Μπορεί από την πλευρά της ελληνικής αστικής τάξης η σύνοδος στις Βρυξέλλες να ήταν μια ήττα, την ίδια ώρα όμως δυσκολεύεται να βρει κάποιος εντυπωσιακά κέρδη από την τουρκική πλευρά. Και αυτό γιατί η Άγκυρα πήρε μεν το πράσινο φως για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, στην πράξη όμως ακόμα και αυτή η προοπτική της ένταξης μοιάζει πολύ μακρινή για την τουρκική αστική τάξη. Οι διαπραγματεύσεις για αυτή αρχίζουν στις 3 Οκτώβρη 2005 ωστόσο αφήνεται σκόπιμα ανοιχτό όχι μόνο το πότε αλλά και το αν θα τελειώσουν. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα συμφωνίες η Τουρκία θα περνά τα επόμενα χρόνια μέσα από διαδοχικά στάδια εκπλήρωσης κάποιων κριτηρίων και σε κάθε στάδιο θα κρίνεται ξεχωριστά το αν θα προχωρήσει. Στην καλύτερη για αυτή περίπτωση θα μπορεί να μπει στην ΕΕ μετά από 9 χρόνια (2014) και πάλι όμως είναι ανοιχτό αν θα μπει ως πλήρες μέλος ή ως μέλος υπό ειδική σχέση (χωρίς το ‘θεμελιώδες’ κατά τα άλλα δικαίωμα των κρατών μελών της ΕΕ της ελεύθερης διακίνησης).
Όλοι αυτοί οι πολύπλοκοι όροι που αφήνουν τα πάντα ανοιχτά δε γίνονται βέβαια για την κατοχή της Κύπρου ή τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία. Αυτά πολύ λίγο ενδιαφέρουν τους ευρωπαίους ηγέτες για αυτό και σπάνια τα αναφέρουν όποτε βρίσκονται. Η μεγάλη συζήτηση για την Τουρκία έχει να κάνει με τις διαφωνίες που έχουν προκύψει μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών και των μεγάλων ευρωπαϊκών κομμάτων.
Ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, φοβάται την ελευθερία μετακίνησης των Τούρκων προς την Ευρώπη γιατί ‘θα μας πάρουν τις δουλειές’. Και η διάθεση αυτή αντανακλάται και στα πιο συντηρητικά ευρωπαϊκά κόμματα της παραδοσιακής δεξιάς όπως αυτά της Γαλλίας και της Γερμανίας που τάσσονται ενάντια στην ένταξη της Τουρκίας.
Πέρα από αυτά όμως ενστάσεις έχει προκαλέσει η ένταξη της Τουρκίας γιατί θα αλλάξει ριζικά τους συσχετισμούς στην ΕΕ. Όντας αυτή τη στιγμή η δεύτερη πληθυσμιακά μεγαλύτερη χώρα της ΕΕ θα παίζει σημαντικό ρόλο στις αποφάσεις και η μάχη θα δοθεί ακόμα και στο ποια από τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις θα καταφέρει να την ελέγξει. Ήδη οι ΗΠΑ επιθυμούν διακαώς την ένταξή της και την προωθούν με κάθε τρόπο θέλοντας να ενισχύσουν το φιλοατλαντικό άξονα στην ΕΕ στην οποία ήδη έχουν τον Μπλερ και τον Μπερλουσκόνι. Και η Γερμανία θεωρεί ότι η είσοδός της στην ΕΕ θα την αποσπάσει από τα αμερικανικά συμφέροντα και θα την κερδίσει στα γερμανικά.
Την ίδια ώρα ένα μεγάλο κομμάτι της ευρωπαϊκής αστικής τάξης φοβάται ότι η ένταξη της Τουρκίας με τα τόσα οικονομικά και πολιτικά προβλήματα θα απομακρύνει το ‘όνειρο’ της πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ και θα τη φορτώσει με άλλον ένα μπελά.
Για την τουρκική κοινωνία βέβαια όλα αυτά δεν έχουν καμιά σημασία. Οι Τούρκοι εργαζόμενοι και νεολαίοι οι οποίοι χτυπιούνται καθημερινά από το στρατιωτικό κατεστημένο της Τουρκίας σήμερα είναι από τους πιο φτωχούς και εξαθλιωμένους λαούς της Ευρώπης. Και αν κάτι πρέπει να γίνει αρκετά σαφές είναι ότι η ΕΕ δεν μπορεί να αλλάξει αυτή την πραγματικότητα όπως δεν την άλλαξε σε καμιά άλλη φτωχή ευρωπαϊκή χώρα (πχ Πορτογαλία, Ελλάδα). Ενδεικτικό ως προς αυτό είναι και το γεγονός ότι οι Eυρωπαίοι ηγέτες σπάνια αναφέρονται στο στρατιωτικό κατεστημένο της Τουρκίας, στον μεγάλο αναλφαβητισμό, στη φτώχεια και τη συστηματική καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ΕΕ επομένως δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα της τουρκικής κοινωνίας. Αυτοί που μπορούν είναι οι ίδιοι οι τούρκοι εργαζόμενοι και νεολαίοι. Είναι οι μόνοι που μπορούν να σταθούν εμπόδιο στις πολιτικές της τουρκικής και της ευρωπαϊκής αστικής τάξης, οι μόνοι που σε συντονισμό με το ευρωπαϊκό εργατικό κίνημα μπορούν να εμποδίσουν τις νέες πολιτικές λιτότητας της ΕΕ.
