Η απάντηση στην προτροπή του προέδρου του ΣΕΒ για κοινωνικό διάλογο
Του Θόδωρου Μαράκη,
μέλους της ΛΑΕ Νέας Σμύρνης
Αξίζει τον κόπο να διαβαστεί ολόκληρο και με προσοχή το άρθρο του προέδρου του ΣΕΒ, αν μη τι άλλο για το απύθμενο θράσος του. Θέμα: «Η αναγκαία επιστροφή» του κοινωνικού διαλόγου. Ως προϋπόθεση οριστικής εξόδου από την κρίση».
«Η πρόοδος και η ευημερία των λαών διασφαλίζεται μόνο όταν υπάρχει ένα αδιατάρακτο κοινωνικό συμβόλαιο εμπιστοσύνης και συνεννόησης μεταξύ κράτους, εργοδοτών και εργαζομένων για τις κρίσιμες εθνικές επιλογές. Όταν αυτό το «συμβόλαιο» δεν υπάρχει ή έχει σπάσει, η κρίση αποτελεί νομοτέλεια. Αυτό, δυστυχώς, συμβαίνει στη χώρα μας. Η απουσία κουλτούρας ουσιαστικού διαλόγου και συνεννόησης μας οδήγησε στην κρίση και μας εμποδίζει να βγούμε από αυτήν.
Στις χώρες που εφάρμοσαν προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Κύπρος, ο κοινωνικός διάλογος υποχώρησε. Πουθενά όμως δεν υποβαθμίστηκε τόσο πολύ όσο στην Ελλάδα. Είναι λοιπόν κρίσιμο να κάνουμε όλοι την αυτοκριτική μας πριν προχωρήσουμε παρακάτω. Οι κοινωνικοί εταίροι δεν σταθήκαμε στο ύψος των περιστάσεων αναζητώντας συναινετικές λύσεις για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, ούτε οι κυβερνήσεις αναζήτησαν συστηματικά τη νομιμοποίηση των αποφάσεών τους στον κοινωνικό διάλογο. Ο διάλογος περιορίσθηκε σε αντιπαραθέσεις για το ύψος του κατώτατου μισθού.
Τι έφταιξε; Πολλοί και πολλά. Ο κατακερματισμός των δομών (24 εθνικές δομές), η απουσία ενός κεντρικού οργάνου διαλόγου, η θεσμική αποδυνάμωση της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ), είναι η μία όψη του νομίσματος. Επίσης, στην περίοδο της κρίσης, ο διάλογος πραγματοποιήθηκε έξω από τα επίσημα όργανα. Άτυπες διαδικασίες προτιμήθηκαν, εξωθεσμικοί δίαυλοι επηρέασαν τη λήψη αποφάσεων, ενώ μέτρα αποφασίσθηκαν με την παρέμβαση του νομοθέτη, με τη δικαιολογία της απουσίας χρόνου. Επίσης, η συχνή αλλαγή κυβερνήσεων, ευνόησε ψηφοθηρικές προσεγγίσεις. Ετσι τα περισσότερα τριμερή Εθνικά Συμβούλια/Επιτροπές εξυπηρέτησαν επικοινωνιακούς σκοπούς, λειτουργώντας ως πλατφόρμες δημοσιότητας των κυβερνητικών πολιτικών και όχι ως όργανα κοινωνικού διαλόγου.
Όμως κάθε καθυστέρηση ή ακραία πόλωση στα κοινωνικά ζητήματα οδηγεί σε χειρότερες και μονομερείς λύσεις. Το βλέπουμε σήμερα στο ασφαλιστικό πρόβλημα της χώρας όπου, λόγω της μακροχρόνιας αδράνειας, φτάσαμε στο σημείο να έχουμε διαλύσει κάθε έννοια ασφαλιστικής δικαιοσύνης και ανταποδοτικότητας. Για αυτό και οι κοινωνικοί εταίροι έχουν αποστολή να διαβουλεύονται, να συμφωνούν πάνω στο τραπέζι, όχι να επικαλούνται αόριστα την κοινωνία, τους εργαζομένους ή τις επιχειρήσεις για να κρύβονται πίσω από τις ευθύνες τους.
Σήμερα η πραγματικότητα άλλαξε, μαζί της και τα προβλήματα που έχουν τώρα γίνει ακόμη πιο πιεστικά: η ακραία φορολόγηση της εργασίας που φέρνει περισσότερη ανεργία, τα ‘τρύπια’ ασφαλιστικά ταμεία, η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, το υψηλό κόστος ενέργειας, η έλλειψη ρευστότητας, οι κοινωνικές ανισότητες, η πολυνομία, οι ακραίες φορολογικές επιβαρύνσεις στην παραγωγή, δεν θα λυθούν από μόνα τους. Αυτό ήταν και το πνεύμα του Μόνιμου Βήματος Διαλόγου, που συμφωνήθηκε στην Εθνική Συλλογική Σύμβαση του 2008, αλλά ουδέποτε υλοποιήθηκε.
Κάποιοι ίσως περιμένουν γρήγορα αποτελέσματα, μέσα σε μια ρευστή πραγματικότητα. Όμως η μελέτη, η διαβούλευση, η συναίνεση απαιτούν περισσότερο χρόνο και ψυχραιμία. Στη Σουηδία, η ασφαλιστική μεταρρύθμιση χρειάστηκε μια δεκαετία. Στην Κορέα ο τριμερής διάλογος λειτούργησε καταλυτικά για την έξοδό της από τη μακροχρόνια ύφεση. Ούτε εκεί ήταν εύκολη η συναίνεση, όμως το κράτος, οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες βρήκαν λύση.
Μπορούμε και εμείς, αρκεί να δούμε κατάματα τα προβλήματα. Ποτέ δεν είναι αργά για να καθίσουμε ξανά στο τραπέζι. Στην παρούσα φάση είναι αναγκαία η συνδρομή της ΟΚΕ, ώστε να προετοιμάσει το έδαφος. Όλοι έχουν να κερδίσουν από μια εθνική πλατφόρμα συνεννόησης.
Το πρόβλημα για τους εργαζόμενους σήμερα δεν είναι μόνο το ύψος του κατώτατου μισθού, αλλά αν θα συνεχίσουν να πληρώνονται, αν θα αντέξουν οι επιχειρήσεις, αν οι εισφορές τους θα πιάσουν τόπο, αν θα βρουν δουλειά τα παιδιά τους.
Οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις περιμένουν από εμάς να πάρουμε τις τύχες στα χέρια μας και να μην μένουμε θεατές των κυβερνητικών πολιτικών. Η βούληση, αλλά και η δέσμευση του ΣΕΒ και των οργανωμένων επιχειρήσεων για μια δημιουργική, ωφέλιμη, ειλικρινή επανεκκίνηση του κοινωνικού διαλόγου είναι δεδομένη. Τα περιθώρια για άλλες σκιαμαχίες και ανώφελες αντιπαραθέσεις εξαντλήθηκαν. Είναι ώρα επιτέλους να δούμε το δάσος αντί για το δέντρο και να φανούμε χρήσιμοι στην ιστορική επιταγή για οριστική και βιώσιμη έξοδο της χώρας από την κρίση.»
(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο "ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ" στις 13 Δεκεμβρίου 2015)
Και μετά σου λένε δεν υπάρχει εναλλακτική λύση (ΤΙΝΑ)!! Ενώ ο πρόεδρος μας δίνει μια λύση πολύ απλή!! Αρκεί «να καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι» για κουβεντούλα και αμέσως δημιουργήσαμε την «προϋπόθεση οριστικής εξόδου από την κρίση»
Ας αρχίσουμε λοιπόν την κουβέντα ή μάλλον τον κοινωνικό διάλογο:
Θέμα πρώτο: κάνουμε ένσταση επί της διαδικασίας. Το εταιρικό σχήμα που προτείνεται για «ένα αδιατάρακτο κοινωνικό συμβόλαιο εμπιστοσύνης και συνεννόησης μεταξύ κράτους, εργοδοτών και εργαζομένων για τις κρίσιμες εθνικές επιλογές.» Είναι σε βάρος μας επειδή το κράτος είναι όργανο των εργοδοτών ή πιο σωστά του κεφαλαίου!! Άρα μας έχετε από κάτω, γιατί είμαστε μειοψηφία, και ο διάλογος είναι στημένος!!
Θέμα δεύτερο: για ποιες «κρίσιμες εθνικές επιλογές» θα δεχθούμε να «υπάρχει ένα αδιατάρακτο κοινωνικό συμβόλαιο εμπιστοσύνης» όταν κρίσιμη εθνική επιλογή για σας (διάβαζε κεφάλαιο) είναι να έχετε στείλει τα λεφτά στις τράπεζες της Ελβετίας, του Λουξεμβούργου, να αγοράσετε ακίνητα στο Λονδίνο και να φτιάχνεται offsore για να φοροδιαφεύγετε, και να έχετε στο τέλος της γραφής το κέρδος πάνω από τους ανθρώπους. Πήρατε τις επιχειρήσεις σας από την Ελλάδα και τις πήγατε εκεί που έχει χαμηλά μεροκάματα και επίσης χαμηλό φορολογικό συντελεστή, γιατί ήταν για σας κρίσιμη εθνική επιλογή!! Είναι πολλά τα παραδείγματα που αποδείχνουν ότι για σας η κρίσιμη εθνική επιλογή είναι απόλυτα ταυτισμένη με ότι αυγαταίνει τα κέρδη σας!! Κρίσιμη εθνική επιλογή για σας είναι: την κρίση να πληρώσουν οι εργάτες και ο λαός!! Για μας κρίσιμη εθνική επιλογή είναι: την κρίση να πληρώσει το κεφάλαιο, γιατί έχει όλη την ευθύνη για την κρίση.
Η κρίση δεν ξέσπασε «νομοτελειακά» επειδή όπως αναφέρεις κ. πρόεδρε «το «συμβόλαιο» δεν υπάρχει ή έχει σπάσει» αλλά εξ αιτίας του τρόπου που λειτουργεί το καπιταλιστικό σύστημα σας όπου για τη μεγιστοποίηση του κέρδους χτυπάτε τους μισθούς και τα μεροκάματα με αποτέλεσμα να συγκεντρώνεται ο πλούτος στα χέρια σας –των λίγων– και την ίδια στιγμή να μεγαλώνει η φτώχεια, με αποτέλεσμα η κοινωνία να μην μπορεί να καταναλώσει αυτά που παράγει (η διαδικασία των κρίσεων είναι πιο πολύπλοκη αλλά για την ευκολία του διαλόγου την απλοποιώ) έτσι προκύπτουν οι σε τελική ανάλυση κρίσεις υπερπαραγωγής. Υπερπαραγωγή, όχι σύμφωνα με τις ανάγκες της κοινωνίας αλλά σύμφωνα με τις δυνατότητες της να αγοράσει τα εμπορεύματα τα οποία έχει παράξει.
Σύμφωνα με το ινστιτούτο έρευνας της ελβετικής τράπεζας Credit Suisse το μισό του παγκόσμιου πλούτου ανήκει στο 0,7% του πληθυσμού!! Τα στοιχεία για την Ελλάδα λένε ότι: το 2007 πριν ξεσπάσει η κρίση το 1% του πληθυσμού κατείχε το 48,6% του πλούτου και το 2014 κατείχε το 56,1%!! Την ίδια περίοδο, σύμφωνα πάντα με την ελβετική τράπεζα οι άνθρωποι του μόχθου και της δουλειάς έχασαν από τις τσέπες τους 169 δις ευρώ!!
Το «κοινωνικό συμβόλαιο» το έσπασαν οι κυβερνήσεις σας, όταν με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου μείωσαν τους μισθούς, τα μεροκάματα και τις συντάξεις κατά 40%, όταν σύμφωνα με το γραφείο παρακολούθησης του κρατικού προϋπολογισμού έστειλαν κάτω από το όριο της φτώχιας ή κοντά σ’ αυτό 6.300.000 έλληνες!! Οδήγησαν στην ανεργία 1.500.000 κλπ.
Θέμα τρίτο: Ο κ πρόεδρος του ΣΕΒ ξεπερνάει κάθε όριο του θράσους όταν γράφει ότι:
«Οι κοινωνικοί εταίροι δεν σταθήκαμε στο ύψος των περιστάσεων αναζητώντας συναινετικές λύσεις για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας…»!!!
Παρά, και ενάντια στη θέληση και τους αγώνες των εργαζομένων, για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας προχωρήσατε σε απολύσεις και συνεχίζεται να απολύεται, σε κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων σε περικοπές μισθών και ημερομισθίων, στη μερική απασχόληση και μ’ όλα αυτά (την εσωτερική υποτίμηση) τελικά πετύχατε την αύξηση του ποσοστού του κέρδους, του πλούτου σας, όπως αποκαλύπτουν και τα στοιχεία που πιο πάνω παραθέσαμε, αλλά επενδύσεις δεν γίνανε. Τα λεφτά σας τα επενδύσατε στα ακίνητα του Λονδίνου και φουσκώσατε τους λογαριασμούς σας στις τράπεζες του εξωτερικού, υπολογίζεται ότι πάνω από 200 δις στείλατε έξω κατά τη διάρκεια των χρόνων της κρίσης!!! Με τη βία κ. πρόεδρε μας αναγκάσατε και όχι με το διάλογο να σταθούμε στο «ύψος των περιστάσεων» εσείς σταθήκατε στο «ύψος των περιστάσεων»; Όχι!! Σταθήκατε στο ύψος των ταξικών σας συμφερόντων στα χρόνια της κρίσης δεν επενδύσατε, αντίθετα αποεπενδύσατε, δεν δημιουργήσατε νέες θέσεις εργασίας. Γιατί να επενδύσετε από την στιγμή που η ζήτηση έπεφτε λόγω της φτωχοποίησης των λαϊκών μαζών!!
Θέμα τέταρτο: Δεν πιστεύετε στο διάλογο, η πρακτική των κυβερνήσεων σας που η πολιτική τους υπηρετεί το ταξικό σας συμφέρον, το οποίο βαπτίζεται εθνικό, για να ξεγελάτε τις λαϊκές μάζες, αποδείχνει ότι πιστεύετε στην βία και την υποταγή των εργαζομένων γιατί μόνο έτσι μπορείτε να τους φορτώσετε την κρίση σας. Καλείτε σε «κοινωνικό διάλογο» γιατί φοβάστε την αναπόφευκτη κάποια στιγμή κοινωνική έκρηξη, επειδή το ταξικό σας ένστικτο σας προειδοποιεί ότι στα θεμέλια της κοινωνίας συσσωρεύονται οι όροι της ανεξέλεγκτης κοινωνικής έκρηξης, ωστόσο είναι δύσκολο ακόμη και για τους μαρξιστές να προβλέψουν το πότε! Φοβάστε ότι: Το θύμα και το ψώνιο, αν ξυπνήσει μονομιάς θα ‘ρθει ανάποδα ο ντουνιάς!!
Θέμα πέμπτο: το παράδειγμα σας μας εμπνέει και μας διδάσκει ότι ο κοινωνικός διάλογος δεν υπηρετεί το ταξικό μας συμφέρον, ότι σημαίνει υποταγή στα συμφέροντα του κεφαλαίου. Δεν θα είχατε ανάγκη το κράτος σας και τους μηχανισμούς καταστολής αν πιστεύατε στο διάλογο πιστεύετε και πολύ σωστά στη ταξική πάλη και αυτό μας διδάσκετε. Γι αυτό και η αναμέτρηση στο πεδίο της ταξικής πάλης είναι αναπόφευκτη. Στο τέλος
«Η πρόοδος και η ευημερία των λαών» δεν διασφαλίζεται με «ένα αδιατάρακτο κοινωνικό συμβόλαιο εμπιστοσύνης και συνεννόησης κράτους, εργοδοτών και εργαζομένων…» αλλά με την ανατροπή του κεφαλαίου για να δουλέψουν τα μέσα παραγωγής για τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι για τα κέρδη μια χούφτας καπιταλιστών!!
