Πάνος Γιακουμίδης, Θ/νίκη
Καθώς κατέβαινα απ’ το Πανόραμα όπου εργάζομαι, πέτυχα στο αστικό λεωφορείο μια ενδιαφέρουσα και αποκαλυπτική συζήτηση μεταξύ δύο μαθητών Γ’ Λυκείου που περνάνε αυτή τη περίοδο απ’ τη διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων.
– Τι θες να περάσεις;
– Έλεγα για Ιατρική αλλά με χαλάει που έχει πολλά μόρια… Γι’ αυτό το άφησα. Λέω για Διοίκηση Επιχειρήσεων…
– Το πιάνεις αυτό;
– Μάλλον. Αλλά και να μη το πιάσω πάλι αυτό θα κάνω. Μ’ αυτό θα ασχοληθώ. Θα αναλάβω τις επιχειρήσεις του πατέρα μου. Άστο! Δε περίμενα ότι στα 18 μου θα αναλάβω όλα αυτά…(γέλια)
Τι κι αν σπουδάσει, λοιπόν, κάποιος Διοίκηση Επιχειρήσεων ή ανάλογη οικονομική επιστήμη; Σε τούτη την οικονομία, την «ελεύθερη», την καπιταλιστική, αν είσαι γιός ή κόρη κάποιου (μεγαλο)επιχειρηματία, αυτόματα, «αυτονόητα», σαν φυσικό επακόλουθο της οικογενειακής κληρονομικότητας αναλαμβάνεις, διοικείς τις επιχειρήσεις που «δικαιωματικά» σου ανήκουν. Τόσο «δημοκρατικό», τόσο «αξιοκρατικό», τόσο «παραγωγικό» το καπιταλιστικό σύστημα. Τι κι αν σπουδάσεις, αν έχεις εξειδικευτεί, αν έχεις εμπειρία, ικανότητες ή όρεξη για ένα επάγγελμα. Όλα αυτά δε μετρούν. Στον ωραίο μας καπιταλισμό, τις επιχειρήσεις διοικούν οι γόνοι των επιχειρηματιών ή οι αρεστοί αυτών, μπορούν δε μπορούν, γνωρίζουν δε γνωρίζουν το αντικείμενο, παράγουν δε παράγουν όπως οι εργαζόμενοι μιας επιχείρησης.
Το καπιταλιστικό σύστημα, λοιπόν, ούτε αξιοκρατικά λειτουργεί ούτε παραγωγικό είναι. Διότι στις θέσεις κλειδιά της οικονομίας μπαίνουν οι γόνοι των αφεντικών και στη «καλύτερη» περίπτωση οι γλείφτες αυτών ή αξιωματούχων που τους υπηρετούν!
Οι δυνάμεις της λεγόμενης «ελεύθερης αγοράς» δίνουν την ελευθερία αποκλειστικά και μόνο στα αφεντικά για το πως θα επιβάλουν τους άθλιους (άγραφους και μη) όρους εργασίας των λαϊκών στρωμάτων! Την ελευθερία για να οργανώνουν τα αφεντικά σύγχρονα σκλαβοπάζαρα εκμεταλλευόμενοι ακόμα περισσότερο σήμερα τον πλατύ στρατό ανέργων που δημιουργεί η κρίση του συστήματος.
Καμία αξιοκρατία, καμία δημοκρατία, καμία συμμετοχή της κοινωνίας και των εργαζομένων! Αυτή είναι η πραγματικότητα.
Όσο κι αν οι νεοφιλελέδες σκίζουν τα ρούχα τους για τον «ωραίο», «αξιοκρατικό», «υγιή» ιδιωτικό τομέα όπου επικρατεί «περιβάλλον ίσων ευκαιριών και δίκαιης αξιολόγησης»! Τούτη η οικονομία είναι «παραγωγική» μόνο για όσους τη διοικούν και κερδοφορούν σε βάρος της υπόλοιπης κοινωνίας που αποτελεί και το ζωτικό παραγωγικό κομμάτι αυτής της οικονομίας. Με την υπάρχουσα δομή η οικονομία είναι «παραγωγική» μόνο για τους επιχειρηματίες (κυρίως τους μεσαίους και τους μεγάλους) τους γόνους τους που κληρονομούν «αξιοκρατικά» όπως είπαμε τις επιχειρήσεις και κάποιες φορές τα τσιράκια αυτών! Για όλους τους υπόλοιπους, για τους εργαζόμενους, για τη πλειοψηφία της κοινωνίας, για όλους εμάς είναι σκέτη εκμετάλλευση και βαρβαρότητα!
Γι’ αυτό πρέπει να την αλλάξουμε! Προς μια κατεύθυνση κοινωνική, δημοκρατική που προωθεί πραγματικά τον έλεγχο, την αξιοκρατία και τη διαχείριση στην οικονομία όσων παράγουν και αξίζουν – δηλαδή των εργαζομένων και της ίδιας της κοινωνίας! Σε μια οικονομία που κριτήριο δε θα ‘ναι το κέρδος μιας μικρής μερίδας της κοινωνίας ή όσων «γλείφουν» για να «πάνε μπροστά»! Κριτήριο θα ‘ναι η αξιοκρατία στη παραγωγή, ο υπολογισμός των αναγκών των εργαζομένων και της κοινωνίας και η θεσμική διεύρυνση της δημοκρατίας στην οικονομία ώστε για την διαχείριση της να λαμβάνουν αποφάσεις οι ίδιοι οι εμπλεκόμενοι σ’ αυτή: Η εργατική τάξη και η κοινωνική πλειοψηφία.