Οι αγώνες που δόθηκαν αυτή την περίοδο στο χώρο της παιδείας έχουν γράψει τη δική τους ιστορία.
Ο μεγάλος αγώνας των φοιτητών τον περασμένο Μάη και Ιούνη, και η μεγάλη απεργία των δασκάλων που κράτησε 6 βδομάδες, από τις αρχές της σχολικής χρονιάς μέχρι τα τέλη του Οκτώβρη, δημιούργησαν για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες τη δυνατότητα ενός πανεκπαιδευτικού μετώπου το οποίο να μπορέσει να στηρίξει αποτελεσματικά τον αγώνα για μια δωρεάν δημόσια παιδεία και να στείλει την πολιτική της ΝΔ στα αζήτητα.
Δυστυχώς αυτή η ιστορική ευκαιρία χάθηκε.
***
Η υποχώρηση της απεργίας των δασκάλων υπόσκαψε τη δυνατότητα να χτιστεί το πανεκπαιδευτικό μέτωπο. Και στη συνέχεια, οδήγησε στην υποχώρηση των καταλήψεων των μαθητών, και αποδυνάμωσε τις προοπτικές του αγώνα των φοιτητών.
Αυτή τη στιγμή το μόνο μέτωπο της παιδείας το οποίο είναι ανοικτό είναι αυτό των φοιτητών. Οι πιθανότητες όμως να έχουμε ένα τέτοιο κίνημα φοιτητών, τόσο μαζικό και τόσο αποφασιστικό, που να ξαναξυπνήσει το υπόλοιπο κίνημα, εκπαιδευτικούς, μαθητές κλπ, είναι πολύ απομακρυσμένες.
Παρόλα όμως αυτά, αυτή η μάχη πρέπει να δοθεί. Το Πολυτεχνείο αποτελεί ένα σημείο καμπής. Εκεί θα ξεκαθαρίσουν οι προοπτικές και οι δυνατότητες.
Ένα άλλο σημείο που χρειάζεται απάντηση είναι πως αν το κίνημα της παιδείας δεν μπορέσει σήμερα να ορθωθεί ας μην υπάρχουν αυταπάτες πως κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει το Γενάρη επειδή τότε θα κατατίθεται η κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος που θα επιτρέπει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια.
***
Ο ρόλος των αγωνιστών του κινήματος δεν είναι να ωραιοποιούν μια δυσάρεστη πραγματικότητα. Αλλά να λένε την αλήθεια απέναντι στο κίνημα.
Η υποχώρηση της απεργίας των δασκάλων αποδυναμώνει όχι μόνο το κίνημα της παιδείας, αλλά στη φάση στην οποία βρισκόμαστε έχει, προσωρινά, ένα αρνητικό αντίκτυπο στο εργατικό κίνημα συνολικά.
Κάθε εργαζόμενος είναι φυσικό να το σκέφτεται δύο φορές, προτού απεργήσει αφού κατανοεί πως αφού οι δάσκαλοι δε νίκησαν μετά από 6 βδομάδες απεργία, οι πιθανότητες επιτυχίας οποιουδήποτε αγώνα είναι απομακρυσμένες.
Αυτό βέβαια δεν είναι κάτι το οποίο θα κρατήσει πολύ. Γιατί το καπιταλιστικό σύστημα «αχόρταγο» όπως είναι θα συνεχίσει να χτυπά δικαιώματα και να υποσκάπτει το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων και της νέας γενιάς. Γι’ αυτό νέοι αγώνες, στην πραγματικότητα, ακόμα μεγαλύτεροι, είναι αναπόφευκτοι.
***
Κάθε νέος αγώνας αντλεί συμπεράσματα από τον προηγούμενο. Οι εργαζόμενοι βγάζουν συμπεράσματα μέσα και από τις νίκες και από τις ήττες τους.
Ένα από τα πιο σημαντικά συμπεράσματα που χρειάζεται να βγουν είναι ότι δεν φτάνει η μαχητικότητα για να νικήσουν οι εργαζόμενοι. Χρειάζεται και σχέδιο, καθώς και η κατανόηση των δυσκολιών κάθε μάχης ξεχωριστά. Το Ξ είχε προειδοποιήσει από το προηγούμενο τεύχος πως οι δάσκαλοι ξεκίνησαν την απεργία τους πρόωρα, χωρίς να δίνουν χρόνο στο υπόλοιπο κίνημα της παιδείας να συμπορευτεί. Και πως γι’ αυτό κινδύνευαν να αποτύχουν. Το αποτέλεσμα δυστυχώς δικαιώνει αυτή την ανησυχία.
Τα συμπεράσματα είναι προφανή: καλύτερος συντονισμός, πιο συνολικός σχεδιασμός, καλύτερη κατανόηση της δύναμης και των «όπλων» του αντίπαλου, είναι μέσα στις προϋποθέσεις για μια νίκη του κινήματος.
***
Ταυτόχρονα, μέσα από τέτοιες εμπειρίες, οι εργαζόμενοι αντλούν πολιτικά συμπεράσματα. Κατ’ αρχήν μόνο η αριστερά μπορεί να μπει στις διαδικασίες της ανάπτυξης κινημάτων όπως τα πιο πάνω.
Όμως ανάμεσα στις διαφορετικές δυνάμεις της αριστεράς υπάρχουν διαφορές, που στη φάση των αγώνων αποκτούν κρίσιμη πρακτική σημασία.
Γιατί τελικά η σωστή αριστερά δεν είναι αυτή που «ξελαρυγγιάζεται» φωνάζοντας γενικά κι αφηρημένα, υπέρ των αγώνων, αλλά αυτή που μπορεί να βοηθήσει και να συμβάλει με τις θέσεις και τις προτάσεις της στην επιτυχή έκβαση των αγώνων.
Δεκάδες χιλιάδες φοιτητές έπαθαν σοκ βλέποντας την ανοιχτά απεργοσπαστική στάση της ΚΝΕ – ΠΚΣ το περασμένο καλοκαίρι, απέναντι στο φοιτητικό κίνημα. Αυτό το συμπέρασμα, αυτή η κατανόηση έχει πια χαραχτεί ανεξίτηλα στην κατανόηση ενός μεγάλου κομματιού του κινήματος.
Με παρόμοιο τρόπο το κίνημα, είτε της νεολαίας είτε των εργαζομένων θα κρίνει κάθε κομμάτι της αριστεράς το οποίο συμμετέχει στους αγώνες του.
Και μέσα από τη συνολική αυτή εμπειρία θα καταλήξει σε εξαιρετικά σημαντικά συμπεράσματα, για το είδος της αριστεράς που χρειάζεται το κίνημα, και για το πώς θα χτιστεί. Αυτός ο δρόμος δεν είναι ευθύς, αντίθετα είναι δαιδαλώδης, ιδιαίτερα δεδομένης της πολυδιάσπασης της ελληνικής αριστεράς. Είναι όμως ο μόνος δρόμος ανοιχτός. Και το πιο σημαντικό στοιχείο αυτής της νέας αναζήτησης που αναπτύσσεται είναι πως δεκάδες χιλιάδες νέοι αναζητούν κάτι πέρα κι έξω από την παραδοσιακή αριστερά, το ΚΚΕ και το ΣΥΝ.
