Ο Νάσος Βασιλακάκης είναι κομίστας και δημιουργός των άλμπουμ Μαριάννα η Βρωμόστομη (που ξεκίνησε σαν blog πριν εκδοθεί) και Νίπερ, αιώνιος μετανάστης. Η τέχνη του είναι αφιερωμένη στις αγωνίες και τους αγώνες της εργατικής τάξης, η ματιά του φρέσκια και δυναμική, ενώ το σκίτσο του έχει ιδιαίτερο στυλ – ειδικά στο Νίπερ», που αποτελεί την δεύτερη ολοκληρωμένη δουλειά του.
Διαβάστε στη συνέχεια τη συνέντευξη που παραχώρησε στο Ξεκίνημα και τον σύντροφο Αλέξανδρο Πραντούνα.
- Νάσο, η βρωμόστομη Μαριάννα σου έκανε μεγάλη αίσθηση. Αρχικά την γνωρίσαμε μέσα από το blog «της» και έπειτα από 2 χρόνια κατάφερες να την εκδόσεις. Γιατί πιστεύεις ότι έκανε τόση αίσθηση; Θα μπορούσε να «επιστρέψει»;
Μάλλον δεν έκανε τόση αίσθηση σε όλους, γιατί ακόμα τρώω «πόρτα» σε κάποια φεστιβάλ κόμικς. Το γεγονός ότι η Μαριάννα «μίλησε» σε κάποιους αναγνώστες οφείλεται σε 4 κυρίως λόγους:
1. Ότι δουλεύει στον επισιτισμό, οπότε είναι μια ηρωίδα με την οποία μπορεί να ταυτιστεί λόγω δουλειάς μεγάλο μέρος της νεολαίας και όχι μόνο
2. Ότι τοποθετείται στα πρώτα χρόνια των μνημονίων, δηλαδή μια περίοδο με αυξημένες πολιτικές ανησυχίες.
3. Ότι σε μια περίοδο γενικευμένης απελπισίας προβάλει συνειδητά την αισιοδοξία και τη μαχητικότητα ως στάση ζωής.
4. Στο γεγονός ότι είναι ένα κόμικ που αν και χωρίζεται σε πολλά μικρά μέρη που μπορούν να διαβαστούν ξεχωριστά, είναι ουσιαστικά μια ενιαία ιστορία μεγάλου μήκους, έχει χαρακτήρες που αναπτύσσονται, έχει αρχή, μέση και τέλος. Κάτι που θεωρούσα ότι σε μεγάλο βαθμό σπάνιζε στο ελληνικό πολιτικό κόμικ, και ήταν από τους κυριότερους λόγους για να τη φτιάξω εξ αρχής.
Ναι, η Μαριάννα μπορεί και να επιστρέψει.
- Με την δεύτερη ολοκληρωμένη δουλειά σου, τον Νίπερ, τον αιώνιο μετανάστη, ενώ έφτιαξες (άλλη) μια δουλειά πλήρη πολιτικού, ταξικού νοήματος, «άγγιξες» τους σούπερ-ήρωες και το μεταφυσικό. Την ίδια στιγμή, δεν ωραιοποίησες καταστάσεις. Θέλω να πω, ο Νίπερ δεν είναι ο «τέλειος άνθρωπος» (ότι κι αν σημαίνει αυτό) είναι παιδί του καιρού του, παιδί της κοινωνίας στην οποία γεννήθηκε. Γιατί έκανες αυτές τις δυο επιλογές;
Δε νομίζω ότι ο Νίπερ διαθέτει χαρακτηριστικά σούπερ ήρωα, αν εξαιρέσουμε βέβαια την σχεδόν υπερφυσική ικανότητα του στη ρίψη αντικειμένων με το χέρι, την αντοχή του στο ξύλο, και την κάπως γατίσια ευκινησία του. Μάλλον «υπο-ήρωας» θα ήταν η λέξη που θα μου άρεσε για να τον περιγράψει. Κατά τα άλλα, θέλω φαντασία, δράση, νεύρο, οφθαλμόλουτρα και τρελές καταστάσεις. Το κάπως πιο ρεαλιστικό περιβάλλον της Μαριάννας ήταν η εξαίρεση για μένα, όχι ο κανόνας.
«Τέλειος άνθρωπος» ούτε υπάρχει, ούτε θα έπρεπε να υπάρχει. Τόσο στον κόσμο του Νίπερ, όσο και στον δικό μας, η επίσημη πολιτικοκοινωνική ατζέντα από τη μια προβάλει συντριπτικά το «εγώ» ενάντια στο «εμείς», και από την άλλη φορτώνει τα «εγώ» του 99% με αφόρητα αισθήματα ενοχής και ανεπάρκειας. Ο Νίπερ παίρνει αυτή την αντίφαση και την πετάει στα μούτρα δικαίων και αδίκων.
- Πόσο εύκολος είναι ο βιοπορισμός για έναν καλλιτέχνη που θέλει να ασχοληθεί με τα κόμικς στην Ελλάδα; Μήπως η γελοιογραφία είναι μονόδρομος για όποιον θέλει να επιβιώσει από την δουλειά του;
Ζόρικα τα πράγματα, αλλά θέλω να πιστεύω ότι υπάρχουν διέξοδοι διαφορετικής έκφρασης από τη γελοιογραφία, που έτσι κι αλλιώς δεν είναι και ακριβώς το ίδιο πράγμα με το κόμικ. Δυστυχώς το πιο συνετό για ένα νέο δημιουργό αυτή τη στιγμή είναι να κοιτάει εκτός συνόρων.
- Παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια μια μεγάλη άνθηση του πολιτικού κόμικ. Τόσο διεθνώς, όσο και στην Ελλάδα. Γιατί πιστεύεις ότι συμβαίνει αυτό;
Αν όντως συμβαίνει αυτό σε σχέση με παλιότερα, μάλλον οφείλεται στο οικονομικό, κοινωνικό και αξιακό αδιέξοδο στα οποία έχει φτάσει ο παγκόσμιος καπιταλισμός, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι άνθρωποι να επανεξετάζουν ό,τι παλιότερα θεωρούσαν δεδομένο και να αναζητούν νέες απαντήσεις.
- Ποιοι καλλιτέχνες σε επηρέασαν κυρίαρχα στην δουλειά σου; Τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό;
Με έχει επηρεάσει η «Μαφάλντα» του Quino και τα κόμικ των Eric Powell και Kentaro Miura. Οι ιστορίες του Alan Moore, τα κείμενα του Ντάριο Φο, οι ταινίες του Jean Pierre Jeunet, τα τραγούδια των Negu Gorriak. Και αμέτρητοι άλλοι.
- Πως κρίνεις προσπάθειες όπως το socomic.gr; Θα έβλεπες τον εαυτό σου να συμμετέχει σε κάτι ανάλογο;
Το μόνο που ξέρω για το socomic είναι ότι έχει κάποια ωραία στριπ που διαβάζω τακτικά. Ναι, θα ήθελα κάποια στιγμή να συμμετάσχω εκεί η σε κάτι ανάλογο.
- Γνωρίζουμε πως η τέχνη δεν μπορεί, τουλάχιστον από μόνη της να αλλάξει τον κόσμο προς μια απελευθερωτική κατεύθυνση. Τι θα μπορούσε όμως να πετύχει μια ουσιαστικά στρατευμένη τέχνη και πως θα την ήθελες εσύ;
Η στρατευμένη τέχνη δεν πρέπει να είναι απλά μια τέχνη που κάνει όσους-ες ανήκουμε σε αριστερές η αναρχικές συλλογικότητες να νιώθουμε καλύτερα με τον εαυτό μας, αλλά να μιλάει σε ευρύτερα ακροατήρια. Η στρατευμένη τέχνη που χρειαζόμαστε είναι αυτή που θα ερεθίσει το μυαλό μας και θα γεμίσει την καρδιά μας με πόθο για προσωπικές και συλλογικές επαναστάσεις.
- Πως βλέπεις αυτή την περίοδο το κίνημα στην Ελλάδα; Νομίζεις πως αυτό το αυξημένο ενδιαφέρον για το πολιτικό κόμικ εκφράζει απλά μια υπάρχουσα μεγαλύτερη πολιτικοποιήση ή είναι και προπομπός πιο αισιόδοξων καταστάσεων;
Απλά υπάρχει μια μεγαλύτερη πολιτικοποίηση. Κατά τα άλλα, το κίνημα στην Ελλάδα (και όχι μόνο) ούτε είναι το κίνημα που απαιτούν οι περιστάσεις, ούτε το κίνημα που αξίζει σε όσες και όσους το απαρτίζουν και ματώνουν για αυτό. Το που οφείλεται αυτό και πως μπορεί να αλλάξει είναι τεράστια κουβέντα και δεν είναι για εδώ, γιατί θα γράψω έκθεση!
- Ετοιμάζεις κάτι καινούργιο αυτό τον καιρό;
Ετοιμάζομαι σιγά σιγά να συνεχίσω τις περιπέτειες του Νίπερ.
- Ευχαριστούμε πολύ γι’ αυτή τη συνέντευξη Νάσο!
