Της Μαριάννας Τσακίρη
Η ιστορία της Μάγια Σιντουπάλτσο στο Νεπάλ. Το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι 50 cents (μισό δολάριο) τη μέρα. Οι γονείς της την πουλούν έναντι 55 δολαρίων για να δουλέψει σε ένα εργοστάσιο χαλιών με την συμφωνία να παίρνει η οικογένεια 10 δολάρια το μήνα από τον εργοδότη. Ο εργοδότης την πουλά σε σωματέμπορους στην Ινδία οι οποίοι την μεταπουλούν σε ιδιοκτήτη πορνείου ο οποίος της λέει: «μου χρωστάς 750 δολ. Και θα κάνεις σεξ για να το ξεπληρώσεις». Όταν αρνήθηκε οι άντρες του την βίασαν και την άφησαν νηστική για μέρες μέχρι να δεχτεί. Την βίαζαν 20 άντρες τη μέρα όπως και εκατοντάδες άλλα κορίτσια. Όταν η Μάγια δραπετεύει και πηγαίνει στην αστυνομία, αυτοί δεν κάνουν τίποτα με αποτέλεσμα οι σωματέμποροι να την ξαναπιάσουν. Βάζουν καυτή αλοιφή σε ένα σκουπόξυλο και της το χώνουν στον κόλπο και της σπάνε τα πλευρά για παραδειγματισμό. Συνεχίζουν οι βιασμοί και για να μην πονά της δίνουν όπιο. Μετά από 2 χρόνια την ξαναπουλάνε. Ίδια ιστορία συν δύο εγκυμοσύνες και AIDS ώσπου έρχεται σε επαφή με τον πατέρα της. Αλλά δεν την δέχεται πίσω γιατί δεν μπορεί να παντρευτεί πια και μόνο ντροπή θα έφερνε στην οικογένεια. («Αυγή» 27/01/2011)
Η φτώχεια είναι αυτή που δημιουργεί τις προϋποθέσεις γι’ αυτή την βάρβαρη εκμετάλλευση των ανθρώπων, οι πολιτικές των κυβερνήσεων για την συνέχιση και άνθιση της, η αμάθεια και η άγνοια των ανθρώπων σε αυτές τις χώρες (γεγονός που φυσικά δεν είναι επιλογή τους αλλά είναι αποτέλεσμα των πολιτικών και των πρακτικών των κυβερνήσεων τους και των ισχυρών καπιταλιστικών χωρών) απλά εξαφανίζουν και τις όποιες ελπίδες σωτηρίας μεμονωμένων περιστατικών.
Τι είναι το trafficking
Όταν μιλάμε για το trafficking (διακίνηση ανθρώπων) μιλάμε για το παράνομο εμπόριο ανθρώπων με σκοπό κυρίως την σεξουαλική εκμετάλλευση ή την καταναγκαστική εργασία, που αποτελεί ουσιαστικά μια σύγχρονη μορφή δουλείας. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ η διακίνηση ανθρώπων είναι ένα από τα πιο προσοδοφόρα και ταχέως αναπτυσσόμενα εγκλήματα σε διεθνές επίπεδο, με κέρδη περίπου 100 δις δολάρια το χρόνο και αποτελεί την τρίτη πιο επικερδή δραστηριότητα οργανωμένου εγκλήματος, μετά το εμπόριο όπλων και ναρκωτικών.
5.7 εκατομμύρια παιδιά εμπλέκονται σε μορφές εξαναγκαστικής εργασίας ή δουλείας κάθε χρόνο. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Εργασίας, πάνω από 1 εκατομμύριο παιδιά πέφτουν θύματα διακίνησης κάθε χρόνο. Συνολικές εκτιμήσεις δείχνουν πως παγκόσμια σχεδόν 1.8 εκατομμύρια παιδιά, τα περισσότερα από αυτά κορίτσια, πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης στην πολλών δις δολαρίων βιομηχανία του σεξ.
Κρίση και εκμετάλλευση
Το δουλεμπόριο βασίζεται στο καπιταλιστικό οικονομικό μοντέλο, τα κέρδη είναι πάνω απ’ όλα ανεξάρτητα από το κόστος για την ανθρώπινη ζωή. Η κατάρρευση του σταλινισμού στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ σε συνδυασμό με τις πολιτικές των ιμπεριαλιστών για θεραπείες σοκ και ταχύτατη μετάβαση στον καπιταλισμό, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για μαζική εξαθλίωση σ’ αυτές τις χώρες. Η κατάρρευση των «Τίγρεων» της Νοτιο-ανατολικής Ασίας στα τέλη της δεκαετίας του ’90 επέτεινε τα προβλήματα της φτώχειας και της πείνας στην ασιατική ήπειρο.
Το αποτέλεσμα ήταν αφενός η μαζική μετανάστευση προς πιο ισχυρές οικονομίες στην Δυτική Ευρώπη και αφετέρου τεράστια περιθώρια δράσης για τους λαθρέμπορους και τους σωματέμπορους. Οι γυναίκες, τα παιδιά και οι μειονότητες έγιναν θύματα λαθρεμπορίου ανθρώπων για τις βιομηχανίες του σεξ και της δουλείας.
Τη δεκαετία του ‘80 δημιουργήθηκε ο πρώτος σχηματισμός πλατειών διεθνών δομών πορνολόγησης σε κάποιες χώρες, εκπόρνευσης και εγκατάστασης σε άλλες. Τη δεκαετία του ‘90 δίκτυα, γυναίκες, χρήμα και πελατεία όχι μόνο αυξήθηκαν αλλά πολλαπλασιάστηκαν. Η νέα μορφή της πορνείας ενθουσίασε τις πορνικές πελατείες διάφορων χωρών, αφού παρείχε «ποιοτικότερο εμπόρευμα» (υπέρτερη εμφάνιση και κάθε υπηρεσία ανάλογα με το πορτοφόλι του καθενός και γενικά καλύτερες τιμές) ενώ παράλληλα τη δεκαετία του 2000 υπήρξε άτυπη διευθέτηση με την πολιτεία, με τους σωματέμπορους να αποφεύγουν τις ακρότητες και την πρώτη να κάνει τα στραβά μάτια για την εξαναγκαστική πορνεία. Η διακίνηση οργανώθηκε από την καπιταλιστική περιφέρεια (δηλ. υποανάπτυκτες και σε πολιτικοοικονομική κρίση χώρες) προς το καπιταλιστικό κέντρο (δηλ. ανεπτυγμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας και της Αυστραλίας).
Οι γυναίκες υπέστησαν μια σοβαρή πολιτική και πολιτιστική ήττα και μια παραπέρα θεαματική υποτίμηση σαν φύλο.
Η παγκόσμια επιχείρηση μεταφοράς και εκμετάλλευσης ανθρώπων αποφέρει όπως εκτιμάται έσοδα 152.3 δις δολάρια και κέρδη 91.2 δις. Το λαθρεμπόριο ναρκωτικών αποφέρει περισσότερα έσοδα σε δολάρια αλλά οι γυναίκες που διακινούνται από το πορνοεμπόριο είναι πολύ πιο επικερδείς. Σε αντίθεση με τα ναρκωτικά δεν χρειάζεται να καλλιεργηθούν, να ωριμάσουν, να διυλιστούν, να συσκευαστούν…. Και πάνω από όλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλές φορές από τον ίδιο πελάτη. Οι πράξεις εξαναγκαστικής μαύρης εργασίας είναι διεστραμμένες, βίαιες οι σκλάβες του σεξ υφίστανται όλα αυτά συν αναρίθμητους βιασμούς.
Τι πρέπει να γίνει
Το ελληνικό κράτος ποτέ δεν μπήκε στην διαδικασία να ξοδέψει χρήματα για την αντιμετώπιση του εμπορίου ανθρώπων, ενώ ούτε καν στους νόμους του για τους μετανάστες προβλέπει κάποια διαφορετική πολιτική για τα θύματα του trafficking. Στην Ελλάδα από το 2004 και μετά δεν υπάρχει καμία κρατική μέριμνα για την αντιμετώπιση του ζητήματος.
Όσο υπάρχει και αναπαράγεται το καπιταλιστικό σύστημα οι άνθρωποι θα είναι δυνητικά εμπορεύματα. Γι’ αυτό και ο αγώνας ενάντια στο trafficking συνδέεται με τον αγώνα για μια άλλη κοινωνία. Ο αγώνας όμως πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, με πάλη για μέτρα που θα χτυπάνε την κατάσταση αυτή και τα συγκεκριμένα συμφέροντα.
– Σαφέστατα, θα πρέπει να θεσπιστεί και να τηρείται σκληρή νομοθεσία για το χτύπημα των κυκλωμάτων trafficking και όχι των θυμάτων τους. Στα άτομα που θα αναγνωρίζονται ως θύματα, να διασφαλίζεται ειδική μεταχείριση και πρόβλεψη για την περαιτέρω παραμονή τους στην Ελλάδα ή ο ασφαλής επαναπατρισμός τους, εφόσον το επιθυμούν. Καμία ποινική δίωξη για πράξεις που είναι συνέπεια της κατάστασής τους ως θυμάτων της σωματεμπορίας ούτε συζήτηση για την πιθανότητα απέλασής τους.
– Να χορηγείται στα θύματα άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.
– Στα προστατευόμενα πρόσωπα πρέπει να παρέχεται ολοκληρωμένη νομική, συμβουλευτική, ψυχολογική και ιατρική φροντίδα.
– Όλοι οι αρμόδιοι που εμπλέκονται σε αυτά τα ζητήματα (κυβερνητικοί αξιωματούχοι, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, κλπ, πρέπει να τυγχάνουν ειδικής εκπαίδευσης, να είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι πάνω στα συγκεκριμένα ζητήματα και να εξετάζεται συχνά η καταλληλότητά τους για την συγκεκριμένη θέση.
– Ευαισθητοποίηση και πολύ καλή ενημέρωση θα πρέπει να παρέχεται συνολικά σε όλη την κοινωνία. Τα παιδιά από την σχολική/παιδική κιόλας ηλικία θα πρέπει να μαθαίνουν τι σημαίνει ισότητα πέρα από εθνικότητες και φύλα, τι σημαίνει υγιείς κοινωνικές και ερωτικές σχέσεις για να γίνει κτήμα τους αυτή η γνώση και να εφαρμόζεται μετά στην ζωή τους.
– Τέλος, η παραδειγματική τιμωρία των υπευθύνων με δήμευση όλων των περιουσιακών τους στοιχείων (κάτι που ήδη πραγματοποιείται σε χώρες του εξωτερικού) και ποινές που δεν θα μπορούν να εξαγοραστούν είναι ένα ακόμα βήμα στην εξάλειψη αυτών των φαινομένων.
Και ποιος θα το κάνει
Είναι δεδομένο πως αυτή τη μάχη δεν είναι ποτέ δυνατό να τη δώσει η αστυνομία και ο κρατικός μηχανισμός. Τα κυκλώματα έχουν πολλές διασυνδέσεις, χρήματα, γνωστούς σε πολύ υψηλές θέσεις. Οι κυβερνήσεις έχουν άλλες προτεραιότητες. Και ο καπιταλισμός έχει τη δική του λογική και μέσα να διαιωνίζει τη βαρβαρότητα σε όλα τα επίπεδα.
Ο μόνος τρόπος είναι στην πάλη, στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή αυτών των πολιτικών να συμμετέχουν γυναικείες οργανώσεις, κοινωνικοί φορείς, εργατικά σωματεία και κοινότητες μεταναστών.
Ο μόνος τρόπος είναι το εργατικό κίνημα, άντρες και γυναίκες, Έλληνες και μετανάστες, να δώσουν από κοινού αυτή τη μεγάλη και δύσκολη μάχη. Μόνο έτσι θα εξασφαλίζεται ότι δεν θα χρηματίζονται, δεν θα αποκρύπτουν στοιχεία, δεν θα «εξαφανίζονται» άνθρωποι αλλά αντιθέτως θα παρέχεται η μέγιστη δυνατή βοήθεια στα θύματα και θα γίνονται βήματα προόδου στην οργάνωση όλων αυτών.
Ο μόνος τρόπος είναι στη μάχη αυτή μπροστά να μπει η αριστερά και να τη συνδέσει με την πάλη για την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος και το χτίσιμο μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, γιατί όσο υπάρχει καπιταλισμός το πρόβλημα θα μπορεί ίσως να περιοριστεί αλλά ποτέ δεν πρόκειται να εξαλειφθεί.
