξος εθνικιστής, και αυτό του επιτρέπει να σχολιάζει πιο νηφάλια την πραγματικότητα.
Όταν δολοφονήθηκε ο Αρσέν Παβλόφ, ένας πολέμαρχος του Ντονέτσκ, τον Οκτώβρη του 2016, ο Saker δημοσίευσε στο σάιτ του μια ανάλυση όπου απέρριπτε ουσιαστικά το ενδεχόμενο να ήταν έργο των Ουκρανών (το ουκρανικό κράτος, συμπεριλαμβανομένων των μυστικών του υπηρεσιών, βρισκόταν τότε σε κατάσταση διάλυσης) ή των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, του Ισραήλ, κ.λπ., αναγνωρίζοντας ότι μόνο το Κρεμλίνο είχε τα μέσα να το κάνει:
«Ας χρησιμοποιήσουμε το φορμάτ “μέσο, κίνητρο και ευκαιρία” και να ρωτήσουμε – ποιος είχε τα μέσα. Οι Ουκρανοί: Συγχωρήστε με, αλλά δεν πιστεύω ότι οι Ουκρανοναζί είχαν τα μέσα. Οι Ρώσοι: Συγχωρήστε με πάλι, αλλά θεωρώ αναντίρρητο ότι το Κρεμλίνο είχε τα μέσα. Η CIA-SAD/SOCOM/USAISA/MI6/SAS/SBS/Mossad/IDF/ κ.λπ. κ.λπ. κλπ.: αμφιβάλλω πάρα πολύ. Θα έπρεπε να έχουν όχι μόνο μια ειδικά εκπαιδευμένη ομάδα κομάντο, την οποία όλοι έχουν, αλλά μία που θα ήταν αφανής στη ΛΔ του Ντονέτσκ, και αυτό το βρίσκω πολύ δύσκολο να το πιστέψω…». Αναφερόμενος στη θεωρία «ο Πούτιν το έκανε», εκτιμούσε παραπέρα: «Ναι, είχε σίγουρα τα μέσα. Και την ευκαιρία. Οι Ρώσοι κυβερνούν κρυφά τη Νοβορωσία και με οποιοδήποτε τρόπο κρίνουν κατάλληλο, και αν το ήθελαν θα μπορούσαν να σκοτώσουν οποιονδήποτε εκεί»[28].
Ο ίδιος συνέχιζε ότι οι Ρώσοι δεν είχαν κίνητρο να το κάνουν, αλλά αναφερόταν παραπέρα στην ανεπάρκεια και αδιαφορία των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, οι οποίες, ενώ «η Νοβορωσία είναι μέσα στην περιοχή ευθύνης των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας», αποδείχτηκαν τελείως ανίκανες να αποτρέψουν οποιαδήποτε από αυτές τις ενέργειες. Την ίδια εκτίμηση την επανέλαβε και σε σχόλιο μετά τη δολοφονία του Ζαχάρτσενκο[29].
Για τους κομμουνιστές είναι βέβαια αδιάφορο αν οι σκοτεινές αυτές φυσιογνωμίες δολοφονούνται μεταξύ τους, αν τους δολοφονεί το Κρεμλίνο ή αν το κάνουν οι αντιδραστικοί του Κιέβου. Δεν είναι διόλου απίθανο να ισχύουν και τα τρία και οι δολοφόνοι να διαφέρουν κατά περίπτωση. Η γενική εικόνα όμως είναι αυτή που δίνει ο Saker. Η ρωσική ηγεσία ελέγχει τη Νοβορωσία και δεν μπόρεσε να αποτρέψει ούτε μια από αυτές τις δολοφονίες. Αυτό δείχνει ότι οι «αντάρτες» είναι στην καλύτερη περίπτωση γι’ αυτήν αναλώσιμα υλικά, που της κάνουν για ένα διάστημα τη δουλειά της στην περιοχή και από κει και πέρα η ύπαρξή τους της είναι αδιάφορη, ή ίσως και ενοχλητική, όταν καμιά φορά ξεφεύγουν από τον έλεγχό της.
Να προσθέσουμε μόνο ότι ακόμη και ο Μοζγκοβόι, σε μια στιγμή ειλικρίνειας, έφτασε κοντά στο να το παραδεχτεί αυτό. Σε συνέντευξή του το Φλεβάρη του 2015 αναγνώρισε ότι αυτός και οι όμοιοί του παίζουν ουσιαστικά το παιχνίδι των Ρώσων ολιγαρχών: «Σε μεγάλο βαθμό», δήλωσε, «σκοτώνουμε ο ένας τον άλλο αντί να τιμωρούμε εκείνους που πρέπει να τιμωρηθούν. Βρισκόμαστε σε πόλεμο ενάντια στους ολιγάρχες και σκοτώνουμε για κάποιο λόγο ο ένας τον άλλο, τους εαυτούς μας. Κάνουμε συστηματική αυτοκτονία… Όσο δουλεύουν τα όπλα, θα υπάρχει μόνο θάνατος. Στρέψτε αντίθετα τα κεφάλια»[30].
Αυτό ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Οι «αντάρτες» των ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ δεν πολεμούν τους ολιγάρχες της Ουκρανίας. Στην πραγματικότητα υπηρετούν τους Ρώσους ολιγάρχες και έμμεσα και εκείνους της Ουκρανίας. Τους βοηθούν να κρατούν τους ρωσικής και ουκρανικής καταγωγής εργάτες της Ουκρανίας διαιρεμένους, να τους βάζουν να αλληλοεξοντώνονται, εμποδίζοντας τον κοινό αγώνα τους ενάντια σε όλους τους ολιγάρχες. Και αυτός είναι ο λόγος που πέρα από μερικά κομματίδια τύπου Μπορότμπα[31] –το αντίστοιχο της ΛΑΕ στην Ουκρανία– δεν υπάρχει καμιά αριστερή πολιτική δύναμη που να συντάσσεται μαζί τους, είτε στο ίδιο το Ντονμπάς, είτε στην Ουκρανία, είτε στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Βέβαια ο Μοζγκοβόι δεν μπορούσε να πάει παραπέρα από την παραπάνω γενική διαπίστωση. Αν το έκανε θα έπρεπε να παραδεχτεί ότι η εθνικιστική ιδεολογία του ίδιου και των ομοίων του είναι κατάλληλη μόνο για να τους κάνει υποχείρια των ολιγαρχών. Ακόμη και έτσι όμως δεν παύει να εκθέτει τους υποκριτές αρθρογράφους της Ίσκρα που εμφανίζουν τα ακροδεξιά εθνικιστικά κινήματά τους σαν «αντιφασιστικά».
Συμπερασματικά
Οι αρθρογράφοι της Ίσκρα, όπως παραθέσαμε στην αρχή της ανάλυσής μας, βεβαιώνουν ότι οι ηγέτες των ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ συνεχίζουν τον αντιφασιστικό αγώνα του σοβιετικού λαού και των κινημάτων αντίστασης των άλλων λαών στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και πως όσοι στην Αριστερά δεν το αναγνωρίζουν αυτό παίζουν τον προδοτικό ρόλο των σοβινιστών της Β΄ Διεθνούς.
Η ελάχιστη γνωριμία με τα γεγονότα καταρρίπτει πλήρως αυτούς τους ισχυρισμούς τους. Καταδεικνύει το δικό τους αντιδραστικό, σοβινιστικό ρόλο στην υπηρεσία του ρωσικού ιμπεριαλισμού και τον καθαρά φραστικό χαρακτήρα του «αντιφασισμού» τους που λειτουργεί απλά σαν ένα περιτύλιγμα για να σκεπάζουν τον αντιδραστισμό τους. Απλά προσπαθούν να πείσουν, τους άλλους και τους εαυτούς τους, ότι αφού καταγγέλλουν σε όλους τους τόνους σαν «φασίστες» την ουκρανική κυβέρνηση, άρα οι ίδιοι πρέπει οπωσδήποτε να είναι και να αναγνωρίζονται σαν «αντιφασίστες». Στην πράξη καταλήγουν σε μια διαβεβαίωση ότι ο «αντιφασισμός» στην εποχή μας συνίσταται στο να υποστηρίζουμε, απέναντι στους ιμπεριαλιστές της Δύσης, το ιμπεριαλιστικό και ακόμη πιο αντιδραστικό καθεστώς του Πούτιν.
Αυτό φυσικά δεν είναι κάτι πρωτότυπο ούτε μπορεί να γίνει δεκτό από κανέναν πραγματικό αριστερό και αντιφασίστα. Η ιστορία γνωρίζει πολλά παραδείγματα πολέμων που ήταν αντιδραστικοί και από τις δυο μεριές. Και σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, όπως και σε επαναστάσεις, οι αντιδραστικοί δεν διακήρυσσαν ποτέ ανοικτά τον αντιδραστισμό τους, απεναντίας προσπαθούσαν πάντα να τον κρύβουν. Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι ιμπεριαλιστές της Αντάντ πολεμούσαν τους ιμπεριαλιστές των Κεντρικών Δυνάμεων και οι ιμπεριαλιστές των Κεντρικών Δυνάμεων πολεμούσαν τους ιμπεριαλιστές της Αντάντ. Επιπλέον, οι πρώτοι μασκάρευαν τον ιμπεριαλισμό τους σαν έναν αγώνα για τη δημοκρατία, ενάντια στις μοναρχίες των Χοεντσόλερν και των Αψβούργων, εκεί που οι δεύτεροι εμφανίζονταν σαν μαχητές ενάντια στην παγκόσμια παντοκρατορία της Αγγλίας. Όλα αυτά όμως δεν έκαναν ούτε τους μεν ούτε τους δε «αντιιμπεριαλιστές». Τον Οκτώβρη του 1917 οι αντεπαναστάτες Καντέτοι και οι Εσέροι διεξήγαγαν την πάλη τους ενάντια στα Σοβιέτ συνασπισμένοι σε μια επιτροπή που ονομαζόταν Επιτροπή Σωτηρίας της Πατρίδας και της Επανάστασης, αυτό όμως δεν τους έκανε ούτε σωτήρες της πατρίδας, ούτε επαναστάτες.
Φυσικά υπάρχουν και θα υπάρχουν μερικοί φαιδροί δημοσιολόγοι, στο στιλ του Α. Αποστολόπουλου, που παριστάνουν ότι παίρνουν τοις μετρητοίς τις ψευδο-ριζοσπαστικές διακηρύξεις των αντιδραστικών, στις οποίες προβαίνουν κατά κόρο και οι σύγχρονοι ακροδεξιοί, λεπενιστές και άλλοι. Ο τελευταίος, για να ρίξουμε μια ματιά στις πιο πρόσφατες περιπλανήσεις του, παράτησε από το Φλεβάρη την αρθρογραφία του στην Ίσκρα, αρθρογραφεί όμως τακτικότατα στο εθνικιστικό σάιτ του Λυγερού. Στην παλιότερη αρθρογραφία του υποστήριζε φυσικά και αυτός τους «αντάρτες» του Ντονέτσκ χωρίς να πηγαίνει τόσο μακριά ώστε να τους εμφανίζει σαν «αντιφασίστες» – εκτιμούσε για παράδειγμα ότι «ο μέχρι πρότινος άξιος ηγέτης τους, ο Στρέλκοφ, ήταν φιλομοναρχικός με ριζοσπαστικές αντιλήψεις»[32]. Το ίδιο κάνει και τώρα, βεβαιώνοντας όμως ότι όλοι αυτοί, οι Όρμπαν, οι Σαλβίνι, μαζί και οι Στρέλκοφ, «Ούτε εθνικιστές είναι, ούτε φασίστες». Το να λέμε το αντίθετο σημαίνει να «βγάζουμε το φασισμό από τη ναφθαλίνη»[33], να κινδυνολογούμε ενώ τέτοιο πράγμα δεν υπάρχει. Όχι, η «ακροδεξιά […] είναι ψευδαίσθηση… ένα σκιάχτρο να φοβίζει τα σπουργίτια». Και τελοσπάντων, βρε αδελφέ, «Αν είναι ακροδεξιά, γούστο τους»[34]. Και το πρακτικό εξαγόμενο που προκύπτει απ’ όλα αυτά, σύμφωνα με άλλους έγκυρους αναλυτές του σάιτ, είναι ότι η Ελληνική Λύση είναι αυτή που φέρνει έναν αέρα «αντιφασιστικού δημοκρατικού πατριωτισμού»· «Η Χρυσή Αυγή βρήκε τον μάστορά της στον Βελόπουλο…»[35].
Όλα αυτά είναι εντελώς κατανοητά όταν προέρχονται από τους ακροδεξιούς. Το να παίρνουν όμως ορισμένοι «αντιφασίστες» τοις μετρητοίς τις διαβεβαιώσεις τους ότι δεν έχουν σχέση με την ακροδεξιά, όταν οι ίδιοι οι Αποστολόπουλοι που προσπαθούν να δημιουργήσουν αυτή την εντύπωση ομολογούν τελικά ότι είναι ακροδεξιοί, και να αξιώνουν μάλιστα να αναγνωρίσουμε τους Στρέλκοφ σαν «αντιφασίστες» γιατί διαφορετικά προδίδουμε τους αντιφασιστικούς αγώνες των λαών και γινόμαστε σοβινιστές σαν τη Β΄ Διεθνή, φανερώνει είτε ολοκληρωτική αφέλεια είτε ολοκληρωτική υποκρισία. Θυμίζει, όπως έλεγε σε ανάλογες περιπτώσεις ο Λένιν, την περίπτωση του ψιλικατζή που ορκίζεται διαλαλώντας στην αγορά την πραμάτεια του: «Πιστέψτε με, μα το Θεό, μου κοστίζει ακριβότερα!»
Η αλήθεια βέβαια είναι πολύ διαφορετική.
Η διάλυση της ΕΣΣΔ πυροδότησε όντως μια τεράστια αποσύνθεση του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος που μπορεί να συγκριθεί με τη χρεοκοπία της Β΄ Διεθνούς. Μόνο που το ρόλο των σοβινιστών και των προδοτών τον έπαιξαν και τον παίζουν οι αμετανόητοι ταγοί του σταλινισμού, που ταυτίστηκαν με το μεγαλορωσικό σοβινισμό του Στάλιν και τον οδήγησαν ως τις ακραίες του συνέπειες. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται όχι μόνο οι αρθρογράφοι της Ίσκρα και μορφές όπως οι ηγέτες των ΛΔ του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ που υπερασπίζουν αυτοί και μερικοί ακόμη φορείς των ίδιων απόψεων στην ελληνική Αριστερά[36], οι οποίοι κατά βάθος ποτέ δεν ήταν κομμουνιστές, αλλά και κόμματα όπως η ΛΑΕ και φυσιογνωμίες όπως ο Π. Λαφαζάνης.
Η δυστυχία στελεχών όπως ο Π. Λαφαζάνης και σχηματισμών όπως το Αριστερό Ρεύμα, που προήλθαν από τη διάσπαση του ΚΚΕ, ήταν ότι ποτέ δεν εκπλήρωσαν την αναγκαία μαρξιστική ρήξη με το σταλινισμό – μια ρήξη που θα έπρεπε να περιλαμβάνει την καταδίκη του σταλινισμού ως φορέα μιας γραφειοκρατικής εκφυλιστικής διαδικασίας στην ΕΣΣΔ και το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα, την ολόπλευρη κριτική των συνεπειών του και την υπεράσπιση ταυτόχρονα των θετικών στοιχείων της κληρονομιάς της ΕΣΣΔ. Ως αποτέλεσμα αναπαρήγαγαν τα σταλινικά πρότυπα, οικοδομώντας τη ΛΑΕ σαν ένα αρχηγικό, μικροαστικό κόμμα και φτάνοντας να εγκαταλείψουν πλήρως το μαρξισμό και να ταυτιστούν με την εθνικιστική και ακροδεξιά αντίδραση των ημερών μας, τον τραμπισμό και τον λεπενισμό. Ενήργησαν έτσι ως φορείς και υποχείριά της μέσα στην Αριστερά, υιοθετώντας και προβάλλοντας τα ιδεολογήματά της και δίνοντας προοδευτικά εύσημα στους εκπροσώπους της.
Η εκλογική συντριβή και η χρεοκοπία της ΛΑΕ ήταν το αποτέλεσμα αυτών ακριβώς των κατευθύνσεων και των επιλογών που επέβαλε η ηγεσία και πρώτα και κύρια ο επικεφαλής της ΛΑΕ. Η ηγεσία της ΛΑΕ μπορεί να προφασιζόταν στα ανοίγματά της στην ακροδεξιά ένα «νέο αριστερό πατριωτισμό» που θα άνοιγε δήθεν ριζοσπαστικές και ανατρεπτικές προοπτικές. Όμως αυτά όλα αποδείχτηκε ότι υπήρχαν μόνο στη φαντασία τους. Στην πράξη υπήρχε μόνο η υπηρεσία τους στην ακροδεξιά, η εμφάνιση των ακροδεξιών και νεοφασιστικών ρευμάτων που αμφισβητούν από τα δεξιά τις τωρινές φιλελεύθερες ελίτ ως «ριζοσπαστικών» και η υποστήριξη των εγχώριων εκπροσώπων τους που αγωνίζονται να δημιουργήσουν και εδώ έναν ελληνικό λεπενισμό, τύπου Ελληνικής Λύσης.
Ο κόσμος της Αριστεράς γύρισε δικαιολογημένα την πλάτη στη ΛΑΕ, αισθανόμενος ότι οι κατευθύνσεις της δεν είχαν καμιά σχέση με την υπόθεση της Αριστεράς, την υπόθεση του αγώνα για το σοσιαλισμό. Η ΛΑΕ και ο επικεφαλής της είναι σήμερα πολιτικά πτώματα και το καθήκον των κομμουνιστών και όλων των σκεπτόμενων αγωνιστών του κινήματος είναι να βάλουν μια ταφόπλακα πάνω τους.
Το δυστύχημα είναι ότι εκτός από τον ίδιο τον Λαφαζάνη και τους στενούς συνεργάτες του, εμπλάκηκαν και έγιναν συνένοχοι σε αυτή την πορεία, με τις υπεκφυγές και την πεισματική άρνησή τους να αναμετρηθούν με την αλήθεια, και μερικά στελέχη που υποκειμενικά ήθελαν και θέλουν να είναι μαρξιστές και κομμουνιστές. Το μόνο ζήτημα που παραμένει ανοικτό σήμερα είναι αν αυτά τα στελέχη, στο στιλ των Τόλιου, Ήσυχου και άλλων, θα βάλουν τον εαυτό τους επίσης κάτω από την ταφόπλακα ή θα βρουν το κουράγιο, έστω και καθυστερημένα, να προβούν σε μια έντιμη αυτοκριτική.
