Δημοσιεύουμε ανακοίνωση του Αριστερού Ριζοσπαστικού Σχήματος στον Δήμο Θεσσαλονίκης «Η πόλη ανάποδα»
Όλες και όλοι μας πληροφορηθήκαμε με φρίκη τον θάνατο της ποδηλάτισσας και μαραθωνοδρόμου Δήμητρας Ιορδανίδου σε τροχαίο δυστύχημα στη συμβολή των οδών Γρηγορίου Λαμπράκη και Αγίου Δημητρίου το πρωί της Τρίτης 2 Νοεμβρίου. Το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να εκφράσουμε την ειλικρινή μας θλίψη για την απώλεια ενός νέου ανθρώπου και τα συλλυπητήριά μας στους οικείους της.
Δυστυχώς όμως ο χαμός της Δήμητρας την ώρα που ποδηλατούσε προς τη δουλειά της όπως έκανε κάθε μέρα, δεν ήταν απλώς «η κακιά η ώρα», μια «ανείπωτη τραγωδία», ένα «μεμονωμένο περιστατικό» ή μια περίπτωση που αφορά μόνο κάποια παραβίαση του ΚΟΚ. Στην πραγματικότητα ο θάνατος μιας έμπειρης ποδηλάτισσας, που είχε εντάξει αυτό το μέσο απόλυτα στον τρόπο ζωής της, είναι η πιο πρόσφατη τραγική κατάληξη μιας σειράς ατυχημάτων, αλλά και δυστυχημάτων, με θύματα ποδηλάτες και ποδηλάτισσες στην πόλη μας. Μια σειρά που, για κακή μας τύχη, μόνο τυχαία δεν είναι.
Και πώς να είναι τυχαία, όταν η Θεσσαλονίκη αποδεικνύεται καθημερινά επικίνδυνη για το ποδήλατο και όσους/ες το επιλέγουν -ή επιθυμούν να το επιλέξουν- για τις μετακινήσεις τους. Δύσκολα θα μπορούσαμε να βρούμε άλλη ευρωπαϊκή μεγαλούπολη με τόσο μικρές υψομετρικές διαφορές στο μεγαλύτερο μέρος της που να παραγκωνίζει τόσο πολύ αυτό το εναλλακτικό μέσο, το οποίο κατά τα άλλα οι διάφοροι τοπικοί «αρμόδιοι» το εκθειάζουν όποτε θυμούνται να μιλήσουν για την κλιματική κρίση.
Από την πρώτη στιγμή που δραστηριοποιηθήκαμε στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης επαναλαμβάνουμε σε όλους τους τόνους, ευθυγραμμιζόμενοι/ες με τις διεκδικήσεις των ποδηλατιστών της πόλης, ότι η πόλη χρειάζεται άμεσα την κατασκευή ασφαλούς, προστατευμένου, πλήρους και συνεχούς δικτύου ποδηλατοδρόμων, διπλής κατεύθυνσης (κατά προτεραιότητα) ή μονής, ασφαλτοστρωμένων, αποκλειστικής χρήσης, με φυσικό μόνιμο στερεό διαχωρισμό, με νησίδα ή κράσπεδο μεγάλου ύψους για την αποφυγή παράνομης στάθμευσης και κίνησης άλλων οχημάτων. Οι ποδηλατόδρομοι πρέπει επίσης να ενισχυθούν με ειδικούς σηματοδότες προτεραιότητας εκκίνησης για τους ποδηλάτες και ειδικά σημεία υποδοχής πριν την διάβαση.
Εννοείται ότι όλα αυτά μπορούν και πρέπει να συνοδευτούν και με εκστρατείες ενίσχυσης της ορατότητας/σεβασμού των ποδηλατών/ισσών από τους άλλους χρήστες των δρόμων της πόλης, με ενημερωτικές καμπάνιες και θέσπιση κινήτρων για την καθημερινή χρήση του ποδηλάτου και αντικινήτρων για τη χρήση του ΙΧ, με θέσπιση του ορίου ταχύτητας των 30 χλμ/ώρα στις κατοικημένες περιοχές, και με όλες τις άλλες καλές πρακτικές που έχουν υλοποιηθεί εκεί όπου το ποδήλατο έχει πλέον διαδοθεί ιδιαίτερα.
Η πραγματικότητα είναι ότι, πάνω από δύο χρόνια μετά, αυτό που έχει κάνει ουσιαστικά ως τώρα η δημοτική αρχή, προβάλλοντάς το όσο πιο πολύ μπορεί, είναι μόνο δύο πιλοτικούς ποδηλατοδρόμους, έναν στη Λεωφόρο Νίκης, η κίνηση στον οποίο, καίτοι αρκετά εκτεθειμένος στα αυτοκίνητα, αποδεικνύει τη δίψα του κόσμου να χρησιμοποιήσει το ποδήλατό του, και έναν στη Λεωφόρο Κ. Καραμανλή, στον οποίο οι ποδηλάτες και οι ποδηλάτισσες δυσκολεύονται να κινηθούν από τις παράνομες -ολιγόλεπτες και μη- σταθμεύσεις και τις φορτοεκφορτώσεις.
Αυτό που δεν έχει κάνει όμως η διοίκηση Ζέρβα, παρά και τις δικές μας διαρκείς σχετικές παρεμβάσεις στο δημοτικό συμβούλιο, είναι το στοιχειώδες: συντήρηση και προστασία του ήδη υπάρχοντος δικτύου ποδηλατοδρόμων που βρίσκεται όχι μόνο σε άθλια, αλλά σε πραγματικά επικίνδυνη κατάσταση, όπως στις οδούς Δωδεκανήσου (βλέπε φωτό άρθρου -λήφθηκε στις 4/11/2021, ώρα 14:18), Αναγεννήσεως, Σαλαμίνος, Πολυτεχνείου. Και φυσικά δεν έχει προχωρήσει ακόμη στην επέκταση του δικτύου αυτού (βλέπε URBACT III) σε οδούς για τις οποίες υπάρχει ήδη μελέτη, όπως είναι η Παπάφη. Για να μη μιλήσουμε και για την ουσιαστικά πλήρη απελευθέρωση του ωραρίου των φορτοεκφορτώσεων.
Προτάσεις για την ενίσχυση της -ασφαλούς- χρήσης του ποδηλάτου υπάρχουν πολλές, και ακόμη πιο πολλές είναι οι υποσχέσεις· τόσο που αν τις απλώνουμε τη μία δίπλα στην άλλη στην Εγνατία, θα είχαμε φτιάξει έναν ποδηλατόδρομο. Θα παραμείνουν ωστόσο απλώς ωραία λόγια όσο το ποδήλατο ως μέσο δεν αποτελεί βασική προτεραιότητα τόσο της κεντρικής κυβέρνησης, όσο και των τοπικών αρχόντων. Όσο δηλαδή αντιμετωπίζεται ως μια αχρείαστη και ελιτίστικη «πολυτέλεια» και όχι ως ένα φτηνό, λαϊκό μέσο που μπορεί να παίξει ουσιαστικό θετικό ρόλο σε μια σειρά από προβλήματα της πόλης και του σύγχρονου τρόπου ζωής.
Τα δείγματα γραφής που έχουμε μέχρι σήμερα δείχνουν ότι κυβερνήσεις και τοπικές αρχές είναι δέσμιες των συμφερόντων που βρίσκονται πίσω από την αγορά, την κίνηση και την ιδιωτική στάθμευση των ΙΧ. Χαρακτηριστική είναι για παράδειγμα η εμμονή της διοίκησης Ζέρβα, παρά τα παχιά λόγια υπέρ του ποδηλάτου, να κατασκευαστεί υπόγειο πάρκινγκ στην πλατεία Ελευθερίας (με επαναφορά του επίγειου μέχρι αυτό να ολοκληρωθεί!), προσκαλώντας έτσι κι άλλα αυτοκίνητα στο κέντρο της πόλης.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αποδεχθούμε ότι οι ποδηλατόδρομοι αφαιρούν χώρο από το ΙΧ και τα ταξί για κίνηση και κυρίως για πάρκινγκ. Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί η επιπλέον ταλαιπωρία των οδηγών, είναι να χρειάζονται λιγότερο το ΙΧ τους. Η ανάπτυξη των ποδηλατοδρόμων συνεπώς μπορεί να είναι επιτυχημένη μόνο σε συνδυασμό με τη ριζική ενίσχυση των Μέσων Μαζικής Μετακίνησης, τα οποία πρέπει επίσης να είναι φιλικά προς το ποδήλατο.
Για την πόλη μας λοιπόν, για το περιβάλλον, για την υγεία, για καλύτερη ποιότητα ζωής, για να μη θρηνήσουμε άλλα θύματα, για να μη μείνει ο θάνατος της Δήμητρας απλώς ένα «τραγικό δυστύχημα», ο δήμος οφείλει να στηρίξει με κάθε δυνατό τρόπο την ποδηλατοκίνηση, στην πράξη και με συνέπεια και όχι μόνο επικοινωνιακά και ευκαιριακά.
Μονάχα όμως ένα ρωμαλέο, μαζικό και διεκδικητικό κίνημα από τα κάτω μπορεί να πιέσει αποτελεσματικά υπέρ του ποδηλάτου. Στο πλαίσιο αυτό, η Πόλη Ανάποδα – Δύναμη Ανατροπής καλεί τους ποδηλάτες και τις ποδηλάτισσες της πόλης στην Ποδηλατοπορεία Μνήμης & Διεκδίκησης την Παρασκευή 5 Νοέμβρη στις 19:00 στον Λευκό Πύργο.
