Η άγρια καταστολή που εξαπέλυσε η κυβέρνηση του Μαριάννο Ραχόι ενάντια στο κίνημα για την αυτοδιάθεση της Καταλονίας στη διάρκεια των προηγούμενων μηνών, δεν μπόρεσε να αποτρέψει τη νίκη των υποστηριχτών της ανεξαρτησίας και μια σκληρή ήττα για το κόμμα του (PP – «Λαϊκό Κόμμα») και το ισπανικό κατεστημένο. Ο Ραχόι έχτισε όλη την επιχειρηματολογία του στο όνομα της λεγόμενης «σιωπηρής πλειοψηφίας» που ήταν, υποτίθεται, ενάντια στην ανεξαρτησία. Τώρα, μετά τις εκλογές της 21ης Δεκέμβρη και την πρωτοφανή συμμετοχή που έφτασε το 82%, μίλησε… και η «σιωπηρή πλειοψηφία». Και το κόμμα του δεν μπορεί καν να σχηματίσει κοινοβουλευτική ομάδα καθώς απαιτούνται 5 κατ’ ελάχιστον βουλευτές ενώ το Λαϊκό Κόμμα έχει μόνο 3!
Τα κόμματα υπέρ της ανεξαρτησίας, παρότι είναι ανομοιογενή μεταξύ τους (ανήκουν στην Αριστερά, την κεντροαριστερά και την κεντροδεξιά) κέρδισαν την πλειοψηφία των εδρών στο καταλανικό κοινοβούλιο: 70 έδρες σε σύνολο 135 εδρών. Παρά τη μαζική εκστρατεία κατατρομοκράτησης του πληθυσμού:
- πήραν το 48% των ψήφων απέναντι στο
- 43,5% των πολέμιων της ανεξαρτησίας.
Το υπόλοιπο 7,4% πηγαίνει στο ψηφοδέλτιο Catalunia en Comú που στηρίχτηκε από το Ποδέμος, το οποίο δεν έχει καθαρή θέση για το ζήτημα της αυτοδιάθεσης, ασκώντας κριτική και στο κίνημα της ανεξαρτησίας και στην Ισπανική κυβέρνηση, με διαφωνίες, συγκρούσεις και διαγραφές επιφανών στελεχών στο εσωτερικό του.
Αποτελέσματα και κατανομή εδρών
Το BBC παρουσιάζει με το ακόλουθο σχεδιάγραμμα την κατανομή των εδρών:
Πιο αναλυτικά τα αποτελέσματα των εκλογών της 21ης Δεκέμβρη είναι:
[Πηγή: theguardian.com – 22.12.2017]
Τα ΜΜΕ στο γνωστό βρώμικο ρόλο τους
Οι «δημοσιογράφοι» των καθεστωτικών ΜΜΕ (δείτε ενδεικτικά: kathimerini.gr – 22.12.2017) εμφανίζουν υπέρ της ανεξαρτησίας το 48% και το υπόλοιπο 52% εναντίον της ανεξαρτησίας, πράγμα που δεν ισχύει καθώς, όπως αναφέρεται πιο πάνω, το αντίστοιχο του Ποδέμος στην Καταλονία πρέπει να καταμετρηθεί στις «ανεξάρτητες» δυνάμεις.
Ακόμα, τα ΜΜΕ «παίζουν» με το γεγονός ότι πρώτο κόμμα αναδείχθηκαν οι Πολίτες κι ότι το σχήμα με το οποίο κατέβηκε ο αυτοεξόριστος στις Βρυξέλες πρώην πρόεδρος Πουτζδεμόντ, το JxC (Μαζί για την Καταλονία) έχασε την πρωτιά σε σχέση με τα αποτελέσματα των εκλογών του 2015. Αποκρύβουν όμως, πάλι, ότι το 2015 το ERC είχε κατέβει στις εκλογές σαν τμήμα του Μαζί για την Καταλονία. Μ’ αυτή την έννοια η σύγκριση δεν μπορεί να γίνεται ανάμεσα στις 37 έδρες του «Πολίτες» και τις 34 του «Μαζί για την Καταλονία», αλλά με τις 66 του «Μαζί για την Καταλονία» και της «Δημοκρατικής Αριστεράς» (ERC). Αθροιστικά οι ψήφοι του JxC και του ERC ξεπερνούν κατά 800.000 τις ψήφους του Πολίτες.
Ο βασικός λόγος για τον οποίο το νερόβραστο (του είδους του ελληνικού «Ποταμιού») αλλά ξεκάθαρα νεοφιλελεύθερο αυτό κόμμα κατάφερε να αποτελέσει τον κύριο πόλο για τους πολέμιους της ανεξαρτησίας είναι γιατί το δεξιό Λαϊκό Κόμμα και οι «Σοσιαλιστές» είναι σε τόσο μεγάλο βαθμό εκτεθειμένοι που η άρχουσα τάξη έριξε όλα «τα λεφτά» της πίσω από τους Πολίτες που παριστάνουν το νέο και το διαφορετικό και που δεν έχουν ποτέ μέχρι σήμερα συμμετέχει στη διακυβέρνηση της χώρας.
Ακόμα όμως και αν το Comú-Podem μπορούσε να καταμετρηθεί στις δυνάμεις ενάντια στην αυτοδιάθεση η ήττα του αντιδραστικού Ισπανικού εθνικιστικού κατεστημένου θα αποτελούσε και πάλι αδιαμφισβήτητο γεγονός. Γιατί οι πολέμιοι της ανεξαρτησίας δεν έχουν κανένα τρόπο να σχηματίσουν κυβέρνηση ή να περάσουν τις θέσεις τους μέσα από τη νέα Καταλανική βουλή. Όλες οι πρωτοβουλίες των κινήσεων βρίσκονται στην πλευρά των υποστηρικτών της αυτοδιάθεσης/ανεξαρτησίας.
Υπερήφανη απάντηση του Καταλανικού λαού
Η κυβέρνηση του Μ. Ραχόι, για να δώσει υποτίθεται λόγο στη «σιωπηρή πλειοψηφία» προχώρησε σε μέτρα που θύμιζαν την εποχή του δικτάτορα Φράνκο (1939 – 1975): απαγόρευση της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος της 1ης Οκτώβρη, άγρια καταστολή ενάντια στις διαδηλώσεις και τις κινητοποιήσεις, καθαίρεση της τοπικής κυβέρνησης της Καταλονίας και του τοπικού κοινοβουλίου, εφαρμογή του περιβόητου Φρανκικής αντίληψης άρθρου 155 του Συντάγματος, συλλήψεις και φυλακίσεις στελεχών του κινήματος της ανεξαρτησίας ακόμα και υπουργών της κυβέρνησης Πουτζδεμόντ, εξαγγελία νέων εκλογών για τις 21 Δεκέμβρη!
Όλα αυτά τα μέτρα συνοδεύτηκαν από τη μαζική έξοδο κεφαλαίων από την Καταλονία, με χιλιάδες επιχειρήσεις να μεταφέρουν την έδρα τους εκτός Καταλονίας σε μια προσπάθεια να τρομοκρατήσουν τον πληθυσμό ότι αν επιμένει να προχωρήσει σε ανεξαρτησία θα αντιμετωπίσει οικονομική κρίση, μαζική ανεργία και φτώχεια!
Σ’ αυτή την επίθεση μαζικής κατατρομοκράτησης του πληθυσμού ο Ραχόι και το Λαϊκό Κόμμα είχαν την απόλυτη υποστήριξη του κατεστημένου, των ΜΜΕ, του PSOE («σοσιαλιστικού», κατ’ όνομα, κόμματος) και του Θουιδαδάνος (Πολίτες).
Σε συνδυασμό με τα πιο πάνω όμως, κι αυτό είναι το βασικό πρόβλημα, η ισπανική Αριστερά (σε παν-ισπανικό επίπεδο) κράτησε μια αξιοθρήνητη στάση!
Το ισπανικό «κομμουνιστικό» κόμμα πήρε σαφή και μαχητική στάση ενάντια στην αυτοδιάθεση. Το Ποδέμος, από την άλλη, κράτησε μια στάση «άλλα αντ’ άλλων» ζητώντας… ένα «νόμιμο δημοψήφισμα» και «διάλογο» των δύο πλευρών – πράγματα εκτός τόπου και χρόνου στην πολωμένη κατάσταση που επικρατεί!
Αυτό προκάλεσε σφοδρή αντιπαράθεση με το Ποδέμος στην Καταλονία (Podem) και διαγραφές ηγετικών στελεχών που όμως δεν έλυσαν το πρόβλημα της σύγκρουσης ανάμεσα στην Καταλανική του βάση και την ηγεσία σε εθνικό (παν-ισπανικό) επίπεδο.
Ο Καταλανικός λαός απάντησε όπως άξιζε, στη μαζική καταστολή, τον τρόμο και τα ψέματα, σε όλους αυτούς που επιχείρησαν να τον φοβίσουν και να κάμψουν το ηθικό και τη μαχητικότητά του – κι αυτό παρά τη στάση των κομμάτων της ισπανικής Αριστεράς!
Το αδιέξοδο της ισπανικής άρχουσας τάξης
Είναι καθαρό ότι η Ισπανία δεν μπορεί να επιστρέψει σ’ αυτό που ήταν πριν τα γεγονότα των τελευταίων δύο χρόνων κι ειδικά πριν από το δημοψήφισμα του περασμένου Οκτώβρη. Το αδιέξοδο είναι πραγματικά μεγάλο για την άρχουσα τάξη.
Αν ο Ραχόι επιχειρήσει να δοκιμάσει περισσότερη καταστολή θα πρέπει να καταφύγει σε μια κατάσταση αστυνομικού κράτους, επιβολής δικτατορικού καθεστώτος στην Καταλονία σε διαρκή βάση, πράγμα που αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει σε μια νέα έκρηξη, ακόμα μεγαλύτερη από την τωρινή, όχι μόνο στην Καταλονία αλλά και στην υπόλοιπη Ισπανία. Κι αυτό βέβαια θα έχει και πολύ σημαντικές παν-ευρωπαϊκές διαστάσεις. Γι’ αυτούς τους λόγους, το ενδεχόμενο αυτής της επιλογής σ’ αυτή τη φάση φαίνεται το πλέον απομακρυσμένο.
Αν από την άλλη αναγκαστεί τελικά να διαπραγματευθεί η κρίση θα μπορέσει να περιοριστεί μόνο αν κάνει κάποιες σοβαρές υποχωρήσεις στο κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας, διευρύνοντας δηλαδή την αυτονομία της Καταλονίας. Και αυτό όμως είναι δίκοπο μαχαίρι: αν οι υποχωρήσεις δεν είναι σημαντικές το κίνημα θα παραμείνει ισχυρό και μαχητικό· αν είναι ουσιαστικές τότε θα δώσουν την αίσθηση της δικαίωσης του αγώνα και το παράδειγμα προς μίμηση στη χώρα των Βάσκων και στη Γαλικία που έχουν αντίστοιχες διεκδικήσεις με τον Καταλανικό λαό. Κάτι τέτοιο επίσης θα έχει παν-ευρωπαϊκό αντίκτυπο και διαστάσεις.
Τα διλήμματα του Καταλανικού κατεστημένου
Τέλος, αντιμέτωπα με σκληρά διλήμματα είναι και τα κόμματα του Καταλανικού κατεστημένου που υποστηρίζουν την ανεξαρτησία – βασικά το ERC και το JxC – που είναι μεν υπέρ της ανεξαρτησίας αλλά δεν αμφισβητούν το καπιταλιστικό σύστημα. Από τη μια πιέζονται ασφυκτικά από το Καταλανικό κεφάλαιο που δεν θέλει την ανεξαρτησία με κανένα τρόπο και έχει ήδη προχωρήσει σε επενδυτική αποχή και έξοδο κεφαλαίων. Από την άλλη πιέζονται από το κίνημα.
Η πρόθεση που διαφάνηκε από τον Πουτζδεμόν είναι να προχωρήσει σε ένα συμβιβασμό, επιζητώντας κάποιες παραχωρήσεις από τον Ραχόι για να σώσει τα προσχήματα. Αυτή εξάλλου ήταν από την αρχή η πρόθεση της Καταλανικής κυβέρνησης, όπως έχουμε γράψει ξανά, αλλά η πίεση του κινήματος και η σκληρή στάση του Ραχόι δεν τους άφηνε επιλογές παρά να συνεχίσουνε. Στην περίπτωση που η νέα Καταλανική κυβέρνηση συμβιβαστεί με πολύ περιορισμένες παραχωρήσεις, το κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας θα αναζητήσει άλλες, περισσότερο ριζοσπαστικές πολιτικές εκφράσεις.
Ο ρόλος της Αριστεράς
Κάθε μεγάλο εθνικό κίνημα, κάθε κίνημα δηλαδή που κινεί εκατομμύρια μαζών για ένα εθνικό αίτημα, όπως είναι αυτό της αυτοδιάθεσης, περιέχει επαναστατικά στοιχεία –άλλοτε περισσότερα κι άλλοτε λιγότερα– ακόμα και αν επικεφαλής του βρίσκονται πολιτικοί εκπρόσωποι της άρχουσας τάξης! Το ίδιο ισχύει και για κάθε σημαντικό, μαζικό, δημοκρατικό κίνημα!
Στο κίνημα υπέρ της αυτοδιάθεσης της Καταλονίας τα επαναστατικά στοιχεία ήταν από την αρχή εμφανή: πίσω από το αίτημα της αυτοδιάθεσης κρυβόταν η αντίσταση στο κατεστημένο της Μαδρίτης – η οργή για τις πολιτικές της λιτότητας, τα Μνημόνια και αυταρχισμό της κεντρικής κυβέρνησης, σε συνδυασμό με την απαξίωση όλων των παραδοσιακών κομμάτων του κατεστημένου πράγμα που δεν είναι ισπανικό αλλά πανευρωπαϊκό φαινόμενο.
Αυτά τα επαναστατικά στοιχεία ενισχύονταν όλο και περισσότερο στην πορεία του κινήματος καθώς ο Ραχόι έντεινε την καταστολή. Από τις αυταπάτες ότι η ανεξαρτησία είναι κάτι απλό και εύκολο κι ότι η ΕΕ θα υποστήριζε τα δημοκρατικά του δικαιώματα, το κίνημα αναγκάστηκε να συγκρουστεί σκληρά για να επιβάλει το απλό, γι’ αυτό, δημοκρατικό του αίτημα, να διεξαχθεί δημοψήφισμα για να ακουστεί η γνώμη του!
Στις συνθήκες που επικρατούν σήμερα στην Καταλονία το αίτημα της αυτοδιάθεσης έχει σαφή επαναστατικά χαρακτηριστικά. Γιατί περνά αναγκαστικά μέσα από τη σύγκρουση όχι μόνο με το ισπανικό κράτος αλλά και με το κεφάλαιο που (όπως έχει αποδείξει) θα σαμποτάρει την οικονομία με στόχο την οικονομική κατάρρευση. Γι’ αυτό το λόγο το δίκαιο αίτημα για αυτοδιάθεση του Καταλανικού λαού μπορεί να ικανοποιηθεί μόνο αν συνδεθεί με την πάλη ενάντια στον ισπανικό καπιταλισμό και αν συνδεθεί διεθνιστικά με τους αγώνες των υπόλοιπων λαών της Ευρώπης.
Το πρόβλημα για μια ακόμη φορά βρίσκεται στις ηγεσίες της Αριστεράς. Όσοι στην Αριστερά τοποθετούνται ενάντια στο αίτημα του Καταλανικού λαού υπέρ της αυτοδιάθεσης/ανεξαρτησίας, στην πραγματικότητα φοβούνται την προοπτική της αντικαπιταλιστικής ανατροπής, δηλαδή της επανάστασης και του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού. Αυτό το βλέπουμε και στην ελληνική Αριστερά που στην πλειοψηφία της διαφωνεί με την αυτοδιάθεση ή κρύβεται πίσω από το δάκτυλό της, αλλά ισχύει και για τον κύριο όγκο της ισπανικής Αριστεράς – το Κομμουνιστικό Κόμμα, την Ενωμένη Αριστερά και το Ποδέμος.
Στην Καταλονία από την άλλη υπάρχει ένα κομμάτι του κινήματος υπέρ της ανεξαρτησίας που τοποθετείται στην αντικαπιταλιστική Αριστερά: είναι το CUP με ποσοστά που κυμαίνονται στο 5% περίπου και το νεοδημιουργηθέν Som Alternativa («Εναλλακτική») υπό την ηγεσία του διαγραφέντος από το Ποδέμος Alberto Dante Fachin. Η Επαναστατική Αριστερά, αδελφή οργάνωση του «Ξ» στην Καταλονία καλεί σε μια συμμαχία ανάμεσα στις δυνάμεις αυτές, στη βάση ενός προγράμματος που να συνδέει την αυτοδιάθεση με την αντικαπιταλιστική ανατροπή, με το οποίο να απευθυνθούν στη βάση του Ποδέμος (Catalunia en Comú) στην οποία επικρατεί αναβρασμός και ανοικτή αμφισβήτηση των πολιτικών της ηγεσίας.
Αυτός είναι και ο μόνος ρεαλιστικός τελικά δρόμος για την ικανοποίηση των λαϊκών αιτημάτων: η πάλη για μια Καταλανική Εργατική Δημοκρατία με παράλληλο αγώνα για μια σοσιαλιστική ομόσπονδη Ισπανία και μια σοσιαλιστική ενωμένη Ευρώπη.
