Τα αποτελέσματα των γαλλικών βουλευτικών εκλογών αναζωπύρωσαν τη συζήτηση για την ενότητα της Κεντροαριστεράς και τη δημιουργία ενός ελληνικού «Λαϊκού Μετώπου» που θα νικήσει τον Μητσοτάκη.
Η σχετική συζήτηση έχει ανοίξει μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2023, καθώς τμήματα της κεντροαριστεράς σκέφτηκαν απλά ότι αν αθροίζονταν τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Αριστεράς θα μπορούσε να ηττηθεί η Νέα Δημοκρατία. Και προπαγάνδιζαν ότι αυτή είναι η μόνη ρεαλιστική πρόταση απέναντι στον Μητσοτάκη.
Ταυτόχρονα όμως ο ΣΥΡΙΖΑ περνά απανωτές διασπάσεις και μια θυελλώδη εσωτερική κρίση που τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είναι σαφές που ακριβώς θα καταλήξει. Το ΠΑΣΟΚ έχει επίσης εσωκομματικές εκλογές που θα κρίνουν σε έναν βαθμό και την κατεύθυνση της πορείας του.
Σφαγή στον ΣΥΡΙΖΑ
Είναι πολύ δύσκολο να παρακολουθήσει κανείς την εσωτερική διαμάχη στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο βασικός λόγος είναι πως πίσω από τα πλακώματα που έχουν κορυφωθεί την τελευταία περίοδο δεν υπάρχουν ουσιαστικές πολιτικές διαφορές. Καμιά από τις πλευρές που συγκρούονται για τον έλεγχο του κόμματος (Κασσελάκης, Πολάκης, Τσίπρας, «87», κα) δεν προβάλλει κάποιο συγκεκριμένο πολιτικό πρόγραμμα. Απλά μαλώνουν για το ποιος είναι καλύτερος.
Μέσα στο επόμενο διάστημα θα φανεί προς τα που γέρνει η πλάστιγγα. Ο Κασσελάκης κινείται στην αντίληψη μετονομασίας του ΣΥΡΙΖΑ (Συνασπισμός Σύγχρονης Αριστεράς) και μιας οργανωτικής δομής «100% ψηφιακής» που θα του επιτρέπει να ελέγχει απόλυτα το κόμμα. Οι «87» θέλουν να μείνουν στα Τσιπρικά πρότυπα όπου πάλι ο πρόεδρος έλεγχε το κόμμα αλλά υπήρχε μια επίφαση δημοκρατίας. Ο Πολάκης θέλει έναν πιο λαϊκίστικο λόγο. Όλοι όμως αυτοί συμφωνούν στο εξής: θα διαχειριστούν το σύστημα εντός των στενών ορίων που τα μεγάλα εγχώρια και ευρωπαϊκά συμφέροντα θέτουν. Κανείς δεν κάνει κριτική στην προηγούμενη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και κανείς δεν προτείνει κάποια ριζοσπαστική αλλαγή πορείας.
Πλακώματα με το γάντι στο ΠΑΣΟΚ
Η κατάσταση στο ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να ήταν παρόμοια, μόνο που το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ περνάει μια υπαρξιακή κρίση τους δίνει ελπίδες ότι θα μπορέσουν να είναι ξανά 2ο κόμμα. Και η προοπτική της εξουσίας μετά από πάνω από 10 χρόνια λειαίνει τις αιχμές μεταξύ των υποψηφίων. Όπως είπε ο Κ. Σημίτης στην εκδήλωση για τα 50 χρόνια του ΠΑΣΟΚ
«Σήμερα περισσότερο από ποτέ, ο προοδευτικός κόσμος ζητάει απαντήσεις και κυρίως μια διέξοδο για να μπορέσει να ελπίσει ξανά… Είναι μια ευκαιρία και οι ευκαιρίες δεν είναι άπειρες.»
Στο ΠΑΣΟΚ επίσης οι διαφορές μεταξύ των υποψηφίων αφορούν ζητήματα τακτικής παρά κάποια πολιτικά σημεία. Η Διαμαντοπούλου θέλει να πάρει το «κέντρο» από την επιρροή του Μητσοτάκη, με τη νεκρανάσταση του «εκσυγχρονισμού». Ο Ανδρουλάκης και ο Δούκας κονταροχτυπιούνται στην αριστερίζουσα και προοδευτική ορολογία και στο ποιος θα εμφανιστεί ως ο πιο άξιος συνεχιστής του «παλιού ΠΑΣΟΚ του ορθόδοξου». Ο Γερουλάνος μιλάει για μια γενική και αόριστη «αναγέννηση».
Διαβάζοντας κανείς τις συνεντεύξεις των δυο επικρατέστερων υποψηφίων του Δούκα και του Ανδρουλάκη, παίρνει την εικόνα πως θέλουν να τα βάλουν με το κατεστημένο υπέρ των λαϊκών στρωμάτων.
Την ίδια στιγμή δεν υπάρχει ίχνος αυτοκριτικής για την πορεία του ΠΑΣΟΚ, που από ένα αριστερό κόμμα κατά την ίδρυση του έφτασε να είναι ο βασικός πυλώνας των συμφερόντων του ελληνικού καπιταλισμού. Και πως μετά την κρίση του ’08 εφάρμοσε την πιο σκληρή λιτότητα μαζί με την ΝΔ. Κάποιοι νομίζουν μάλλον ότι έχουμε μνήμη χρυσόψαρου.
Ούτε «Νέα» ούτε «Αριστερά»
Η Νέα Αριστερά επίσης κινείται στη λογική της «κυβερνησιμότητας». Και προφανώς δεν εννοεί να κυβερνήσει μονή της με το 2,45% που πήρε στις Ευρωεκλογές… Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Α. Χαρίτσης
«Για να είμαι σαφής και να ξέρουμε τι λέμε. Λέω ότι με όσους και όσες μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι εδώ πέρα υπάρχει μια πολύ μεγάλη κοινωνική ανάγκη να υπάρξει ξανά μια ισχυρή Αριστερά, η οποία θα δώσει ρεαλιστική διέξοδο από την κυβέρνηση της καταστροφής της Δεξιάς του κυρίου Μητσοτάκη, με όσους και όσες μπορούμε να συμφωνήσουμε σε ένα συγκεκριμένο και σαφές προγραμματικό πλαίσιο, σε συγκεκριμένες και σαφείς πολιτικές θέσεις, ναι, βεβαίως μπορούμε να συμπορευτούμε.»
Αποκαλυπτική της λογικής που επικρατεί στην Νέα Αριστερά ήταν και η συνέντευξη του Ε. Τσακαλώτου:
«Δυστυχώς υπάρχει μια μακρά παράδοση στην παγκόσμια Αριστερά που εξηγεί κάθε ήττα με το απλουστευτικό “μας πρόδωσε η ηγεσία”. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αφήνεται να εννοηθεί ότι αν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε μια πιο αποφασισμένη, πιο σθεναρή, ηγεσία, τότε το “όχι” δεν θα γινόταν “ναι”. Μια εντελώς προβληματική στάση –δεν τη λες και μαρξιστική!– που δεν επιτρέπει μια σοβαρή συζήτηση για την όποια ήττα. Αλλά ούτε αυτό είναι το πιο προβληματικό. Κυρίως δεν επιτρέπει μια σοβαρή συζήτηση για το μέλλον. Γιατί αυτό που υπονοεί είναι ότι στο μέλλον, αν έχουμε μια δεύτερη κυβέρνηση της Αριστεράς, και έχουμε στιβαρούς ηγέτες, τότε δεν θα αντιμετωπίσουμε παρόμοια ή νέα προβλήματα συσχετισμών. Δεν θα υπάρχουν άλλοι περιορισμοί που δημιουργούν η Ε.Ε., το ΔΝΤ, το χρηματοπιστωτικό σύστημα, εχθρικά ΜΜΕ, επιχειρηματικοί όμιλοι και πολλοί άλλοι καλοθελητές.»
Δηλαδή, μας λέει ο Τσακαλώτος, ότι επειδή θα υπάρξουν προβλήματα συσχετισμών που θα αντιμετωπίσει μια κυβέρνηση της Αριστεράς, αυτή θα πρέπει να λέει πάντα «ναι»… Η ιστορική πείρα της εργατικής τάξης είναι πως πάντα, ακόμα και μετριοπαθείς κυβερνήσεις της Αριστεράς, αντιμετωπίζουν τη λύσσα των συμφερόντων. Το θέμα είναι τι κάνεις για να οργανώσεις τη μόνη δύναμη που μπορεί να κοντράρει αυτά τα συμφέροντα, που είναι η οργανωμένη κοινωνική πλειοψηφία. Και τα στελέχη της Νέας Αριστεράς δεν έκαναν τίποτα σε αυτό το επίπεδο, και φαίνεται ξεκάθαρα ότι ούτε πρόκειται.
Μπαγιάτικες συνταγές
Η διακυβέρνηση Μητσοτάκη είναι τόσο κακή και καταστροφική για τα λαϊκά στρώματα που είναι λογικό κάποιος κόσμος να λέει «οποιοσδήποτε άλλος από τη ΝΔ». Η συνταγή όμως που εξυφαίνεται από τα κόμματα της κεντροαριστεράς αλλά και από κομμάτι του κατεστημένου που θέλει να έχει μια εναλλακτική στον Μητσοτάκη, είναι ήδη δοκιμασμένη.
Η αλήθεια είναι πως τον Μητσοτάκη τον έφεραν στην κυβέρνηση οι συμβιβαστικές πολιτικές των συγκεκριμένων κομμάτων. Το ΠΑΣΟΚ πήγε από το «λεφτά υπάρχουν» του Γ. Παπανδρέου και το 44% των εκλογών του 2009 στο ΔΝΤ, το Μνημόνιο, τη συγκυβέρνηση με την ΝΔ και το 4,5% των εκλογών του 2015. Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκυβέρνησε με τους ακροδεξιούς του Καμμένου, έκανε το όχι ναι, και από το 36% του 2015 πήγε στο γελοίο χάλι που είναι σήμερα. Τα στελέχη της Νέας Αριστεράς έφυγαν από τον ΣΥΡΙΖΑ όταν κατάλαβαν ότι δεν θα ελέγξουν τα ίδια το κόμμα, ενώ ακόμα και σήμερα δεν έχουν κάνει κάποια σοβαρή κριτική ή αυτοκριτική στην εφαρμογή των πολιτικών της δεξιάς, με αριστερό προσωπείο.
Είναι αυτή η κατάντια της κεντροαριστεράς, και όσων κάποτε μιλούσαν στο όνομα της Αριστεράς, που ρίχνει νερό στον μήλο της Ακροδεξιάς. Οι αντιλαϊκές πολιτικές που εφαρμόστηκαν στο όνομα της Αριστεράς τρέφουν το ακροδεξιό αφήγημα ότι «όλοι ίδιοι είναι» και απογοητεύουν πλατιά στρώματα που πολύ πρόσφατα βρέθηκαν στον δρόμο του αγώνα.
Σήμερα, όλοι όσοι εμπλέκονται σε συζητήσεις και σενάρια μιας κεντροαριστερής διακυβέρνησης το αρνούνται κάθετα. Προσπαθεί ο καθένας να πάρει το μεγαλύτερο κομμάτι της εκλογικής πίτας, ώστε να διαπραγματευτεί με καλύτερους όρους την επόμενη μέρα. Αλλά ακόμα και αν η κεντροαριστερά βρει άκρη και παρουσιάσει μια κυβερνητική πρόταση (αν κάτι τέτοιο είναι απαραίτητο για το πολιτικό σύστημα θα γίνει, ακόμα και αν κάποιοι κλωτσάνε), η εμπειρία δείχνει πως θα οδηγήσει σε νέα τραγωδία. Θα αποτελέσει μια ακόμα «αριστερή παρένθεση» και πιθανό να δώσει ακόμα μεγαλύτερη ώθηση σε ακροδεξιά σενάρια.
Ο μόνος δρόμος να ξηλωθεί όχι μόνο ο Μητσοτάκης ως πρόσωπο αλλά και οι πολιτικές που αυτός εφαρμόζει είναι οι δυνάμεις που έχουν μείνει σταθερές στην υπεράσπιση των συμφερόντων των εργαζομένων να συγκροτήσουν ένα ενιαίο μέτωπο πάλης. Μόνο η ενωτική προσέγγιση όλων των δυνάμεων της Αριστεράς (ΚΚΕ, ΜΕΡΑ25, ΑΝΤΑΡΣΥΑ και εξωκοινοβουλευτική Αριστερά), σε συνεργασία με τα μαχητικά σωματεία και τα κοινωνικά κινήματα, μπορούν να προσφέρουν μια ελπιδοφόρα πρόταση και να εμπνεύσουν μαζικά τον κόσμο της εργασίας.
