Τις τελευταίες μέρες, σε ολόκληρο τον κόσμο συζητιέται έντονα το θέμα των εκλογών για την «Εθνική Συντακτική Συνέλευση» στη Βενεζουέλα. Το νέο όργανο που αποτελείται από 540 μέλη, εκλέχτηκε για να προχωρήσει σε αναθεώρηση του Συντάγματος της χώρας, παρακάμπτοντας στην ουσία το κοινοβούλιο, που κυριαρχείται από εκπροσώπους της δεξιάς και της ακροδεξιάς. Αυτή η διαδικασία πολεμήθηκε λυσσασμένα από αστικές κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο και βέβαια από την αντιδραστική αντιπολίτευση της χώρας, που αρνείται να αναγνωρίσει τη Συντακτική Συνέλευση.
Στην Ελλάδα, μια σειρά γνωστοί για τις «δημοκρατικές τους ευαισθησίες» λάτρεις του νεοφιλελευθερισμού, όπως ο Κυριάκος Μητσοτάκης, προσπαθούν να μας πείσουν ότι «ανησυχούν» για τη βία που ασκεί η κυβέρνηση της Βενεζουέλας ενάντια στους… διαδηλωτές! Η πραγματικότητα βέβαια δεν έχει καμία σχέση με την υποτιθέμενη εναντίωση στην καταστολή. Η ίδια η ΝΔ εξάλλου, ως κυβέρνηση, δε δίστασε ποτέ να πνίξει στα χημικά και το ξύλο οποιοδήποτε κίνημα βρέθηκε στο δρόμο της. Η πραγματικότητα είναι, ότι παρά τα τραγικά λάθη που έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίες από την πλευρά των ηγεσιών της λεγόμενης «μπολιβαριανής επανάστασης», η εναντίωση της στο κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο μοντέλο αποτελεί αγκάθι για τον ιμπεριαλισμό, και οι κατακτήσεις της σημείο αναφοράς για μια σειρά κινήματα σε ολόκληρο τον κόσμο. Αυτά προσπαθούν να συντρίψουν στο πρόσωπο της Συντακτικής Συνέλευσης της Βενεζουέλας οι εκπρόσωποι του συστήματος διεθνώς.
Το παράδειγμα της Βενεζουέλας όμως, έχει να μας μάθει κάτι ακόμη, όπως και η πικρή εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Όσο αγνές προθέσεις κι αν έχει κανείς ξεκινώντας να τα βάλει με το παρανοϊκό καπιταλιστικό σύστημα, όταν αντί να το καταργήσει αρχίσει την προσπάθεια των συμβιβασμών, έχει στην ουσία χάσει το παιχνίδι. Και το παιχνίδι θα τελειώσει, είτε με τη συντριβή, είτε με την ενσωμάτωσή του.
Δημοσιεύουμε παρακάτω επιμέλεια άρθρου από το socialistworld.net για την κατάσταση στη Βενεζουέλα μετά τις εκλογές, για τη Συντακτική Συνέλευση και τις αντιδράσεις του συστήματος διεθνώς.
Στις 30 Ιούλη διεξήχθησαν στη Βενεζουέλα οι εκλογές για την «Εθνική Συντακτική Συνέλευση» (ANC). Τις ημέρες που προηγήθηκαν, τόσο ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός, όσο και το MUD (η αντιπολιτευόμενη συμμαχία που ενώνει τη δεξιά και την ακροδεξιά της χώρας) επιδόθηκαν σε μια μανιασμένη εκστρατεία απειλών και βίας, με σκοπό την αποτροπή της διεξαγωγής τους. Μια σειρά καπιταλιστικές κυβερνήσεις, με επικεφαλής τον αμερικάνικο και τον ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό, ανακοίνωσαν εκ των προτέρων ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα. Ο Λευκός Οίκος μάλιστα, έφτασε να απειλεί ότι θα πάρει μέτρα ενάντια στις εξαγωγές πετρελαίου της Βενεζουέλας προς τις ΗΠΑ, τον μεγαλύτερο δηλαδή πελάτη των βενεζουελάνικων πετρελαίων, κάτι που θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ισχυρότατο πλήγμα για τον πληθυσμό της χώρας.
Την ημέρα των εκλογών, το MUD όχι μόνο κάλεσε σε αποχή, αλλά στις γειτονιές των μεσαίων και των ανώτερων στρωμάτων τις οποίες ελέγχει, απείλησε ανοιχτά όσους σκόπευαν να συμμετέχουν σε αυτές, στήνοντας οδοφράγματα για να αποκλείσουν τα εκλογικά κέντρα. Το γεγονός και μόνο ότι μέσα σε αυτές τις συνθήκες εκατομμύρια άνθρωποι πήγαν να ψηφίσουν, δείχνει ότι ένα μεγάλο μέρος του κόσμου συνεχίζει να στηρίζει την “μπολιβαριανή επανάσταση”, ότι υπάρχουν ακόμη ελπίδες να ηττηθούν τα σχέδια της αντεπανάστασης, με την προϋπόθεση ότι θα είναι η ίδια η εργατική τάξη αυτή που θα οργανώσει την αντίσταση απέναντί της. Και αυτό ακριβώς φοβούνται η αστική τάξη και ο ιμπεριαλισμός. Με τη λήξη της εκλογικής διαδικασίας, αντέδρασαν υστερικά, εντείνοντας την πίεση στην κυβέρνηση Μαδούρο, στοχεύοντας κατά κύριο λόγο στο «σπάσιμο» κομματιών της ηγεσίας του στρατού.
Επίσημα, η επιδίωξή τους είναι να ακυρώσουν το εκλογικό αποτέλεσμα. Είναι όμως καθαρό, πως οποιαδήποτε υποχώρηση της κυβέρνησης σε αυτό το επίπεδο, θα είναι το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτού που προσπαθούν οι αντίπαλοί της να πετύχουν τους τελευταίους μήνες, μέσα από μια βίαιη εκστρατεία με επεισόδια που μετράει ήδη 112 νεκρούς. Ο πραγματικός τους στόχος είναι να ανατρέψουν την κυβέρνηση Μαδούρο και να την αντικαταστήσουν με μια κυβέρνηση του ίδιου του MUD, που θα επιβάλει παρόμοιες νεοφιλελεύθερες πολιτικές με αυτές του Τέμερ στη Βραζιλία, ή του Μάκρι στην Αργεντινή.
Οι πολιτικές της κυβέρνησης βρίσκονται στα πλαίσια του καπιταλισμού
Μόνος τρόπος να ανατραπούν τα σχέδιά τους είναι να περάσει πραγματικά η λειτουργία του κράτους στα χέρια των εργατικών στρωμάτων και των φτωχών, αντί για αυτά των αφεντικών και των γραφειοκρατών, στα οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή. Μόνο η εφαρμογή πραγματικά σοσιαλιστικών πολιτικών μπορεί να ανακόψει την επίθεση της αντίδρασης. Μέχρι στιγμής όμως, όχι μόνο η κυβέρνηση του Μαδούρο δεν έχει κάνει κάτι τέτοιο, αλλά στην πραγματικότητα κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση.
Τα δύο τελευταία χρόνια, η κρίση του παγκόσμιου καπιταλισμού και κυρίως η κρίση των τιμών των πρώτων υλών, παράλληλα με τα συνεχώς αυξανόμενα επίπεδα διαφθοράς, έχουν προκαλέσει σοβαρά πλήγματα στην οικονομία της χώρας. Λόγω της πρόσδεσης της χώρας στο καπιταλιστικό μοντέλο, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, πάνω από 300 δις δολάρια έχουν “κάνει φτερά” τα τελευταία χρόνια, ενώ τα συναλλαγματικά διαθέσιμα βρίσκονται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, με σημαντικές επιπτώσεις στις εισαγωγές, μιας οικονομίας μάλιστα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αυτές.
Παράλληλα, κάτω από την πίεση των καπιταλιστών, η κυβέρνηση έχει επιβάλει μέτρα ενάντια στα συμφέροντα των εργαζομένων και των φτωχών. Έχει για παράδειγμα εξασφαλίσει την έγκαιρη πληρωμή του εξωτερικού χρέους στις τράπεζες και τις πολυεθνικές, με κόστος στις δαπάνες για την καταπολέμηση των ελλείψεων στα τρόφιμα. Έχει επίσης αποδεχτεί μια σειρά περικοπών σε παροχές και δικαιώματα, αυξήσεις στις τιμές των ειδών πρώτης ανάγκης και έχει προχωρήσει σε μαζικές απολύσεις στις κρατικές επιχειρήσεις. Έχει δημιουργήσει τις λεγόμενες «ειδικές οικονομικές ζώνες», που λειτουργούν ως παράδεισοι υπερεκμετάλλευσης των εργαζομένων και έχει επιτρέψει την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και του ορυκτού πλούτου της χώρας σε ξένες και εγχώριες ιδιωτικές εταιρείες.
Το «κερασάκι στην τούρτα» είναι το γεγονός ότι η νομισματική κερδοσκοπία και ο τζόγος με τις τιμές των προϊόντων έχουν οδηγήσει σε τεράστιες ελλείψεις, όχι μόνο στα τρόφιμα, αλλά και στα φάρμακα, στα οικοδομικά υλικά και τα μηχανικά εξαρτήματα. Όλα τα παραπάνω, μαζί με τον πληθωρισμό που άγγιξε το 500% το 2016 και αναμένεται να πάει σε τετραψήφιο νούμερο το 2017, έχουν οδηγήσει σε μαζική δυσαρέσκεια, πάνω στην οποία προσπαθεί να χτίσει η δεξιά, που προωθεί τις οδομαχίες και τη βία.
Η ανακοίνωση των εκλογών για τη Συντακτική Συνέλευση ενέτεινε ακόμη περισσότερο τη βία στους δρόμους, μια διαδικασία που μετράει μέχρι σήμερα 112 νεκρούς, ενώ συχνά είναι και τα φαινόμενα λεηλασιών σε μια σειρά δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Την ίδια ώρα, ηγέτες χωρών όπως η Χιλή και η Κολομβία έφτασαν μέχρι τη Χάγη κατηγορώντας το Μαδούρο για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Έτσι, οι εκλογές για τη Συντακτική Συνέλευση διεξήχθησαν μέσα σε κλίμα μεγάλης έντασης, με σφοδρές συγκρούσεις ανάμεσα σε εκπροσώπους του MUD και την αστυνομία, ενώ σε αρκετά εκλογικά τμήματα οι απόπειρες καταστροφής του εκλογικού υλικού οδήγησαν σε ένοπλες συγκρούσεις με νεκρούς και τραυματίες.
Σαν αποτέλεσμα, σε κάποιες περιοχές η συμμετοχή ήταν μικρή, σε κάποιες άλλες όμως έγιναν μαζικές κινητοποιήσεις στα εκλογικά κέντρα, αψηφώντας την τρομοκρατία της δεξιάς. Αν οι εκλογές γίνονταν για να αναδείξουν μια επαναστατική Συνταγματική Συνέλευση, αν οι εργαζόμενοι καλούνταν να εκλέξουν τους εκπροσώπους τους σε γειτονιές και εργασιακούς χώρους, στα πλαίσια της μάχης ενάντια στο διεφθαρμένο, δεξιό κοινοβούλιο που απειλεί τις κατακτήσεις της κοινωνίας, αλλά και της “μπολιβαριανής” γραφειοκρατίας, τα ποσοστά συμμετοχής θα ήταν πολύ ψηλότερα.
Γραφειοκρατική ηγεσία, ριζοσπαστική βάση
Κατά τη διάρκεια της εκλογικής εκστρατείας, τμήματα της βάσης του κινήματος του «τσαβισμού» βάθυναν την κριτική τους προς τη γραφειοκρατική του ηγεσία. Το γεγονός ότι 54.000 άνθρωποι συμμετείχαν ως υποψήφιοι για τη Συντακτική Συνέλευση, παρά τον ασφυκτικό έλεγχο που προσπάθησε να επιβάλει η κυβέρνηση, αποτυπώνει την εξεγερτική διάθεση που επικράτησε το τελευταίο διάστημα.
Η ηγεσία της μάχης ενάντια στην αντίδραση δεν μπορεί να παραμείνει στα χέρια της κυβέρνησης Μαδούρο που πλέον δε χαίρει καμίας εμπιστοσύνης από τις μάζες των εργαζομένων και των φτωχών, μετά την επιβολή μιας σειράς καπιταλιστικών πολιτικών. Σε πολλές περιοχές η εκλογική διαδικασία οργανώθηκε από το κυβερνών κόμμα PSUV χωρίς να βασιστεί ούτε στο ελάχιστο στην πρωτοβουλία της βάσης, σε μια προσπάθεια να εξασφαλιστεί η νίκη των δικών του υποψηφίων, που ήταν συχνά υπουργοί, πρώην υπουργοί, δήμαρχοι και ηγέτες συνδικάτων, με μικρή αποδοχή στη βάση της κοινωνίας.
Τα εκλογικά αποτελέσματα και οι επιθέσεις της δεξιάς
Το βράδυ των εκλογών ανακοινώθηκε ότι συνολικά, 8.089.320 άνθρωποι συμμετείχαν στην εκλογική διαδικασία, αριθμός που αντιστοιχεί στο 41,53% του εκλογικού σώματος. Παρά τη βία που άσκησε η δεξιά, σε πολιτικό και «μιντιακό» επίπεδο, αλλά και τη φυσική βία που άσκησαν οι εκπρόσωποί της στους δρόμους, πρόκειται για ένα σημαντικό νούμερο.
Σε διεθνές επίπεδο, πολλοί αποκήρυξαν τις εκλογές σαν προϊόν νοθείας. Πολλές χώρες ανά τον κόσμο, όπως και η Ε.Ε. αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα της εκλογικής διαδικασίας και πολλοί κάλεσαν σε κυρώσεις ενάντια στη Βενεζουέλα. Για τις ΗΠΑ, ο Μαδούρο είναι πλέον επίσημα στη μαύρη λίστα και αποκαλείται δικτάτορας. Παράλληλα, απειλούν να επιβάλουν στη χώρα ένα εγκληματικό οικονομικό εμπάργκο, όπως έκαναν με την Κούβα στη δεκαετία του 1960.
Η Βενεζουέλα βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο, με την επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού να αυξάνεται, με τελικό στόχο να διασπάσει την ηγεσία του στρατού και να προκαλέσει πραξικόπημα ενάντια στο Μαδούρο, προκειμένου να αντικαταστήσει την κυβέρνησή του με μια κυβέρνηση του MUD. Υπάρχει βέβαια πάντα η πιθανότητα ο ιμπεριαλισμός να επιλέξει μια προσωρινή υποχώρηση που θα οδηγήσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αντί για τη σύγκρουση. Και πάλι όμως, οι δυνατότητες ελιγμών, τόσο για τους ιμπεριαλιστές, όσο και για τον Μαδούρο, έχουν μειωθεί αισθητά.
Μόνη εναλλακτική είναι η κινητοποίηση των εργαζομένων και των φτωχών, που είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να υπερασπιστεί τις κατακτήσεις της επανάστασης και να τις επεκτείνει, ενώνοντας τους καταπιεσμένους στον αγώνα για το χτίσιμο μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, στη θέση της σημερινής, που παραμένει καπιταλιστική.
Έχει αποτύχει ο «σοσιαλισμός» στη Βενεζουέλα;
Σε ολόκληρο τον κόσμο, κυριαρχεί η υποκριτική ρητορική των καπιταλιστικών κυβερνήσεων, σύμφωνα με την οποία η Βενεζουέλα αποτελεί την απόδειξη της χρεοκοπίας του «σοσιαλισμού». Προσπαθούν να αξιοποιήσουν την κατάσταση της χώρας σαν μαστίγιο ενάντια στη διεθνή άνοδο της Αριστεράς, από τη Λατινική Αμερική και τις ΗΠΑ, μέχρι την Ισπανία και τη Βρετανία. Προσπαθούν να δαιμονοποιήσουν την ιδέα ότι μπορεί να υπάρξει εναλλακτική στον καπιταλισμό και τη λιτότητα.
Η πραγματικότητα είναι καθαρή και ηχηρή: η κρίση στη Βενεζουέλα δεν είναι αποτέλεσμα της αποτυχίας του «σοσιαλισμού», αλλά της απουσίας μιας πραγματικής σοσιαλιστικής πολιτικής. Έχουν υπάρξει μέχρι σήμερα πολλές ευκαιρίες πλήρους ανατροπής του καπιταλισμού, χτισίματος ενός κράτους βασισμένου στην εργατική δημοκρατία, όπως και επέκτασης του σοσιαλισμού σε ολόκληρη την ήπειρο. Ο βάλτος στον οποίο έχει οδηγηθεί η κατάσταση, είναι αποτέλεσμα της άρνησης της κυβέρνησης της Βενεζουέλας να εκμεταλλευτεί αυτές τις ευκαιρίες και της δογματικής επιμονής της να επιδιώκει συμβιβασμούς με τους καπιταλιστές.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, δουλειά των επαναστατών είναι να βγάλουν τα απαραίτητα συμπεράσματα από την παραπάνω εμπειρία και να τα κάνουν κτήμα των πιο μαχητικών στρωμάτων των εργαζομένων και των φτωχών, που παραμένουν η μόνη δύναμη που μπορεί να αλλάξει την κατάσταση, δίνοντάς της επαναστατικό τόνο. Μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί να χτιστεί μια πραγματικά επαναστατική ηγεσία: με ρίζες στην κοινωνία, προετοιμασμένη να ακολουθήσει επαναστατικές, σοσιαλιστικές πολιτικές μέχρι τον τελικό στόχο. Αυτός είναι ο παράγοντας κλειδί, που λείπει από τη Βενεζουέλα μέχρι σήμερα, και αυτόν προσπαθούν να χτίσουν οι οργανώσεις “Επαναστατική Αριστερά” και “Επαναστατικός Σοσιαλισμός” που ενοποιήθηκαν πρόσφατα.
Σχετικά άρθρα:
- Η Βενεζουέλα στα πρόθυρα εμφύλιου;
- Κρίση στη Βενεζουέλα: ο «Τσαβισμός» εξαντλεί τα όρια του
- Ήττα του «Τσαβισμού» στις βουλευτικές εκλογές στη Βενεζουέλα
- Βενεζουέλα: Ελλείψεις προϊόντων και κερδοσκοπία – ποιος φταίει;
- Βενεζουέλα: η Μπολιβαριανή κυβέρνηση και η δεξιά αντιπολίτευση συζητάνε “συμφωνία συνύπαρξης”
