Δήμητρα Βουλγαρίνα, φοιτήτρια στο Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Αθηνών
Σήμερα, (Τρίτη, 22 Οκτωβρίου) εκδικάζεται η υπόθεση της μήνυσης κατά των τεσσάρων νηπιαγωγών οι οποίες στα πλαίσια ενημέρωσης στη σεξουαλική αγωγή αναφέρθηκαν στα γεννητικά όργανα των ανθρώπων, χρησιμοποιώντας τους επιστημονικούς όρους (πέος, αιδοίο).
Ο γονέας που κατέθεσε τη μήνυση ισχυρίζεται ότι στο παιδί του προκλήθηκαν ψυχολογικά τραύματα από την αναφορά αυτή των νηπιαγωγών. Το περιστατικό συνέβη πριν από τρία χρόνια στο 19ο νηπιαγωγείο Χανίων. Το πρόγραμμα, στο πλαίσιο του οποίου οι εκπαιδευτικοί μάθαιναν στα παιδιά για τη σεξουαλική αγωγή, είχε τίτλο “Παίζω με τον Φρίξο και μαθαίνω για το σώμα μου και τις διαπροσωπικές σχέσεις” και πήρε το βραβείο Αριστείας και Καινοτομίας στη Σεξουαλική Αγωγή το 2019, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό για τη Σεξουαλική Υγεία, που κάνει ακόμα πιο οξύμωρο το να δικάζονται οι εκπαιδευτικοί που το υλοποίησαν.
Ο ρόλος της σεξουαλικής αγωγής στην προστασία των παιδιών
Η εκπαιδευτικός κ. Μαργαρίτα Γερούκη (ειδική σε θέματα σεξουαλικής αγωγής) δήλωσε ότι τα παιδιά έχουν να διδαχτούν πολλά και να προφυλαχτούν και αναφερόμενη στα μαθήματα σεξουαλικής αγωγής αναφέρει πως «θα είχαμε πολύ λιγότερα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, για τα οποία διαβάζουμε πολύ συχνά, γιατί τα παιδιά θα ήξεραν τι επιτρέπεται και τι όχι στο άγγιγμα και θα ενημέρωναν κάποιον από το περιβάλλον τους, ακόμη κι αν ο δράστης ήταν ο γονιός τους».
Το μάθημα και η ενημέρωση δεν περιορίζεται μόνο στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση αλλά αφορά και τη γνώση του παιδιού για το σώμα του, πράγμα που μπορεί να το σώσει από περιπτώσεις κακοποίησης. Το να αποφεύγουμε να μιλάμε για τα συγκεκριμένα μέρη του σώματος, είτε στο νηπιαγωγείο και το σχολείο, είτε οι γονείς στο σπίτι, περνάει ένα υποσυνείδητο μήνυμα στο παιδί ότι τα γεννητικά όργανα και η αναφορά σε αυτά, είναι κάτι είτε ασήμαντο, είτε ντροπιαστικό.
Την ίδια ώρα που τέσσερις νηπιαγωγοί δικάζονται επειδή αναφέρθηκαν σε γεννητικά όργανα των παιδιών, όλο και περισσότερες φωνές ζητούν την ένταξη μαθημάτων σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία, αφού πέρα από την προστασία των παιδιών από σεξουαλική κακοποίηση, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό «σύμμαχο» των νέων σε μία σειρά ζητημάτων για τα οποία δεν τους μιλάει ανοιχτά κανένας.
Και ο ρόλος που μπορεί να παίξει ενάντια στις στερεοτυπικές αντιλήψεις
Μέσω της σεξουαλικής αγωγής, πάντα εφόσον γίνεται με επιστημονικό τρόπο και δεν αντιμετωπίζει το σεξ και τα γεννητικά όργανα σαν «ταμπού», δεν τα δαιμονοποιεί αλλά τα αντιμετωπίζει σαν μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης, τα παιδιά κάθε ηλικίας μπορούν να διδαχτούν πράγματα που ενώ φαίνονται «ιδιωτικά» και ατομικά, τελικά αντικατοπτρίζονται στις αντιλήψεις ολόκληρης της κοινωνίας.
Μέσω της σεξουαλικής αγωγής, ένα παιδί μαθαίνει το σώμα του και πως λειτουργεί, που είναι απαραίτητο στοιχείο για να μάθει να ικανοποιεί τις ανάγκες και τις επιθυμίες του. Έτσι η απάντηση στην -πολύ συνηθισμένη για ένα παιδί ηλικίας 6 ετών- ερώτηση «Πως γίνονται τα παιδιά» μπορεί να δοθεί με έναν τρόπο που θα βοηθήσει το παιδί να κατανοήσει την ανθρώπινη φύση, μακριά από δεισιδαιμονίες, απαλλαγμένο από κηρύγματα που εξισώνουν το σεξ και την αναπαραγωγή με «απαγορευμένο καρπό».
Παράλληλα, το παιδί που διδάσκεται σεξουαλική αγωγή, μαθαίνει να σέβεται το σώμα του και τα σώματα των άλλων καθώς του γίνεται κατανοητό και το σώμα του άλλου φύλου, πώς αλλάζει και πώς αναπτύσσεται μεγαλώνοντας σε ηλικία (ειδικά στην εφηβεία).
Μαθαίνει επίσης την έννοια του σεξ με πολύ πιο υγιή τρόπο από αυτόν που παρουσιάζεται στα ΜΜΕ, στα social media, στις ταινίες πορνό κλπ. Κατανοεί ότι σεξ είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι αναπαραγωγής της φύσης καθώς και ότι ο αυνανισμός είναι ένα κομμάτι της σεξουαλικότητας ο οποίος εμφανίζεται στην προεφηβεία και για το οποίο κανένας ενήλικος δε μιλάει ανοιχτά. Μαθαίνει για τους διαφορετικούς τρόπους προφύλαξης, την αντισύλληψη, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, ζητήματα που δυστυχώς σπάνια συζητούνται –πόσο μάλλον με υγιή τρόπο, χωρίς απειλές, εκφοβισμούς και διαστρεβλώσεις- στο σπίτι από τους γονείς, κηδεμόνες.
Διδάσκεται την έννοια της συναίνεσης, τους διαφορετικούς σεξουαλικούς προσανατολισμούς και τον σεβασμό σε αυτούς, τις διαφορετικές εκφράσεις και ταυτότητες φύλου, χτίζοντας μία πολύ πιο υγιή εικόνα απέναντι σε αυτό που σήμερα μαθαίνει πως είναι «διαφορετικό» και άρα «παράξενο».
Να φωτίσουμε κάθε απόπειρα σκοταδισμού
Ενώ τις τελευταίες δεκαετίες, τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε όλες τις δυτικές χώρες βλέπουμε πως οι κοινωνίες προοδεύουν σε αντιλήψεις για τις σχέσεις, τη σεξουαλικότητα κοκ (αν και υπάρχει μακρύς δρόμος ακόμα), πρέπει να αναγνωρίζουμε πως αυτή η πρόοδος δε μας χαρίστηκε, οφείλεται σε κοινωνικά και εργατικά κινήματα που αναπτύχθηκαν διεθνώς και αγωνίστηκαν για ίσα δικαιώματα, ενάντια στον σεξισμό, την ομοφοβία κοκ.
Την ίδια ώρα, το καπιταλιστικό σύστημα, οι νομοθεσίες και οι θεσμοί αφήνουν περιθώριο ή ακόμα και ενθαρρύνουν την ανάπτυξη συντηρητικών δυνάμεων και απόψεων κάτι που σίγουρα δεν είναι τυχαίο. Η πρόοδος στις συνειδήσεις τρομάζει τους καπιταλιστές, που γνωρίζουν ότι η χειραφετημένη και απελευθερωμένη κοινωνία είναι πιο πιθανό να τους αμφισβητήσει και για αυτό είναι και πιο επικίνδυνη για την επιβίωσή τους. Για αυτό πρέπει να απαντάμε σε κάθε προσπάθεια σκοταδισμού και πισωγυρίσματος και να στεκόμαστε με αλληλεγγύη δίπλα σε αυτούς/ες που προσπαθούν να ρίξουν λίγο φως σε ζητήματα που θεωρούνται «απαγορευμένα.
