Του Νίκου Αναστασιάδη
«Πρέπει να δουλέψουμε σκληρά και αποτελεσματικά όλοι οι Έλληνες για να βγούμε από την κρίση, αλλά, επιτέλους, είχαμε μια καλή είδηση…» δήλωσε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γ. Προβόπουλος. Όποιος παρακολουθούσε ειδήσεις την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου που ανακοινώθηκε η συγχώνευση της Eurobank με την Άλφα θα νόμιζε ότι επιτέλους είδαμε φως στην άκρη του τούνελ, ότι βρήκαμε τρόπο να ξεπεράσουμε την κρίση, ότι έχει γίνει μια ιστορική συμφωνία που θα αλλάξει το κλίμα στις αγορές. 5 μέρες μετά όλοι αυτοί που πανηγύριζαν έψαχναν που να κρυφτούν, μια και τον χαμό που έγινε τις πρώτες μέρες στο χρηματιστήριο τον ακολούθησε ένα νέο γκρεμοτσάκισμα των μετοχών των τραπεζών. Η «συμφωνία της χρονιάς» κατέληξε να είναι κάποιες «μέρες του μέλιτος» και μετά το «μεγάλο φιάσκο». Η κρίση είναι τόσο βαθιά και η χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας τόσο βέβαιη, που ακόμα και τέτοιες κινήσεις συγχωνεύσεων δεν μπορούν να «σώσουν» τα ιδρύματα τζόγου που λέγονται τράπεζες.
Έχουν οι τράπεζες προβλήματα;
Οι τράπεζες όλα τα προηγούμενα χρόνια καταγράφανε απίστευτα κέρδη. Μόνο το 2007 τα κέρδη των ελληνικών τραπεζών ξεπέρασαν τα 5 δις €, και συνολικά την δεκαετία 2000-2010 ήταν πάνω από 10 δις €. Τα λεφτά αυτά βγήκαν από:
-την αξιοποίηση των καταθέσεων των μικροκαταθετών σε «τοξικές» ή άλλες επενδύσεις
-τον μαζικό και ανεξέλεγκτο δανεισμό, ακόμα και σε επισφαλείς δανειολήπτες
-τον ληστρικό δανεισμό του ελληνικού δημοσίου, με επιτόκια που έφτασαν πέρσι μέχρι και το 7%!
Η κρίση λοιπόν χτυπάει τις τράπεζες αφού:
-έχουν μειωθεί οι καταθέσεις κατά 60 δις € (λόγω φυγής κεφαλαίων στο εξωτερικό από τους έχοντες και λόγω των περικοπών στους μισθούς και της ανεργίας από τους μη έχοντες)
-έχουν μειωθεί τα δάνεια αφού έχει παγώσει η αγορά. Την ίδια στιγμή πολλοί δανειολήπτες είναι «στο κόκκινο» και δεν μπορούν να συνεχίσουν να αποπληρώνουν τα δάνεια που έχουν πάρει (20-30% των δανείων)
-το χρέος του ελληνικού κράτους αρχίζει να γίνεται φανερό στον καθένα ότι δεν πρόκειται να αποπληρωθεί, οπότε οι τράπεζες αναγκάζονται να διαγράψουν ένα μέρος του.
Όλα αυτά οδηγούν στην μείωση των τραπεζικών κερδών ή ακόμα και σε ζημιές. Αυτός είναι ο λόγος που επιδιώκονται συνενώσεις, εξαγορές και συγχωνεύσεις. Σε περιόδους κρίσης το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό, και άρα η επιδίωξη όλων είναι να μεγαλώσουν, για να είναι αυτοί που θα επιβιώσουν.
Βοηθούν οι συγχωνεύσεις την οικονομία;
Με την συγχώνευση η νέα τράπεζα γίνεται η μεγαλύτερη στην Ελλάδα, ξεπερνώντας και την Εθνική. Αυτό πιθανό είναι να πυροδοτήσει νέες κινήσεις και συγχωνεύσεις. Το σχέδιο είναι να δημιουργηθούν 2-3 μεγάλες τράπεζες που θα ελέγχουν την αγορά, καθορίζοντας τα επιτόκια και τις χορηγήσεις. Ούτε οι δανειολήπτες ούτε οι εργαζόμενοι έχουν να κερδίσουν τίποτα από μια τέτοια προοπτική. Ίσα- ίσα που μια ολιγοπωλιακή κατάσταση θα επιτρέπει σε μερικές δεκάδες μεγαλοεπενδυτές και ιδιοκτήτες των τραπεζών (είτε είναι έλληνες είτε ξένοι) να ελέγχουν την κίνηση του χρήματος σε όλη την χώρα, και κατά συνέπεια, να ελέγχουν όλη την οικονομία. Ελέγχοντας την οικονομία μπορούν να μας ξεζουμίζουν ακόμα περισσότερο, και ταυτόχρονα να ελέγχουν και την πολιτική ζωή της χώρας.
Να βοηθήσουμε τις τράπεζες;
Οι κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων παγκόσμια δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να βοηθούν τις τράπεζες. Στην Ελλάδα μόνο έχουν δοθεί από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα 110 δις € (σε μορφή ρευστού ή εγγυήσεων) στις τράπεζες. Και επειδή αυτά δεν ήταν αρκετά, έχει κατατεθεί νομοσχέδιο το οποίο προβλέπει την «εκκαθάριση» των τραπεζών μέσω της δημιουργίας ειδικής τράπεζας που θα αναλάβει τα «τοξικά» χρέη τους, με κόστος του δημοσίου φυσικά. Όπως φαίνεται λοιπόν, «λεφτά υπάρχουν» όταν είναι να βοηθηθεί το κεφάλαιο, και είναι τα λεφτά που βγαίνουν από την εξόντωση των εργαζομένων!
Για να καταλάβουμε λίγο τι γίνεται: Οι τράπεζες, με την λυσσαλέα επιδίωξη για όλο και περισσότερα κέρδη τζογάρουν ακατάσχετα, δημιουργώντας μια πιστωτική φούσκα. Όταν η φούσκα σκάει, ο «περήφανος» ιδιωτικός τομέας τρέχει στον κρατικό τομέα και απαιτεί να στηριχθεί για να μην καταρρεύσει. Οι κυβερνήσεις στηρίζουν τους φίλους τους τους τραπεζίτες και έτσι τα χρέη των κρατών εκτινάσσονται. Όταν το πρόβλημα αποδεικνύεται ακόμα μεγαλύτερο, ζητάνε κι άλλη στήριξη. Δηλαδή να δίνουμε εμείς οι φορολογούμενοι λεφτά για να σωθούν οι ιδιώτες που μας έχουνε φέρει σε αυτή την κατάσταση! Έ, όχι!
Μια μόνο λύση: εθνικοποίηση των τραπεζών με εργατικό έλεγχο και διαχείριση
Οι τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, μέσω του ελέγχου της ροής του χρήματος, ελέγχουν σε μεγάλο βαθμό όλη την οικονομία. Με λίγα λόγια, μια χούφτα άνθρωποι κυριαρχούν πάνω στις ζωές εκατομμυρίων. Στην πολιτική ένα τέτοιο καθεστώς θα λεγόταν δικτατορικό. Στην οικονομία ονομάζεται «ελευθερία της αγοράς»…
Το τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να ελεγχθεί νομικά, λόγω της τεράστιας δύναμης του. Ο μόνος τρόπος να σταματήσει αυτή η δικτατορία των αγορών είναι να περάσουν οι τράπεζες στα χέρια της κοινωνίας. Με την εθνικοποίηση των τραπεζών χωρίς αποζημίωση των μεγαλομετόχων μπορούμε να μεταφέρουμε ένα τεράστιο πλούτο στην βάση της κοινωνίας, κάτι που μπορεί να αποτελέσει το πρώτο βήμα εξόδου από την κρίση. Οι τράπεζες πρέπει να λειτουργούν κάτω από καθεστώς εργατικού και κοινωνικού ελέγχου, απαλλαγμένες από τις διοικήσεις των golden boys και των κρατικοδίαιτων γραφειοκρατών.
Μόνο με αυτό τον τρόπο μπορούμε να απαλλαγούμε από το βραχνά που εξουσιάζει τις ζωές μας.
