Δεκάδες χιλιάδες υποστηρικτές του ακροδεξιού πρώην προέδρου της Βραζιλίας, Ζαϊρ Μπολσονάρου, συγκεντρώθηκαν στο Σάο Πάολο την Κυριακή 25 Φλεβάρη, προκειμένου να τον υπερασπιστούν απέναντι στις κατηγορίες που του έχουν απαγγελθεί για το αποτυχημένο πραξικόπημα της 8ης Γενάρη του 2023, μετά την ήττα του στις εκλογές του 2022.
Η συγκέντρωση καλέστηκε από τον ίδιο τον Μπολσονάρου, καθώς έχει ξεκινήσει η έρευνα της ομοσπονδιακής αστυνομίας για την απόπειρα πραξικοπήματος. O ακροδεξιός Μπολσονάρου προσπάθησε να αρνηθεί τις κατηγορίες για πραξικόπημα, ενώ την ίδια ώρα ζήτησε να δοθεί αμνηστία σε όσους υποστηρικτές του συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια της εισβολής σε κυβερνητικά κτίρια πριν από περίπου έναν χρόνο.
Η μαζική ακροδεξιά συγκέντρωση ήταν μια επίδειξη δύναμης από την πλευρά του Μπολσονάρου, με στόχο να αποτραπεί το ενδεχόμενο φυλάκισής του.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, στη συγκέντρωση συμμετείχαν περίπου 180.000 άτομα και αυτό είναι ένα καμπανάκι κινδύνου για την ενδεχόμενη δυναμική επανεμφάνιση της Ακροδεξιάς.
Οι έρευνες για το πραξικόπημα
Στο στόχαστρο των ερευνών έχουν βρεθεί βασικοί σύμμαχοι του Μπολσονάρου, όπως στρατιωτικοί και υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησής του. Εντάλματα σύλληψης έχουν εκδοθεί για τον στρατηγό Ουόλτερ Μπράγα Νέτο, έναν πρώην υπουργό και πρώην υποψήφιο αντιπρόεδρο στην εκστρατεία του Μπολσονάρου, τον πρώην υπουργό Άμυνας Πάουλο Νογκέιρα Μπατίστα και τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης Άντερσον Τόρες.
Παράλληλα, η αστυνομία κατάσχεσε το διαβατήριο του Μπολσονάρου κι άλλων 15 ατόμων, προκειμένου να μην φύγουν από τη χώρα ενώ τους απαγορεύτηκε να επικοινωνήσουν με άλλα άτομα που βρίσκονται υπό έρευνα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει συλλέξει η αστυνομία αλλά και την ομολογία του πρώην γραμματέα του Μπολσονάρου, Μάουρο Σιντ, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο ακροδεξιός ηγέτης βρισκόταν πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος.
Μάλιστα, βίντεο που κυκλοφόρησε στον Τύπο αποκαλύπτει μια συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις 5 Ιουλίου του 2022 ανάμεσα στον Μπολσονάρου και υπουργούς της τότε κυβέρνησης. Σε αυτή τη συνάντηση προετοίμαζαν το έδαφος για το πραξικόπημα. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια που ακούστηκαν από τον στρατηγό Αουγκούστο Χελένο, κορυφαίο σύμβουλο του Μπολσονάρου:
«Αν χρειάζεται να χτυπήσουμε τη γροθιά μας στο τραπέζι για να ανατρέψουμε την κατάσταση, αυτό πρέπει να γίνει πριν από τις εκλογές».
Παρόλο που οι αποκαλύψεις από τις έρευνες που έχουν βγει στη δημοσιότητα αποτελούν σημαντικά στοιχεία για την απονομιμοποίηση του Μπολσονάρου και των ακροδεξιών συνεργατών του, δεν πρέπει να υπάρχει κανένας εφησυχασμός. Πολλές φορές τέτοιες έρευνες αποτελούν απλά μέσο πίεσης για εκλογικούς σκοπούς από την πλευρά διαφορετικών πτερύγων του κατεστημένου, και δεν φτάνουν σε βάθος ώστε να οδηγήσουν σε συλλήψεις και καταδίκες.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση Λούλα, που υποτίθεται εκλέχτηκε ακριβώς με σημαία τη μάχη ενάντια στην Ακροδεξιά, έχει τοποθετήσει σε κυβερνητικές θέσεις και στον κρατικό μηχανισμό στελέχη που στο παρελθόν έχουν δηλώσει ανοιχτή στήριξη στον Μπολσονάρου.
Η κυβέρνηση Λούλα είχε τοποθετήσει ως Υπουργό Άμυνας, τον Χοσέ Μούσιο, έναν πρώην υποστηρικτή του Μπολσονάρου που προέρχεται από ένα ακροδεξιό κόμμα (PTB). Αντίστοιχα, είχε τοποθετήσει σαν αρχηγό του Στρατού τον στρατηγό Χούλιο Σέζαρ ντε Αρούντα ο οποίος απομακρύνθηκε από τη θέση του μετά τα γεγονότα της 8ης Γενάρη του 2023, επειδή προσπάθησε να προστατεύσει τους υποστηρικτές του Μπολσονάρου. Ταυτόχρονα, δεν έχει κάνει τίποτα προκειμένου να προχωρήσει στην εκκαθάριση των ακροδεξιών θυλάκων μέσα στον κρατικό μηχανισμό.
Ο κίνδυνος επανεμφάνισης της Ακροδεξιάς
Η κινητοποίηση που οργάνωσε ο Μπολσονάρου, δείχνει ότι μπορεί να συσπειρώσει και να βγάλει στο δρόμο την εκλογική του βάση. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση Λούλα συνεχίζει να κυβερνά μαζί μ’ ένα κομμάτι της άρχουσας τάξης και ασκεί νεοφιλελεύθερες πολιτικές.
Έτσι, η εργατική τάξη και η νεολαία πληρώνουν τις επιπτώσεις μια κρίσης που βαθαίνει ολοένα και περισσότερο και από την άλλη απογοητεύονται από την κυβέρνηση Λούλα, που αρχικά είχε γεννήσει ελπίδες ότι θα βελτιώσει τα πράγματα. Με αυτόν τον τρόπο ο Λούλα στρώνει το έδαφος για την επανεμφάνιση ενός κοινωνικού ρεύματος προς την Ακροδεξιά που μπορεί να αρπάξει την ευκαιρία και να εμφανιστεί ξανά σαν η μόνη εναλλακτική λύση.