Του Χάρη Σιδέρη
2007: 167 μικρές και μεγάλες πυρκαγιές, όπου κάηκαν πάνω από 1000 στέμματα δάσους.
2008: 20 και 25/6/08 στα Γλυκά Νερά: κάηκαν πάνω από 1.000 στρέμματα. 19/7/08 στο άλσος Καισαριανής: κάηκαν 40 στρέμματα πευκοδάσους.
Ο Υμηττός:
– Έχει έκταση 81.230 στρέμματα
– Απέχει μόλις 8 λεπτά από το κέντρο της πόλης
– Σχεδόν όλο το βουνό είναι ενταγμένο στο πανευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 που στόχο έχει την προστασία των σπάνιων οικοσυστημάτων. (Καθημερινή/ΟΙΚΟ)
– Περιστοιχίζεται από 15 δήμους από την Αγία Παρασκευή μέχρι τη Βουλιαγμένη (1.100.000 κάτοικοι)
– Στον Υμηττό έχουν καταγραφεί 672 είδη φυτών, 134 είδη πουλιών (αρκετά σπάνια και απειλούμενα), 125 ρεματιές και πολλά ακόμη χερσαία ζώα.
Το ιδιοκτησιακό καθεστώς και οι (επίδοξοι) διεκδικητές
Θα περίμενε κανείς ένα βουνό με τα πιο πάνω χαρακτηριστικά και τόσο ζωτικής σημασίας για την Αττική, να λογίζεται ως περιουσία του κράτους και να προστατεύεται από αυτό. Κι όμως οι πολιτικές των κυβερνήσεων που έχουν σαν γνώμονα την «ανάπτυξη», βουνών και δασών, από τους διαφόρων ειδών κερδοσκόπους έχουν σαν αποτέλεσμα τουλάχιστον 30.000 στρέμματα δάσους να είναι αυτή τη στιγμή διεκδικήσιμα από ιδιώτες και την εκκλησία. Και όλα αυτά βέβαια με έγγραφα αμφιβόλου γνησιότητας, ακόμα και με φιρμάνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας!
Ισχυρός διεκδικητής εκτάσεων στον Υμηττό είναι, μεταξύ άλλων, η Μονή Πετράκη, η οποία εποφθαλμιά φιλέτα σε διάφορες περιοχές του βουνού. Ειδικότερα στην περιοχή του Καρέα η Εκκλησία διεκδικεί περί τα 14.000 στρέμματα. Τμήμα αυτών αποτελεί η έκταση που κάηκε τον προηγούμενο χρόνο και στην οποία η Εκκλησία σχεδιάζει την κατασκευή του νέου Συνοδικού Μεγάρου σε έκταση 3.000 στρεμμάτων. Ανάλογες διεκδικήσεις έχει εγείρει και στο κομμάτι του Υμηττού που ανήκει στο Δήμο Χολαργού.
Ζώνες «προστασίας» ή υποκρισίας;
Το καθεστώς προστασίας του βουνού περιλαμβάνει δύο ζώνες, την Α’ και τη Β’, οι οποίες καθιερώθηκαν με προεδρικό διάταγμα του 1978.
Η Α’ ζώνη προστασίας περιλαμβάνει τις κορυφές του βουνού και σ’ αυτήν απαγορεύεται οποιαδήποτε μορφή δόμησης (μ’ εξαίρεση απ’ ότι φαίνεται τις εγκαταστάσεις του στρατού και παντός είδους κεραίες τηλεφωνίας, τηλεόρασης, ραδιοφωνίας κοκ).
Η Β’ ζώνη περιλαμβάνει στην ουσία τις παρυφές του Υμηττού. Έχει όμως έκταση έως και 5 χλμ. και ξεκινά από τα όρια των Δήμων γύρω από τον Υμηττό για να φτάσει μέσα στο δάσος. Η Β’ ζώνη «προστατεύει» το βουνό επιτρέποντας δόμηση εγκαταστάσεων που αφορούν αποκλειστικά τον «κοινωνικό εξοπλισμό». Δηλαδή στη Β’ ζώνη «προστασίας» του Υμηττού επιτρέπεται να υπάρχουν νοσοκομεία, νεκροταφεία, σχολεία και σχολές κοκ. Αυτή τη στιγμή στη Β’ Ζώνη προστασίας του Υμηττού υπάρχουν, πέρα απ’ όλα τα παραπάνω, τσιμεντοβιομηχανίες, ασβεστοποιίες, σταθμοί μεταφόρτωσης απορριμμάτων, βενζινάδικα (!) κέντρα υψηλής τάσης της ΔΕΗ (που ξέρουμε πως αποτελούν συχνά την κύρια αιτία πυρκαγιών) και ακόμα και ολόκληροι οικισμοί (πχ. ο οικισμός «Αιξωνή», κοντά στη Βουλιαγμένη)!
Ο χωρισμός του βουνού σε δύο διαφορετικές ζώνες είναι εντελώς αυθαίρετος και δε στηρίζεται σε καμία επιστημονική βάση. Στην πραγματικότητα είναι βαθιά υποκριτικός, διότι οι παρεμβάσεις στη Β’ ζώνη «προστασίας» έχουν επιπτώσεις στο σύνολο του βουνού, καθώς το οικοσύστημα του είναι ένα και αδιαίρετο. Ο λόγος που χώρισαν τον Υμηττό σε ζώνες δεν είναι για να τον προστατέψουν, είναι για να τον χτίσουν!
Τα αυθαίρετα κτίσματα στην περιοχή (που στην πλειοψηφία τους ανεγέρθηκαν με άδεια αναψυκτηρίου όπως των κ. Σουφλιά και Μαγγίνα) υπολογίζονται σε 3.000! Στην πλειοψηφία τους είναι βίλες κάποιων οικονομικά ισχυρών και κυβερνητικών αξιωματούχων.
Με το «κόλπο», λοιπόν του χωρισμού σε Α και Β ζώνη προστασίας, στην ουσία ο Υμηττός χτίζεται σταδιακά, αρχίζοντας από τις κοινωφελείς εγκαταστάσεις για να φτάσουμε στις ιδιωτικές επιχειρήσεις όπως οι τσιμεντοβιομηχανίες, στα «αναψυκτήρια», τα εκκλησιαστικά μέγαρα (3.000 στρεμμάτων!!) κοκ. Η Β’ ζώνη επεκτείνεται σταδιακά σε βάρος της Α’ καθώς η Β’ ζώνη δεν έχει αυστηρά προσδιορισμένα όρια, αλλά ορίζεται σε σχέση με τα όρια της υπάρχουσας δόμησης.
Χωρίς δασαρχείο…
Ο Υμηττός είναι ουσιαστικά απροστάτευτος. Αυτή τη στιγμή υπάγεται στο δασαρχείο της Πεντέλης που έχει στην ευθύνη του… 52 δήμους και κοινότητες! Χωρίς δικό του Δασαρχείο, με ζώνες «προστασίας» που επιτρέπουν τη διείσδυση δραστηριοτήτων όλο και πιο βαθιά στο δάσος και με 17 εισόδους που δεν ελέγχονται από κανέναν, ο Υμηττός έχει αφεθεί στα χέρια μικρών και μεγάλων συμφερόντων.
Νέοι Αυτοκινητόδρομοι Αττικής
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το Υπουργείο «ΠΕριβάλλοντος», ΧΩροταξίας και Δημοσίων Έργων, (ΥΠΕΧΩΔΕ) ανακοίνωσε στις αρχές Ιουνίου τα σχέδια του για την δημιουργία των νέων αυτοκινητόδρομων Αττικής. Πρόκειται για επέκταση της Αττικής Οδού, η οποία θα συνδέει τη ΒΑ Αθήνα με τη ΝΑ και το κέντρο της Αθήνας με το αεροδρόμιο των Σπάτων. Στο βωμό αυτού του έργου το ΥΠΕΧΩΔΕ θυσιάζει τον Υμηττό.
– Ο Υμηττός τεμαχίζεται από τους νέους δρόμους οριζόντια και κάθετα. Στην ουσία μπακλαβαδοποιείται, χάνει το χαρακτήρα του δάσους και μοιάζει όλο και περισσότερο με μεγάλο αστικό πάρκο στα πρότυπα του Λυκαβηττού.
– Χιλιάδες στρέμματα δάσους θα καταστραφούν, όχι μόνο για την δημιουργία του υπέργειου τμήματος του δρόμου αλλά για το κομμάτι του δρόμου που θα είναι υπόγειο, καθώς ακόμα και για την κατασκευή των υπογειοποιημένων τμημάτων του δρόμου και των κόμβων απαιτούνται εκτεταμένες εκχερσώσεις δασικής βλάστησης.
«Αποσυμφόρηση του κέντρου»: άλλο ένα ψέμα!
Όπως ισχυρίζεται το Υπουργείο, οι νέοι αυτοκινητόδρομοι θα αποσυμφορήσουν το κέντρο. Πρόκειται για μεγάλο ψέμα που αναδεικνύει για άλλη μια φορά την προχειρότητα και την έλλειψη επιστημονικής μελέτης από τη μεριά του Υπουργείου. Τα ίδια έλεγαν οι υπουργοί του ΠΑΣΟΚ όταν κατασκευάστηκε η Αττική οδός. Τα αποτελέσματα της αποσυμφόρησης ακόμη τα περιμένουμε. Η εξήγηση που δίνουν οι επιστήμονες είναι απλή: κάθε χρόνο η Αττική επιβαρύνεται με 150.000 επιπλέον οχήματα! Ακόμη λοιπόν και αν για ένα ή δύο χρόνια η κατάσταση στο κέντρο βελτιωθεί, το πρόβλημα δε λύνεται.
Οικολογικές επιπτώσεις
Όλα τα παραπάνω γίνονται στο όνομα της προστασίας του περιβάλλοντος και της «μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης του Λεκανοπεδίου» όπως με περίσσιο θράσος δηλώνει ο κ. Σουφλιάς! Στην πραγματικότητα, ο τεμαχισμός και η τσιμεντοποίηση μεγάλων τμημάτων του βουνού θα έχουν με τη σειρά τους επιπτώσεις στο κλίμα της Αθήνας, επιτείνοντας την άνοδο της θερμοκρασίας, ιδιαίτερα σε περιόδους με καύσωνες.
Ένας αυτοκινητόδρομος 55 χιλιομέτρων με 100 μέτρα πλάτος, που υπολογίζεται ότι θα είναι ο νέος δρόμος επάνω στο βουνό, σημαίνει ότι θα φορτώσει την Αθήνα με ακόμα 5.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα μπετόν, κόβοντας ουσιαστικά από το λιγοστό πράσινο της πόλης.
Τα σχέδια του Υπουργείου ουσιαστικά μειώνουν δραστικά τη βλάστηση του βουνού, στερούν δηλαδή από το σύνολο της Αττικής ένα μεγάλο πνεύμονα που απορροφά ατμοσφαιρική ρύπανση. Παράλληλα αυξάνουν την κίνηση των αυτοκινήτων επιτείνοντας έτσι την αποπνικτική ατμόσφαιρα, ειδικά στο κέντρο της Αθήνας
Οι υπογειοποιήσεις – ασφαλτοδρομήσεις – εκχερσώσεις θα δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στον ίδιο τον Υμηττό: καταστροφή του υδροφόρου ορίζοντα, αποξήρανση του εδάφους, επιπτώσεις στη χλωρίδα και πανίδα, αύξηση του ενδεχόμενου να σημειωθούν πλημμυρικά φαινόμενα. Πολλά από τα είδη του ζωικού βασιλείου που κινδυνεύουν, θα εξαφανιστούν.
Έτσι το βουνό με τον μεγάλο πλούτο βιοποικιλότητας που σήμερα σφύζει από περιπατητές, μετατρέπεται σε αστικό πάρκο με θέα την τσιμεντούπολη.
Συμπεράσματα
Για άλλη μια φορά η κυβέρνηση δείχνει την αδιαφορία της για τα περιβαλλοντικά προβλήματα της Αττικής και θυσιάζει άλλη μια δασική περιοχή στο βωμό των υπερκερδών του ιδιωτικού κεφαλαίου. Όταν άλλωστε ο ίδιος ο υπουργός δηλώνει:
«Τα διόδια αποτελούν βασικό αντικείμενο του ανταγωνισμού στον διαγωνισμό»
πού χώρος για το περιβάλλον και την υγεία μας!
Τέτοια κυνικότητα δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες.. Η απάντηση από τη μεριά των κατοίκων της περιοχής και όλων των Αθηναίων πρέπει να πάρει οργανωμένη και δυναμική μορφή και δράση!
Απαιτούμε:
– Ενιαία ζώνη προστασίας του Υμηττού με απαγόρευση οποιασδήποτε δόμησης
– Να ανακηρυχθεί ο Υμηττός εθνικός δρυμός
– Δημιουργία δασαρχείου με αποκλειστική υπευθυνότητα τον Υμηττό
– Να γκρεμιστούν όλες οι αυθαίρετες βίλες και εγκαταστάσεις (π.χ. βενζινάδικα, τσιμεντοβιομηχανίες κοκ)
– Καμία ασφαλτοδρόμηση σε δασική περιοχή ή περιοχή πρασίνου.
– Συχνές και φτηνές, δημόσιες συγκοινωνίες.
– Δημιουργία εκτεταμένων δικτύων πεζόδρομων και ποδηλατόδρομων
– Καθαρισμός του δάσους από τα σκουπίδια και τις παράνομες χωματερές.
– Απαγόρευση του κυνηγιού σε όλο τον Υμηττό
