Συνέντευξη με τον Μπόρχα Λατόρε Κάμπος (Borja Latorre Campos) γενικό γραμματέα της Ένωσης Μαθητών-Σπουδαστών στην Καταλονία (Sindicat d’Estudiants de Catalunya) και μέλος της Επαναστατικής Αριστεράς Καταλονίας (Esquerra Revolucionaria) αδερφής οργάνωσης του «Ξ».
Τη συνέντευξη πήρε η συντρόφισσα Νατάσσα Αργυράκη
- Ποιο είναι το κλίμα στην κοινωνία και στο κίνημα ενόψει εκλογών στις 21 Δεκέμβρη;
Πρόκειται για τις πρώτες εκλογές στην ιστορία της Καταλονίας που δεν προκηρύχθηκαν από το Καταλανικό Κοινοβούλιο (Generalitat). Αντίθετα, τις προκήρυξε η κυβέρνηση του Ραχόι, εφαρμόζοντας το άρθρο 155 του Συντάγματος και καταλύοντας την αυτονομία της Καταλονίας.
Αυτή η εξέλιξη προέκυψε μετά από την επαναστατική κρίση που προκάλεσε η βίαιη καταστολή από πλευράς του Ισπανικού Κράτους στο δημοψήφισμα της 1ης Οκτώβρη, όταν η ισπανική αστυνομία κατέλαβε τα εκλογικά κέντρα τραυματίζοντας πάνω από 1.000 άτομα. Την 1η του Οκτώβρη εκατοντάδες χιλιάδες αυτοοργανώθηκαν στις γειτονιές τους για να υπερασπιστούν τις κάλπες του δημοψηφίσματος και τα εκλογικά κέντρα από τις δυνάμεις καταστολής. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν πάνω από 2,2 εκατομμύρια άνθρωποι να ψηφίσουν υπέρ μιας ανεξάρτητης καταλανικής δημοκρατίας. Η αστυνομική βία και η εφαρμογή στη συνέχεια του άρθρου 155 έπαυσε την κυβέρνηση της Καταλονίας και εγκαθίδρυσε την κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος (PP) από τη Μαδρίτη. Αυτό πυροδότησε ένα τεράστιο λαϊκό κίνημα ενάντια στην καταστολή και υπέρ της υπεράσπισης των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος, με διαδηλώσεις και δύο ιστορικές γενικές απεργίες που παρέλυσαν τη χώρα. [Για περισσότερες πληροφορίες για τις εξελίξεις στην Καταλονία δείτε την αρθρογραφία μας εδώ]
Παρά το γεγονός ότι ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας θεωρεί παράνομες τις επερχόμενες εκλογές στις 21 Δεκέμβρη, υπάρχει η διάθεση από μεγάλα στρώματα του πληθυσμού να ψηφίσουν για να διαμαρτυρηθούν για την παρούσα κατάσταση. Φαίνεται ότι θα υπάρξει ιστορικά υψηλό ποσοστό συμμετοχής (85-90% σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις).
- Ποιες είναι οι θέσεις των βασικών κομμάτων;
Τα κόμματα της Δεξιάς και οι πολιτικοί εκπρόσωποι της αστικής τάξης, δηλαδή το Λαϊκό Κόμμα (PP) οι «Πολίτες» (Ciudadanos) και η Σοσιαλδημοκρατία (PSOE) σχηματίζουν στην πραγματικότητα ένα μπλοκ υπεράσπισης του μετα-Φρανκικού Συντάγματος, της μοναρχίας και της ισχύουσας νομοθεσίας, σύμφωνα με την οποία το δημοψήφισμα για το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση της 1ης Οκτώβρη ήταν παράνομο και κάθε προσπάθεια προς την κατεύθυνση της ανεξάρτητης καταλανικής δημοκρατίας θα πρέπει να συνθλίβεται με κάθε μέσο. Αυτά τα τρία κόμματα ψήφισαν από κοινού την εφαρμογή του άρθρου 155 στο Ισπανικό Κοινοβούλιο και είναι υπεύθυνα για την αστυνομική βία προς χιλιάδες ανθρώπους που ήθελαν να ψηφίσουν ειρηνικά. Το Λαϊκό Κόμμα και οι Πολίτες υποδαυλίζουν τον ισπανικό εθνικισμό, κατηγορώντας ταυτόχρονα με θράσος το κίνημα ανεξαρτησίας για ρατσισμό, δήθεν, κατά των μεταναστών εργατών που ήρθαν στην Καταλονία από άλλα μέρη του κράτους! Οι Πολίτες επίσης κατηγορούν το PDeCAT (καταλανικό εθνικό αστικό κόμμα με επικεφαλής τον πρώην πρόεδρο Πουτζδεμόντ) για τα σκάνδαλα διαφθοράς στα οποία εμπλέκεται, ζήτημα στο οποίο δεν αναφέρεται το Λαϊκό Κόμμα μιας και το ίδιο εμπλέκεται σε μια σειρά σκανδάλων που φτάνουν μέχρι και τον ίδιο τον Ραχόι. Με έναν εντελώς δημαγωγικό τρόπο, οι Πολίτες ισχυρίζονται ότι η ανεξαρτησία σημαίνει να μην φτιάξουμε σχολεία και νοσοκομεία και να εγκαταλείψουμε όλα τα κοινωνικά δικαιώματα του λαού της Καταλονίας. Είναι σαφής η στήριξη της άρχουσας τάξης προς τους Πολίτες, μια και χρηματοδότησε αυτό το κόμμα με το μεγαλύτερο ποσό για αυτές τις εκλογές (2,1 εκατ. ευρώ).
Από την άλλη, το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα PSOE (PSC στην Καταλονία) αυτοανακηρύσσεται υπερασπιστής ενός «αριστερού καταλανισμού» χωρίς να είναι υπέρ της ανεξαρτησίας, ενώ εξακολουθεί να παρέχει κοινοβουλευτική κάλυψη στο Λαϊκό Κόμμα. Χωρίς τις ψήφους του PSOE, δεν θα ήταν δυνατή η εφαρμογή του άρθρου 155 που κατήργησε την κυβέρνηση της Καταλονίας, η οποία είχε εκλεγεί δημοκρατικά από τους Καταλανούς ψηφοφόρους το 2015.
Το PDeCAT (Καταλανικό Ευρωπαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα – το κόμμα του Πουτζδεμόντ) δημιουργήθηκε πέρυσι από τους κύριους ηγέτες του ιστορικού κόμματος της άρχουσας τάξης της Καταλονίας (CDC). Σε αυτές τις εκλογές όμως, έχει χάσει την στήριξη ενός μέρους των ηγετικών του στελεχών. Το κόμμα αυτό δημιουργήθηκε υποτίθεται με στόχο την εξάλειψη της διαφθοράς και των πολιτικών που χτυπάνε τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα, που εφαρμόζει η ισπανική κυβέρνηση. Κατέληξε όμως να εφαρμόζει τις ίδιες πολιτικές.
Η στροφή των ηγετών του PDeCAT προς το κίνημα ανεξαρτησίας προκλήθηκε από την πίεση που άσκησε ο αγώνας για ανεξαρτησία τα τελευταία χρόνια. Το PDeCAT υποστήριξε ότι οι περικοπές στην Καταλονία είναι υπαιτιότητα της ισπανικής κυβέρνησης. Από την άλλη, πιεζόμενο από την μαζικότητα του κινήματος ανεξαρτησίας, προχώρησε πολύ περισσότερο από ό,τι ήθελαν οι Καταλανοί επιχειρηματίες που το στήριζαν.
Οι ιστορικές κινητοποιήσεις τρόμαξαν την καταλανική αστική τάξη που φοβήθηκε ότι μια Καταλανική Δημοκρατία που θα προέκυπτε από την λαϊκή κινητοποίηση θα ήταν ενάντια στα δικά της συμφέροντα. Έτσι, απέσυραν την στήριξη τους στον Πουτζδεμόντ.
Ταυτόχρονα, η λαϊκή κινητοποίηση υπέρ μιας Καταλανικής Δημοκρατίας που θα τερματίζει τις κοινωνικές αδικίες πίεσε τους ηγέτες της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς της Καταλονίας (ERC) ώστε να σπάσουν το μέτωπο με το PDeCAT, απορρίπτοντας την προσφορά του Πουτζδεμόντ για κοινή κάθοδο στις εκλογές. Το ERC είναι ένα κόμμα υπέρ της ανεξαρτησίας που αποτελούσε μέρος της καταλανικής κυβέρνησης μέχρι τώρα και που υπερασπίζεται την ανεξαρτητοποίηση της Καταλονίας, διστάζοντας όμως πολλές φορές και προτείνοντας διάλογο με την ισπανική κυβέρνηση.
Η μαχητικότητα του κινήματος επηρέασε και το CUP («Υποψηφιότητα Λαϊκής Ενότητας»). Η βάση του ψήφισε με μεγάλη πλειοψηφία την απόρριψη της κοινής καθόδου με τον Πουτζδεμόντ και πρότεινε να προχωρήσουν σε αριστερές συμμαχίες.
Το CUP είναι ένα κόμμα υπέρ της ανεξαρτησίας που αυτοπροσδιορίζεται σαν αντικαπιταλιστικό και που συνεργάστηκε με την καταλανική κυβέρνηση, δικαιολογώντας την έγκριση αντικοινωνικών προϋπολογισμών με το σκεπτικό ότι προωθούσε τον αγώνα για ανεξαρτησία.
Σε αυτές τις εκλογές κατεβαίνει με μια πιο μαχητική ρητορική, ενώ υπερασπίζεται την ιδέα της μονομερούς διακήρυξης της Ανεξάρτητης Δημοκρατίας της Καταλονίας.
Τέλος, το Catalunya en Comú-Podem (συνεργασία του κόμματος της δημάρχου της Βαρκελώνης Ada Colau με το Podemos) διατηρεί μια θέση ίσων αποστάσεων στο εθνικό ζήτημα, απορρίπτοντας τη μονομερή διακήρυξη ανεξαρτησίας αλλά και την εφαρμογή του άρθρου 155. Οι ηγέτες του χαρακτηρίζουν το δημοψήφισμα παράνομο και προτείνουν ένα δημοψήφισμα που θα συμφωνηθεί με το Ισπανικό Κράτος (λες και αυτό θα μπορούσε ποτέ να συμβεί).
Στο καταλανικό τμήμα του Podemos όμως σημειώθηκε σοβαρή κρίση και παραιτήθηκε ο γενικός γραμματέας και 8 από τα 25 μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής επειδή πρότειναν συμμαχίες με το CUP και το ERC, ενώ η (παν-ισπανική) ηγεσία του Podemos, με επικεφαλής τον Πάμπλο Ινγκλέσιας, απέρριψε συμφωνίες με τα κόμματα που είναι υπέρ της ανεξαρτησίας!
- Ποιο φαίνεται να είναι το αποτέλεσμα των εκλογών και πώς μπορεί να επηρεάσει τις προοπτικές του κινήματος;
Το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών είναι δύσκολο να προβλεφθεί, δεδομένου ότι φαίνεται πως θα υπάρξει πολύ μαζική συμμετοχή. Ταυτόχρονα, τα λάθη της Αριστεράς, η εγκατάλειψη κάθε προσπάθειας
κινητοποίησης των εργαζομένων, των μαθητών και των φοιτητών στους δρόμους, δίνουν μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών στα δεξιά κόμματα.
Κατ’ αρχήν, φαίνεται πως τα κόμματα της ανεξαρτησίας θα έχουν υψηλό ποσοστό. Το γεγονός ότι στελέχη του Juntsper Catalunya και του ERC βρίσκονται στη φυλακή θα ενθαρρύνει την ψήφο σε αυτούς τους σχηματισμούς, ενώ η ψήφος των ακτιβιστών και των νέων θα πάει κυρίως στο CUP γιατί είναι το κόμμα που φαίνεται να μιλάει με μια πιο μαχητική γλώσσα.
Από την άλλη, υπάρχει ένα κομμάτι της εργατικής τάξης που έχει αμφιβολίες για την ανεξαρτητοποίηση, κυρίως λόγω των αμφιταλαντεύσεων που επέδειξαν οι ηγέτες του αστικού PDeCAT και οι ρεφορμιστές ηγέτες του ERC και του CUP, οι οποίοι, αν και υπερασπίζονται στα λόγια μια πιο κοινωνική πολιτική, στην πράξη έγιναν ουρά της καταλανικής Δεξιάς. Αυτά τα τμήματα της κοινωνίας έχουν υποστεί όλες τις αντεργατικές πολιτικές της καταλανικής Δεξιάς και γνωρίζουν από πρώτο χέρι πόσα δικαιώματα τους έχουν στερήσει. Όλη αυτή την απογοήτευση είναι που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν οι Πολίτες για να ανεβάσουν τα ποσοστά τους.
Οι Πολίτες είναι πιθανό να αυξήσουν αισθητά τα αποτελέσματά τους, δεδομένης και της ξεκάθαρης στήριξης από την αστική τάξη. Από την άλλη μεριά, το PSC (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Καταλονίας) θα μπορούσε να ανακτήσει μια ορισμένη βάση στήριξης στις γειτονιές της εργατικής τάξης, απευθυνόμενο στο δημοκρατικό πνεύμα της εργατικής τάξης των Καταλανών και χρησιμοποιώντας μια ρητορική επιστροφής στην ομαλότητα.
Τυχόν νίκη του μοναρχικού και αντιδραστικού μπλοκ (Ciudadanos, PP και PSOE/PSC) θα είναι ένα πλήγμα για το λαϊκό κίνημα που κατέκλυσε τους δρόμους της Καταλονίας το προηγούμενο διάστημα. Ωστόσο, τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων έκαναν γνωστό σε εκατομμύρια ανθρώπους τον αγώνα του καταλανικού λαού. Η κυβέρνηση που θα προκύψει θα είναι αδύναμη και θα αντιμετωπίσει σύντομα την κινητοποίηση του κόσμου, ενάντια στις αντιδημοκρατικές και δεξιές πολιτικές που θα εφαρμόζει.
Αν από την άλλη υπάρξει μια νίκη των κομμάτων υπέρ της ανεξαρτησίας, θα αποτελέσει μεγάλη ήττα για την δεξιά και την αστική τάξη, αλλά από μόνη της δεν θα λύσει κανένα από τα βασικά προβλήματα, αφού η κυβέρνηση του Ραχόι έχει ήδη δηλώσει πως η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις καταλανικές εκλογές θα πρέπει να σεβαστεί το Σύνταγμα. Έτσι, και πάλι, ο μόνος τρόπος να προχωρήσει η ανεξαρτησία θα είναι με τον αγώνα στους δρόμους και τη λαϊκή οργάνωση!
- Ποια είναι η θέση της Επαναστατικής Αριστεράς σε σχέση με τις εκλογές;
Ως Επαναστατική Αριστερά θεωρούμε ότι είναι σημαντικό να καταψηφιστεί σε αυτές τις εκλογές το αντιδραστικό-μοναρχικό μπλοκ αλλά πιστεύουμε ότι ο αγώνας στους δρόμους πρέπει να παραμείνει ο θεμελιώδης άξονας για να ανατρέψουμε την εφαρμογή του άρθρου 155 και να διατηρήσουμε την μαχητικότητα του κινήματος των τελευταίων αυτών μηνών.
Καλούμε σε κοινό μέτωπο της Αριστεράς (CUP, Catalunya en Comú, Podemos, Som Alternativa) με στόχο την προώθηση του αγώνα στους δρόμους, με βάση την οργάνωση και την περαιτέρω επέκταση των Επιτροπών Υπεράσπισης του Δημοψήφισματος.
Υποστηρίζουμε την ίδρυση μιας Ανεξάρτητης Σοσιαλιστικής Καταλανικής Δημοκρατίας για το λαό και τους εργαζόμενους, με προτεραιότητα δηλαδή τις κοινωνικές ανάγκες. Μια δημοκρατία με αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω του αγώνα και με ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα μετασχηματισμού της κοινωνίας.
Τώρα περισσότερο από ποτέ, είναι απαραίτητο να έχουμε μια στρατηγική που να μάχεται ενάντια σε όλες τις προσπάθειες του αντιδραστικού μπλοκ να αντιστρέψει τη λαϊκή βούληση και να συνεχίσει να επιβάλλει στον λαό της Καταλονίας το αντιδημοκρατικό καθεστώς που θεσπίζει το ισπανικό Σύνταγμα. Είναι απαραίτητο να συνδεθεί η ανεξαρτητοποίηση με τον αγώνα ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα, παραμερίζοντας τους δεξιούς ηγέτες που προσπάθησαν να θέσουν όρια στις απαιτήσεις του λαϊκού κινήματος.
Μια ανεξάρτητη Σοσιαλιστική Καταλανική Δημοκρατία των εργατών, θα δικαίωνε τον αγώνα του λαού της Καταλονίας, αλλά θα ήταν και ένα τεράστιο παράδειγμα νίκης για όλους τους καταπιεσμένους λαούς της Ευρώπης και του κόσμου.
