17 Νοεμβρίου. Πολυτεχνείο. Ξυπνώ το πρωί και πίνοντας τον καφέ μου ανοίγω την τηλεόραση. Παντού αφιερώματα για την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Η εικόνα του τανκς που εισβάλλει στην πύλη του Πολυτεχνείου μου μένει καρφωμένη… Το βράδυ γυρίζω απ’ την πορεία και ξαναανοίγω την τηλεόραση. “Κάτι πρέπει να γίνει επιτέλους μ’ αυτό το άσυλο”, λεει ένας δημοσιογράφος απ’ το τηλε-παράθυρο. Η τηλεόραση δείχνει μολότωφ και δακρυγόνα, όμως εμένα μου ξανάρχεται στο μυαλό η εικόνα του τανκς…
Το άσυλο πρέπει να “εξορθολογιστεί”, δηλώνουν σε όλους τους τόνους η κυβέρνηση, η ΔΑΠ, πολλοί πρυτάνεις και δημοσιογράφοι αλλά και η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Κι εμείς που το υπερασπιζόμαστε, τι κάνουμε; Μήπως μένουμε απλά σε ένα σύμβολο του παρελθόντος ή μήπως γινόμαστε υπερασπιστές των μπάχαλων και των εμπόρων ναρκωτικών όπως μας κατηγορούν η κυβέρνηση και η ΔΑΠ; Τίποτα απ’ τα δύο.
Τι σημαίνει υπερασπίζομαι το άσυλο;
Εμείς επιμένουμε να υπερασπιζόμαστε το Πανεπιστημιακό άσυλο.
– Επιμένουμε να υπερασπιζόμαστε την ελεύθερη διακίνηση ιδεών και απόψεων: Θέλουμε ένα πανεπιστήμιο που δεν θα θυμίζει φυλακή αλλά η έκφραση θα είναι απολύτως ελεύθερη: με ταμπλώ, αφίσες, πανώ, γκράφιτι και ότι άλλο μέσο μπορεί να βρει ο καθένας.
– Επιμένουμε να αποφασίζουν ελεύθερα οι φοιτητικοί σύλλογοι τις μορφές αγώνα που θα επιλέξουν: Να μπορούμε ελεύθερα να προχωρούμε σε κατάληψη ή σε παραστάσεις διαμαρτυρίας, όχι γιατί έχουμε κανένα φετίχ με αυτές τις μορφές, αλλά γιατί μ’ αυτές τις μορφές υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματά μας και λύνουμε προβλήματα. Αν δεν κάναμε καταλήψεις τον Ιούνιο, ο νέος νόμος-πλαίσιο θα ήταν τώρα πραγματικότητα. Με παρόμοιες δυναμικές μορφές αγώνα στο παρελθόν, οι φοιτητές πέτυχαν λύση καθημερινών προβλημάτων (πχ μαζικά κοψίματα), μείωση στις τιμές πολλών κυλικείων, κτλ.
– Επιμένουμε να θεωρούμε αδιαπραγμάτευτη την επιστημονική ελευθερία. Δεν είναι όραμά μας το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στις ΗΠΑ, όπου με απόφαση του κυβερνήτη οι αριστερές, σοσιαλιστικές ιδέες είναι παράνομο να διδάσκονται και οι φοιτητές μπαίνουν σε ένα παιχνίδι χαφιεδισμού (βλ. www. alfavita.gr).
– Επιμένουμε να θεωρούμε το Πανεπιστήμιο και χώρο δημιουργίας και μη εμπορευματικής ψυχαγωγίας. Θέλουμε ένα Πανεπιστήμιο ανοιχτό σε πολιτιστικές εκδηλώσεις, ένα Πανεπιστήμιο που θα μπορούμε να κάνουμε πάρτυ χωρίς είσοδο αλλά και χωρίς το φόβο ότι θα πάμε στο τμήμα για διατάραξη κοινής ησυχίας.
Τι ισχύει σήμερα;
Η ριζοσπαστικοποίηση και οι αγώνες των φοιτητών τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, οδήγησαν στο νόμο πλαίσιο που ισχύει ως τώρα και περιλαμβάνει σημαντικές κατακτήσεις. Ειδικότερα στο ζήτημα του ασύλου, ο νόμος κατοχυρώνει ένα θεσμικό πλαίσιο που είναι ίσως το πιο προοδευτικό σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι δυνάμεις της αστυνομίας μπορούν να μπαίνουν στο Πανεπιστήμιο μόνο όταν διατελούνται κακουργήματα “κατά της ζωής και της τιμής” (φόνοι, βιασμοί, κτλ). Κατά τ’ άλλα, υπεύθυνη για την περιφρούρηση του ασύλου είναι μια τριμελής επιτροπή, που σε κάθε ίδρυμα συγκροτείται από έναν εκπρόσωπο της πρυτανείας, έναν εκπρόσωπο των μελών ΔΕΠ και έναν εκπρόσωπο των φοιτητών. Για να γίνει άρση του ασύλου η επιτροπή αυτή πρέπει να το αποφασίσει ομόφωνα, και αυτό είναι που θέλει να καταργήσει η κυβέρνηση, προκειμένου η άρση του ασύλου να γίνεται ευκολότερα.
Τι θέλει να αλλάξει η κυβέρνηση
Στο προσχέδιο του νέου νόμου- πλαίσιο, στο άρθρο 3 το άσυλο αναγνωρίζεται “… για την προστασία του δικαιώματος στη γνώση, τη μάθηση και την εργασία όλων ανεξαιρέτως των μελών των ΑΕΙ”. Επίσης υπεύθυνο όργανο για την περιφρούρηση του ασύλου, γίνεται το πρυτανικό συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από τον πρύτανη, τους αντιπρυτάνεις, έναν εκπρόσωπο του διοικητικού προσωπικού κι έναν εκπρόσωπο των φοιτητών. Για την άρση του ασύλου απαιτείται απλή πλειοψηφία 3/5.
Με το νέο νόμο, η κατάληψη, οι παραστάσεις διαμαρτυρίας και άλλες δυναμικές μορφές αγώνα, μπορεί να θεωρηθούν παράνομες, αφού εμποδίζουν την εργασία των καθηγητών. Επίσης, η άρση του ασύλου μπορεί να γίνει πιο εύκολα, ουσιαστικά με απόφαση του πρύτανη και των αντιπρυτάνεων. Κάτι παρόμοιο ισχύει και στη Γαλλία και οδήγησε στην εισβολή των Γαλλικών ΜΑΤ στα Πανεπιστήμια, κατά τη διάρκεια του μεγάλου κινήματος της περασμένης άνοιξης.
Δεν υπάρχει χώρος για όνειρα στο Πανεπιστήμιο της αγοράς
Η σύνδεση των Πανεπιστημίων με τις επιχειρήσεις είναι στόχος όλων των τελευταίων κυβερνήσεων, της ΕΕ και άλλων διεθνών οργανισμών (ΠΟΕ, ΟΟΣΑ κτλ). Σε ένα βαθμό αυτή η σύνδεση έχει επιτευχθεί και στην Ελλάδα μέσω των κατευθυνόμενων προγραμμάτων σπουδών και της έρευνας. Όμως το άσυλο εξακολουθεί να παραμένει ένα αγκάθι για τις δυνάμεις της αγοράς και τους ιδιώτες προκειμένου να πετύχουν ολοκληρωτικά τους στόχους τους. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που θέλουν να το περιορίσουν. Αν η κατάληψη για εμάς είναι ένα μέσο πάλης, για τον επιχειρηματία είναι έγκλημα όταν ειδικά μπλοκάρει ένα ερευνητικό πρόγραμμα στο οποίο έχει επενδύσει χρήματα. Αν για εμάς ένα πανεπιστήμιο με αφίσες, πανώ, συνθήματα είναι πολύχρωμο, για τον επιχειρηματία είναι “βρώμικο”. Αν για τους προοδευτικούς καθηγητές είναι θέμα συνείδησης να διδάσκουν πως ο καπιταλισμός δεν είναι το τελευταίο σύστημα που θα υπάρχει στη γη αιώνια, για τον επιχειρηματία κάτι τέτοιο είναι καταστροφικό και επικίνδυνο. Αν για εμάς είναι αυτονόητο να κάνουμε στο πανεπιστήμιο προβολές, πάρτυ και συναυλίες χωρίς είσοδο και μπράβους, σε έναν κόσμο που τα πάντα πουλιούνται και αγοράζονται, για τον επιχειρηματία αυτό είναι απλώς παράλογο.
Πως υπερασπιζόμαστε το άσυλο;
Καλά όλα αυτά, αλλά τι γίνεται με τις καταστροφές, τα μπάχαλα και την εγκληματικότητα στα πανεπιστήμια; Η αλήθεια είναι ότι μια μερίδα του αναρχικού χώρου που υποτιμά τις κοινωνικές και δημοκρατικές κατακτήσεις, γιατί δεν έχει αγωνιστεί ποτέ γι’ αυτές, επιλέγει με τη δράση της να υπονομεύει το άσυλο. Τα μπάχαλα, οι καταλήψεις που δεν αποφασίζονται από καμιά συνέλευση αλλά και η απίστευτη καφρίλα στην οποία επιδίδονται αυτά τα άτομα καθοδηγούμενα από την απελπισία που τους προκαλεί το σύστημα, δεν έχουν σχέση με την υπεράσπιση του ασύλου. Η απομόνωσή τους όμως είναι δουλειά των φοιτητικών συλλόγων και του μαζικού κινήματος. Ήταν οι φοιτητικοί σύλλογοι που εκκένωσαν πέρσι το στέκι των δολοφόνων στο ΑΠΘ, όταν άτομα από το συγκεκριμένο στέκι δε δίστασαν να χτυπήσουν φοιτητή που περιφρουρούσε το πάρτυ του σχήματός του. Το κράτος και η αστυνομία βολεύονται από τη δράση αυτών των ομάδων, προκειμένου να καταργήσουν κατακτήσεις όπως το άσυλο και να επιβάλουν πιο εύκολα τις πολιτικές τους. Όσο για την εγκληματικότητα, αυτή δεν δημιουργείται λόγω του ασύλου, αλλά εξ’ αιτίας της φτώχειας, της ανισότητας και της απόγνωσης που γεννά το σύστημα. Ασφαλώς και το άσυλο θα πρέπει να περιφρουρηθεί από εγκληματικές πράξεις, όμως για να γίνει αυτό, θα πρέπει αφενός να δούμε το φαινόμενο στην πραγματική του διάσταση (χωρίς τις γνωστές υστερίες πολλών ΜΜΕ), αφετέρου να λάβουμε ύπ’ όψη ότι η αστυνομοκρατία στις γειτονιές δεν μείωσε στο ελάχιστο την εγκληματικότητα.
Τι μπορούμε να κάνουμε:
Με την ισχυροποίηση των συλλόγων μας μπορούμε να πάρουμε την υπόθεση του ασύλου στα χέρια μας. Ισχυροί σύλλογοι όμως σημαίνει:
– Σύλλογοι που μέσα από τις συνελεύσεις και τις επιτροπές αγώνα θα εκλέγουν ομάδες περιφρούρησης. Κάτι τέτοιο έγινε σε πολλές σχολές την περίοδο των καταλήψεων και πιστεύουμε ότι μπορεί να γίνεται όλο το χρόνο. Αυτές οι επιτροπές μπορούν να σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος της περιφρούρησης του Πανεπιστημίου αποτρέποντας ενέργειες που δυσφημίζουν το φοιτητικό κίνημα και το άσυλο.
– Σύλλογοι ζωντανοί που σε συνεργασία με τις πολιτιστικές ομάδες του Πανεπιστημίου, θα δίνουν καθημερινά ζωή στα ιδρύματα τις βραδινές ώρες με συζητήσεις, εκδηλώσεις, προβολές, συναυλίες, κτλ.
– Σύλλογοι εξωστρεφείς που θα κάνουν πράξη το σύνθημα “το άσυλο ανήκει σε όλο το λαό”. Η υπεράσπισή του ασύλου δεν είναι ζήτημα μόνο της ακαδημαϊκής κοινότητας αλλά ολόκληρης της κοινωνίας. Όποτε χρειάζεται (πχ στις διαδηλώσεις του Πολυτεχνείου) οι φοιτητικοί σύλλογοι θα πρέπει να καλούν ανοιχτά τους συλλόγους ΔΕΠ και τα εργατικά συνδικάτα για την από κοινού περιφρούρηση των Πανεπιστημίων.
Δημήτρης Χατζηκώστας
_____________________
