Του Δημήτρη Πανταζόπουλου
Οι συλλήψεις ανώτατων στελεχών της παγκόσμιας ομοσπονδίας ποδοσφαίρου (FIFA) στις 27/5 με βαριές κατηγορίες περί διαφθοράς δείχνουν με ξεκάθαρο τρόπο το μέγεθος της σαπίλας που μαστίζει το παγκόσμιο επαγγελματικό ποδόσφαιρο εδώ και χρόνια.
Οι συλληφθέντες
14 άτομα συνολικά έχουν συλληφθεί σε όλο τον κόσμο. Ανάμεσα στους συλληφθέντες είναι ο εν ενεργεία αντιπρόεδρος της FIFA, αλλά και άλλοι 8 υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, μέλη της εκτελεστικής επιτροπής. Στο σκάνδαλο εμπλέκονται επίσης και μία σειρά εταιρείες από τις ΗΠΑ και τη Λατινική Αμερική που ασχολούνται κυρίως με το μάρκετινγκ του ποδοσφαίρου.
Οι κατηγορίες
Η διερεύνηση του σκανδάλου ξεκίνησε με αφορμή τις κατηγορίες ότι η ανάθεση των 2 επόμενων Μουντιάλ, του 2018 στη Ρωσία και του 2022 στο Κατάρ, δεν έγινε με διαφανή τρόπο. Οι συλλήψεις έφεραν στο φως ένα ογκώδες κατηγορητήριο που αφορά δωροδοκίες, διαπλοκή και σκάνδαλα εκατομμυρίων. Σύμφωνα με το υπουργείο δικαιοσύνης των ΗΠΑ που ξεκίνησε την έρευνα, οι συλληφθέντες κατηγορούνται ότι εδώ και 20 και πλέον χρονιά λειτουργούν ως εγκληματική οργάνωση στους κόλπους της FIFA επηρεάζοντας σημαντικές αποφάσεις της ομοσπονδίας προκειμένου να αποκομίζουν κέρδη.
Δεν είναι «κεραυνός εν αιθρία»
Οι συλλήψεις σύμφωνα με μερίδα των ΜΜΕ στην Ελλάδα και διεθνώς έπεσαν σαν «κεραυνός εν αιθρία». Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι τα πράγματα. Όλοι όσοι ασχολούνται με το ποδόσφαιρο τουλάχιστον υποψιάζονται ότι «υπάρχει κάτι σάπιο στο βασίλειο της Δανιμαρκίας» ειδικά σε ότι αφορά τις χώρες που επιλέγονται για την διεξαγωγή του Μουντιάλ.
Σε άρθρο μας το περασμένο καλοκαίρι με αφορμή του Μουντιάλ της Βραζιλίας γράφαμε:
«Σε όλο αυτό το σκηνικό κεντρικός είναι ο ρόλος της παγκόσμιας ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, της FIFA. Η FIFA έχει πάψει εδώ και καιρό να είναι ένας αθλητικός οργανισμός, αλλά λειτουργεί σαν πυλώνας του παγκόσμιου καπιταλισμού.
Από τη μία με την πλήρη εμπορευματοποίηση του ποδοσφαίρου που από λαϊκό παιχνίδι έχει μετατραπεί σε ένα τσιφλίκι των εταιριών, των χορηγών και των μεγαλοκαπιταλιστών, όπου με την εξαίρεση των ακριβοπληρωμένων αστέρων, παίκτες και οπαδοί δεν έχουν κανένα λόγο στο τι και πώς γίνεται. Από την άλλη η FIFA επιλέγει να γίνονται οι διοργανώσεις τα τελευταία χρόνια όχι με «ποδοσφαιρικά κριτήρια» αλλά με καθαρά οικονομικά. Έτσι η Νότια Αφρική το 2010 και η Βραζιλία το 2014 επιλέχθηκαν με βάση το γεγονός ότι οι καπιταλιστές διεθνώς ψάχνουν, ειδικά εν μέσω οικονομικής κρίσης, νέες «αγορές» για να επεκταθούν και το Μουντιάλ είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για κάτι τέτοιο»[1]
Το μουντιάλ του Κατάρ ήταν το αποκορύφωμα. Η επιλογή του είναι μία επιλογή που όλοι όσοι ασχολούνται με το ποδόσφαιρο χαρακτήρισαν «άκρως αντιποδοσφαιρίκη». Ειδικά μάλιστα μετά την πρόσφατη απόφαση της FIFA το μουντιάλ του Κατάρ να διεξαχθεί το χειμώνα, είναι εμφανές ότι τα κριτήρια επιλογής της χώρας δεν είχαν καμία σχέση με το ποδόσφαιρο σαν άθλημα. Γιατί στο Κατάρ λόγω καιρικών συνθηκών είναι αδύνατο να παιχτεί ποδόσφαιρο το καλοκαίρι, ενώ η διεξαγωγή του μουντιάλ το χειμώνα δεν βολεύει τις κυρίαρχες ποδοσφαιρικές χώρες, κυρίως στην Ευρώπη, που θα αναγκαστούν να διακόψουν εγχώριες και διεθνείς διοργανώσεις.
Ολόκληρη η FIFA είναι σάπια
Στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε η FIFA μετά τις συλλήψεις υποστήριξε ότι συνεργάζεται πλήρως με τις διωκτικές αρχές και ότι η πλειοψηφία της ομοσπονδίας έπεσε από τα σύννεφα και κυρίως ότι ο πρόεδρος της ο Μπλάτερ δεν γνώριζε τίποτα και δεν εμπλέκεται στο σκάνδαλο.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Τόσο για το μουντιάλ του Κατάρ όσο και για αυτό της Ρωσίας υπήρξε πλήθος καταγγελιών για δωροδοκίες στελεχών της FIFA. Η παγκόσμια ομοσπονδία τις διερεύνησε, επέβαλε κάποιες ποινές – χάδια και μικρά πρόστιμα σε κάποια στελέχη της και έκλεισε γρήγορα την υπόθεση. Οι συλλήψεις αποδεικνύουν περίτρανα ότι και δωροδοκίες υπήρχαν και χειραγώγηση των αποφάσεων.
Είναι άλλωστε αρκούντως συμβολικό το γεγονός ότι οι συλλήψεις έγιναν στο ξενοδοχείο όπου όλοι οι αξιωματούχοι της ομοσπονδίας είναι μαζεμένοι για το συνέδριο της και την εκλογή νέου προέδρου (που μάλλον θα είναι ο παλιός…).
Όπως είπαμε και παραπάνω το παγκόσμιο ποδόσφαιρο και οι θεσμοί του έχουν μετατραπεί σήμερα σε πυλώνα του παγκόσμιου καπιταλισμού. Σε αυτό το πλαίσιο το να πιστεύει κανείς ότι η FIFA, από τις αποφάσεις της οποίας καθορίζονται κέρδη εκατομμυρίων, απαρτίζεται από «αθώες περιστερές» είναι τουλάχιστον αφελές. Ανεξάρτητα αν ο πρόεδρος της ή αλλά στελέχη της είναι μπλεγμένα στο συγκεκριμένο σκάνδαλο, τόσο η FIFA όσο και οι υπόλοιποι ποδοσφαιρικοί θεσμοί, όπως οι ηπειρωτικές ομοσπονδίες (πχ UEFA) και οι ομοσπονδίες χωρών (πχ ΕΠΟ) είναι άντρο σκανδάλων και διαφθοράς. Χαρακτηριστική άλλωστε είναι η δήλωση του Πορτογάλου πρώην ποδοσφαιριστή Λουίς Φιγκο ο οποίος αν και ήταν αρχικά υποψήφιος για την προεδρία της FIFA στο τωρινό συνέδριο απέσυρε την υποψηφιότητα του δηλώνοντας ότι:
«δεν θα πάρω μέρος σε μια διαδικασία που θα ολοκληρωθεί στις 29 Μαΐου και στην οποία το ποδόσφαιρο δεν θα βγει νικητής. Δεν είναι εκλογές, αλλά ένα προκαθορισμένο δημοψήφισμα για να δοθεί απόλυτη εξουσία σε ένα άτομο».
Στο ίδιο κάδρο μπαίνει και η UEFA η οποία λειτουργεί κι αυτή με γνώμονα τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα που υπηρετεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εύνοια της ουκρανικής Ντνίπρο, σημερινής φιναλίστ του τελικού του Europa League, της δεύτερης πιο σημαντικής συλλογικής διοργάνωσης της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας. Η UEFA, η οποία κατά τα άλλα είναι ενάντια στο ρατσισμό και τις διακρίσεις, κάνει τα στραβά μάτια στους ανοιχτά νεοναζί οπαδούς της Ντνίπρο και το φασίστα ιδιοκτήτη της, ακριβώς επειδή έχει πάρει θέση υποστήριξης του καθεστώτος της Ουκρανίας, όπως φάνηκε και από το εμφανές διαιτητικό «σπρώξιμο» της Ντνίπρο στους ημιτελικούς με τη Νάπολι [2].
Καμία εμπιστοσύνη στους «θεσμούς»
Με όλα αυτά τα δεδομένα, όλοι όσοι επιθυμούμε ένα ποδόσφαιρο που θα είναι το μαζικό λαϊκό άθλημα που αγαπάμε και καθαρό από σκάνδαλα και διαφθορά, δε μπορούμε να έχουμε καμία εμπιστοσύνη στους θεσμούς του.
Ειδικά στην Ελλάδα που οι κορυφές των ΠΑΕ και της ΕΠΟ διώκονται επίσης για διαφθορά, η εμπιστοσύνη στους ποδοσφαιρικούς θεσμούς ακούγεται σαν ανέκδοτο. Είναι μάλιστα ακόμα πιο αστείο ότι αυτοί οι ίδιοι σάπιοι θεσμοί παρουσιάζονταν από την ΕΠΟ αλλά και την αντιπολίτευση (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι) σαν θεματοφύλακες της κάθαρσης την προηγούμενη περίοδο και το δικό τους «βρώμικο» αυτοδιοίκητο υπερασπίζονταν.
Η μόνη κάθαρση στο ποδόσφαιρο μπορεί να έρθει από την κοινή συλλογική προσπάθεια των παιχτών και των οπαδών με στόχο να αλλάξει ριζικά ο τρόπος που λειτουργεί το ποδόσφαιρο.
Έξω το μεγάλο κεφάλαιο και η εμπορευματοποίηση από το ποδόσφαιρο – και συνολικά τον επαγγελματικό αθλητισμό.
Εκδημοκρατισμός των συλλόγων με αιρετές, ανακλητές διοικήσεις, αντί της δικτατορίας των προέδρων.
Αντίστοιχος εκδημοκρατισμός των εθνικών και διεθνών διοικήσεων για να φτιάξουμε ένα άθλημα που δε θα μαστίζεται από την εμπορευματοποίηση, τους «χορηγούς», το στοιχηματικό τζόγο κ.ο.κ.
