Στα τέλη Μάρτη έγινε στον Βόλο η ιδρυτική συνάντηση του «2ου κύματος» – ενός ρεύματος που έχει στόχο σημαντικές πολιτικές και οργανωτικές πρωτοβουλίες στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Στο «2ο κύμα» συμμετέχουν πολλοί «ανένταχτοι» αγωνιστές (που δεν ανήκουν σε κάποια από τις οργανώσεις που συμμετέχουν στον ΣΥΡΙΖΑ) και τρεις από τις 11 συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ – οι «Οικοσοσιαλιστές», το «Κόκκινο» και το «Ξεκίνημα».
Με το τέλος των ευρωεκλογών το «2ο κύμα» επανέρχεται με ένα εκτενές κείμενο, (www.xekinima.org, ή www.syriza.xekinima.org) στο οποίο καταπιάνεται αναλυτικά και με τα πολιτικά ζητήματα της περιόδου αλλά και με συγκεκριμένες οργανωτικές προτάσεις για την οργανωτική αναδιάρθρωση του ΣΥΡΙΖΑ.
Πολιτικά σημεία του κειμένου
Το κείμενο ξεκινά από τη διαπίστωση πως η κοινωνική δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ έχει ανακοπεί. Εξηγεί πως στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν έντονα στοιχεία πολιτικής απογοήτευσης και αποστράτευσης.
Εκτιμά ότι μια συνεπής πορεία προς μια αριστερή-αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, είναι το μεγάλο έλλειμμα του ΣΥΡΙΖΑ.
Τονίζει ότι όλη την προηγούμενη περίοδο ένα βασικό χαρακτηριστικό του ΣΥΡΙΖΑ ήταν η διγλωσσία, καθώς από τη μια υπήρχαν οι επίσημες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και από την άλλη η δημόσια εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ όπως εκφραζόταν από τους υποστηρικτές της «Ανανεωτικής τάσης» του ΣΥΝ. Εξηγεί πως σαν αποτέλεσμα των συμβιβασμών στο εσωτερικό του ΣΥΝ, που αντανακλώνται στον ΣΥΡΙΖΑ, το πολιτικό στίγμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι θολό και ασαφές. Αυτό ήταν ένα ιδιαίτερα χτυπητό χαρακτηριστικό της προεκλογικής περιόδου και αποτελεί ένα από τα σημεία ερμηνείας των χαμηλότερων του αναμενόμενου ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές.
Αναπτύσσει τους κινδύνους οι οποίοι υπάρχουν από τις κεντροαριστερές επιλογές πολλών στελεχών του ΣΥΝ σε επίπεδο τοπικής και νομαρχιακής αυτοδιοίκησης οι οποίοι επιλέγουν τη συνεργασία και την συνδιοίκηση με το ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Στιγματίζει επίσης τις υποχωρητικές και συμβιβαστικές τάσεις που υπάρχουν σε πολλά στελέχη του ΣΥΝ στο εργατικό κίνημα που καταλήγουν και πάλι είτε σε ανεπαρκή κριτική προς την ηγεσία των συνδικάτων, είτε σε συνεργασία με την ΠΑΣΚΕ (του ΠΑ.ΣΟ.Κ.). Εξηγεί δε, ότι η αδυναμία παρέμβασης μέσα στο εργατικό κίνημα του ΣΥΝ και κατ? επέκταση του ΣΥΡΙΖΑ αποτελούν την «αχίλλειο πτέρνα» του ΣΥΡΙΖΑ.
Το 2ο κύμα αποδίδει έτσι, την υποχώρηση της κοινωνικής δυναμικής του ΣΥΡΙΖΑ στο θολό πολιτικό του στίγμα, στην αδυναμία του να κρατήσει με συνέπεια μια σταθερή αντικαπιταλιστική πορεία.
Δύο καθήκοντα
Με βάση την πιο πάνω πολιτική ανάλυση το «2ο κύμα» θεωρεί πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αντιμέτωπος με δύο κεντρικά καθήκοντα.
Το πρώτο αφορά στο ξεκαθάρισμα ενός προγράμματος αριστερού, αντικαπιταλιστικού, σοσιαλιστικού: ένα πρόγραμμα δηλαδή το οποίο να ξεκινά από τα καθημερινά προβλήματα των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων, να μπαίνει μπροστά στους αγώνες για άμεσες λύσεις, να κάνει προτάσεις που να στοχεύουν σε νίκες, και να συνδυάζει αυτούς τους αγώνες με τον στόχο του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού της κοινωνίας.
Το δεύτερο καθήκον είναι η οργανωτική αναδιάρθρωση του ΣΥΡΙΖΑ με τέτοιο τρόπο ώστε
α) να δώσει τη δυνατότητα στους ανένταχτους αγωνιστές (που δεν ανήκουν σε κάποια από τις 11 συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ) να μπορούν να έχουν αποφασιστικό ρόλο και λόγο στις αποφάσεις και την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ, και
β) να επιτρέψει τη μαζική είσοδο στις γραμμές του των δεκάδων χιλιάδων αγωνιστών οι οποίοι θα ήθελαν να εμπλακούν και να βοηθήσουν αλλά που οι σημερινές δομές τους ΣΥΡΙΖΑ δεν επιτρέπουν.
Ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί μια συνεργασία συνιστωσών. Η έννοια του μέλους του ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχει. Έτσι ο κόσμος ο οποίος δεν ανήκει σε κάποια συνιστώσα δεν έχει τρόπο έκφρασης, τρόπο συμμετοχής, δεν έχει αποφασιστικό λόγο και ρόλο.
Ζητήματα Δημοκρατίας
Το 2ο κύμα εκτιμά πως πέρα από τις πολιτικές αδυναμίες υπάρχει και ένα σημαντικό δημοκρατικό έλλειμμα στον ΣΥΡΙΖΑ.
Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει τρόπο να ελέγχει τις κορυφές. Οι αποφάσεις παίρνονται βασικά από τον Συνασπισμό και ένα στενό κύκλο «συνεργατών » (συνιστωσών ή ατόμων).
Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν το θέμα της εναλλαγής του συντονιστή της κεντρικής γραμματείας και το θέμα του τρόπου κατάρτισης του ψηφοδελτίου για τις ευρωεκλογές (για τα οποία το «Ξ» έχει γράψει αρκετές φορές).
Στην πρώτη περίπτωση ο συντονιστής της γραμματείας, Ρούντι Ρινάλντι (ΚΟΕ) επέμενε να παραμένει στη θέση του συντονιστή για ενάμιση χρόνο «με το έτσι θέλω» με την υποστήριξη ή την ανοχή κάποιων συνιστωσών (ανάμεσα στις οποίες βέβαια και ο ΣΥΝ) παρότι η πλειοψηφία της γραμματείας ζητούσε την εφαρμογή της ομόφωνης απόφασης για εναλλαγή (βλ. www.syriza.xekinima.org, 24/4/09, 14/4/09, 30/3/09, κοκ).
Στο θέμα του ευρωψηφοδελτίου ο ΣΥΝ αποφάσισε μόνος του για τους δικούς του υποψηφίους και τους επέβαλε στον υπόλοιπο ΣΥΡΙΖΑ και μετά σε παρασκηνιακή συνεννόηση με την ΚΟΕ, συμφώνησαν να μοιραστούν μεταξύ τους τις πρώτες θέσεις στο ευρωψηφοδέλτιο αγνοώντας προκλητικά την πλειοψηφία των μελών της γραμματείας που είχαν άλλες απόψεις.
Το έλλειμμα δημοκρατίας που υπάρχει στον ΣΥΡΙΖΑ, οι ασφυκτικές πιέσεις που ασκούνται για να γίνουν αποδεκτές οι αποφάσεις που παίρνονται παρασκηνιακά, είναι ένας επιπλέον παράγοντας, πάρα πολύ σοβαρός, που επιβάλλει την αλλαγή των οργανωτικών δομών του ΣΥΡΙΖΑ έτσι ώστε η «βάση» να μπορεί να ελέγχει τις σήμερα ανεξέλεγκτες κορυφές.
Οργανωτικές Προτάσεις
Με βάση το σύνολο του πιο πάνω σκεπτικού το «2ο κύμα» προτείνει την μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα ομοσπονδιακό, πολυτασικό φορέα, με μέλη, είτε αυτά ανήκουν σε συνιστώσες είτε όχι.
Ομοσπονδιακή δομή
Εξηγεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί και πρέπει να διασφαλίζει την απόλυτη ελευθερία και ανεξαρτησία πολιτικά και οργανωτικά κάθε μιας από τις συνιστώσες που τον αποτελούν. Την ίδια στιγμή όμως πρέπει να δώσει χώρο στους «ανένταχτους» με τέτοιο τρόπο που να μην καπελώνονται από τις συνιστώσες.
Τοπικές και κλαδικές οργανώσεις
Κλειδί στην όλη δομή του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποτελούν οι τοπικές και κλαδικές οργανώσεις. Το κείμενο του 2ου κύματος τονίζει ότι ο ρόλος τους πρέπει να είναι αποφασιστικός, ότι αποτελούν το κύτταρο του οργανισμού που ονομάζεται ΣΥΡΙΖΑ και ότι πρέπει να αποκτήσουν πλήρη ρόλο πολιτικό και οργανωτικό.
Το κείμενο τονίζει τη σημασία της γενικής συνέλευσης της τοπικής /κλαδικής οργάνωσης η οποία αποτελεί το ανώτατο όργανο από το οποίο πρέπει να περνούν οι αποφάσεις που αφορούν τοπικά, κλαδικά, ή κεντρικά ζητήματα του ΣΥΡΙΖΑ.
Οικονομικά
Στέκεται στη σημασία των οικονομικών και εξηγεί πως δεν είναι νοητό η ενίσχυση που παίρνει ο ΣΥΡΙΖΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό να μοιράζεται μόνο στις συνιστώσες χωρίς να μένουν λεφτά για τις τοπικές και νομαρχιακές οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ, για τις δράσεις του ΣΥΡΙΖΑ σαν ΣΥΡΙΖΑ, για τα κεντρικά του γραφεία, ένα κεντρικό έντυπο, κοκ.
Ποσοστώσεις
Το «2ο κύμα» υποστηρίζει εμφατικά την ανάγκη των ποσοστώσεων στη συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ. Προτείνει σε όλα τα εκλεγμένα όργανα (τοπικές επιτροπές, συντονιστικά, γραμματείες, κεντρική γραμματεία, κλπ) μόνο το 50% να αποτελείται από εκπροσώπους των συνιστωσών και το υπόλοιπο 50% να αντιπροσωπεύει τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος δεν είναι ενταγμένος σε κάποια συνιστώσα. Επίσης προτείνεται σε καμία συνιστώσα να μην αναλογεί πάνω από το 25%, είτε πρόκειται για κάποιο συντονιστικό όργανο, είτε πρόκειται για τους αντιπρόσωπους στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτή η πρόταση, στην πράξη, σημαίνει να αποτελούνται τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ κατά 25% από εκπροσώπους του ΣΥΝ, κατά 25%, από τις υπόλοιπες συνιστώσες (σε ισότιμη βάση), και κατά το υπόλοιπο 50% από «ανένταχτους» αγωνιστές του ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτές οι προτάσεις ασφαλώς αποτελούν κατεύθυνση και στόχο προς υλοποίηση. Ιδιαίτερα σε μικρές επαρχιακές πόλεις αυτές οι αναλογίες δεν θα είναι δυνατόν να υπάρξουν στην πράξη. Παρόλα αυτά αυτή πρέπει να είναι η επιδίωξη και αυτή η πρόταση να λειτουργεί σαν οδηγός. Αυτά όμως τα ποσοστά πρέπει να τηρούνται με μεγάλη αυστηρότητα στο επίπεδο των κεντρικών συντονιστικών οργάνων και των αντιπροσώπων στο συνέδριο (προτείνεται κάθε δεύτερο χρόνο).
Εναλλαγή – ανακλητότητα – έλεγχος
Άλλα σημεία το οποία τονίζει το κείμενο του 2ου κύματος είναι η ανάγκη της εναλλαγής σε όλα τα καθήκοντα συντονισμού, η ανάγκη της ανακλητότητας όλων των εκλεγμένων «αξιωματούχων» καθώς και του ελέγχου και της ανάκλησης των βουλευτών από τη «βάση».
Το κείμενο που καταθέτει το 2ο κύμα δεν αποτελεί παρά προσχέδιο συζήτησης και όχι απόφαση. Δηλαδή καταθέτει ανοικτά ένα κείμενο και ζητά δημόσιο διάλογο από τους υποστηρικτές του 2ου κύματος μέσα από τον οποίο να προκύψει η τελική μορφή.
Δείγματα δημοκρατικής λειτουργίας, χρήσιμα για όλη την αριστερά.
