Της Ειρήνης Βλαζάκη
Σε ολόκληρη τη Βενεζουέλα, εκατοντάδες χιλιάδες λαού γιόρτασαν με ενθουσιασμό την ήττα της απόπειρας ανατροπής του ριζοσπαστικού προέδρου Ούγκο Τσάβεζ. Το συντριπτικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι ένα ισχυρό χτύπημα ενάντια στη πολιτική του προέδρου Μπούς και την αστική τάξη της Βενεζουέλας. Η αντίδραση είχε ελπίσει ότι θα μπορούσε να κινητοποιήσει την μεσαία τάξη ενάντια στον Τσάβεζ και κατ’ αυτό τον τρόπο να εξασφάλιζε μια σίγουρη νίκη. Την ίδια στιγμή, βέβαια, που χρησιμοποίησαν οποιοδήποτε μέσο (μέχρι και νεκροί ψήφισαν) για να πετύχουν την ανατροπή του προέδρου.
Αυτή είναι η τρίτη φορά που μια προσπάθεια να ανατραπεί ο Τσάβεζ αποτυγχάνει. Προηγήθηκαν ένα στρατιωτικό πραξικόπημα και ένα επιχειρηματικό λοκ-άουτ.
Αυτό το πιο πρόσφατο δημοψήφισμα είναι η όγδοη φορά από το 1998 που ο Τσάβεζ κερδίζει σε εκλογές, αφού έχει εκλεχτεί πρόεδρος δυο φορές και έχει ήδη κερδίσει μέχρι τώρα σε έξι δημοψηφίσματα. Μάλιστα, ο ίδιος είχε εισαγάγει στο σύνταγμα το δικαίωμα του εκλογικού σώματος να ανακαλέσει τον πρόεδρο, κάτι που δεν υπάρχει σε καμιά άλλη χώρα στον κόσμο.
Οι εργαζόμενοι ποτέ δεν αμφέβαλαν για τη νίκη τους
Η νέα αυτή σημαντική νίκη οφείλεται βέβαια στη μαζική κινητοποίηση της εργατικής τάξης και των φτωχών. Ο αριθμός των ψηφοφόρων αυξήθηκε από 12.4 εκ. σε 14 εκ., χάρις στην εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους εκατοντάδων χιλιάδων φτωχών και πολλών μόνιμων μεταναστών.
Τα αποτελέσματα έδωσαν στον Τσάβεζ 58.25% και στην αντιπολίτευση 41.74%.
Όλα αυτά αποδεικνύουν για μια ακόμη φορά, την τεράστια πόλωση που διατρέχει την κοινωνία της Βενεζουέλας, τις απίστευτες διαφορές ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς.
Οι εξελίξεις στη Βενεζουέλα είχαν πολύ σημαντικό αντίκτυπο σε ολόκληρη τη Λ. Αμερική, καθώς οι φτωχοί της ηπείρου βλέπουν με φανερή συμπάθεια τη κυβέρνηση Τσάβεζ και τα μέτρα που παίρνει. Η πολιτική του δυσκολεύει τους ιμπεριαλιστές στο να επιβάλουν απόλυτα τη δική τους γραμμή στη Λ. Αμερική.
Η αστική τάξη της Βενεζουέλας δεν έχει ενιαία στρατηγική
Πώς όμως θα αντιδράσει στη πράξη σε αυτά τα αποτελέσματα η άρχουσα τάξη της Βενεζουέλας και ο ιμπεριαλισμός; Το πιο αντιδραστικό κομμάτι τους θα μπορούσε να κινηθεί και σε πιο ακραία μέτρα, όπως την τρομοκρατία και τη δολοφονία του Τσάβεζ. Κάτι τέτοιο όμως μέσα στις σημερινές συνθήκες θα ξεσήκωνε ακόμα περισσότερο τις λαϊκές μάζες και θα έσπρωχνε όλη την κατάσταση πιo αριστερά. Άλλα τμήματα είναι τώρα πιθανό να αναγκαστούν να υιοθετήσουν έναν πιο μεσοπρόθεσμο στόχο ενάντια του, προκειμένου να υπονομεύουν την κυβέρνησή του και να τον ανατρέψουν, ίσως στις προεδρικές εκλογές του 2006.
Είναι γεγονός ότι μετά και αυτή την εκλογική ήττα, η αντιπολιτευτική δεξιά, είναι πιο διασπασμένη από ποτέ και δε φαίνεται να υπάρχει κοινή στρατηγική. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια έχει ιδιαίτερη σημασία η θέση που θα πάρει ο Αμερικάνικος ιμπεριαλισμός. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Κάρτερ και η Οργάνωση Αμερικανικών Κρατών, επίσημοι παρατηρητές των εκλογών, αναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν αμέσως το αποτέλεσμα αναγκάζοντας και τις ΗΠΑ να παραδεχτούν επίσημα τη νίκη του Τσάβεζ μια βδομάδα μετά.
Ωστόσο, μετά τη μεγάλη νίκη του, ο Τσάβεζ κάλεσε ξανά την αντιδραστική αντιπολίτευση του σε συνεργασία για το καλό της χώρας, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση του δεν είναι "κομμουνιστική", αλλά "ανθρωπιστική" και επιδιώκει να βρει μια ισορροπία ανάμεσα στο καπιταλισμό, την ελεύθερη αγορά, και μια πιο δίκαιη και πιο ανθρώπινη κοινωνία.
Ήδη, κάποιοι αναλυτές στη Βενεζουέλα μιλάνε για τη πιθανότητα συμφωνίας ανάμεσα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Μια τέτοια συμφωνία, φανερή ή όχι, θα ήταν μια τραγική εξέλιξη για το λαϊκό κίνημα. Γιατί αναπόφευκτα θα βάλει φρένο στις φιλολαϊκές μεταρρυθμίσεις και θα απογοητεύσει οικτρά αυτούς που τώρα με τόσο ενθουσιασμό μάχονται υπέρ του Τσάβεζ. Έτσι, θα διαλυθεί σταδιακά, η υποστήριξη που απολαμβάνει το καθεστώς και θα δοθεί στον Αμερικάνικο ιμπεριαλισμό η ευκαιρία να του δώσει ένα πιο αποφασιστικό χτύπημα.
Ποια είναι η εναλλακτική λύση
Οι ελπίδες για ένα σίγουρο και καλύτερο μέλλον, είναι άμεσα συνδεδεμένες με το θέμα της παραμονής ή όχι του καπιταλισμού στη Βενεζουέλα.
Για αυτό έχοντας κερδίσει αυτή τη σημαντική νίκη, οι εργαζόμενοι και η φτωχοί στη Βενεζουέλα πρέπει να περάσουν τώρα στην επίθεση. Η ώθηση που έχει δώσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος πρέπει να χρησιμοποιηθεί ώστε να πετύχουν μια μόνιμη νίκη ενάντια στον καπιταλισμό, την άρχουσα τάξη και τους ιμπεριαλιστές συμμάχους τους.
Αυτό σημαίνει το δυνάμωμα της εργατικής τάξης και των λαϊκών επιτροπών, (όπως π.χ. οι μπολιβαριανές επιτροπές) και τη διασφάλιση ότι αυτές θα είναι απόλυτα δημοκρατικές μέσα από αιρετούς και άμεσα ανακλητούς αντιπροσώπους σε όλους τους χώρους δουλειάς, στο στρατό, στις γειτονιές. Ταυτόχρονα το θέμα της υιοθέτησης ενός σοσιαλιστικού προγράμματος από τους εργαζόμενους, που να βάζει την προοπτική του σπασίματος με τον καπιταλισμό, γίνεται όλο και πιο επείγον, όσο οι αστοί και ο ιμπεριαλισμός, θα επαναλαμβάνουν αντίστοιχες προσπάθειες, άμεσες ή έμμεσες ώστε να επανακτήσουν τον έλεγχο της χώρας.