Επιμέλεια άρθρου της Χάνα Σελ, εκπροσώπου του «Σοσιαλιστικού Κόμματος – CWI» , αδελφής οργάνωσης του «Ξ» στη Βρετανία. Το άρθρο είναι γραμμένο με τη μορφή ερωταπαντήσεων για το θέμα της εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. πάνω σε μερικά από τα κεντρικά ζητήματα/ερωτήματα που απασχολούν τους ακτιβιστές του εργατικού κινήματος και της Αριστεράς στη Βρετανία. Όπως είναι γνωστό το θέμα της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ (γνωστό πια σαν Brexit) θα κριθεί σε δημοψήφισμα τον Ιούνη. Παρά τη θέση του πρωθυπουργού Κέμερον υπέρ της παραμονής στην ΕΕ και τη στροφή 180ο του ηγέτη του Εργατικού κόμματος, Τζέρεμι Κόρμπιν πάνω στο θέμα (για τη στροφή του Κόρμπιν θα επιδιώξουμε να καταπιαστούμε σε επόμενο άρθρο μας) η άρχουσα τάξη στη Βρετανία είναι πολύ ανήσυχη καθώς μέσα στις βρετανικές μάζες υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια και δεν υπάρχει καμία σιγουριά για το πώς θα εκφραστεί η «κοινή γνώμη». Ακολουθεί το άρθρο, το οποίο δημοσιεύστηκε στη βδομαδιάτικη εφημερίδα του Σοσιαλιστικού Κόμματος – CWI, «The Socialist».
1) Δεν είναι μόνο τα ακροδεξιά τμήματα των Τόρηδων και το ρατσιστικό UKIP που θέλουν την έξοδο από την Ε.Ε.;
Όχι. Η εντύπωση αυτή προκύπτει γιατί η εκστρατεία του δημοψηφίσματος στα Μέσα Ενημέρωσης κυριαρχείται από φωνές που μιλάνε στο όνομα της δεξιάς και από εκπροσώπους του συστήματος. Η φωνή των εργαζομένων δεν έχει ακουστεί.
Στην πραγματικότητα, μια σειρά συνδικάτα, ανάμεσα στα οποία και το μαχητικό συνδικάτο στο χώρο των Μεταφορών κάνουν καμπάνια υπέρ της εξόδου. Το ίδιο ισχύει και για τη «Συμμαχία Συνδικαλιστών και Σοσιαλιστών», TUSC, στην οποία συμμετέχει το «Σοσιαλιστικό Κόμμα».
Η δική μας εκστρατεία δεν έχει τίποτα κοινό με την ακροδεξιά και τους εθνικιστές πολιτικούς που επιχειρηματολογούν υπέρ της εξόδου στα ΜΜΕ.
Στο προηγούμενο δημοψήφισμα σε σχέση με την έξοδο ή όχι από την Ε.Ε., πίσω στο 1975, σημαντικοί εκπρόσωποι της Αριστεράς υποστήριζαν την έξοδο, κατανοώντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (τότε ονομαζόταν Κοινή Αγορά) ήταν ακριβώς αυτό: μια συμφωνία ανάμεσα στους Ευρωπαίους καπιταλιστές, με βασικό στόχο τη μεγιστοποίηση των κερδών τους. Από τότε μέχρι σήμερα, μετά από αλλεπάλληλες νέες συνθήκες, έχουν καταφέρει να μετατρέψουν τις ιδιωτικοποιήσεις σε κανόνα και να εφαρμόσουν αναρίθμητες επιθέσεις στα εργατικά δικαιώματα σε ολόκληρη την Ένωση.
Αρκεί να δούμε πως έχουν λειτουργήσει οι θεσμοί της Ε.Ε. απέναντι στον ελληνικό λαό, επιβάλλοντας σκληρή λιτότητα, ρίχνοντας δραματικά τα εισοδήματά και οδηγώντας σε τεράστια ανεργία. Είναι προφανές ότι η Ε.Ε. λειτουργεί με βάση τα συμφέροντα μιας μικρής μειοψηφίας και όχι των ευρωπαϊκών κοινωνιών.
2) Λέτε ότι η Ε.Ε. προωθεί τις ιδιωτικοποιήσεις και επιτίθεται στα εργατικά δικαιώματα. Μήπως είναι καλύτερα να παραμείνουμε και να προσπαθήσουμε να την αλλάξουμε;
Πολλοί, αν και συμφωνούν με την κριτική σε σχέση με τη λειτουργία της Ε.Ε. προτείνουν την παραμονή σε αυτή και την προσπάθεια να την αλλάξουμε. Δεν απαντάνε όμως στο πώς θα γίνει αυτό και αν μπορεί να γίνει.
Σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι ψηφοφόροι επιλέγουν ποιοι θα τους εκπροσωπήσουν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Ευρωβουλή όμως δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα διακοσμητικό θεσμό. Φυσικά, όταν πραγματικά μαχητικοί εκπρόσωποι της Αριστεράς εκλέγονται στο Ευρωκοινοβούλιο, τους δίνεται η δυνατότητα να μιλήσουν σε πολύ μαζικότερα ακροατήρια και να προωθήσουν εκστρατείες για τα εργατικά δικαιώματα σε πανευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Γι’ αυτόν εξάλλου το λόγο συμμετέχουμε και στις Ευρωεκλογές.
Οι σημαντικές αποφάσεις όμως, δεν παίρνονται από το Ευρωκοινοβούλιο, αλλά από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Αυτό αποτελείται από τους επικεφαλής των κυβερνήσεων των 28 κρατών της Ε.Ε., μια πραγματικά κλειστή λέσχη των εκπροσώπων των καπιταλιστών, με καμία διάθεση να παραχωρήσει αρμοδιότητες στο Ευρωκοινοβούλιο.
Μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι ένα πλατύ, μαζικό, πανευρωπαϊκό κίνημα θα μπορούσε να τους αναγκάσει να το κάνουν. Ένα τέτοιο κίνημα όμως, από τη στιγμή που θα συγκροτηθεί, θα μπορούσε (και θα όφειλε) να πετύχει πολύ περισσότερα από το να «βελτιώσει» την υπάρχουσα ΕΕ. Θα μπορούσε και θα όφειλε να βάλει στην ατζέντα το θέμα ριζικών πολιτικών και κοινωνικών ανατροπών – κάτω από κάποιες συνθήκες θα μπορούσε να θέσει το στόχο μιας σοσιαλιστικής ευρωπαϊκής ομοσπονδίας.
3) Δεν είναι πιο διεθνιστική η αντίληψη της παραμονής στην Ε.Ε. μαζί με τις υπόλοιπες χώρες;
Η Ε.Ε. δεν είναι διεθνιστική. Αντίθετα, η «Ευρώπη – φρούριο» κάνει ό,τι μπορεί, ακόμη κι αν αυτό περιλαμβάνει το να επιτρέπει να πνίγονται πρόσφυγες στη Μεσόγειο, προκειμένου να αποτρέψει την είσοδο στα εδάφη της σε όσους εγκαταλείπουν τη Συρία για να σώσουν τη ζωή τους.
Ούτε βέβαια στο εσωτερικό της λειτουργεί με όρους αλληλεγγύης. Αντίθετα, αυξάνει τις εντάσεις ανάμεσα στους λαούς. Πρόκειται για ένα εγχείρημα των καπιταλιστών με σκοπό να χτιστεί η ενότητα σε επίπεδο κορυφών, για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των Ευρωπαίων καπιταλιστών και ιδιαίτερα αυτών από τις πιο ισχυρές χώρες.
Μέσα στα τελευταία οχτώ χρόνια, οι θεσμοί της Ε.Ε., η μισητή «Τρόικα», έχουν επιβάλει τρομακτικές συνθήκες λιτότητας, ιδιωτικοποιήσεις, κλπ σε μια σειρά από τις πιο αδύναμες χώρες, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Κύπρος, η Λετονία, η Ρουμανία και άλλες. Οι κυβερνήσεις αυτών των χωρών έχουν χρησιμοποιήσει τη δικαιολογία των «ευρωπαϊκών κανόνων», προκειμένου να βυθίσουν στη δυστυχία τους πληθυσμούς τους. Το φυσικό επακόλουθο είναι η ανάπτυξη εθνικιστικών αισθημάτων, καθώς οι λαοί εναντιώνονται στην ατελείωτη λιτότητα που επιβάλλει η Ε.Ε.
Πραγματικός διεθνισμός σημαίνει αλληλεγγύη ανάμεσα στους Ευρωπαίους εργαζόμενους, οι οποίοι έχουν πάρα πολλά κοινά συμφέροντα. Βρισκόμαστε μπροστά στις ίδιες μάχες ενάντια στους χαμηλούς μισθούς, τις περικοπές και τις ιδιωτικοποιήσεις σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Νικηφόροι αγώνες σε μια χώρα, μπορούν να εμπνεύσουν, αλλά και να δεχτούν την υποστήριξη από τους εργαζόμενους σε όλη την ήπειρο.
Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο οι θεσμοί της Ε.Ε προσπάθησαν με μανία και τελικά κατάφεραν να αναγκάσουν την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να συνθηκολογήσει. Με τον τρόπο αυτό, περνάνε το μήνυμα σε όλους του ευρωπαϊκούς λαούς ότι δεν υπάρχει καμία εναλλακτική, παρά μόνο ατελείωτη λιτότητα.
Αν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, αν αντιστεκόταν και εφάρμοζε σοσιαλιστικά μέτρα, η Ελλάδα θα είχε πεταχτεί έχω από την Ευρωζώνη και την Ε.Ε. Θα είχε όμως αποδείξει στις ευρωπαϊκές κοινωνίες ότι υπάρχει πραγματική εναλλακτική στη λιτότητα και θα είχε εμπνεύσει εκατομμύρια εργαζόμενους σε όλη την ήπειρο, που θα αγωνίζονταν για να ακολουθήσουν το παράδειγμα του τερματισμού της λιτότητας.
Όσοι παλεύουν πραγματικά για το σοσιαλισμό, είναι κατ’ αρχήν διεθνιστές. Την ώρα που παλεύουμε για τη μέγιστη δυνατή ενότητα ανάμεσα στους ευρωπαϊκούς λαούς, κατανοούμε ότι αυτό είναι δυνατό μόνο με βάση την προοπτική του δημοκρατικού σοσιαλιστικού μετασχηματισμού. Η εξάλειψη των δηλητηριωδών εθνικών εντάσεων, που τροφοδοτούν την ακροδεξιά, προϋποθέτει ένα διεθνισμό στηριγμένο στην ενότητα των εργαζομένων. Στόχος αυτού του διεθνισμού πρέπει να είναι μια εθελοντική σοσιαλιστική ομοσπονδία σε ολόκληρη την ήπειρο.
4) Ο «Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης», δεν παρέχει περισσότερα δικαιώματα για τους εργαζόμενους;
Αυτό ισχυρίζονταν εδώ και δεκαετίες οι περισσότερες ηγεσίες των βρετανικών συνδικάτων: ότι ο «Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης» προσφέρει σημαντική προστασία για τα δικαιώματα των Βρετανών εργαζομένων. Στην πραγματικότητα, ο «Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης», αν και πρόσφερε τη νομική κατοχύρωση κάποιων εργατικών δικαιωμάτων, αποτελεί ως επί το πλείστον ένα φύλο συκής που προσπαθεί να κρύψει την πραγματικότητα της Ε.Ε. των εργοδοτών. Εξάλλου ο περιβόητος αυτός «κοινωνικός χάρτης» καταργείται από τις διάφορες ευρωπαϊκές άρχουσες τάξεις, με την πρώτη ευκαιρία.
Αρκεί να θυμηθούμε ότι η κυβέρνηση του Τζον Μέητζορ απλά «απενεργοποίησε» τον «Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη» όταν άρχισε να εφαρμόζεται. Ενεργοποιήθηκε ξανά το 1997, όταν ανέβηκαν στην εξουσία οι «Εργατικοί». Παρόλα αυτά, τόσο οι προϋπάρχοντες αντεργατικοί νόμοι, όσο και οι ακόμη σκληρότεροι που ψηφίζονται το τελευταίο διάστημα, δεν έχουν ανατραπεί ως μη συμβατοί με τον «Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη».
Το μόνο που πραγματικά προστατεύει τους εργαζόμενους στη Βρετανία, αλλά και σε άλλες χώρες, δεν είναι ο «Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης» αλλά η δύναμη των συλλογικών τους αγώνων. Αν οι ηγεσίες αυτών των συνδικάτων είχαν τις τελευταίες δεκαετίες οργανώσει πραγματικούς αγώνες ενάντια στη λιτότητα και τις ιδιωτικοποιήσεις, θα είχαμε κερδίσει πολύ περισσότερα από τα ψίχουλα που παρέχει ο «Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης».
Μετά από πολλά χρόνια νεοφιλελεύθερων ευρωπαϊκών συμφωνιών και ατελείωτης λιτότητας, ακόμη και αυτό το φύλο συκής διαλύεται εις τα εξ ων συνετέθη. Οι εργαζόμενοι στις χώρες – μέλη της Ε.Ε που παρέμβηκε η Τρόικα, έχουν υποστεί τις χειρότερες απώλειες σε επίπεδο δικαιωμάτων στις συλλογικές διαπραγματεύσεις στον κόσμο.
Σύμφωνα με τη «Διεθνή Οργάνωση Εργασίας», τα δικαιώματα στις συλλογικές διαπραγματεύσεις έχουν περικοπεί κατά μέσο όρο 21% στην Ε.Ε. κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, με τη Ρουμανία να βρίσκεται στο συντριπτικό 63% και την Ελλάδα στο 45%.
5) Επομένως, αφού η Αριστερά πρέπει να υποστηρίξει την έξοδο από την Ε.Ε., γιατί ο Τζέρεμι Κόρμπιν είναι υπέρ της παραμονής σε αυτή;
Στο δημοψήφισμα του 1975 ο Κόρμπιν είχε υποστηρίξει την έξοδο από την Ε.Ε. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του για την ηγεσία των «Εργατικών» το περασμένο καλοκαίρι, δήλωνε ότι δεν υπόσχεται πως δεν θα κάνει το ίδιο (άφηνε να εννοηθεί πως συνέχιζε να είναι υπέρ της εξόδου).
Ωστόσο, από την ώρα της εκλογής του στην ηγεσία του κόμματος, άλλαξε στάση. Δέχτηκε τεράστιες πιέσεις από τη δεξιά του πτέρυγα και από τους εκπροσώπους του συστήματος, προκειμένου να υποστηρίξει την παραμονή στην Ένωση και δυστυχώς υποχώρησε.
Σε περίπτωση που αποφάσιζε να ηγηθεί μιας εκστρατείας υπέρ της εξόδου από τη σκοπιά της Αριστεράς, θα είχε μεταμορφώσει ολοκληρωτικά τη συζήτηση, δίνοντας πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να υπερισχύσει η έξοδος, αλλά και να ανατραπεί η μισητή κυβέρνηση Κάμερον.
6) Λέτε λοιπόν ότι αν δεν εγκαταλείψει η Βρετανία την Ε.Ε. είναι αδύνατο να εφαρμοστούν σοσιαλιστικές πολιτικές;
Όχι, σε καμία περίπτωση δε λέμε αυτό. Οι νόμοι και οι θεσμοί της Ε.Ε., όσο αντιδραστικοί και αντεργατικοί κι αν είναι, δεν μπορούν να σταματήσουν μια κυβέρνηση που στηρίζεται από ένα αποφασισμένο, μαζικό εργατικό κίνημα από το να εφαρμόσει σοσιαλιστικές πολιτικές. Αποτελούν όμως ένα ακόμη εμπόδιο που πρέπει να ξεπεράσουμε στον καθημερινό αγώνα της υπεράσπισης των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης.
