Η νέα προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησης Μαδούρο στη Βενεζουέλα από τα πιο αντιδραστικά στοιχεία της εγχώριας ελίτ και με τη στήριξη των ΗΠΑ και μιας σειράς κυβερνήσεων της Λατινικής Αμερικής, κατέληξε άλλη μια φορά σε φιάσκο. Η απόπειρα του Χουάν Γκουαϊδό να πάρει με το μέρος του τμήματα και στελέχη του στρατού της χώρας και να προχωρήσει σε πραξικόπημα δεν βρήκε ανταπόκριση και έπεσε στο κενό. Είχε προηγηθεί η αυτοανακήρυξή του σε πρόεδρο της χώρας τον περασμένο Γενάρη και η αναγνώρισή του από μια σειρά αντιδραστικές κυβερνήσεις και από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Ακολούθησε τον Φλεβάρη η, πάλι αποτυχημένη, προσπάθεια να γίνει εισβολή από την Κολομβία με πρόσχημα την «ανθρωπιστική βοήθεια» των ΗΠΑ.
Αυτοί όμως που εξακολουθούν να μην αναγνωρίζουν τον Γκουαϊδό, είναι η πλειοψηφία του στρατού στον οποίο βάσισε τις ελπίδες του, και κυρίως η πλειοψηφία της κοινωνίας της Βενεζουέλας. Παρά την φτώχεια και την απογοήτευση από την πορεία του «τσαβισμού» όλα τα τελευταία χρόνια, οι εργαζόμενες μάζες, η νεολαία, οι καταπιεσμένοι της Βενεζουέλας, δεν μπορούν να αναγνωρίσουν ως νόμιμο πρόεδρο της χώρας ένα πιόνι της εγχώριας αστικής τάξης και της αμερικάνικης κυβέρνησης. Και φυσικά καταλαβαίνουν, ότι ο Γκουαϊδό, έχοντας μια ακραία νεοφιλελεύθερη ατζέντα, θα χειροτερέψει τη ζωή και το βιοτικό επίπεδο τους.
Φαίνεται ότι οι προκλητικές απόπειρες ανατροπής της κυβέρνησης της Βενεζουέλας αποτυγχάνουν, γιατί πλατιά στρώματα της κοινωνίας, ακόμη και αν δεν υποστηρίζουν με ενθουσιασμό τον Μαδούρο, δεν είναι διατεθειμένα να επιτρέψουν μια τόσο σκανδαλώδη επέμβαση στη χώρα τους.
Με όπλα και τράπεζες
Η αποτυχία του πραξικοπήματος δεν σημαίνει βέβαια ότι ο Τράμπ και το κομμάτι της εγχώριας ελίτ που θέλει να ανατρέψει τον Μαδούρο θα σταματήσει να προσπαθεί. Η Βενεζουέλα είναι μια πολύ σημαντική χώρα της Λατινικής Αμερικής, τόσο οικονομικά όσο και γεωστρατηγικά. Αλλά σημαντική είναι η κατάληξη αυτής της διαμάχης και για ιδεολογικούς λόγους.
Η Βενεζουέλα είναι η χώρα με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον πλανήτη, 8η σε αποθέματα φυσικού αερίου, 2η σε αποθέματα χρυσού και 5η σε αποθέματα σιδήρου. Καταλαβαίνει λοιπόν ο καθένας γιατί ενδιαφέρονται οι ΗΠΑ για την «ελευθερία» στη χώρα, την ελευθερία τους δηλαδή να την εκμεταλλεύονται όπως θέλουν. Ταυτόχρονα, ο Μαδούρο συνάπτει συμμαχίες με την Ρωσία και την Κίνα, κάτι που στα πλαίσια του γεωπολιτικού ανταγωνισμού για την κυριαρχία στην πλανήτη είναι πολύ αρνητικό για τα «γεράκια» του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού.
Αλλά και ιδεολογικά, έχει τεράστια σημασία για την προπαγάνδα του συστήματος να δείξουν ότι απέτυχε το «πείραμα» της Βενεζουέλας, για να κόψουν την φόρα σε όσους λαούς ψάχνουν να βρουν τρόπους να φύγουν από την μέγγενη του νεοφιλελευθερισμού και του καπιταλισμού. Πέρα από τις ευθύνες των ηγεσιών της «Μπολιβαριανής επανάστασης» (δείτε παρακάτω) βγάζει μάτι η υποκρισία των μεγάλων δυνάμεων, γιατί η δική τους πολιτική με το εμπάργκο και την ασφυξία που έχουν επιβάλλει στη χώρα ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την εξαθλίωση του πληθυσμού.
Με βάση μελέτη του Στρατηγικού Κέντρου Γεωπολιτικής της Λατινικής Αμερικής (CELAG) που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, το κόστος του εμπάργκο που έχουν επιβάλλει οι ΗΠΑ στη Βενεζουέλα είναι 350 δις δολάρια από το 2013 μέχρι σήμερα! Και φυσικά αυτό το εμπάργκο έχει οδηγήσει σε προβλήματα στις εισαγωγές προϊόντων, τροφίμων και φαρμάκων, ενώ δυσκολεύει και την αποπληρωμή του χρέους και τον δανεισμό της χώρας. Μάλιστα, μελέτη που δημοσίευσαν οι οικονομολόγοι Μαρκ Βάισμπροτ και Τζέφρι Σακς αναφέρεται ότι από το 2017 μέχρι σήμερα, οι οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ έχουν οδηγήσει σε 40.000 θανάτους στη χώρα!
Μια ιστορία που κρατάει χρόνια
Οι προσπάθειες να ανατραπεί η κυβέρνηση της Βενεζουέλας δεν είναι καινούριες. Στο παρελθόν, ο προκάτοχος του Μαδούρο, Ούγκο Τσάβεζ, βρέθηκε αντιμέτωπος με απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος, με λοκ άουτ (εργοδοτική απεργία) στην πετρελαϊκή βιομηχανία και με ένα διαρκή οικονομικό πόλεμο. Όλες αυτές οι επεμβάσεις αντιμετωπίστηκαν αποφασιστικά από την κοινωνία της Βενεζουέλας, που δεν έχει ακόμη ξεχάσει ότι οι παραδόσεις της πρώτης περιόδου του «τσαβισμού» ταυτίζονται με τον μεγάλο περιορισμό των οικονομικών ανισοτήτων, την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, τη μετατροπή της υγείας και της παιδείας σε αγαθά προσβάσιμα για πλατιά λαϊκά στρώματα.
Τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του Ούγκο Τσάβεζ, άνθρωποι που δεν είχαν ξαναδεί στη ζωή τους γιατρό ή δάσκαλο και έμεναν σε φαβέλες απέκτησαν πρόσβαση σε σχολεία, νοσοκομεία και εργατικές κατοικίες. Η ζωή για τις φτωχές μάζες των εργαζομένων και των χωρικών βελτιώθηκε αισθητά, ενώ ταυτόχρονα η κοινωνία της Βενεζουέλας, απέκτησε την αίσθηση ότι καθορίζει η ίδια τη ζωή και το μέλλον της.
Η ανεπάρκεια του «τσαβισμού» τροφή της αντίδρασης
Από τότε μέχρι σήμερα, ο «τσαβισμός» έχει βάλει τόσο νερό στο κρασί του, έχει κάνει τόσες υποχωρήσεις στις απαιτήσεις του εθνικού και διεθνούς κεφαλαίου, που όχι μόνο έχει απογοητεύσει τα κοινωνικά στρώματα πάνω στα οποία βάσισε τις πρώτες επιτυχίες του, αλλά έχει καταφέρει και να αποθρασύνει την αντίδραση. Όλες οι τελευταίες προσπάθειες ανατροπής του Μαδούρο, πατάνε πάνω στο γεγονός ότι η κυβέρνησή του χάνει όλο και περισσότερο την ενεργητική υποστήριξη των φτωχών λαϊκών στρωμάτων που απολάμβανε κάποτε. Κι αν μέχρι στιγμής οι μνήμες της πρώτης περιόδου του «τσαβισμού» και η διάθεση αντίστασης στις προκλητικές επεμβάσεις στο εσωτερικό της χώρας τον έχουνε σώσει αρκετές φορές, αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρο.
Η αχίλλειος πτέρνα του «τσαβισμού» δεν είναι όπως λένε οι αστοί τα «σοσιαλιστικά» μέτρα που πήρε, αλλά η έλλειψη τέτοιων αποφασιστικών μέτρων που να αφαιρούν την οικονομική εξουσία από τους κεφαλαιοκράτες. Ο «ενδιάμεσος δρόμος» της προσπάθειας για εφαρμογή φιλολαϊκών πολιτικών ταυτόχρονα με την προσπάθεια να μην πειραχτούν τα συμφέροντα των καπιταλιστών, οδηγεί για άλλη μια φορά σε τραγωδία.
Η μέχρι στιγμής εμπειρία των κυβερνήσεων των «τσαβισμού» δείχνει καθαρά ότι οι συμβιβασμοί, το μόνο που καταφέρνουν είναι να αποθρασύνουν την αντίδραση. Και τα αποτελέσματα αυτής της κατάστασης θα τα πληρώσουν για άλλη μια φορά οι φτωχοί, οι εργαζόμενοι, οι χωρικοί, οι μειονότητες της χώρας.
