Του Κυριάκου Χάλαρη
Το συνέδριο του ΣΥΝ πλησιάζει και οι διάφορες τάσεις τείνουν να διαχωρίζονται σε δύο στρατόπεδα, όπως αυτά εκφράζονται με τα δύο προσυνεδριακά κείμενα. Από τη μια το αριστερό ρεύμα και όσοι υποστήριξαν το προηγούμενο διάστημα το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ και από την άλλη οι προεδρικοί και οι ανανεωτικοί.
Τα δύο κείμενα
Το κείμενο των ‘προεδρικών’ που στήριξαν και οι ‘ανανεωτικοί’ κινείται στα γνωστά κεντροαριστερά πλαίσια. Επιβεβαιώνει την επιλογή του ΣΥΝ να στηρίξει τη συνθήκη του Μάαστριχτ και τη διεύρυνση της ΕΕ, θεωρεί ως ‘μεγάλο πρόταγμα της αντίληψης του ΣΥΝ για το σοσιαλισμό’ την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση και τον αυτόνομο ρόλο της Ευρώπης και θεωρεί ότι αποτελεί ‘υπόθεση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς η αντίσταση της Ευρώπης ενάντια στην αυτοκρατορική στρατηγική των ΗΠΑ’. Την ίδια στιγμή απορρίπτουν οποιαδήποτε προσπάθεια επανάληψης του ΣΥΡΙΖΑ και ξεκαθαρίζουν ότι στοχεύουν ‘στη διαμόρφωση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας που θα ανοίξει το δρόμο σε μια Αριστερή προοδευτική λύση’. Μια διακυβέρνηση δηλαδή που θα "μεταρρυθμίσει το κράτος, θα ενισχύσει το ρόλο της Βουλής, θα σταματήσει τις ανεξέλεγκτες ιδιωτικοποιήσεις, θα αγωνίζεται για την υπεράσπιση της διεθνούς νομιμότητας, θα ακολουθεί πολιτική παρέμβασης στην ΕΕ."
Και αν είναι για όλους ξεκάθαρο ότι με αυτές τις θέσεις προεδρικοί και ανανεωτικοί κινούνται στην κατεύθυνση μιας κεντροαριστερής κυβέρνησης που θα υποστηρίζει την ΕΕ και τους θεσμούς της, τα ερωτήματα που γεννιούνται έχουν να κάνουν με το πώς θα καταφέρουν να συνυπάρξουν με το αριστερό ρεύμα που απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε κεντροαριστερό σενάριο.
Αριστερό Ρεύμα
Το κείμενο που υποστηρίχθηκε και ψηφίστηκε από το Αριστερό Ρεύμα είναι σαφώς πολύ πιο αριστερά του κειμένου των προεδρικών. Θεωρεί ως στρατηγικό του στόχο το σοσιαλισμό, καταδικάζει το σταλινικό μοντέλο του πρώην ανατολικού μπλοκ και τη θεωρία του σοσιαλισμού σε μια χώρα, αναλύει την αστικοποίηση του ΠΑΣΟΚ, καταδικάζει τα κεντροαριστερά σενάρια, θεωρεί υπεύθυνο τον ΣΥΝ για τη διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ και ζητά τη συνέχεια της προσπάθειας να ξαναχτιστεί κλπ.
Όλα αυτά καλά ωστόσο οι γραπτές διατυπώσεις δεν είναι αρκετές. Σημασία έχουν οι πράξεις και αυτό φαίνεται όταν στο κείμενο οι γενικές εξαγγελίες πάνε να γίνουν συγκεκριμένες προτάσεις. Και εδώ το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πάλι το ζήτημα της κεντροαριστεράς. Την ίδια ώρα που το κείμενο την αρνείται κατηγορηματικά, θεωρεί τη συγκρότηση του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς "το ελπιδοφόρο πρώτο βήμα για τη συγκρότηση του πολιτικού υποκειμένου που θα υπερασπίσει αποφασιστικά τις κατακτήσεις των εργαζομένων". Και αυτό την ίδια στιγμή που το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς κυριαρχείται πλήρως από κόμματα που είτε στοχεύουν σε κεντροαριστερές κυβερνήσεις (Κομμουνιστική Επανίδρυση Ιταλίας), είτε έχουν συμμετάσχει στο παρελθόν σε κυβερνήσεις αναλαμβάνοντας υπουργικές καρέκλες (Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας), είτε συμμετέχουν τώρα σε κυβερνητικά σχήματα (PDS στις τοπικές κυβερνήσεις των κρατιδίων της Γερμανίας)!
Πέρα από αυτό σημασία έχει το κατά πόσο το αριστερό ρεύμα είναι διατεθειμένο να συγκρουστεί ουσιαστικά με τους κεντροαριστερούς του ΣΥΝ ξεκαθαρίζοντας την πολιτική του κόμματος ή θα αναζητήσει νέες ισορροπίες μέσα από νέους συμβιβασμούς. Οι πρώτες κινήσεις του ρεύματος πάντως δείχνουν τη διάθεση για νέο συμβιβασμό και αυτό φάνηκε ξεκάθαρα μέσα από το προσυνεδριακό κείμενο που ψήφισε το ρεύμα και που αποτελεί σημαντική υποχώρηση σε σχέση με το κείμενο που το ίδιο είχε καταθέσει μερικούς μήνες πριν και που παρόλη την ιδεολογική του ασάφεια μιλούσε για "επαναστατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας", "κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής", "ήττα της καπιταλιστικής πορείας της ΕΕ", "εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης με κατεύθυνση το σοσιαλισμό".
Η αδυναμία ή η έλλειψη διάθεσης του ρεύματος να δώσει πλήρη μάχη για τις θέσεις του παρόλο που έχει ευνοϊκό συσχετισμό φαίνεται και στη συζήτηση στην οποία έχει εμπλακεί για το ‘ηγετικό σχήμα’ ή το ‘όνομα του προέδρου’. Αντί να μπει στη μάχη να υπερασπίσει μια πραγματικά αριστερή και ταξική πολιτική για τον ΣΥΝ και να ξεκαθαρίσει μια και καλή τη στάση του κόμματος απέναντι στην κεντροαριστερά, το ΣΥΡΙΖΑ, την ΕΕ και όλα αυτά, κατευθύνει τη συζήτηση στο να βρεθεί το κατάλληλο ‘σχήμα’ (πρόεδρος και αντιπρόεδρος, πρόεδρος και γραμματέας κλπ), ή το κατάλληλο πρόσωπο για πρόεδρος προκειμένου να διατηρηθούν οι εσωκομματικές ισορροπίες και να μείνει το κόμμα τυπικά ενωμένο.
