Της Χριστίνας Ζιάκκα
Ως η «μεγαλύτερη επένδυση της Μεσογείου στο πιο παρθένο κομμάτι της Κρήτης», διαφημίστηκε η συμφωνία της παραχώρησης προς «αξιοποίηση» για τα επόμενα 80 χρόνια (!!) της περιοχής του Κάβο Σίδερο δίπλα στο φοινικόδασος του Βάι, από την Μονή Τοπλού στην βρετανική εταιρεία Minoan Group.
Δεν είναι όμως μόνο οι «ιεροί» επιχειρηματίες της Μονής υπό τον ηγούμενο Ευγένιο που προσυπέγραψαν την σύμβαση… Δίπλα τους φιγουράρουν και οι υπογραφές 6 υπουργών της σημερινής κυβέρνησης… Οι πρώτοι έδωσαν την «ευχή» τους, οι δεύτεροι μια έγκριση με κάθε επισημότητα!
Ο ΥΠΕΧΩΔΕ κ. Σουφλιάς ανακοίνωσε από την τηλεόραση ότι ενέκρινε προσωπικά (!) τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της επένδυσης, ενώ η τότε υπ. Τουρισμού Φάνη Πάλλη-Πετραλιά πήγε αυτοπροσώπως σε συνέντευξη τύπου της Minoan Group για να εξυμνήσει (!) τον πρόεδρό της:
«Κύριε Egleton … είστε ακόμη ένας άξιος επιχειρηματίας που θα σεβαστείτε το φυσικό περιβάλλον, τις ανάγκες της τοπικής κρητικής κοινωνίας, τα ήθη και τα έθιμά μας, τον πολιτισμό μας».
Η «κότα με τα χρυσά αυγά», έχει κι άλλους υποστηρικτές. Σε άρθρο στην «Sunday Telegraph» (18/6/05), γράφεται «Ο πρόεδρος όμως της εταιρείας (σ.σ. της Minoan) δήλωσε ότι έχει την “ενθουσιώδη κάλυψη” του πρωθυπουργού της Ελλάδας κ. Καραμανλή». Ενώ στην ιστοσελίδα της Minoan γράφεται αυτολεξεί: «Η βιομηχανία του γκολφ διαθέτει ένα φανατικό υποστηριχτή στο πρόσωπο του κ. Πέτρου Δούκα, υφυπουργού Οικονομικών ο οποίος είναι μανιώδης γκόλφερ και πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Γκολφ».
Και κάποιοι άλλοι όμως βιάστηκαν να κάνουν δημόσιες σχέσεις με τους «φερέλπεις επενδυτές»… Η Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Ν.Λασιθίου (εκτός των δήμων Αγ.Νικόλα, Οροπεδίου και Βραχασίου) πρόστρεξε στο αίτημα του Ηγούμενου Ευγένιου για νομική του υποστήριξη απέναντι στην προσφυγή που έκαναν στο ΣτΕ «ενοχλητικοί» κάτοικοι και περιβαλλοντικές οργανώσεις της περιοχής με αίτημα την ακύρωση της σύμβασης.
Πάμε πίσω…
Όλα ξεκίνησαν πριν περίπου 15 χρόνια… «Το 1995 ήρθε ένα ελικόπτερο εδώ με τον ηγούμενο και τους εγγλέζους επενδυτές. Φάγανε τα ψάρια τους και μετά πήγανε με μια Μερσεντές στην πλατεία του χωριού. Ο κοινοτάρχης είπε στους κατοίκους: “Βλέπετε, αν γίνει η επένδυση όλοι θα έχετε μια τέτοια Μερσεντές και θα τρώτε με χρυσά κουτάλια”», Μ. Τσαντάκης, μέλος του δημ. συμβουλίου του δήμου Ιτάνου (Ιός, Ελευθεροτυπία).
Η Μονή Τοπλού κατέχει τα συμβόλαια από το 1770 (Τουρκοκρατία). Άλλωστε το μεγαλύτερο μέρος της περιβόητης και μάλλον αμύθητης εκκλησιαστικής περιουσίας σε γη, προκύπτει ακριβώς από την ίδια περίοδο.
Μια επένδυση, μα τι επένδυση…
Το επενδυτικό πλάνο της Minoan για την αξιοποίηση των 26.000 στρεμμάτων έκτασης προβλέπει έξι τουριστικά χωριά δυναμικότητας 7.000 κλινών, τρία γήπεδα γκολφ, 730 πισίνες, συνεδριακό κέντρο, εργοστάσιο αφαλάτωσης, δύο μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων και πολλές ακόμα εγκαταστάσεις.
Η Μinoan διαφημίζοντας τα «επικά» σχέδια της και τους …υψηλούς συμμάχους της στην κυβέρνηση κερδίζει ήδη εδώ και χρόνια πουλώντας …αέρα σε μικρομετόχους στο Αγγλικό Χρηματιστήριο. Ο Egleton και σία κατάφεραν μόνο το διάστημα 2000-2006 τα λεφτά που οι ίδιοι επένδυσαν, δηλ. 2,6 εκ. ευρώ να τα έχουν κάνει 10 εκ. ευρώ, χωρίς να έχουν κουνήσει ούτε το δαχτυλάκι τους! (http://www.plusmarketsgroup.com. Η αγορά των μικρών εταιρειών στο Λονδίνο, όπου βρέθηκε για λίγα χρόνια η Minoan. Καταγράφονται οι ετήσιες εκθέσεις της εταιρείας). Σίγουρα λοιπόν αυτοί ήδη τρώνε με «χρυσά κουτάλια»…
Κι ας πάμε στην ουσία
Τι θα σήμαινε αλήθεια η μέχρι κεραίας εφαρμογή των σχεδίων της Μονής, της Minoan, και της κυβέρνησης στο Κάβο Σίδερο;
Μια καταστροφή λέμε εμείς, μεγάλο μέρος των κατοίκων της περιοχής, όλες οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, επιστημονικοί φορείς αλλά και κάθε σοβαρός άνθρωπος.
Το Κάβο Σίδερο και το διπλανό του Βάι είναι ενταγμένα χρόνια τώρα στο πρόγραμμα Natura 2000 (προστατευόμενες περιοχές). Η επέλαση που περιγράψαμε πιο πάνω είναι μια ασύμμετρη απειλή για όλο το οικοσύστημα όχι μόνο της συγκεκριμένης αλλά της ευρύτερης περιοχής. Προσθέστε σ’ αυτό και το γεγονός ότι το Κάβο Σίδερο βρίσκεται πάνω στην αρχαία Ίτανο και η εξίσωση γίνεται πλήρης.
Μήπως είμαστε υπερβολικοί, θα πουν κάποιοι; Με την γλώσσα των επιστημόνων που μελέτησαν την υπόθεση, τα πράγματα μπορούν να εξελιχθούν κι ακόμα χειρότερα.
«Ο κίνδυνος της ερημοποίησης δεν είναι πια θεωρητικός….Η διεθνής συμφωνία κατατάσσει την Ελλάδα στις περιοχές υψηλού κινδύνου. Η Κρήτη στον ειδικό αυτό χάρτη βρίσκεται στο κόκκινο…Η κατασκευή και μόνο ενός γηπέδου γκολφ είναι ένα στοιχείο 100% ερημοποίησης… Αν αφαιρέσεις τα φρύγανα και το λίγο χώμα που κρατάνε και βάλεις γρασίδι αρκεί και μόνο ένα διάστημα να μην ποτίσεις -μια οικονομική κρίση για παράδειγμα ή έλλειψη νερού- και η βροχή θα παρασύρει το ξερό χορτάρι και το λίγο χώμα και θα απομείνει μόνο ο βράχος… Τα ίδια τα γήπεδα γκολφ επομένως, 800 δηλαδή στρέμματα που θα κατασκευαστούν, είναι μια βασική αιτία ερημοποίησης για μια περιοχή που είναι ήδη στο κόκκινο…».
«Η αγγλική εταιρεία για να πείσει ότι δεν θα κάνει κακό σχεδίασε ένα εργοστάσιο αφαλάτωσης. Θα παράγουν δηλαδή νερό ακριβό λόγω μηχανημάτων, εργατών κ.λπ.…Το πονηρό όμως είναι ότι αν δεν γίνεται πλήρης αφαλάτωση, τότε δεν είναι και τόσο ακριβό το νερό που παράγεται. Μπορούν λοιπόν με το όχι πλήρως αφαλατωμένο νερό να ποτίζουν το ειδικό γρασίδι που αντέχει το αλάτι με κίνδυνο όμως άλλα φυτά και κυρίως ο υδροφόρος ορίζοντας να αποκτήσει μεγάλο πρόβλημα, να γίνει όλο το νερό ακατάλληλο…». (Α.Παπαδάκης, Δίκτυο Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κρήτης-Ecocrete, Ιός Ελευθεροτυπία).
Αυτά τα σχέδια πρέπει να ματαιωθούν
Αεριτζήδες, ηγούμενοι-επιχειρηματίες, κερδοσκόποι, και περιβαλλοντοφάγοι αξίζουν να πάνε όπως ο κάθε κατεργάρης στον πάγκο τους…
Αυτό πρακτικά σημαίνει την ακύρωση της υπουργικής απόφασης που εγκρίνει την επένδυση και πάνω απ’ όλα την ακύρωση της σύμβασης της Μονής και της Minoan. Αυτό το αίτημα πρέπει να υιοθετηθεί και να γίνει ζήτημα πάλης από τις οργανώσεις του μαζικού κινήματος στην Κρήτη αλλά και συνολικά. Περιβαλλοντικές, νεολαιίστικες, εργατικές, αριστερές οργανώσεις και βέβαια ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να φωτίσουν το θέμα και να το θέσουν ψηλά. Δίπλα στην προσφυγή στο ΣτΕ, στην συλλογή υπογραφών και στην εκστρατεία ενημέρωσης, πρέπει να προκριθούν δράσεις παν-Κρητικές και πανελλαδικές.
Σ’ αυτή την πορεία είναι αναπόφευκτο να τεθεί το αίτημα της εθνικοποίησης της εκκλησιαστικής περιουσίας, η οποία είτε λειτουργεί η ίδια ως κερδοσκόπος, είτε ως αρωγός των κερδοσκόπων.
Το μέλλον του Κάβο Σίδερο και των ανθρώπων που ζουν εκεί, δεν ανήκει ούτε στην Μονή, ούτε στην Minoan, ούτε στον Σουφλιά, ούτε στον Καραμανλή, αλλά στους ίδιους τους κατοίκους της περιοχής. Και αυτοί είναι οι μόνοι που μπορούν να το προστατέψουν.
«Ο έχων έναν χιτώνα, να τον πουλήσει αμέσως ακριβά για να αγοράσει δύο…»
Στο όνομα της «ευλογημένης» ανάπτυξης η εκκλησία αξιοποιώντας το θολό ιδιοκτησιακό τοπίο εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων δασών, δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων, εσχάτως έχει μπει στο κλάμπ του «επιχειρείν». Το Κάβο Σίδερο είναι μόλις μια από τις πολλές τέτοιες περιπτώσεις.
Συγκλονιστικό μεν, πραγματικό δε. Η Εκκλησία έχει ή διεκδικεί την κυριότητα περισσότερων από 1.100.000 στρεμμάτων δασικής γης που βρίσκονται διάσπαρτα σε όλους τους νομούς της χώρας!
