Το «ποδαρικό» που έκαναν στην αρχή του χρόνου με τις κινητοποιήσεις τους οι φοιτητές και οι καθηγητές του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη, είναι πια ένας αγώνας-σύμβολο στη γειτονική χώρα, που δεν έχει ακόμα κριθεί.
Ο Πρύτανης-μαριονέττα του Ερντογάν
Όλα ξεκίνησαν την 1/1/21 όταν ο Ερντογάν διόρισε τον ευνοούμενο του, Μελίχ Μπουλού, ως νέο Πρύτανη του Πανεπιστημίου, εφαρμόζοντας την αναθεωρημένη από το 2018 διάταξη του Συντάγματος που επιτρέπει στον ίδιο, ανάμεσα σε άλλες υπερεξουσίες του, να διορίζει και τις Πρυτανικές Αρχές.
Από κείνη την ημέρα, διαμαρτυρίες άρχισαν να οργανώνονται καθημερινά μπροστά στο γραφείο του δοτού Πρύτανη με αιτήματα την παραίτηση του, την αλλαγή του νομικού πλαισίου και τη διοργάνωση ελεύθερων και δημοκρατικών Πρυτανικών εκλογών.
Στην αρχή ο Μ. Μπουλού έκανε μια προσωπική εκστρατεία εξευμενισμού των διαφωνούντων και εξωραϊσμού του προφίλ του στα όρια της γελοιότητας, όπως με την δήλωση του ότι λατρεύει την heavy metal μουσική και το συγκρότημα των Metallica. Πολύ γρήγορα όμως και με τις διαμαρτυρίες να κερδίζουν τα φώτα της δημοσιότητας, το γραφείο του έγινε απόρθητο με αστυνομικές δυνάμεις μόνιμα παρούσες, ενώ συνολικότερα οι εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου γέμισαν με «ασφαλίτες», όπως καταγγέλθηκε κατ’ επανάληψη.
Η αστυνομοκρατία εντός του Πανεπιστημίου πείσμωσε περισσότερο φοιτητές και καθηγητές που –τηρώντας τα μέτρα προστασίας για τον covid 19– διατήρησαν το ημερήσιο ραντεβού μπροστά στο γραφείου του Μ. Μπουλού, συνδυάζοντας το με εκθέσεις ζωγραφικής, εικαστικές παρεμβάσεις, μουσικές εκδηλώσεις και την ίδια ώρα προεκτείνανε τις διαμαρτυρίες τους με διαδηλώσεις στην πόλη.
Το «σχολείο» του αγώνα
Η καταστολή που δέχθηκαν ήταν μαζική και ωμή, με εκατοντάδες συλλήψεις και με βάρβαρες μεθόδους στα κρατητήρια, όπως το ξεγύμνωμα των συλληφθέντων όπως έχουν δημόσια καταγγείλει οι φοιτητές. Μέχρι τις 4/2, το Υπουργείο Εσωτερικών είχε ανακοινώσει πως είχαν γίνει 528 συλλήψεις, εκ των οποίων 498 αφέθηκαν ελεύθεροι (οι 108 υπό όρους), 2 είχαν προφυλακιστεί και οι υπόλοιποι τελούν ακόμη υπό κράτηση. 1
Αλλά η καταστολή είναι σαν το δίκοπο μαχαίρι που μπορεί να κόψει εξίσου και τον ιδιοκτήτη του. Έτσι ο αγώνας φοιτητών και καθηγητών στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου έπαψε να είναι μια περιφερειακή και ασήμαντη διένεξη και εισέβαλε στο κέντρο της πολιτικής σκηνής.
Φοιτητές και καθηγητές από άλλα Πανεπιστήμια και νεολαία ευρύτερα, άρχισαν να κατεβαίνουν στις διαδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη και κινητοποιήσεις αλληλεγγύης άρχισαν να οργανώνονται και σε άλλες πόλεις, από την Σαμψούντα ως το Τσανάκκαλε.
Οκτώ χρόνια μετά το ματοκύλισμα στην πλατεία Ταξίμ του κινήματος για την υπεράσπιση του Πάρκου Γκεζί και πέντε χρόνια μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 και την γιγάντωση των υπερεξουσιών του Ερντογάν που ακολούθησε, η Τουρκική νεολαία δείχνει σοβαρά σημάδια κινηματικής αφύπνισης και ανάβει σπίθες και σε άλλα κομμάτια τις κοινωνίας.
Το προσωπικό στοίχημα του Ερντογάν
Το Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου είναι ένα από τα καλύτερα Τουρκικά Πανεπιστήμια. Ιδρύθηκε το 1863 και είναι γνωστό διεθνώς για τις επιδόσεις του στις σπουδές Τέχνης και Πολιτισμού. Γι’ αυτό και η επιλογή του Ερντογάν να διορίσει εκεί τον Μ. Μπουλού, μέλος του κυβερνητικού Κόμματος (AKP), έχει έναν ιδιαίτερα συμβολισμό. Σηματοδοτεί το ευρύτερο σχέδιο για τον καθεστωτικό έλεγχο, την λογοκρισία και την ισοπέδωση της διαφορετικότητας σε κάθε σφαίρα της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής της Τουρκικής νεολαίας.
Σωστά λοιπόν οι φοιτητές, η νεολαία και οι πρωτοπόροι αγωνιστές, κατάλαβαν πως η συντριβή του κινήματος στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου, θα είναι τα προεόρτια για εγκάθετες Πρυτανικές Αρχές παντού με απευθείας λογοδοσία στον ίδιο τον Ερντογάν. Στο τέλος του δρόμου δεν πρόκειται μόνο για το συντριπτικό πλήγμα στον τρόπο διοικητικής λειτουργίας των Πανεπιστημίων, αλλά και για τον αντιδραστικό μετασχηματισμό των προγραμμάτων σπουδών για να υπηρετούν το τρίπτυχο «Έθνος-Ισλάμ-Οικογένεια».
Η σύγκρουση επομένως αφορά όχι απλά την πρυτανική αρχή αλλά την κυβέρνηση και τον ίδιο τον Ερντογάν προσωπικά. Ο οποίος, απευθυνόμενος στο συντηρητισμό του δικού του ακροατηρίου και στην Τουρκική άρχουσα τάξη που τον στηρίζει, δήλωσε σε ομιλία του:
«Είσαι φοιτητής ή τρομοκράτης που προσπάθησε να καταλάβει το γραφείο του Πρύτανη; Δεν θα δώσουμε αυτή την ευκαιρία, θα κάνουμε αυτό που πρέπει. Αυτή η χώρα πλέον δεν θα ξαναζήσει τα γεγονότα του Γκεζί στο Ταξίμ, δεν θα επιτρέψει να τα ζήσει ξανά». 2
Ακόμα, απατώντας στις αιτιάσεις για τις συλλήψεις τεσσάρων φοιτητών, που κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας τους μπροστά στο γραφείο του Μ. Μπουλού άνοιξαν την γνωστή πολύχρωμη σημαία της ΛΟΑΤ κοινότητας, είπε:
«Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα που να λέγεται ΛΟΑΤ. Αυτή η χώρα είναι έθνος, έχει ήθος». 3
Ένα εκρηκτικό υπόβαθρο
Αυτή την στιγμή μέσα στην Τουρκική κοινωνία αναπτύσσονται παράλληλες διεργασίες.
Από την μια επιταχύνεται η ριζοσπαστικοποίηση μαζικών κομματιών της νεολαίας. Όσοι/ες γεννήθηκαν από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 ως τις αρχές της δεκαετίας του 2010, αποτελούν το 39% του Τουρκικού πληθυσμού των 82 εκατομμυρίων κι έχουν καταδικαστεί να ζήσουν χειρότερα από τις προηγούμενες γενιές.
Όπως αναφέρει ο Καν Σελτζούκι, γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών της Κωνσταντινούπολης 4
«Η ανεργία ανάμεσα στους νέους είναι 29%, αλλά οι τελευταίες μας έρευνες δείχνουν πως το 37,9% των νέων αποφοίτων από τα Πανεπιστήμια καταλήγει επίσης άνεργο, που θα σημάνει μια παραπέρα εκτίναξη των συνολικών ποσοστών».
Από την άλλη ο Ερντογάν βάζοντας στο τραπέζι την κατηγορία περί «τρομοκρατών» πολώνει το κλίμα και οξύνει τα αντιδραστικά αντανακλαστικά των υποστηρικτών του, ενώ ενεργοποιεί και τον ακροδεξιό και εθνικιστικό κοινωνικό αυτοματισμό.
Δίπλα σε αυτά ας σημειωθεί κι ένας καινούργιος παράγοντας: Οι Τούρκοι εργαζόμενοι, νεότεροι ή μεγαλύτεροι, υποφέρουν από τις πληθωριστικές πιέσεις που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια και την κατρακύλα του βιοτικού τους επιπέδου.
Όπως δείχνουν πρόσφατες έρευνες ένας στους τέσσερεις Τούρκους αδυνατεί να καλύψει ακόμα και τις βασικές του ανάγκες σε τροφή! 5
Κοιτώντας μπροστά
Αν τελικά γίνει δυνατό να συναντηθούν οι πιο γοργές διεργασίες που αναπτύσσονται στη νεολαία με τις πιο αργές στους Τούρκους εργαζόμενους, είναι πιθανό να δούμε τουλάχιστον ένα σοβαρό πλήγμα στο καθεστώς Ερντογάν.
Το 2020 χαρακτηρίστηκε από την ένταση του ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού στις κορυφές με νέο μήλο της έριδος τις εξορύξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Το 2021 μπήκε με νεολαιίστικους αγώνες και στις δυο χώρες και με τις ελπιδοφόρες εικόνες των πανό και των συνθημάτων αλληλεγγύης του ενός κινήματος προς το άλλο. Μαζί με το ηθικό που ανεβαίνει όμως, ανεβαίνουν και τα καθήκοντα. Για το κίνημα σήμερα, και για τη νέα ανατρεπτική, διεθνιστική, σοσιαλιστική Αριστερά που χρειαζόμαστε!
Δημοσιεύτηκε από Νεολαία Ξεκίνημα / Neolaia Xekinima στις Πέμπτη, 4 Φεβρουαρίου 2021
1 https://www.euro2day.gr/news/world/article/2064010/toyrkia-nees-syllhpseis-se-kinhtopoihseis-yper-ton.html
2 https://www.sigmalive.com/news/international/734551/erntogan-tromokrates-oi-foitites-pou-diadilonoun
3 ο.π.π.
4 https://www.theguardian.com/world/2021/feb/04/turkey-student-protests-grow-young-people-vent-frustrations-with-erdogan
5 https://www.kathimerini.gr/world/561208939/ny-times-i-toyrkiki-oikonomia-voyliazei-mazi-ki-i-dimotikotita-erntogan/
