Πολύς λόγος έχει γίνει τον τελευταίο καιρό για την σειρά «Handmaid’s Tale» («Η ιστορία της πορφυρής δούλης») που προβάλλεται από το τηλεοπτικό δίκτυο Hulu, εμπνευσμένη από το διήγημα της Μάργκαρετ Άτγουντ (Margaret Atwood).
Το σενάριο περιγράφει μια μελλοντική Αμερική, στην οποία η οικολογική καταστροφή είχε σαν αποτέλεσμα τα μαζικά προβλήματα στειρότητας του πληθυσμού. Η απειλή για την εξαφάνιση του είδους λόγω της αδυναμίας αναπαραγωγής οδήγησε στην επικράτηση ενός θεοκρατικού, στρατιωτικού, δικτατορικού καθεστώς. Οι άνθρωποι χωρίζονται σε τάξεις με πάρα πολύ αυστηρά όρια. Γυναίκες υπάρχουν σε όλες τις τάξεις, παρόλα αυτά είναι πάντα κατώτερες απο τους άντρες.
Οι Handmaids (υπηρέτριες) είναι μια ομάδα που αποτελείται από τις γυναίκες οι οποίες είναι ακόμα γόνιμες. Ουσιαστικά είναι «δίποδες μήτρες», χρήσιμες σε αυτό το καθεστώς μόνο για την αναπαραγωγική τους ικανότητα, δεν έχουν δικαιώματα, ντύνονται με κόκκινους μανδύες, καλύπτουν τα μαλλιά τους, δεν κοιτούν ποτέ στα μάτια ανώτερούς τους, δεν έχουν δικαίωμα στην επιθυμία, ανήκουν στους αφέντες τους, δεν έχουν κανένα έλεγχο πάνω στο σώμα τους και αν καταφέρουν να γεννήσουν ένα υγιές παιδί, δίνονται αμέσως στον επόμενο αφέντη για αναπαραγωγή.
Οι γυναίκες αυτές είναι στην ουσία νεκρές, ενώ είναι οι μόνες που μπορούν να δημιουργήσουν ζωή.
Είναι απλά επιστημονική φαντασία;
Πολλοί και πολλές θα μπορούσαν να πουν ότι πρόκειται απλά για ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας, που μάλιστα που δημιουργήθηκε πάνω από 30 χρόνια πριν. Για εκατομμύρια γυναίκες όμως, η κατάσταση που περιγράψαμε δεν είναι ακριβώς επιστημονική φαντασία. Ίσα ίσα αν μπαίναμε στη διαδικασία να τους παρουσιάσουμε το στόρι, σε πολλά σημεία θα ήταν σαν να περιγράφουμε κομμάτια της ζωής τους.
Σήμερα σε πολλά μέρη του κόσμου υπάρχουν γυναίκες που δε μπορούν να κυκλοφορήσουν με το σώμα και τα μαλλιά τους ελεύθερα, γυναίκες που δεν έχουν τον έλεγχο του σώματός τους και δεν έχουν την επιλογή της έκτρωσης, κορίτσια που βιάζονται και υποχρεώνονται να παντρευτούν το βιαστή τους, γυναίκες που τα βράδια αν κυκλοφορούν μόνες τους από φόβο έχουν τα μάτια στραμμένα χαμηλά, γυναίκες που αν δεν είναι καλυμμένες από πάνω ως κάτω θεωρείται ότι προκαλούν, γυναίκες που δεν επιλέγουν το σύντροφό τους αλλά τον επιλέγουν άλλοι γι’ αυτές, γυναίκες που καθημερινά βιάζονται, δολοφονούνται, κακοποιούνται, απλά και μόνο επειδή είναι γυναίκες. Οι περισσότερες από αυτές τις γυναίκες δε γνωρίζουν το σενάριο της σειράς… αλλά βιώνουν καταστάσεις που μοιάζουν επικίνδυνα.
Από τη μικρή οθόνη στα κινήματα
Στην Αμερική του Τραμπ, όπου οι γυναίκες βγήκαν μαζικά στο δρόμο μετά την εκλογή του για να διαμαρτυρηθούν, οι πωλήσεις του βιβλίου ανέβηκαν κατακόρυφα. Στη μεγάλη πορεία των γυναικών τον Ιανουάριο του 2018 στην Ουάσιγκτον, εμφανίστηκαν πλακάτ που έγραφαν «κάντε ξανά μυθοπλασία τη Μαργκαρετ Ατγουντ». Το #Gilead (το όνομα του καθεστώτος στην τηλεοπτική σειρά) χρησιμοποιήθηκε ως hashtag για να χαρακτηριστούν μια σειρά εικόνες από το Λευκό Οίκο που έδειχναν ότι στις επίσημες συζητήσεις για τις υπηρεσίες μητρότητας συμμετείχαν μόνο άντρες!
Την ίδια στιγμή στο Τέξας και στην Ιρλανδία, γυναίκες ντυμένες με τις στολές των καμαριέρων της σειράς, διαμαρτύρονται και διαδηλώνουν ενάντια στον περιορισμό των αμβλώσεων και υπέρ του δικαιώματος στην άμβλωση αντίστοιχα.
Η σύνδεση με την πραγματικότητα
Το Handmaid’s Tale είναι ένας τρόπος για να περνάς τα βράδια σου, όχι ευχάριστος σίγουρα και όχι ιδανικός για να πέσεις για ύπνο με χαμόγελο. Αλλά είναι μια επιλογή που ξεκινά και σταματά από το τηλεκοντρόλ στα χέρια σου και αυτό είναι το πιο σημαντικό. Αν η θέση της γυναίκας στη σειρά, σου φέρνει αναγούλα μπορείς να την κλείσεις, αν αυτή η βία σε αναστατώνει μπορείς να μη τη δεις.
Αν δε θέλεις όμως να ζεις μέσα στη βία και την ανελευθερία, αν δε θες να επιβιώνεις, αλλά να ζεις πραγματικά, τότε πρέπει να παλέψεις σκληρά, οργανωμένα, σε κάθε πτυχή της ζωής.
Τα ποσοστά γεννήσεων στην Αμερική έχουν πέσει σήμερα, γιατί γυναίκες και άντρες, καταχρεωμένοι ήδη από τα φοιτητικά τους χρόνια, δουλεύουν εξαντλητικά για να μπορέσουν να ζήσουν, οι παιδικοί σταθμοί είναι πανάκριβοι και η μητρότητα δεν έχει καμία αναγνώριση και αξία, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να θέλουν, αλλά να μη μπορούν να κάνουν παιδιά (Washington Post).
Στην Ιρλανδία το γυναικείο κίνημα αγωνίζεται εδώ και χρόνια για να αναγνωριστεί το δικαίωμα στην έκτρωση, το δικαίωμα δηλαδή των γυναικών να ελέγχουν και να αποφασίζουν για το σώμα και τη ζωή τους.
Εκατομμύρια γυναίκες σε μια σειρά μέρη του πλανήτη, ουσιαστικά γεννιούνται και πεθαίνουν μέσα στα σπίτια τους, ιδιοκτησίες του πατέρα και ύστερα του άντρα τους, μηχανές παραγωγής παιδιών.
Εκατομμύρια γυναίκες βιάζονται και κατηγορούνται από πάνω γι’ αυτό, βιάζονται γιατί ζούμε σε μια κοινωνία που ο καθένας μπορεί να κρίνει και να αξιολογήσει το σώμα τους σαν προϊόν, να το πάρει, να το χρησιμοποιήσει, να το πετάξει.
Οι γυναίκες τα τελευταία χρόνια αγωνίζονται όλο και πιο μαχητικά για τη θέση στην οποία αξίζουν να βρίσκονται, μια θέση όπου ισότιμα μαζί με τους άντρες θα απολαμβάνουν έναν καλύτερο κόσμο. Τα κοστούμια της σειράς Handmaid’s Tale που χρησιμοποιούνται σε φεμινιστικές διαμαρτυρίες, είναι ένα μέσο που κάποιες από αυτές επιλέγουν για να περιγράψουν τον κόσμο στον οποίο δε θέλουν να ζουν πια.
