Του Νίκου Κοκκάλη
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Χόνγκ Κονγκ, το 2013, μετά τις αποκαλύψεις που έδωσε στη δημοσιότητα, με στοιχεία για παρακολουθήσεις πολιτών από τη CIA, ο Έντουαρντ Σνόουντεν πέρασε ένα μεγάλο διάστημα εξαφανισμένος από προσώπου γης. Κατά το διάστημα αυτό, έγιναν μια σειρά εικασίες για την τύχη του. Άλλοι έλεγαν ότι τον είχε συλλάβει η CIA, άλλοι ότι έμενε στο σπίτι κάποιου πλούσιου υποστηρικτή του και άλλοι ότι είχε ήδη εγκαταλείψει τη χώρα.
Η αλήθεια όμως ήταν τελείως διαφορετική. Ο Σνόουντεν πέρασε τις πρώτες εβδομάδες μετά τις αποκαλύψεις του για το ευρύ φάσμα των παρακολουθήσεων της CIA, κρυμμένος στην πόλη και αλλάζοντας συχνά διευθύνσεις. Οι οικοδεσπότες και προστάτες του, ανάμεσά τους μέλη της «Σοσιαλιστικής Δράσης» – CWI (αδελφής οργάνωσης του «Ξ» στο Χονγκ Κονγκ) ήταν επίσης πολιτικοί πρόσφυγες που ζουν στο Χονγκ Κονγκ. Συνολικά, ο Σνόουντεν έμεινε σε τρία διαφορετικά σπίτια. Στο σπίτι μιας μονογονεϊκής οικογένειας (μάνα και κόρη) από τις Φιλιππίνες, στο σπίτι ενός άντρα από την Σρι Λάνκα, αλλά και στο σπίτι μιας οικογένειας από την ίδια χώρα. Σήμερα, αυτές οι οικογένειες απειλούνται με απέλαση.
Αν και μιλάμε για οικογένειες οι οποίες έφτασαν στο Χονγκ Κονγκ σε διαφορετικές χρονικές φάσεις (με διαφορά πολλών μηνών μεταξύ τους) αν και η κατάσταση τους διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση και παρόλο που προσπαθούν να διαφύγουν από εντελώς διαφορετικούς κινδύνους η μία από την άλλη, όλοι αυτοί οι πρόσφυγες έχουν δύο βασικά κοινά στοιχεία. Το πρώτο, είναι ότι οι αρνητικές αποφάσεις στην αίτησή τους για άσυλο, βγήκαν την ίδια ημέρα. Το δεύτερο, είναι ότι βοήθησαν τον Σνόουντεν να κρυφτεί κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων της διαμονής του στο Χονγκ Κονγκ.
Στα τέλη του Μάη, η υπηρεσία ασύλου ειδοποίησε τις τρεις οικογένειες ότι δε διατρέχουν κίνδυνο εάν επαναπατριστούν. Πρόκειται για ανθρώπους που στη μία περίπτωση προέρχονται από μια χώρα που ακόμα μετρά τις πληγές του εμφύλιου πολέμου και των οποίων η εθνική καταγωγή μπορεί να τους θέσεις σε άμεσο κίνδυνο, τη Σρι Λάνκα. Στην άλλη περίπτωση, μιλάμε για πρόσφυγες από μια χώρα που βρίσκεται σε «ακήρυχτο» εμφύλιο, με απίστευτη διαφθορά, και με έναν αιμοσταγές, καταπιεστικό καθεστώς, τις Φιλιππίνες.
Παρά το γεγονός ότι είναι ούτως ή άλλως δύσκολο να πάρει κανείς πολιτικό άσυλο στο Χονγκ Κονγκ, παρά το γεγονός ότι οι αιτητές πολιτικού ασύλου στη χώρα έτσι κι αλλιώς δεν έχουν σχεδόν κανένα δικαίωμα και έχουν πολύ περιορισμένη πρόσβαση ακόμα και στις πιο βασικές υπηρεσίες, όλα δείχνουν ότι η συγκεκριμένη απόρριψη είχε και συγκεκριμένο κίνητρο: την τιμωρία των ανθρώπων που παρείχαν βοήθεια στον Έντουαρντ Σνόουντεν.
Το τελευταίο διάστημα, κάποιοι από τους πρόσφυγες, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να αποφύγουν την απέλαση, έχουν ζητήσει άσυλο στον Καναδά. Σύμφωνα με έναν από τους δικηγόρους που χειρίζονται τις υποθέσεις των προσφύγων, τον Marc-Andre Seguin, ελπίζουν πως τόσο η κατάσταση τους, όσο και η συμπεριφορά των αρχών του Χόνγκ Κονγκ, θα ευαισθητοποιήσει τις Καναδικές αρχές, και θα τις κάνει να επιταχύνουν τις διαδικασίες για τη χορήγηση ασύλου.
Όσο για τον ίδιο τον Έντουαρντ Σνόουντεν, έχει μιλήσει για το ζήτημα σε ένα βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα και με το οποίο δηλώνει την υποστήριξη του στους ανθρώπους που τον έκρυψαν, βάζοντας σε κίνδυνο τη δική τους ασφάλεια:
«Πρόκειται για καλούς ανθρώπους, που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους λόγω βασανιστηρίων, βιασμών, διώξεων, πολέμων και εκβιασμών. Αυτά είναι καταγεγραμμένα γεγονότα, δεν είναι απλές εικασίες. Αυτό που αντιμετωπίζουν είναι μια καθαρή αδικία, που προέρχεται από τους ίδιους ανθρώπους από τους οποίους ζήτησαν να τους προστατέψουν».
