Sonja Grusch,
Σοσιαλιστικό Αριστερό Κόμμα Αυστρίας
αδελφή οργάνωση του «Ξ» και αυστριακό τμήμα της CWI.
Επιμέλεια: Γιώργος Λυγουριώτης
Οι τοπικές εκλογές της 11ης Οκτωβρίου στη Βιέννη προσέλκυσαν διεθνές ενδιαφέρον, λόγω της αναμονής για τα αποτελέσματα του ακροδεξιού κόμματος FPO («Κόμμα της Ελευθερίας»). Η ανησυχία προκλήθηκε κυρίως από την εκλογική επιτυχία του FPO στα ομόσπονδα κρατίδια της Άνω Αυστρίας και του Μπούργκενλαντ, που πραγματοποιήθηκαν νωρίτερα μέσα στη χρονιά.
Έτσι, το ερώτημα που κυριάρχησε κατά την προεκλογική περίοδο, ήταν αν η Βιέννη θα παρέμενε το προπύργιο του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, SPO [1] ή θα «έπεφτε» εξαιτίας της δυναμικής ανόδου του FPO;
Οι δημοσκοπήσεις προεκλογικά έδειχναν μια μάχη στήθος με στήθος, δημιουργώντας την αίσθηση ότι αυτές οι εκλογές θα ήταν η «μάχη της Βιέννης». Η αίσθηση αυτή διαψεύστηκε.
Το SPO βγήκε πρώτο κόμμα με διαφορά περίπου 9%, συγκεντρώνοντας το 39,59% των ψήφων. Το FPO ανέβηκε βέβαια κατά 5% περίπου σε σχέση με τις εκλογές του 2010, συγκεντρώνοντας το 30,79%, έμεινε ωστόσο πολύ πίσω από ότι έδειχναν όλες οι δημοσκοπήσεις προεκλογικά.
Πίσω από την ανακούφιση
Το αποτέλεσμα των εκλογών δημιούργησε ένα αίσθημα ανακούφισης για τα κατώτερα του αναμενόμενου ποσοστά της ακροδεξιάς. Πίσω όμως από αυτή την ανακούφιση, ο πραγματικός κίνδυνος της ανόδου της εκλογικής της επιρροής παραμένει. Αρκεί να ρίξει κανείς μια σύντομη ματιά πίσω στο 2010, όταν στο Βελς (μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Άνω Αυστρίας) το FPO ήταν μια εξίσου ισχυρή δύναμη με το SPO. Πολλοί τότε στράφηκαν υπέρ του υποψήφιου δήμαρχου του SPO προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος ενός ακροδεξιού δημάρχου.
Εκείνο το διάστημα, το «Σοσιαλιστικό Αριστερό Κόμμα» προειδοποιούσε πως αν δεν συντελούνταν καμιά ουσιαστική αλλαγή στην πολιτική του SPO, αν δε χτιζόταν σύντομα μια ουσιαστική αριστερή εναλλακτική απέναντι στην ακροδεξιά, τότε στις επόμενες εκλογές, θα είχαμε δήμαρχο του FPO. Δυστυχώς αυτή η πρόβλεψη επιβεβαιώθηκε. Την ίδια ημέρα που η Βιέννη προκαλούσε αισθήματα ανακούφισης που παρέμεινε στα χέρια του SPO, στο Βελς εκλεγόταν δήμαρχος ο υποψήφιος του FPO και μάλιστα με 62,97%.
Που οφείλεται η άνοδος της ακροδεξιάς;
Οι περισσότεροι αναλυτές δίνουν μια εύκολη απάντηση για την άνοδο του FPO: φταίει η προσφυγική κρίση και οι διαδικασίες χορήγησης ασύλου.
Πράγματι, η κυβέρνηση κατέληξε να κάνει την καλύτερη εκλογική εκστρατεία για το FPO, αφού η αδυναμία της να διαχειριστεί τα προσφυγικά ρεύματα προκάλεσε οργή σε μεγάλα τμήματα της αυστριακής κοινωνίας. Ωστόσο, ο αριθμός των προσφύγων είναι μικρότερος σε σύγκριση με προηγούμενες ιστορικές περιόδους (όπως π.χ. μετά την εξέγερση στην Ουγγαρία το 1956 ή τους πρόσφατους Βαλκανικούς πολέμους του 1990). Επιπλέον, οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες δεν μένουν στην Αυστρία, αλλά προσπαθούν απλά να τη διασχίσουν για να φτάσουν στη Γερμανία.
Σύμφωνα με έρευνες, το 76% όσων βλέπουν το βιοτικό τους επίπεδο να πέφτει, ψήφισαν το FPO στις τελευταίες τοπικές εκλογές. Δεν μπορούμε επομένως να καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο βασικός λόγος της ανόδου της ακροδεξιάς είναι η προσφυγική κρίση. Πίσω από αυτή την άνοδο βρίσκονται πολλά ακόμη, όπως η στεγαστική κρίση, η αύξηση της ανεργίας και της φτώχειας κλπ.
Το κενό στα αριστερά
Την ίδια ώρα, η τεράστια συναυλία αλληλεγγύης στους πρόσφυγες και η μεγαλειώδης αντιρατσιστική διαδήλωση του προηγούμενου μήνα, κατάφεραν να κατεβάσουν στους δρόμους πάνω από 100.000 ανθρώπους.
Αντί όμως αυτή η μαζική διάθεση αλληλεγγύης να αντιμετωπιστεί από την Αριστερά σαν μια πραγματική ευκαιρία πολιτικοποίησης του προσφυγικού, αλλά και εξήγησης σε αυτά τα μαζικά ακροατήρια των πραγματικών λόγων της ανόδου της ακροδεξιάς, οι εκπρόσωποί της έμειναν στην «ανθρωπιστική» πτυχή του ζητήματος.
Η απουσία μιας μαζικής, πειστικής Αριστεράς που να μπορεί να δώσει απαντήσεις στα άμεσα ζητήματα επιβίωσης που απασχολούν την κοινωνία, αφήνει χώρο να αναπτυχθεί η ακροδεξιά και να δώσει τις δικές της «απαντήσεις».
Με το τέλος των εκλογών, οι επιθέσεις στο βιοτικό επίπεδο της κοινωνίας θα ενταθούν. Οι νέες περικοπές που έρχονται σε τομείς όπως η υγεία, η παιδεία και οι συντάξεις θα αποκαλύψουν ακόμη περισσότερο την πραγματικό ρόλο του SPO, που πολλοί εξακολουθούν να βλέπουν ως το «μικρότερο κακό»: αυτό του συμμάχου των πλουσίων και του εχθρού των εργαζομένων και της κοινωνίας.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η ανάγκη για ένα νέο μαζικό, αριστερό αντικαπιταλιστικό κόμμα στην Αυστρία γίνεται ακόμη μεγαλύτερη. Όχι μόνο για να αποτελέσει πραγματικό εργαλείο της κοινωνίας στους αγώνες ενάντια στα νέα μέτρα λιτότητας που έρχονται, αλλά και για να ανακόψει την άνοδο της ακροδεξιάς, που παραμένει απειλητική παρά την «ανακούφιση» που πρόσφεραν προς το παρόν τα αποτελέσματα στη Βιέννη.
