Συνέντευξη με τον Παναγιώτη Μανδατζή, εργαζόμενο στην εφημερίδα Μακεδονία
Οι εργαζόμενοι στο συγκρότημα της «Μακεδονικής Εκδοτικής Εκτυπωτικής» (εφημερίδες Μακεδονία, Θεσσαλονίκη, Σπορ του Βορρά, κτλ) βρίσκονται αυτές τις μέρες σε 48ωρη απεργία με απόφαση της ΕΣΗΕΜΘ (Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας Θράκης). Αιτία η απόφαση της διοίκησης για «εκ περιτροπής εργασία» που θα έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των μισθών από 20% μέχρι και 50%.
Τη στιγμή που δημοσιεύεται η συνέντευξη η απεργία συνεχίζεται και επίκειται συνάντηση μεταξύ της εργοδοσίας και των προέδρων των ΔΣ των συνδικαλιστικών ενώσεων των εργαζομένων.
Ερ: Παναγιώτη, πες μας, γιατί γίνεται αυτή τη στιγμή η απεργία στη «Μακεδονία»;
Απ: Το περασμένο καλοκαίρι δεχθήκαμε την πρώτη κρούση από την εργοδοσία για εφαρμογή του νόμου Λοβέρδου 3846/2010 περί «Εγγυήσεων για την εργασιακή ασφάλεια», ο οποίος μεταξύ άλλων προβλέπει την εκ περιτροπής εργασία σε επιχειρήσεις που παρουσιάζουν μειωμένη δραστηριότητα. Πρόταση που απορρίφθηκε.
Ακολούθησαν μέσα στο καλοκαίρι και άλλες προτάσεις της εργοδοσίας, η οποία ήταν φανερό πως επιθυμούσε να περικόψει τους μισθούς με διάφορους ευφάνταστους τρόπους, ακόμη και ζητώντας «δανεικά» απ’ τους εργαζόμενους.
Όλες οι προτάσεις απορρίφθηκαν κυρίως γιατί η εργοδοσία δεν εγγυούταν τη διατήρηση των θέσεων εργασίας. Άλλωστε, οι εργαζόμενοι έχουν επιδείξει καλή διάθεση αποδεχόμενοι εδώ και δύο χρόνια τη μόνιμη καθυστέρηση ενός μήνα στην καταβολή της μισθοδοσίας. Όλο αυτό το διάστημα ακούγαμε ότι υπάρχει κάποιο αναπτυξιακό πλάνο, το οποίο ποτέ δεν είδαμε.
Μετά το καλοκαίρι, ενδεχομένως λόγω της εντατικοποίησης της εργασίας εξαιτίας των αυτοδιοικητικών εκλογών, επήλθε μια φαινομενική ηρεμία. Μέχρι που πριν από λίγες μέρες, και καθώς η διαδικασία υπογραφής συλλογικής σύμβασης εργασίας στα ΜΜΕ είχε βαλτώσει, η διοίκηση της Μακεδονικής Εκδοτικής Εκτυπωτικής επανήλθε με νέα πρόταση: εκ περιτροπής εργασία για όλους με μειώσεις στις απολαβές κατά 50%, δηλαδή θα δουλεύαμε τη μία εβδομάδα 3 μέρες και την άλλη 2. Στην άρνηση να συμφωνήσουμε σε κάτι τέτοιο, επανήλθε με νέα πρόταση, όπου είχε χωρίσει τους εργαζόμενους σε γκρουπ και, ανάλογα με το πόσο χρήσιμος θεωρούσε ότι είναι ο κάθε εργαζόμενος, όριζε πόσες μέρες την εβδομάδα θα δουλεύει ο καθένας. Π.χ., ο ανταποκριτής περιφέρειας θα δουλεύει 1 μέρα την εβδομάδα, ο φωτογράφος 3 μέρες την εβδομάδα, οι συντάκτες 3-4 μέρες κ.ο.κ. Οπότε, μιλάμε για μειώσεις στις απολαβές από 20% έως 50%, και για κάποιους πολύ περισσότερο.
Έγινε όπως προβλέπει ο νόμος μια διαβούλευση επίσημη με τους εκπροσώπους της Ένωσης Συντακτών. Και ενώ η Ένωση είχε πει ότι θα μελετήσει το σχέδιο και δεσμεύτηκε να φέρει δική της πρόταση, η εργοδοσία κήρυξε μονομερώς τη διαδικασία του διαλόγου άγονη και, από την επόμενη μέρα, εφαρμόζεται η εκ περιτροπής εργασία. Η διοίκηση ανήρτησε λίστες με ονόματα και ποιες μέρες θα δούλευε ο καθένας. Η δική μας απάντηση ήταν 48ωρες επαναλαμβανόμενες απεργίες. Το ίδιο έγινε και στον Αγγελιοφόρο, απλώς ήταν λίγο μικρότερη η επίθεση στις αμοιβές των εργαζομένων.
Ερ: Ποια είναι η γενικότερη κατάσταση στον χώρο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης; Γιατί υπάρχει αυτή η επίθεση προς την πλευρά των εργαζομένων;
Απ: Τα ΜΜΕ θεωρούνταν πάντοτε ένας κλάδος ευνοημένος, παρά τις συνθήκες γαλέρας που επικρατούν, τη «μαύρη», ανασφάλιστη εργασία, τα μπλοκάκια κ.λπ. Πολύς κόσμος έχει φορέσει στους εργαζόμενους στα ΜΜΕ την ταμπέλα «Αλήτες- Ρουφιάνοι- Δημοσιογράφοι», ότι είναι όργανα της εξουσίας κ.λπ.
Τώρα, επειδή ενδεχομένως κάποιοι μεγαλοεκδότες δεν κάνουν πια μπίζνες με το δημόσιο (βλέπε κατασκευαστικές) επειδή ίσως επιθυμούν να ελαχιστοποιήσουν το κόστος έκδοσης, προσπαθούν να εφαρμόσουν όλα τα αντεργατικά μέτρα της κυβέρνησης και της τρόικας, μετατρέποντας τον χώρο του Tύπου σε χώρο αντεργατικών πειραματισμών, ακόμη και σε Κερκόπορτα για την καταστρατήγηση των δικαιωμάτων του συνόλου των εργαζομένων.
Σκέφτονται ενδεχομένως ότι αν μπορέσουν να τα εφαρμόσουν σε έναν «ευνοημένο» κλάδο, τότε θα είναι πολύ πιο εύκολο να τα περάσουν και στην υπόλοιπη κοινωνία; Ή ότι ένας φοβισμένος δημοσιογράφος θα είναι πιο πειθήνιο όργανο;
Η αλήθεια είναι ότι η ενημέρωση με τα παραδοσιακά της μέσα περνάει κρίση, και με δική της ευθύνη. Δεν οσμίστηκε τις αλλαγές των καιρών και τις νέες τεχνολογίες εγκαίρως. Και δεν έκανε την δική της αυτορρύθμιση σε κάποια σημεία. Αυτό που γίνεται τώρα είναι ότι ορισμένα μέσα θα κλείσουν και θα μπούμε στην εποχή των newsroom, που θα λειτουργούν σαν μονοπωλιακά πρακτορεία ειδήσεων. Οδηγούμαστε σε μια κατάσταση όπου οι ειδήσεις θα βγαίνουν από λίγα μεγάλα πρακτορεία, και όλα τα υπόλοιπα μέσα, είτε εφημερίδες, είτε ηλεκτρονικά μέσα, θα αναπαράγουν τις ειδήσεις από αυτά τα πρακτορεία.
Έτσι, οι εφημερίδες θα μετατραπούν σε έντυπα όπου θα αντιγράφουν ειδήσεις, θα έχουν μόνο 5 κειμενογράφους η κάθε μια και απλά θα γεμίζουν τις υπόλοιπες σελίδες με διαφημίσεις, με ό,τι αυτό σημαίνει για την ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας.
Ερ: Πως αντιμετώπισαν οι εργαζόμενοι την πρόταση της εργοδοσίας;
Απ: Αρχικά δεν το πίστεψε κανείς, επειδή οι μειώσεις ήταν πολύ μεγάλες. Η αντίδραση εξακολουθεί να είναι αρνητική στην πρόταση, ειδικά με τον τρόπο που κατατέθηκε. Φυσικά, ο κάθε εργαζόμενος αντιλαμβάνεται τα πράγματα από την δική του σκοπιά, αλλά κανείς δεν θέλει να κάνει μια τόσο μεγάλη υποχώρηση χωρίς να πάρει τίποτα, έστω τη δέσμευση για τη μη ύπαρξη απολύσεων. Οι εργαζόμενοι είναι ενωμένοι και συμμετέχουν μαζικά στις κινητοποιήσεις. Η πορεία στο κέντρο της πόλης την Παρασκευή 11/02 μπορεί να ήταν μικρή, γιατί είμαστε λίγοι εργαζόμενοι, αλλά ήμασταν όλοι.
Ερ: Υπήρξαν διαδικασίες συνελεύσεων; Ποιά είναι η στάση του συνδικαλιστικού σας οργάνου μέχρι τώρα;
Απ: Έχουν γίνει παλαιότερα γενικές συνελεύσεις, από τις οποίες προέκυψε η απόφαση να μην δεχτούμε τη μείωση των μισθών ενώ τέθηκαν σαν κόκκινη γραμμή οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Το ζήτημα των συλλογικών συμβάσεων, βέβαια, έχει κολλήσει, επειδή στο χώρο του τύπου η διαπραγμάτευση γίνεται από την ΕΣΗΕΑ στην Αθήνα, και ό,τι αποφασιστεί εκεί μεταφέρεται και στην περιφέρεια.
Δεν δεχόμαστε ούτε εκ περιτροπής εργασία, ούτε επιχειρησιακές συμβάσεις, πολύ περισσότερο ατομικές. Αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν έχει να κάνει μόνο με τον χώρο των ΜΜΕ, έχει να κάνει με όλο τον κόσμο της εργασίας. Διότι δεν θέλουν πια εργαζόμενους αλλά απασχολήσιμους, που θα εργάζονται όσο και όποτε επιθυμούν τα αφεντικά και θα αμείβονται με τα ελάχιστα.
Η ΕΣΗΕΜΘ μέχρι στιγμής είναι ενωμένη, δεν έχουμε παρατράγουδα τύπου ΕΣΗΕΑ. Το ΔΣ, επειδή έτσι προβλέπει το καταστατικό της Ένωσης, ακούει τη Γενική Συνέλευση των εργαζομένων και αποφασίζει αναλόγως. Αυτή τη στιγμή π.χ., η απόφαση του ΔΣ της ΕΣΗΕΜΘ είναι ότι δεν γυρίζουμε στην εργασία μας αν δεν κατέβουν οι λίστες με τα ονόματα των εκ περιτροπής εργαζομένων και συνεχίζουμε με 48ωρες επαναλαμβανόμενες απεργίες.
Ερ: Πώς βλέπεις την προοπτική του αγώνα από εδώ και πέρα;
Απ: Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι όσο βλέπουμε τα πράγματα "συντεχνιακά" δεν πάμε καλά. Ακόμα και αν επέλθει μια προσωρινή λύση τώρα για την «Μακεδονία», έτσι όπως πάνε τα πράγματα με την πολιτική της κυβέρνησης θα ξαναβρούμε το πρόβλημα μπροστά μας μετά από 6 μήνες ή ένα χρόνο.
Σε αυτήν τη φάση απαιτείται σύμπραξη των εργαζομένων στους δρόμους, στις κινηματικές διαδικασίες. Η γενική απεργία στις 23 Φλεβάρη είναι ένα αστείο με τον τρόπο που γίνεται, αλλά θα είμαστε εκεί και θα συμμετέχουμε. Οι γενικές απεργίες δεν πρέπει να έχουν χαρακτήρα πιστολιάς στον αέρα.
Αυτήν τη στιγμή κινδυνεύει ο κόσμος της εργασίας με τον τρόπο που τον ξέρουμε τα τελευταία τουλάχιστον 50 χρόνια. Από την στιγμή που τα πράγματα είναι τόσο κρίσιμα, δεν νοείται να κολλάμε σε γραφειοκρατικές ή άλλου τύπου αγκυλώσεις. Κανονικά πρέπει να βρισκόμαστε κάθε μέρα στο δρόμο. Και αν όχι με απεργίες, που είναι δύσκολες, μέσω άλλων κινημάτων, όπως το «Δεν Πληρώνω».
Χρειάζεται οι εργαζόμενοι να βρεθούν και να συζητήσουν πώς θα αντιδράσουν σε ό,τι συμβαίνει. Αυτήν τη στιγμή μας στερούνε το μέλλον, πάνε να μας κάνουν άβουλα πιόνια που θα δουλεύουνε χωρίς να πληρώνονται.
Πρέπει λοιπόν κάποια στιγμή και οι δημοσιογράφοι να συναντήσουν τα υπόλοιπα κοινωνικά στρώματα. Δεν μπορούνε να κλείνονται στο καβούκι τους, γιατί μόνο με το άνοιγμα αυτό θα εμπιστευτούνε οι υπόλοιποι εργαζόμενοι τους εργαζόμενους στα ΜΜΕ και θα πάψει η καραμέλα «Αλήτες- Ρουφιάνοι- Δημοσιογράφοι».
