Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που η Turing Pharmaceuticals του Μάρτιν Σκρέλι, που δικαίως θεωρείται ένας από τους πιο μισητούς ανθρώπους στον πλανήτη, έφτασε να ανεβάσει την τιμή του Daraprim, ενός σημαντικού φαρμάκου για το AIDS, από περίπου 13 σε 750 δολάρια ανά κάψουλα! Ο Σκρέλι και η εταιρεία του όμως, βρήκαν πρόσφατα έναν «άξιο» ανταγωνιστή: η φαρμακευτική εταιρεία NextSource, αύξησε την τιμή του Lomustine, ενός φαρμάκου για την καταπολέμηση των όγκων στον εγκέφαλο και του λεμφώματος Hodgkin, κατά 1.400% μέσα σε 4 χρόνια!
Από 50 στα 768 δολάρια!
Το φάρμακο αυτό κατασκευαζόταν από την εταιρεία Bristol-Myers Squibb, από το 1968. Το 2013, η Nextsource, μια καινούρια φαρμακευτική εταιρεία με έδρα το Μαϊάμι, αγόρασε την πατέντα του φαρμάκου, που επί δεκαετίες πουλιόταν με την ονομασία CeeNU. Από τότε, ξεκίνησε ένα ράλι ανατιμήσεων, στο τέλος του οποίου η τιμή του χαπιού Lomustine, έφτασε από τα 50 στα 768 δολάρια! Όλα αυτά, για ένα φάρμακο το οποίο σώζει ζωές, ενώ δεν υπάρχει κάποιο γενόσημο που να μπορεί να το αντικαταστήσει!
Ο Γενικός Διευθυντής της NextSource, Ρόμπερτ Ντικρίσκι, δηλώνει ότι η εταιρεία δεν έκανε τίποτα παράνομο ή ανήθικο, αλλά διαμόρφωσε την τιμή ανάλογα με τη ζήτηση και το κόστος παραγωγής, όπως κάνουν όλες οι φαρμακευτικές εταιρείες. Δήλωσε επίσης ότι παρέχει εκπτώσεις και ευκολίες πληρωμής σε ανθρώπους που δυσκολεύονται οικονομικά έτσι ώστε να μπορούν να αγοράσουν το φάρμακο. Και όντως, η NextSource δε φαίνεται να αποτελεί την εξαίρεση, αλλά μάλλον ένα τρανταχτό παράδειγμα του πόσο οι φαρμακευτικές εταιρείες δε διστάζουν να κερδοσκοπούν σε βάρος αμέτρητων ανθρώπινων ζωών. Απαιτούν υπέρογκα ποσά για φάρμακα για τον καρκίνο, ή άλλες ασθένειες που απειλούν άμεσα τη ζωή των ασθενών, ενώ παράλληλα χρησιμοποιούν κάθε μέσο για να εξασφαλίζουν ότι θα πληρώνονται στην ώρα τους.
Αυτός είναι ο νόμος της αγοράς!
Πρόσφατη έρευνα του Περιοδικού για την Κλινική Ογκολογία, έδειξε ότι οι τιμές για 24 ενέσιμα φάρμακα για ασθένειες σχετικές με τον καρκίνο, αυξάνονταν σταθερά κατά 18% ανά έτος, τα τελευταία οχτώ χρόνια. Και οι αυξήσεις συνεχίστηκαν ακόμη και αφού δημιουργήθηκαν γενόσημες εκδόσεις αυτών των φαρμάκων. Επίσης οι εταιρείες καθυστερούσαν την έναρξη της θεραπείας ασθενών στις ΗΠΑ, μέχρι να πληρωθούν τα σχετικά ποσά από τους παρόχους υπηρεσιών υγείας τους (είτε αυτοί είναι ιδιωτικές εταιρείες, είτε κρατικά προγράμματα). Και όσο για τις τιμές; Η Novartis τιμολογεί τη θεραπεία με το Kymriah (το οποίο καταπολεμά μορφές της λευχαιμίας) στα 475.000 δολάρια. Το Yescarta, ένα αντίστοιχο φάρμακο που φτιάχνεται από την Gillead Sciences, κοστίζει 363.000 δολάρια, ενώ η θεραπεία όγκων στον εγκέφαλο με την χρήση του Alecensa κοστίζει περίπου 160.000 δολάρια τον χρόνο.
Λόγω της μεγάλης κατακραυγής, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) σχεδιάζει να επιβάλλει πλαφόν στις τιμές 300 φαρμάκων χωρίς γενόσημα υποκατάστατα, όπως το Lomustine. Την επιτυχία αυτού το σωστού μέτρου μένει να τη δούμε.
Παρόλα αυτά, όσο η υγεία του παγκόσμιου πληθυσμού βρίσκεται στα χέρια μιας χούφτας πολυεθνικών, κάθε περιορισμός στην αχαλίνωτη κερδοσκοπία τους θα είναι ανεπαρκής και παροδικός. Όσο το σύστημα του κέρδους και της εκμετάλλευσης, που τοποθετεί την ανθρώπινη υγεία και ζωή χαμηλότερα από τα κέρδη των φαρμακευτικών συνεχίζει να ελέγχει τον πλανήτη, το μέλλον αμέτρητων ανθρώπων παγκοσμίως θα βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο.
