Κυριάκος Χάλαρης, ΣΥΡΙΖΑ Νέας Ιωνίας
Ο κόσμος της Αριστεράς, τα μέλη και οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ ελπίζουν σε ένα γόνιμο και ουσιαστικό 1ο συνέδριο. Σε ένα συνέδριο που θα εξασφαλίσει τη δημοκρατική συμμετοχή και λειτουργία του κόμματος από τη μια, σε ένα συνέδριο που από την άλλη, θα βάλει όλα τα ουσιαστικά ζητήματα στο τραπέζι, θα προσπαθήσει να ξεκαθαρίσει την πολιτική κατεύθυνση του ΣΥΡΙΖΑ, θα προσπαθήσει να απαντήσει στα ερωτηματικά όχι μόνο των μελών αλλά ολόκληρης της κοινωνίας σε σχέση με το κατά πόσο ο ΣΥΡΙΖΑ είναι έτοιμος να γίνει κυβέρνηση.
Γιατί σε όλους εμάς, τα μέλη, τους φίλους, τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ ένα πράγμα έχει γίνει σαφές από τις προηγούμενες εκλογές: ότι η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ έχει ανακοπεί, παρά το ότι η τρικομματική κυβέρνηση δεν έχει να επιδείξει απολύτως τίποτα όλο τον προηγούμενο χρόνο παρά μόνο επιθέσεις, παρά το ότι οι πολιτικές των Μνημονίων οδηγούν την ελληνική κοινωνία κάθε μέρα και πιο βαθιά στο χάος.
Οι εισηγητικές θέσεις για το Συνέδριο δυστυχώς δεν βοηθούν ούτε στην εξήγηση των αιτιών αυτής της ανακοπής της δυναμικής, ούτε στο ξεκαθάρισμα των θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ μπροστά στη δυνατότητα να είναι η επόμενη κυβέρνηση. Το αντίθετο μάλιστα. Σε ένα πολύ μεγάλο σε μέγεθος κείμενο που προσπαθεί να χωρέσει όλες τις διαφορετικές απόψεις που ακούγονται στο ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχει καμιά ουσιαστική πρόταση που να μπορέσει να αποσαφηνίσει την κατεύθυνση του ΣΥΡΙΖΑ μπροστά στην προοπτική να πάρει την κυβερνητική εξουσία.
Ακόμα και σωστές θέσεις και αναφορές εξαφανίζονται μέσα στη γενικότερη ασάφεια και θολούρα που αποπνέει το κείμενο. Σε πολλά σημεία θέσεις που έχουμε συναποφασίσει το προηγούμενο διάστημα και σε προηγούμενες διαδικασίες φαίνονται να τίθενται υπό προϋποθέσεις και με αυτόν τον τρόπο να αναιρούνται. Το αποτέλεσμα είναι ένα κείμενο θέσεων που περισσότερο προσπαθεί να καταλήξει σε ένα «μέσο όρο» θέσεων και προτάσεων που υπάρχουν εντός του ΣΥΡΙΖΑ παρά στο να δώσει ένα μήνυμα καθαρό και ξάστερο στην κοινωνία που να σηματοδοτεί την οριστική απόφαση ρήξης του ΣΥΡΙΖΑ με το Μνημόνιο, την Τρόικα και τις πολιτικές τους.
Τα βασικά ζητήματα που περιμένει κάποιος να καταπιαστεί και να εμβαθύνει το κείμενο των θέσεων δεν είναι άλλα από τα κεντρικά ζητήματα της περιόδου. Το χρέος και πως το αντιμετωπίζουμε, το τραπεζικό σύστημα και ο ρόλος του σε μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, οι βασικοί τομείς της οικονομίας και το ρόλο που μπορούν να παίξουν για την «παραγωγική ανασυγκρότηση». Και επίσης τα μέτρα που θα πάρει μια κυβέρνηση της Αριστεράς για την καταπολέμηση της φτώχειας, της ανεργίας κοκ.
Επαναδιαπραγμάτευση ή άρνηση πληρωμής του χρέους;
Ως προς το ζήτημα του χρέους, που είναι και το πιο κεντρικό, η πρόταση του εισηγητικού κειμένου είναι πολύ προβληματική. Συγκεκριμένα διαβάζουμε:
«Να επαναδιαπραγματευτούμε τις δανειακές συμβάσεις και να ακυρώσουμε τους επαχθείς όρους… στόχος της επαναδιαπραγμάτευσης οφείλει να είναι η διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του ενώ εκείνο που απομένει οφείλει να αποπληρωθεί, μετά από μια περίοδο χάριτος, με δικαιότερους όρους και μέσω μιας ρήτρας που θα συνδέει τον ρυθμό αποπληρωμής με τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας».
Στην πραγματικότητα, μέσα από τη θέση της επαναδιαπραγμάτευσης, το εισηγητικό κείμενο αναγνωρίζει το χρέος ως χρέος του ελληνικού λαού που πρέπει να πληρώσει. Το γεγονός ότι ολόκληρο το χρέος δεν μπορεί να αποπληρωθεί στο σύνολό του το αναγνωρίζει πλέον ολόκληρη η άρχουσα τάξη της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου των δανειστών. Οι οποίοι ουσιαστικά θα οδηγηθούν το επόμενο διάστημα στη «διαγραφή» ενός μεγάλου μέρους του προκειμένου να διασφαλίσουν ότι θα πληρωθούν το υπόλοιπο και ότι θα διατηρηθούν οι σχέσεις νέο-αποικιακής εξάρτησης της Ελλάδας προς αυτούς.
Ο όρος που θέτουν οι δανειστές για «επαναδιαπραγμάτευση», δηλαδή για μείωση του χρέους είναι στην ουσία η συνέχιση των πολιτικών των Μνημονίων. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ πει «όχι» σ’ αυτές τις πολιτικές, τις πολιτικές των Μνημονίων, η διαπραγμάτευση θα έχει τελειώσει προτού καν αρχίσει. Τι θα κάνει τότε ο ΣΥΡΙΖΑ; Αυτό το ερώτημα δεν απαντιέται! Και χωρίς απάντηση σ’ αυτό το κεντρικό ζήτημα, δεν υπάρχει κατεύθυνση στην πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ.
Σε ποιον ανήκουν οι βασικοί τομείς της οικονομίας;
Για να μπορέσει μια κυβέρνηση της Αριστεράς να αντιμετωπίσει το ζήτημα της κρίσης, κεντρικό σημείο είναι ο έλεγχος της οικονομίας.
Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με ένα τρόπο: οι επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας, αυτές που οι μνημονιακές κυβερνήσεις ξεπουλούν διαρκώς έναντι πινακίου φακής σε ’Ελληνες και ξένους «επενδυτές», πρέπει να περάσουν στα χέρια της κοινωνίας. Η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες, οι μεταφορές, ο βασικός παραγωγικός ιστός της χώρας πρέπει να εθνικοποιηθεί και να λειτουργήσει κάτω από το δημοκρατικό έλεγχο των ίδιων των εργαζομένων. Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούν να γίνουν επενδύσεις προς όφελος της κοινωνίας, μόνο έτσι μπορούν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ανάπτυξης. Μόνο ο εργατικός έλεγχος και διαχείριση αυτών των επιχειρήσεων μπορεί να τις θωρακίσει από τη διαφθορά και τη διαπλοκή.
Το εισηγητικό κείμενο σε σχέση με αυτά τα ζητήματα παίρνει μια πολύ «μπερδεμένη» (μ’ ότι αυτό σημαίνει…) θέση:
«Να ακυρώσουμε τις προβλεπόμενες ιδιωτικοποιήσεις και τη λεηλασία του δημόσιου πλούτου, να επαναφέρουμε υπό δημόσιο έλεγχο, αλλά ταυτόχρονα να ανασυγκροτήσουμε πλήρως, τις επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας που έχουν ιδιωτικοποιηθεί ή βρίσκονται σε διαδικασία ιδιωτικοποίησης ώστε να διαμορφώσουμε έναν ισχυρό, παραγωγικό, αποτελεσματικό και ανοιχτό σε συνεργασίες δημόσιο τομέα νέου τύπου, υπό καθεστώς πλήρους διαφάνειας και υπό τις κατάλληλες μορφές κοινωνικού ελέγχου, μακριά από τη λογική του κρατισμού, της κομματικοποίησης και των πελατειακών σχέσεων».
Αυτές οι διατυπώσεις στην πραγματικότητα αφήνουν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά. Γιατί, τι σημαίνει άραγε ότι θα επαναφέρουμε τις ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις υπό «δημόσιο έλεγχο»; Πως το δημόσιο θα καταφέρει να ελέγξει ιδιωτικές επιχειρήσεις; Από τη στιγμή που το κείμενο δεν μιλά καθαρά για «δημόσια ιδιοκτησία» ή «εθνικοποίηση» αυτών των επιχειρήσεων, τότε είναι προφανές ότι θα μείνουν στα χέρια των ιδιωτών.
Και επίσης, τι σημαίνει «δημόσιος τομέας νέου τύπου, ανοιχτός σε συνεργασίες»; Σημαίνει προφανώς συνεργασίες του κράτους με (τα μεγάλα) ιδιωτικά συμφέροντα. Αυτές τις έχουμε ήδη δει: υπάρχει η εμπειρία των ΣΔΙΤ, οι οποίες στην ουσία είναι δώρα του δημοσίου σε «επενδυτές» τύπου Μπόμπολα και τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ δημόσια καταγγέλλει και σωστά. Γιατί να ελπίζει κανείς πως οι ΣΔΙΤ του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι καλύτερες; Μήπως θα πιάσουν το κεφάλαιο οι ενοχές και θα γίνει ξαφνικά ηθικό, πατριωτικό, ανθρωπιστικό και φιλοεργατικό;
Τι θα γίνει με τα Μνημόνια;
Ενώ η 2η θέση των προγραμματικών στόχων μιλάει για ακύρωση των μνημονίων και των εφαρμοστικών νόμων στη θέση 3 βλέπουμε τη θέση αυτή να ανατρέπεται μέσα από τη διατύπωση
«να επαναδιαπραγματευθούμε τις δανειακές συμβάσεις».
Το παράδειγμα όμως της Κύπρου έδειξε ότι επαναδιαπραγμάτευση ουσιαστικά δεν υπάρχει. Και ότι η ευρωπαϊκή άρχουσα τάξη όχι μόνο δεν είναι διατεθειμένη να επαναδιαπραγματευθεί οτιδήποτε αλλά επίσης ότι δεν εκβιάζεται.
Και αυτό είναι λογικό – απ’ τη δική τους σκοπιά. Αν οι Ευρωπαίοι δανειστές επαναδιαπραγματευθούν τις δανειακές συμβάσεις με μια κυβέρνηση της Αριστεράς στην Ελλάδα, ουσιαστικά δίνουν το πράσινο φως σε κάθε κυβέρνηση του Νότου, κι όχι μόνο, να κάνει το ίδιο. Και με αυτόν τον τρόπο να βρει λύσεις εις βάρος του γερμανικού ιμπεριαλισμού, αμφισβητώντας ταυτόχρονα την ηγεμονία του σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Επομένως όταν ο Σόιμπλε μετά το αρχικό ΟΧΙ της Κύπρου φώναξε καθαρά και ξάστερα ότι «δεν εκβιάζομαι» δεν ήταν επειδή μπλόφαρε αλλά επειδή το εννοούσε. Και αν ο γερμανικός ιμπεριαλισμός είναι διατεθειμένος να πάει μια τέτοιου είδους σύγκρουση μέχρι το τέλος το ίδιο θα πρέπει να κάνει και μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Να αναγνωρίσει δηλαδή ότι καμιά διαπραγμάτευση δεν μπορεί να υπάρξει και ότι μόνο μέσα από καθαρές θέσεις που θα δώσουν με σαφή τρόπο το μήνυμα της σύγκρουσης με τους δανειστές θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες του κόσμου της.
