Δημοσιεύουμε επιστολή που μας έστειλε η αναγνώστρια και φίλη του «Ξ», Σοφία Σεπετζή με αφορμή την προώθηση από την κυβέρνηση Σαμαρά της "θεωρίας των δύο άκρων"
Ποιο είναι τα βασικό χαρακτηριστικό μιας δικτατορίας; Οι παλιότεροι ίσως να σκεφτούν το ξύλο (που έφαγαν στις φυλακές και στις εξορίες), οι πιο νέοι θα σκεφτούν την απαγόρευση κάθε ελεύθερης έκφρασης. Κι΄όμως τα χαρακτηριστικά αυτά δεν αποτέλεσαν ποτέ τα βασικά στοιχεία για το χαρακτηρισμό ενός πολιτεύματος ως δικτατορικού. Ως σύγχρονοι άνθρωποι που είμαστε ας ρίξουμε μια ματιά (κλεφτή γιατί ποτέ δεν πρέπει να παραδεχτούμε ότι το κρυφοκοιτάζουμε), στον ορισμό που δίνει το Wikipedia για την δικτατορία:
«Ο όρος δικτατορία με την σύγχρονη χρήση της αναφέρεται στην απόλυτη εξουσία ενός ηγέτη (δικτάτορα) ή ομάδας που κυβερνά χωρίς να περιορίζεται από τους νόμους, το σύνταγμα, ή άλλους κοινωνικούς και πολιτικούς παράγοντες του κράτους. Κύριο χαρακτηριστικό της δικτατορίας είναι η συγκέντρωση της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας στο πρόσωπο του δικτάτορα, η οποία συνδυάζεται και με έλεγχο επί της δικαστικής εξουσίας. Μάρτυρες δικτατοριών στην Ελλάδα είναι οι περισσότεροι «αναγκαστικοί νόμοι» και τα περισσότερα «νομοθετικά διατάγματα». Οι όροι αυτοί υποδηλώνουν ακριβώς ότι ο νόμος δεν έχει ψηφιστεί από δημοκρατικά εκλεγμένο Κοινοβούλιο. Ο όρος δικτατορία συνήθως δεν χρησιμοποιείται από τους ίδιους τους δικτάτορες για να περιγράψουν την μορφή διακυβέρνησής τους. Οι δικτάτορες συνήθως αποκτούν την εξουσία μέσω πραξικοπήματος ή κατάργησης του ισχύοντος συντάγματος».
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Μας λέει το Wikipedia, ότι ο όρος αναφέρεται σε περιπτώσεις που ένας ηγέτης ή μια ομάδα κυβερνά χωρίς να περιορίζεται από τους νόμους ή το σύνταγμα. Εμείς, ως χώρα εννοώ, εμείς οι κάτοικοι της Ελλάδας, δεν μπορούμε να ενταχθούμε στην περίπτωση του «ενός ανθρώπου». Στην περίπτωση μας δεν υπάρχει ο ηγέτης, ο οποίος με δική του πρωτοβουλία κατέλυσε το σύνταγμα και να καταπάτησε κάθε νόμο. Η ιστορία έχει διδάξει σε κάθε επίδοξο δικτάτορα, ότι η «ευθύνη» για μια τόσο μεγάλη ανατροπή, είναι μεγάλη και το αποτέλεσμα αμφίβολο. Η μετάβαση από τη δημοκρατία στην δικτατορία για τους περισσότερους «πολίτες», δεν είναι παρά μια μεγάλη αλλαγή στην καθημερινότητα τους. Η πρωτοβουλία ενός μόνο ανθρώπου, ο οποίος φέρνει τόσο μεγάλες αλλαγές στη συνηθισμένη καθημερινότητα μιας ολόκληρης χώρας, γεννά έντονες αντιδράσεις. Αυτές οι αντιδράσεις, μπορούν να δαμαστούν, να είναι ηπιότερες ή περιθωριακές σε περίπτωση που τις ίδιες ακριβώς αλλαγές στην καθημερινότητα των πολιτών, τις επιβάλει μια ομάδα ατόμων, και όχι ένας και μόνο άνθρωπος. Στην περίπτωση της ομάδας ατόμων, η ευθύνη όχι απλώς μοιράζεται (πράγμα το οποίο θα υπονοούσε ότι μέρος της βαρύνει εξίσου κάθε μέλος της ομάδας), αλλά διαχέεται. Αυτό σημαίνει ότι σκορπίζεται αορίστως κάπου, σε κάποιους, οι οποίοι ποτέ δεν μπορούν να κατονομαστούν με ακρίβεια. Στην περίπτωσή μας, δεν υπάρχει ένας μισητός Γεώργιος Παπαδόπουλος ή ένας Ιωάννης Μεταξάς, που με το έτσι θέλω επιβάλλει ότι του καπνίσει. Τότε, η ανατροπή του συγκεκριμένου δικτάκτορα θα μπορούσε να φέρει τη λύτρωση.
Στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, ποιος είναι αυτός που έχει την ευθύνη για την κατάλυση του συντάγματος;
Η Κυβέρνηση;
Ή Τρόικα;
Ο Γ.Α.Π.;
-
Μα η κυβέρνηση από το 2010 έως σήμερα, έχει ήδη αλλάξει 2 φορές…
-
Η Τρόικα, είναι «καλεσμένη» της χώρας, δεν μπορούμε να την κατηγορούμε για τα δεινά μας…
-
Ο Γ.Α.Π., έχει από καιρό εξαφανιστεί από το πολιτικό προσκήνιο…
Προφανή απάντηση δεν βρίσκουμε, και το Σύνταγμα έχει γίνει κουρελόχαρτο. Που έχουμε καταλήξει μέχρι στιγμής; Πράγματι φαίνεται ότι η σημερινή Ελληνική Δημοκρατία, είναι μια κανονική δικτακτορία, αλλά δεν μπορούμε με σιγουριά να κατονομάσουμε τον δικτάτορα ή (έστω) την δικτατορική ομάδα. Πάνω που αρχίζουμε να απελπιζόμαστε, ξανακοιτάζουμε (πάντα στα κρυφά) την δεύτερη πρόταση του Wikipedia «Κύριο χαρακτηριστικό της δικτατορίας είναι η συγκέντρωση της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας στο πρόσωπο του δικτάτορα…», και αρχίζουμε να βλέπουμε μια απάντηση στο αδιέξοδο. Μα, την νομοθετική εξουσία εξακολουθεί να την έχει το Κοινοβούλιο. Όλοι οι νόμοι και οι αποφάσεις που έκαναν το Σύνταγμα κουρελόχαρτο, είτε έχουν ψηφιστεί από το Κοινοβούλιο, είτε έχουν επικυρωθεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο από αυτό (μιλώ για τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου).
Μήπως τελικά το Wikipedia, κάτι δεν λέει σωστά; Αφού σε μια δικτατορία οι νόμοι δεν έχουν ψηφιστεί από δημοκρατικά εκλεγμένο Κοινοβούλιο. Πρόβλημα.
Μια σκέψη αρχίζει να περνά από το μυαλό μας…Λες το ρόλο της ομάδας δικτατόρων, να παίζουν τα μέλη του Κοινοβουλίου, δηλαδή οι δημοκρατικά εκλεγμένοι βουλευτές μας;
Ας σκεφτούμε λόγο την πρόταση αυτή, «τα μέλη του Κοινοβουλίου»… δηλαδή οι 300 βουλευτές μας, οι οποίοι ανήκουν σε 7 κόμματα, τα 2-3 της συγκυβέρνησης και τα 4-5 της αντιπολίτευσης. Δεδομένου ότι η σύνθεση του Κοινοβουλίου, ξεκάθαρα χωρίζεται σε κόμματα της συγκυβέρνησης και σε κόμματα της αντιπολίτευσης, η πρώτη σκέψη που αντανακλαστικά μας έρχεται στο νου, είναι ότι τη διδακτορική ομάδα αποτελούν τα κόμματα της συγκυβέρνησης. Αυτά και μόνον αυτά, έχουν την πλειοψηφία να επιβάλλουν τις αποφάσεις τους.
Ας το σκεφτούμε όμως λίγο διαφορετικά. Η συγκυβέρνηση σήμερα διαθέτει 155 βουλευτές (127 ΝΔ και 28 ΠΑΣΟΚ). Η αντιπολίτευση διαθέτει 145 (ΣΥΡΙΖΑ 72, Ανεξ. Έλληνες 18, ΧΑ 18, ΔΗΜΑΡ 14, ΚΚΕ 12, ανεξάρτητοι 11) και το Σύνταγμα έχει γίνει κουρελόχαρτο. Δικαιολογείται η επιβολή μιας δικτατορίας, από την ισχνή κοινοβουλευτική πλειοψηφία 10 βουλευτών μια παραπαίουσας συγκυβέρνησης; Κάθε λογικά σκεπτόμενος άνθρωπος θα έλεγε ΟΧΙ.
Η «ορθολογικότητα» μιας δημοκρατικής, ευνομούμενης πολιτείας θα επέβαλε την άμεση αντίδραση του Κοινοβουλίου στο παραμικρό παραπάτημα της «ορθής Συνταγματικής συμπεριφοράς». Παρόλα αυτά, βιώνουμε την αδιαφορία-αδυναμία του Κοινοβουλίου μπρος σε κάθε εξόφθαλμη καταπάτηση του Συντάγματος, σε μια χώρα που το σύγχρονο Σύνταγμά της δομήθηκε με το άγχος της αποτροπής κάθε πιθανής απόπειρας κατάλυσής του.
Σε ένα μόνο συμπέρασμα μπορούμε να καταλήξουμε.
Ίσως, η δικτατορική ομάδα να αποτελείται από τους βουλευτές της συγκυβέρνησης (ίσως και όχι), μα από τη στιγμή που όλα όσα συμβαίνουν, λαμβάνουν χώρα κάτω από τον ψευδεπίγραφο τίτλο της «Ελληνικής Δημοκρατίας», εξίσου υπεύθυνοι είναι και οι βουλευτές της αντιπολίτευσης, οι οποίοι δέχονται να συμμετέχουν στην σύσταση ενός Κοινοβουλίου που βαρύνεται με αποφάσεις τύπου εφεδρεία-απολύσεις στο δημόσιο, κλείσιμο της ΕΡΤ, οριζόντιες μειώσεις μισθών και πλείστα άλλα. Ένα Σύνταγμα όπου βασικά, μη αναθεωρήσιμα άρθρα του, ακούγονται ειρωνικά:
-
αρθρ. 2 παρ. 1 «Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας», 3.000 αυτοκτονίες σε 4 χρόνια.
-
αρθρ. 4 παρ. 1 «Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου», Siemens, λίστα Λαγκάρτ, υποβρύχια, Bατοπέδι, δομημένα ομόλογα, ασφαλιστικά ταμεία
-
αρθρ. 5 παρ. 2 «Όλοι όσοι βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση…», μανωλάδα 2013
-
αρθρ. 9, παρ. 1 «Η κατοικία του καθενός είναι άσυλο», Σκουριές Χαλκιδικής 2013
-
αρθρ. 11, παρ. 1 «Οι Έλληνες έχουν το δικαίωμα να συνέρχονται ήσυχα και χωρίς όπλα», πορείες κάτω των 200 ατόμων
-
αρθρ.15, παρ. 2 «Η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους και έχουν σκοπό την αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων…», ΕΡΤ
Η απαρίθμηση δεν έχει αρχή και τέλος, και οι ευθύνη βαρύνει όλους του «πολίτες», αλλά πρωτίστως αυτούς που ο θεσμικός του ρόλος είναι να διαφυλάττουν το Σύνταγμα.
Ίσως να έφτασε η στιγμή, το πλήρωμα του χρόνου, οι «πολίτες» να γίνουν πολίτες και αυτή η δυσάρεστη περιπέτεια να γίνει ο αρωγός της πραγματικής δημοκρατίας που δεν κατάφερε να ανθίσει στα 40 χρόνια της μεταπολίτευσης. Είδομεν…
Θεσσαλονίκη 2013
Σεπετζή Σοφία
