Δημοσιεύουμε μετάφραση συνέντευξης που έδωσε στο διεθνές σάιτ Internationalist Standpoint η Καθλίν Γκαλέα (Kathleen Galea) από την οργάνωση «Σοσιαλιστική Δράση» (Socialist Action) στην Αυστραλία.
• Καθλίν, στις τελευταίες ομοσπονδιακές εκλογές υπήρξε αλλαγή σκυτάλης, με το Εργατικό Κόμμα να αναλαμβάνει την εξουσία μετά από σχεδόν μια δεκαετία. Σηματοδοτεί αυτή η κυβερνητική αλλαγή και αλλαγή πολιτικής;
Την τελευταία περίοδο υπήρχε σίγουρα ένα μίσος από ευρύτερα στρώματα προς την προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση. Ο «Φιλελεύθερος-Εθνικός Συνασπισμός» (Liberal-National Coalition) βρίσκεται στην εξουσία από το 2013 και πολλοί άνθρωποι αισθάνθηκαν ότι αυτές οι εκλογές ήταν μια ευκαιρία για αλλαγή. Αλλά το θετικό κλίμα που υπάρχει είναι κυρίως λόγω της απομάκρυνσης της προηγούμενης κυβέρνησης παρά λόγω του ενθουσιασμού για τη νέα.
Ο νέος πρωθυπουργός, Άντονι Αλμπανέζε, είναι σίγουρα πιο χαρισματικός ηγέτης από τον προηγούμενο ηγέτη του Εργατικού Κόμματος, Μπιλ Σόρτεν. Αλλά σίγουρα δεν πρόκειται για μια ριζοσπαστική αριστερή προσωπικότητα. Στην πραγματικότητα θεωρείται από πολλούς ανθρώπους του κατεστημένου ως μια πιο ασφαλής επιλογή στην ηγεσία της Αυστραλίας σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες.
Δεν είναι το ίδιο, αλλά για να πάρουν μια ιδέα οι διεθνείς αναγνώστες, μπορούν να γίνουν συγκρίσεις με τις αμερικανικές εκλογές, όπου οι Δημοκρατικοί ήρθαν στην εξουσία με τον Μπάιντεν. Ο πρώην πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον ήταν μια φανερά θρησκευτική-συντηρητική προσωπικότητα –είναι μέλος της εκκλησίας Χίλσονγκ– και πολλοί άνθρωποι τον είδαν να φέρνει σε δύσκολη θέση την Αυστραλία στη διεθνή σκηνή.
Έτσι, ενώ οι Εργατικοί κατάφεραν να κερδίσουν την πλειοψηφία, οι ψήφοι τους ήταν ιστορικά χαμηλοί. Στην πραγματικότητα πήραν λιγότερες ψήφους από ό,τι όταν έχασαν τις τελευταίες ομοσπονδιακές εκλογές. Είναι πολύ νωρίς για να πούμε με σιγουριά, αλλά ως επί το πλείστον φαίνεται ότι η αλλαγή στην κυβέρνηση θα είναι μάλλον μια αλλαγή στα κόμματα και όχι στην ουσία της κεντρικής πολιτικής που θα εφαρμοστεί, εκτός από μερικά δευτερεύοντα ζητήματα.
• Έπαιξε ρόλο στο αποτέλεσμα των εκλογών η πανδημία;
Η πανδημία δεν αποτέλεσε τόσο σημαντικό θέμα στον προεκλογικό διάλογο, πράγμα που ήταν ενδιαφέρον, διότι ο χειρισμός της πανδημίας έπαιξε σημαντικό ρόλο στο γιατί η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν τόσο μισητή.
Όταν έφτασε η ώρα των ομοσπονδιακών εκλογών, ο κόσμος είχε ήδη εξαντληθεί από τον covid. Ακόμα, η διαχείριση της πανδημίας δεν θεωρείται ζήτημα για το οποίο έχει ευθύνη η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, καθώς η υγεία είναι τομέας των κρατικών (πολιτειακών) κυβερνήσεων.
Οι καθυστερήσεις στην διάθεση των εμβολίων ήταν ακόμα στο μυαλό του κόσμου, αλλά σε μεγάλο βαθμό, υπήρχαν πιο μεγάλες ανησυχίες για τους ανθρώπους σε ομοσπονδιακό επίπεδο, όπως οι πολιτικές για το κλίμα, η ακρίβεια κλπ.
Οι σαρωτικές νίκες του Εργατικού Κόμματος στις πολιτειακές εκλογές της Δυτικής Αυστραλίας το 2021 και της Νότιας Αυστραλίας το 2022 ήταν ενδείξεις ότι οι ομοσπονδιακές εκλογές δεν θα πήγαιναν καλά για το κυβερνητικό κόμμα.
• Τι συνέβη σε αυτές τις πολιτειακές εκλογές;
Στην πολιτεία της Δυτικής Αυστραλίας το Εργατικό Κόμμα του Μαρκ ΜακΓκόουαν επανεξελέγη με μεγάλη πλειοψηφία, αφήνοντας τους Φιλελεύθερους με μόνο 2 έδρες. Αυτό αποδόθηκε ευρέως στη σθεναρή στάση του ΜακΓκόουαν για την εφαρμογή μιας σκληρούς πολιτικής για την πανδημία με στόχο τα μηδενικά κρούσματα, κατά την οποία επέβαλε μεταξύ άλλων εντατικούς ελέγχους στα σύνορα με την υπόλοιπη χώρα.
Ο πρώην πρωθυπουργός Μόρισον, και ο «Συνασπισμός» στο σύνολό του, προσπάθησε να δαιμονοποιήσει την προσέγγιση των πολιτειακών εργατικών κυβερνήσεων όπου επιβλήθηκαν αυστηρά μέτρα απαγόρευσης, ωστόσο αυτό δεν βρήκε σύμφωνους τους ψηφοφόρους.
Αυτό συνέβη και στην πολιτεία της Νότιας Αυστραλίας, όπου η κυβέρνηση των Φιλελευθέρων ανατράπηκε και είχαμε την επιστροφή των Εργατικών. Η πολιτική του πρώην πρωθυπουργού Στίβεν Μάρσαλ για τη διαχείριση της πανδημίας απορρίφθηκε με συντριπτική πλειοψηφία, σε μια εκλογική αναμέτρηση όπου η κρίση στην υγεία έπαιξε κεντρικό ρόλο.
• Υπήρχαν κάποιες ακροδεξιές ομάδες και κόμματα που κατέβηκαν σε περισσότερες περιφέρειες σε αυτές τις εκλογές – τι αποτελέσματα είχαν;
Ενώ οι ομάδες αυτές προσπάθησαν να κάνουν μεγάλο ντόρο γύρω απ’ το όνομά τους, παρέμειναν μειοψηφικές και γενικά δεν κέρδισαν ευρύτερη υποστήριξη. Το Κόμμα της «Ενωμένης Αυστραλίας» του δισεκατομμυριούχου Κλάιβ Πάλμερ ξόδεψε ένα τεράστιο ποσό χρημάτων για να κατέβει σε όλη τη χώρα. Δεν μπορούσε κάποιος να ξεφύγει από τις διαφημίσεις του, ήταν παντού.
Παρομοίως, το «Ένα Έθνος» – το κόμμα που είναι γνωστό κυρίως για τις αντι-μεταναστευτικές του θέσεις – έθεσε υποψηφιότητα για όλες σχεδόν τις έδρες της Βουλής, αλλά δεν κέρδισε καμία.
Νομίζω όμως ότι η Αριστερά δεν πρέπει να εφησυχάζει, καθώς τα κόμματα αυτά είχαν κάποια καλά αποτελέσματα σε περιοχές που υπάρχει μεγάλη απογοήτευση, όπου οι άνθρωποι αισθάνονται ότι τα μεγάλα κόμματα τους έχουν παρατήσει.
Το αντι-εμβολιαστικό τους πρόγραμμα δεν είχε απήχηση, αλλά η δεξιά λαϊκιστική και εθνικιστική ρητορική που προβάλλεται από τα δύο αυτά κόμματα έχει απήχηση σε ορισμένα τμήματα του πληθυσμού.
• Έπαιξε κάποιον ρόλο ο πόλεμος στην Ουκρανία στο αποτέλεσμα των εκλογών; Υπάρχει δημόσιος διάλογος στην Αυστραλία γύρω από αυτό το θέμα; Συνδέεται αυτό με την ευρύτερη συζήτηση γύρω από τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην περιοχή του Νότιου Ειρηνικού;
Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έπαιξε ιδιαίτερο ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία, επειδή και τα δύο μεγάλα κόμματα είχαν παρόμοια θέση, υποστηρίζοντας τη συμμαχία του ΝΑΤΟ και την ουκρανική κυβέρνηση. Ταυτόχρονα, και τα δύο προσπαθούσαν να γίνουν το πιο «αντι-κινεζικό» κόμμα (λόγω του ρόλου της Κίνας, του αντίπαλου δέους του ΝΑΤΟ στην περιοχή), ποντάροντας και ενισχύοντας τα αντι-κινεζικά αισθήματα του κόσμου.
• Αυτό το «αντι-κινεζικό» χαρακτηριστικό αντανακλά τις διαθέσεις του πληθυσμού ή είναι απλώς η ρητορική του κατεστημένου;
Νομίζω ότι το αυστραλιανό κράτος έχει μια μοναδική μορφή ρατσισμού και εθνικισμού, η οποία αναδεικνύεται κατά την περίοδο των εκλογών.
Ο φόβος για το κινέζικο καθεστώς και την επιρροή του ΚΚΚ αξιοποιείται επίσης από τα μεγάλα κόμματα και τα μέσα ενημέρωσης.
Αυτό αντικατοπτρίζεται με πολλούς τρόπους, με δυσανάλογη εστίαση των μέσων ενημέρωσης στις κινεζικές επενδύσεις στην Αυστραλία, ιδίως στην επισφαλή αγορά ακινήτων.
• Και ποια είναι η θέση του αυστραλιανού κατεστημένου όσον αφορά τη σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας;
Η Κίνα εξακολουθεί φυσικά να είναι μακράν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αυστραλίας. Μέχρι πριν από λίγο καιρό το αυστραλιανό κατεστημένο προσπαθούσε σε μεγάλο βαθμό να έχει και τα δύο, να συνδέεται με τις δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις αλλά και να έχει καλές σχέσεις με την Κίνα, προκειμένου να στηρίξει την οικονομία του.
Αυτό έχει αρχίσει τώρα να αλλάζει – η Αυστραλία έχει ταχθεί αποφασιστικά στο πλευρό της Δύσης και βρίσκεται όλο και περισσότερο σε ένταση με το κινεζικό καθεστώς. Ως αποτέλεσμα, υπάρχει μια συνειδητή αλλαγή στην εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς οι Αυστραλοί καπιταλιστές προσπαθούν να χαλαρώσουν την εξάρτησή τους από την κινεζική αγορά.
• Η Αυστραλία για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα δεν είχε σημαντικά οικονομικά προβλήματα και αυτό φυσικά αντανακλούσε στο επίπεδο των αγώνων και της συνείδησης. Αυτό αρχίζει να αλλάζει τώρα;
Ναι, είναι αλήθεια ότι η Αυστραλία δεν γνώρισε ύφεση για 26 χρόνια, μέχρι το 2017. Είχε μάλιστα το ρεκόρ για τη μεγαλύτερη αδιάλειπτη αύξηση του ΑΕΠ στον ανεπτυγμένο κόσμο. Αλλά και αυτό ήταν κατά κάποιο τρόπο πλασματικό.
Εδώ και αρκετό καιρό, επισημαίναμε το γεγονός ότι η Αυστραλία έχει μια οικονομία δύο ταχυτήτων. Η ανάπτυξη των ορυχείων προστάτευσε την οικονομία από την παγκόσμια οικονομική κρίση, αλλά τμήματα της είχαν προβλήματα εδώ και αρκετό καιρό. Υπάρχει μια φούσκα ακινήτων, αλλά αυτή φαίνεται να πηγαίνει προς ένα αργό ξεφούσκωμα παρά να σκάσει.
Η Αυστραλία είχε μια «τεχνική ύφεση» λίγο πριν από την πανδημία, αλλά το πρόγραμμα της κυβέρνησης για την τόνωση της οικονομίας την κάλυψε. Τώρα, με τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία γύρω από τον πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση, η οικονομία συνεχίζει από εκεί που είχε μείνει πριν από την πανδημία, που δεν ήταν σε καλή κατάσταση.
Η αύξηση του κόστους διαβίωσης αποτελεί μείζον θέμα συζήτησης, το οποίο απασχόλησε και την προεκλογική εκστρατεία. Αλλά αυτό σχετίζεται επίσης με το ευρύτερο θέμα των εφοδιαστικών αλυσίδων και του τρόπου λειτουργίας τους στον καπιταλισμό, ιδίως με τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις της πανδημίας.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία επιδεινώνονται λόγω της κλιματικής αλλαγής, έχουν επίσης επηρεάσει ιδιαίτερα το κόστος των τροφίμων.
Λίγο πριν η πανδημία χτυπήσει την Αυστραλία, ξέσπασαν τεράστιες πυρκαγιές. Στη συνέχεια, ιδίως το βόρειο τμήμα της χώρας επλήγη σοβαρά από πλημμύρες, με αποτέλεσμα να καταστραφούν πολλές καλλιέργειες τροφίμων.
Τα γεγονότα αυτά, σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την κρίση των βοοειδών, δημιούργησαν συνεχή προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού που οδήγησαν σε τεράστιες αυξήσεις των τιμών. Οι άνθρωποι είναι πραγματικά οργισμένοι και ανήσυχοι για αυτό το ζήτημα.
• Το 2019 αναπτύχθηκε στην Αυστραλία ένα μεγάλο νεολαιίστικο κίνημα για το κλίμα. Πώς βλέπει ο κόσμος αυτό το ζήτημα και πώς συνδέθηκε με τις εκλογές;
Νομίζω ότι οι πυρκαγιές έγιναν πρωτοσέλιδο παγκοσμίως και είδαμε μεγάλες διαδηλώσεις κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών με ανθρώπους που απαιτούσαν δραστικές πολιτικές για την κλιματική αλλαγή. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι η σοβαρότητα και η συχνότητα των ξηρασιών, των πλημμυρών και των πυρκαγιών συνδέονται με την κλιματική αλλαγή.
Αυτό ήταν ένα σημαντικό προεκλογικό ζήτημα. Η στάση της προηγούμενης κυβέρνησης στο θέμα της κλιματικής αλλαγής είναι πολύ οπισθοδρομική και φάνηκε ίσως πιο καθαρά όταν ο πρώην πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον έφερε μια ποσότητα άνθρακα μέσα στο κοινοβούλιο και είπε «αυτός είναι άνθρακας, μην τον φοβάστε».
• Οι Πράσινοι φαίνεται επίσης να τα πήγαν καλά στις τελευταίες εκλογές, σωστά;
Ναι, με το κλίμα να παίζει σημαντικό ρόλο, οι Πράσινοι κέρδισαν έδρες στο Μπρίσμπεϊν του Κουίνσλαντ. Επωφελήθηκαν από την τάση απομάκρυνσης από τα μεγάλα κόμματα, αντιστρέφοντας την προηγούμενη τάση μείωσης των ψήφων τους. Υπό τον σημερινό ηγέτη τους, που προέρχεται από την αριστερή πτέρυγα των Πρασίνων, το πρόγραμμά τους είναι σίγουρα βελτιωμένο σε σχέση με τις τελευταίες ομοσπονδιακές εκλογές.
Ωστόσο, όπως και τα μεγάλα κόμματα, τελικά επιδιώκουν να λύσουν την κλιματική κρίση -όπως και όλες τις κρίσεις- εντός του καπιταλιστικού πλαισίου. Επίσης, δεν εστιάζουν τις δυνάμεις τους σε εκστρατείες στη βάση της κοινωνίας, αλλά επικεντρώνονται στο να γίνουν «αξιοσέβαστοι» πολιτικοί.
• Τα παραπάνω θα επηρεάσουν την πολιτική της κυβέρνησης των Εργατικών για το κλίμα;
Θα υπάρχει πολύ μεγαλύτερη πίεση από ό,τι πριν, και το πώς θα εξελιχθεί αυτό θα φανεί στο μέλλον. Με την οικονομία σε δύσκολη κατάσταση, δεν θα υπάρχουν πολλά περιθώρια κινήσεων από την πλευρά τους.
Είναι αλήθεια ότι οι πολιτικές των Εργατικών για το περιβάλλον βρίσκονται σε καλύτερη κατεύθυνση σε σχέση με την απερχόμενη κυβέρνηση, ωστόσο αυτό είναι ένα πολύ χαμηλό κριτήριο!
Το πρόγραμμά τους εξακολουθεί να είναι «πολύ λίγο» και να έρχεται αρκετά καθυστερημένα για να αντιμετωπίσει αυτό το φλέγον ζήτημα. Ο στόχος τους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι η μείωση κατά 43% σε σχέση με τα επίπεδα του 2005, με χρονικό ορίζοντα το 2030. Περιβαλλοντικές ομάδες όπως το Συμβούλιο για το Κλίμα έχουν ήδη δηλώσει ότι αυτό δεν είναι ούτε κατά διάνοια αρκετό.
• Τις τελευταίες ημέρες, η Αυστραλία βιώνει μια ενεργειακή κρίση, παρόλο που είναι σημαντικός εξαγωγέας άνθρακα και φυσικού αερίου. Οι άνθρωποι στην πολιτεία της Νέας Νότιας Ουαλίας καλούνται να σβήνουν τα φώτα όσο μπορούν και ορισμένοι προμηθευτές έχουν αρνηθεί να συνεχίσουν την παραγωγή. Μπορείς να μας πεις περισσότερα για αυτό;
Βρισκόμαστε εν μέσω μιας ενεργειακής κρίσης που είχαμε να δούμε από τη δεκαετία του 1970. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται τόσο για κρίση πραγματικής προσφοράς, όσο για την άρνηση των ιδιωτικών παραγωγών να μας προμηθεύσουν ενέργεια.
Ως αποτέλεσμα των καιρικών φαινομένων, του πολέμου στην Ουκρανία, της πανδημίας και διαφόρων άλλων τοπικών παραγόντων, οι τιμές χονδρικής αγοράς για το φυσικό αέριο έχουν αυξηθεί σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι και 300%! Αυτό έχει επιπτώσεις στην υπόλοιπη αγορά ενέργειας στην Αυστραλία.
Είναι παράλογο, δεδομένου του πόσο πλούσια σε πόρους είναι η χώρα, να μας λένε να κλείσουμε τα πλυντήρια πιάτων για να αποφύγουμε τις διακοπές ρεύματος!
Ο διαχειριστής της αγοράς, η AEMO, παρενέβη και ανέλαβε τον έλεγχο της αγοράς για πρώτη φορά στην ιστορία και διέταξε επίσης τις εταιρείες να θέσουν σε λειτουργία όλες τις γεννήτριες τους. Αυτό συνέβη επειδή αρνούνταν να προμηθεύσουν ενέργεια, καθώς το θεωρούσαν ασύμφορο.
• Και πως επηρεάζουν τα παραπάνω το κόστος ζωής;
Προφανώς το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου έχει μεγάλο αντίκτυπο στο κόστος ζωής. Είναι πραγματικά σαν το κερασάκι σε μια πολύ κακή τούρτα.
Ο πληθωρισμός είναι σήμερα περίπου στο 5,1%, γεγονός που αποτελεί σημαντικό άλμα για την Αυστραλία. Οι απλοί άνθρωποι υποφέρουν από δεκαετίες στασιμότητας των μισθών και τώρα από πληθωρισμό ρεκόρ.
Δεν έχουμε δει τέτοιο πληθωρισμό εδώ και περίπου 30 χρόνια. Ο εθνικός κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 5,2%, αλλά δεδομένης της στασιμότητας και του κόστους ζωής, αυτή η αύξηση δεν καλύπτει την αύξηση του κόστους ζωής.
Ο πληθωρισμός προβλέπεται ότι θα φθάσει το 7% μέχρι το τέλος του έτους. Στην πραγματικότητα, η αύξηση του κατώτατου μισθού έχει χαθεί πριν καν φτάσει στις τσέπες των εργαζομένων.
Η αγορά κατοικίας εξακολουθεί να είναι επίσης σημαντικά διογκωμένη, αν και οι τιμές αρχίζουν να πέφτουν σε ορισμένα μέρη. Για τους περισσότερους νέους ανθρώπους, η αγορά ενός σπιτιού (με δικά τους χρήματα) δεν είναι εφικτή, ειδικά όταν οι μισοί μισθοί μας πηγαίνουν στο ενοίκιο.
• Δεν υπήρξε καμία αριστερή δύναμη που να κατέβηκε σε αυτές τις εκλογές, και αυτή η απουσία γίνεται αισθητή όταν κάποιος βλέπει τα αποτελέσματα των εκλογών. Ποια είναι η συνέπεια αυτού του γεγονότος;
Είναι σαφές ότι η απουσία της Αριστεράς σε εθνικό επίπεδο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους ανθρώπους της εργατικής τάξης που θέλουν να διοχετεύσουν την οργή ή την απογοήτευσή τους προς το κατεστημένο.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε όταν πρόκειται για ακροδεξιά κόμματα που προσπαθούν να δημιουργήσουν μια βάση, ιδίως σε δυσαρεστημένες περιοχές.
Τα συνδικάτα ελέγχονται από το Εργατικό Κόμμα και η ηγεσία τους δεν θέλει να εμπλακεί σε κανέναν αγώνα ενάντια στη «δική τους» κυβέρνηση.
Στην πολιτεία της Βικτώριας, η μεγαλύτερη αριστερή ομάδα που κατεβαίνει στις εκλογές είναι οι «Σοσιαλιστές της Βικτώριας». Η ομάδα αυτή αποτελείται από οργανωμένα και ανένταχτα άτομα και άλλους υποστηρικτές της Αριστεράς.
Είχαν κάποια μέτρια αποτελέσματα στα βόρεια και δυτικά της Μελβούρνης, τα οποία ελπίζουν να αξιοποιήσουν στις επερχόμενες πολιτειακές εκλογές, κάτι το οποίο υποστηρίζουμε κι εμείς.
Όσον αφορά το κόστος της απουσίας μιας ισχυρής αριστερής δύναμης, είναι σαφές ότι μπροστά σε μια ύφεση η κυβέρνηση των Εργατικών δεν θα διστάσει να βάλει τους εργαζόμενους να πληρώσουν την κρίση.
Αυτό που πρέπει να γίνει στην Αυστραλία είναι το ίδιο με αυτό που έχουμε δει σε άλλες προηγμένες καπιταλιστικές χώρες που έχουν πληγεί από οικονομικές κρίσεις.
Πρέπει να ξαναχτίσουμε τα μαχητικά συνδικάτα, να συνεργαστούμε με διάφορες αριστερές οργανώσεις, κινήματα, τοπικές πρωτοβουλίες και ούτω καθεξής για να οργανώσουμε την αντίσταση.
Τώρα περισσότερο από ποτέ, πρέπει να χτίσουμε μια εναλλακτική πολιτική δύναμη απέναντι στα διαφορετικά πρόσωπα του κατεστημένου.
