Ένα ακόμα αδόμητο οικόπεδο ιδιοκτησίας της Εκκλησίας της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη κινδυνεύει άμεσα να τσιμεντοποιηθεί. Πρόκειται για ένα ακίνητο-φιλέτο, πραγματικό χρυσορυχείο, καθώς βρίσκεται στη συμβολή της παραλιακής λεωφόρου Μεγ. Αλεξάνδρου 17 και Βασιλείου Χατζή 2, στην 5η Δημοτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, απέναντι απ’ το ξενοδοχείο «Μακεδονία Παλλάς». Στους παλιότερους κατοίκους της πόλης είναι γνωστό και ως οικόπεδο «πρώην Μάρμαρα Μόσχου» (από την επιχείρηση κοπής μαρμάρων που λειτουργούσε επί δεκαετίες εκεί). Έχει εμβαδόν 846,71 τ.μ. και, κατά τα αναγραφόμενα στο Τεύχος Δημοπράτησης που δημοσίευσε τον Ιανουάριο 2024 η Εκκλησία της Ελλάδος, η αντικειμενική αξία του οικοπέδου είναι 1.852.990 ευρώ. Πρόκειται για ένα από τα, ελάχιστα πλέον, εναπομείναντα άκτιστα οικόπεδα στην πόλη.
Στο παρελθόν ήταν χαρακτηρισμένο ως χώρος ανέγερσης σχολικής στέγης και δη νηπιαγωγείου.
Αποχαρακτηρίστηκε με ενέργειες της ιδιοκτήτριας Εκκλησίας της Ελλάδος, ώστε να μπορεί να χτίσει εκεί πολυώροφο κτίριο, καθώς μπορεί να της αποφέρει υπέρογκα κέρδη.
Οι κάτοικοι της περιοχής ζητούν να επαναχαρακτηριστεί το οικόπεδο ως χώρος για σχολική στέγη και να χτιστεί νηπιαγωγείο για κοινωνικό όφελος των κατοίκων της περιοχής, μιας απ’ τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της πόλης με μεγάλες ελλείψεις σχολικής στέγης.
Για όλα τα παραπάνω το «Ξ» μίλησε με την Κυριακή Φουγαλά, κάτοικο της περιοχής και μέλος της «Πρωτοβουλίας Κατοίκων για Νηπιαγωγείο στο οικ. “πρώην Μάρμαρα Μόσχου”». Τη συνέντευξη πήρε ο σ. Γιάννος Νικολάου.
- Πρόσφατα ήρθε και πάλι στη δημοσιότητα η υπόθεση του αδόμητου οικοπέδου στην Ε’ Δημοτική Κοινότητα του Δ. Θεσσαλονίκης, στα πρώην «Μάρμαρα Μόσχου». Θα ήθελες να μας πεις δύο λόγια για το ιστορικό του οικοπέδου;
Το ζήτημα του οικοπέδου αυτού δεν είναι χθεσινό. Κρατάει χρόνια τώρα.
Η οδύσσειά του ξεκινά το 1988, όταν με Απόφαση Νομάρχη Θεσσαλονίκης το ακίνητο χαρακτηρίστηκε ως χώρος Ειδικού Προορισμού σχολικής και κοινωνικής χρήσης και τροποποιήθηκε το ρυμοτομικό στις οδούς Χατζή-Παραλιακή Λεωφόρο Θεσσαλονίκης-Φιλοποίμενος-Ανωνύμου. Όμως ο Δήμος Θεσσαλονίκης δεν πλήρωσε την αποζημίωση που ζητούσε η Εκκλησία και το Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης δέχτηκε την προσφυγή της Εκκλησίας και έγινε άρση της απαλλοτρίωσης το 2003.
Το 2005 η Εκκλησία της Ελλάδος αιτήθηκε την τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου, ώστε το οικόπεδο να αποχαρακτηριστεί από χώρος σχολικής και κοινωνικής χρήσης και να μετατραπεί σε οικοδομήσιμο. Η τροποποίηση έγινε με την αρ. 40427/3-10-2006 απόφαση του αρμόδιου υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ και συντελέστηκε ο αποχαρακτηρισμός που ζητούσε η Εκκλησία.
Ωστόσο, ο αγώνας και οι κινητοποιήσεις των περιοίκων συνεχίστηκαν και οδήγησαν το Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης να πάρει απόφαση (1554/16-7-2009) με την οποία ζητούσε τον επαναχαρακτηρισμό του οικοπέδου για σχολείο σημειώνοντας την έλλειψη νηπιαγωγείων αλλά και κυρίως «τη δυνατότητα νέας απαλλοτρίωσης, με την καταβολή αποζημίωσης 800.000 ευρώ, σύμφωνα με την 149/21-6-2010 απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης».
Τελικά όμως, σύμφωνα με το υπ’αρ. 52/7-2-2011 έγγραφο της Διεύθυνσης Τοπογραφίας, το κόστος απαλλοτρίωσης ανερχόταν σε 8.926.267, ποσό υπέρογκο που αδυνατούσε να καταβάλει ο Δήμος για την απόκτηση του ακινήτου. Το οικόπεδο παρέμεινε στην Εκκλησία της Ελλάδος η οποία ήταν αντίθετη στο να δώσει το οικόπεδο για νηπιαγωγείο.
Εν τω μεταξύ, η Εκκλησία της Ελλάδος είχε κινήσει διαδικασίες ώστε να προσκυρωθούν στο δικό της οικόπεδο τμήματα από συνορεύουσες γειτονικές ιδιοκτησίες, προκειμένου το οικόπεδο της Εκκλησίας της Ελλάδος να καταστεί άρτιο και οικοδομήσιμο. Έτσι, το Φεβρουάριο του 2012, το Τμήμα Πολεοδομικών Εφαρμογών της Διεύθυνσης Πολεοδομίας του Δήμου Θεσσαλονίκης εξέδωσε Πράξη Τακτοποίησης και Αναλογισμού Αποζημίωσης Οικοπέδων που κυρώθηκε με απόφαση του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας. Κάτοικοι γειτονικών ιδιοκτησιών στα επηρεαζόμενα οικόπεδα, προσπάθησαν με προσφυγές να ανατρέψουν αυτήν την εξέλιξη, έφτασαν έως και στο Συμβούλιο της Επικρατείας το Φεβρουάριο 2019, αλλά οι προσπάθειές τους απέτυχαν.
Έκτοτε, η Εκκλησία της Ελλάδος έχει βγάλει, διάφορες φορές, το συγκεκριμένο ακίνητο στην αγορά «προς αξιοποίηση», για να χτιστεί πολυώροφη οικοδομή, π.χ. το 2021, το 2023, και πρόσφατα τον Ιανουάριο του 2024, επιφέροντας κάθε φορά τη συσπείρωση των κατοίκων της περιοχής, που αντιτίθενται σφόδρα στην ανέγερση πολυώροφης πολυκατοικίας και ζητούν τον επαναχαρακτηρισμό του οικοπέδου ως χώρο ανέγερσης Νηπιαγωγείου.
- Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις και τι κινήσεις έχουν γίνει από εσάς τους κατοίκους και τους εργαζομένους της περιοχής που αντιδράτε;
Στα μέσα Ιανουαρίου 2024, η Εκκλησία της Ελλάδος προκήρυξε νέο ανοικτό δημόσιο διαγωνισμό, αναζητώντας ανάδοχο που θα της χτίσει με αντιπαροχή πολυώροφη οικοδομή στο οικόπεδο. Η καταληκτική ημερομηνία για υποβολή προσφορών στο διαγωνισμό είναι η 22α Μαρτίου 2024.
Η περιοχή μας είχε ανέκαθεν μεγάλες ανάγκες σε σχολική στέγη. Ειδικά στην, υποχρεωτική πλέον, δίχρονη προσχολική εκπαίδευση, η υπάρχουσα κτιριακή υποδομή για τα νηπιαγωγεία δεν επαρκεί για τις ανάγκες στέγασής τους.
Λόγω ελλιπούς διδακτηριακής υποδομής σε σχέση με τον αριθμό των νηπίων, τα υπάρχοντα νηπιαγωγεία της περιοχής αναγκαστικά δημιουργούν παραρτήματα, τα οποία στέλνονται να στεγαστούν είτε σε χώρους που αρχικά δεν προορίζονταν για σχολική στέγη, όπως τα παραρτήματα του 26ου και του 31ου που συστεγάζονται σε ημιυπόγειο χώρο του δημαρχείου, είτε τα παραρτήματα συστεγάζονται με σχολεία άλλων βαθμίδων, όπως η περίπτωση του 14ου νηπιαγωγείου που οι αίθουσές του δεν επαρκούν για τον αριθμό των παιδιών της περιφέρειάς του, και έφτιαξε παράρτημα που στάλθηκε να συστεγαστεί με σχολείο επί της οδού Αμαλίας. Το δε 21ο Νηπιαγωγείο, εν αναμονή του νέου (υπό κατασκευή) διδακτηρίου του, συστεγάζεται με το 85ο Νηπιαγωγείο. Επίκειται μεταστέγασή του όταν θα είναι έτοιμο το νέο του κτίριο.
Επομένως, με δεδομένα όλα τα παραπάνω, μπροστά στον ορατό και επικείμενο κίνδυνο να χτιστεί άλλη μια πολυώροφη πολυκατοικία και να χαθεί ένα οικόπεδο στο οποίο, εδώ και χρόνια, οι δημότες ζητούν να γίνει νηπιαγωγείο, παλιοί και νέοι κάτοικοι της περιοχής συσπειρωθήκαμε ξανά και κινητοποιηθήκαμε για μία ακόμη φορά (όπως είχε ξαναγίνει άλλωστε πολλές φορές στο παρελθόν για το ίδιο ζήτημα). Μερικές από τις ενέργειες που κάναμε:
- Συγκροτήσαμε Πρωτοβουλία Κατοίκων για Νηπιαγωγείο στο οικόπεδο «πρώην Μάρμαρα Μόσχου» (και στο παρελθόν οι κάτοικοι είχαν δημιουργήσει ανάλογες πρωτοβουλίες, για το ίδιο ζήτημα και με το ίδιο αίτημα για νηπιαγωγείο).
- Σε εμφανές σημείο πάνω από το οικόπεδο, αναρτήσαμε πανό, μάλιστα είναι το ίδιο πανό από τις κινητοποιήσεις του 2019, με το ίδιο αίτημα με τότε: «Η Εκκλησία να δώσει το οικόπεδο για σχολείο». Το βλέπουν όσοι διέρχονται με αυτοκίνητο από τη Μ. Αλεξάνδρου και όσοι κάνουν τη βόλτα τους πεζή στη Νέα Παραλία.
- Φτιάξαμε ομάδα στο facebook με το όνομα Πρωτοβουλία Κατοίκων για Νηπιαγωγείο στο οικ. «πρώην Μάρμαρα Μόσχου», για σκοπούς επικοινωνίας και ενημέρωσης των μελών της Πρωτοβουλίας.
- Ξεκίνησε συλλογή υπογραφών, τόσο σε έντυπα όσο και ηλεκτρονικά (εδώ και μέσα από την ομάδα του facebook).
Όπως στο παρελθόν, έτσι και τώρα, η ανταπόκριση του κόσμου ήταν άμεση και η συμπαράστασή του ένθερμη και έμπρακτη. Ο κόσμος που ζει ή/και εργάζεται στην περιοχή, στηρίζει το αίτημα να επαναχαρακτηριστεί το ακίνητο και να ανεγερθεί νηπιαγωγείο στο εκκλησιαστικό οικόπεδο. Ενδεικτικά, μέσα στις 2 πρώτες εβδομάδες από τότε που ξεκίνησε η συλλογή των υπογραφών, έχουμε συγκεντρώσει πάνω από 700 υπογραφές. Σε αυτές δεν συμπεριλαμβάνονται προς το παρόν οι ηλεκτρονικές υπογραφές επειδή εκείνες δεν τις έχουμε καταμετρήσει ακόμη. Η συλλογή υπογραφών είναι διαρκής και συνεχίζεται.
Στη βάση της συμπαράστασης που μας έδωσε ο κόσμος με τις υπογραφές του, ζητήσαμε και είχαμε ενημερωτικές συναντήσεις με τον πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου Σπύρο Βούγια και την αντιδήμαρχο για θέματα πολεοδομίας Δήμητρα Αγκαθίδου.
Το Δημοτικό Συμβούλιο μάς έδωσε βήμα και χρόνο ομιλίας 3 λεπτά, για να παρουσιάσουμε εν συντομία το ζήτημα του οικοπέδου προ ημερησίας διατάξεως στο Δ.Σ. της Δευτέρας 19 Φεβρουαρίου στις 16:30. Θα ζητήσουμε την έμπρακτη στήριξη του δημοτικού συμβουλίου στο αίτημα των κατοίκων, να εγγραφεί θέμα στην ημερήσια διάταξη προσεχούς δημοτικού συμβουλίου, προκειμένου το ζήτημα να συζητηθεί και να ληφθούν αποφάσεις, ελπίζοντας ότι θα αναζωπυρωθούν και από τον Δήμο οι προσπάθειες ώστε να μην χαθεί διά παντός το οικόπεδο.
Η Πρωτοβουλία Κατοίκων έχει ζητήσει επίσης συναντήσεις τόσο με τον Δήμαρχο Στέλιο Αγγελούδη όσο και με τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Φιλόθεο. Λόγω φόρτου εργασίας αμφοτέρων, τα αντίστοιχα γραφεία τους μας είπαν ότι θα μας ειδοποιήσουν.
Και φυσικά, προσπαθούμε να ενημερώνουμε δημοσιογράφους και μέσα μαζικής ενημέρωσης, ώστε να προβάλλουμε όσο το δυνατόν ευρύτερα το αίτημα και τον αγώνα που κάνουμε.
Την Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2024, στις 10:30 το πρωί, έχει συγκληθεί συνάντηση κατοίκων στο Δημαρχείο, στην «Αίθουσα Νερού». Θα γίνει ενημέρωση για τις έως τώρα κινητοποιήσεις της Πρωτοβουλίας Κατοίκων και οι κάτοικοι θα συζητήσουμε από κοινού τις περαιτέρω ενέργειες.
- Ποια είναι τα βασικά αιτήματα και διεκδικήσεις της «Πρωτοβουλίας Κατοίκων για Νηπιαγωγείο στο οικ. “πρώην Μάρμαρα Μόσχου”»;
Οι κάτοικοι της περιοχής εξακολουθούμε να ζητούμε την απόδοση του οικοπέδου στην τοπική κοινωνία και στον Δήμο Θεσσαλονίκης.
Ζητούμε από τον Δήμο Θεσσαλονίκης να επαναχαρακτηρισθεί άμεσα το οικόπεδο ως χώρος για ανέγερση νηπιαγωγείου.
Καλούμε την Εκκλησία της Ελλάδος, ιδιοκτήτρια του οικοπέδου, να παραχωρήσει το οικόπεδο στον Δήμο Θεσσαλονίκης για να γίνει νηπιαγωγείο.
Ζητούμε να μην χτιστεί πολυώροφη πολυκατοικία. Να χτιστεί νηπιαγωγείο.
Όχι άλλο τσιμέντο. Όχι άλλα αυτοκίνητα.
Η ανέγερση νέας πολυώροφης πολυκατοικίας
– αντίκειται στο χρόνιο και επιτακτικό αίτημα των κατοίκων της περιοχής μας για ανέγερση νηπιαγωγείου στο συγκεκριμένο οικόπεδο,
– θα επιβαρύνει την ήδη πυκνοδομημένη και πυκνοκατοικημένη γειτονιά μας, ως προς τα σκουπίδια, το κυκλοφοριακό και τη στάθμευση των αυτοκινήτων.
Όταν πρόκειται να γίνει ένα μεγάλο έργο, γίνονται μελέτες για τις επιπτώσεις που θα έχει. Για το συγκεκριμένο οικόπεδο, δεν ξέρουμε να έχει γίνει τέτοια μελέτη ανθρώπινων, κοινωνικών, περιβαλλοντικών επιπτώσεων, επιπτώσεων στην ποιότητα ζωής των κατοίκων, στην κυκλοφορία και τις θέσεις στάθμευσης των αυτοκινήτων, στη διαχείριση των επιπλέον απορριμμάτων (σκουπιδιών και ανακυκλώσιμων υλικών), που θα προκύψουν από την ανοικοδόμηση πολυώροφης πολυκατοικίας εκεί. Πρέπει να μελετηθούν διεξοδικά τα υπέρ και τα κατά του να χτιστεί μια ακόμη τεράστια πολυκατοικία σε μια πόλη που πνίγεται από το τσιμέντο, σε μια περιοχή όπου χρόνια τώρα έχει διαπιστωμένη ανάγκη για σχολική στέγη και ζητάει χώρο να χτιστεί νηπιαγωγείο. Ίσως θα έπρεπε να συσταθεί επιτροπή εμπειρογνωμόνων από το Δήμο Θεσσαλονίκης ώστε να μελετήσει το θέμα, προτού χαθεί οριστικά και αμετάκλητα το οικόπεδο.
- Το συγκεκριμένο οικόπεδο δεν είναι το μόνο ιδιοκτησίας της «Εκκλησίας της Ελλάδος». Τι έχει γίνει σε άλλες περιπτώσεις και με ποιους τρόπους θεωρείς ότι αυτός ο αγώνας μπορεί να κερδίσει;
Χωρίς να γνωρίζω λεπτομέρειες, έχω ακούσει για αντίστοιχες κινητοποιήσεις κατοίκων, π.χ. για το ζήτημα του οικοπέδου στην Άνω Τζουμαγιάς δίπλα στο ρέμα της Υφανέτ, και για το οικόπεδο στην «Αλυσίδα». Είδα ότι η κινητοποίηση και η συμμετοχή του κόσμου φέρνει τα θέματα στο προσκήνιο, ώστε να γίνουν ευρύτερα γνωστά, τα θέτει υπόψη των αρμόδιων φορέων και τους δημιουργεί και κάποια πίεση ώστε να ασχοληθούν με αυτά. Όσο μεγαλύτερη η συμμετοχή του κόσμου τόσο περισσότερο ακούν το αίτημα οι αρμόδιοι.
Ως ενεργοί πολίτες νομίζω ότι χρειάζεται ωστόσο να μην εφησυχάζουμε, να διατηρούμε αυτή την πίεση παρακολουθώντας τις εξελίξεις από κοντά, συμμετέχοντας σε δράσεις και ζητώντας να δούμε ουσιαστικά αποτελέσματα από τις ενέργειες των αρμόδιων φορέων.
Να είμαστε προετοιμασμένοι ότι οι διεκδικήσεις μας κατά πάσα πιθανότητα θα τραβήξουν σε μάκρος χρόνου και να έχουμε την αντοχή και το κουράγιο για μακροχρόνιους αγώνες. Να μην απογοητευόμαστε με το πρώτο εμπόδιο και να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον.
Ο κόσμος μπορεί να στηρίζει μια κοινωνική διεκδίκηση αλλά δεν έχει πάντα το χρόνο, τη διάθεση ή την ενέργεια να ανταποκριθεί στις οργανωτικές απαιτήσεις της. Χρειάζονται άτομα που είναι διατεθειμένα να επενδύσουν το χρόνο και την ενέργειά τους, να «τρέξουν», να «κάνουν κουπί».
Αλλά πάντα χρειάζεται και η συμμετοχή όλων των υπολοίπων, όσο μικρή ή μεγάλη κι αν είναι αυτή, στο βαθμό που μπορεί ο καθένας μας, π.χ. είτε παίρνοντας μια κόλλα χαρτί για να συλλέξουμε υπογραφές από γνωστούς και φίλους, είτε κοινοποιώντας της σελίδα της εκάστοτε πρωτοβουλίας στους διαδικτυακούς φίλους μας στο φβ και σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είτε κολλώντας μια ενημερωτική ανακοίνωση στο ασανσέρ της πολυκατοικίας μας, είτε απλώς μιλώντας με άλλο κόσμο κι ενημερώνοντάς τους για την εκάστοτε διεκδίκηση.
Και κυρίως ενισχύοντας, με την προσέλευση και την παρουσία μας, τις εκδηλώσεις που διοργανώνονται.
- Σ’ ευχαριστούμε Κυριακή, καλή δύναμη στον αγώνα σας!
