Στα τέλη Σεπτέμβρη, οι εργαζόμενοι σε μια σειρά αναψυκτήρια εντός μουσείων, πηγαίνοντας στη δουλειά τους το πρωί, βρήκαν τις πόρτες των επιχειρήσεων που εργάζονται κλειστές και με σημείωμα δικαστικού επιμελητή που επέβαλε την έξωση των επιχειρήσεων αυτών από τα αναψυκτήρια τα οποία μίσθωναν.
Η απόφαση αυτή ήταν αποτέλεσμα του γεγονότος ότι ο Οργανισμός Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων (ΟΔΑΠΠ) του Υπουργείου Πολιτισμού (ΥΠΠΟ) αποφάσισε να μισθώσει τα περίπου 60 αναψυκτήρια που διαχειρίζεται και λειτουργούν εντός μουσείων και αρχαιολογικών χώρων πανελλαδικά, στην εταιρεία «Γρηγόρης Μικρογεύματα».
Αποτέλεσμα αυτής της απόφασης ήταν να εκδιωχθούν από χώρους τους οποίους μίσθωναν με ενεργές συμβάσεις μια σειρά επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι τους να μείνουν στον δρόμο. Είναι χαρακτηριστικό ότι κάποιες από αυτές τις επιχειρήσεις, όπως το καφέ στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου, η καφετέρια στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, ή το εστιατόριο του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης, είχαν συνδεθεί με τους χώρους στους οποίους στεγαζόταν και αποτελούσαν και οι ίδιοι χώρους πολιτισμού, φιλοξενώντας εκδηλώσεις πολιτιστικού χαρακτήρα, με μεγάλη συμμετοχή και επιτυχία. Επιπροσθέτως, πολλά από τα καφέ των μουσείων ήταν εδώ και χρόνια πολύ αγαπητοί χώροι αναψυχής και διασκέδασης για τους κατοίκους των πόλεων.
Η απόφαση του ΥΠΠΟ να αλλάξει τη χρήση των αναψυκτηρίων και από καφέ, στέκια, εστιατόρια και χώρους αναψυχής να τα μετατρέψει σε απλά κυλικεία γρηγορου φαγητού, στην πραγματικότητα δείχνει την άποψη που έχουν στην κυβέρνηση για τους χώρους πολιτισμού. Τους θεωρούν δηλαδή χώρους γρήγορης κατανάλωσης, χαμηλής αισθητικής και κυρίως κερδοφορίας. Δεν ισχυριζόμαστε σε καμία περίπτωση ότι οι επιχειρήσεις που λειτουργούσαν μέχρι σήμερα στα αναψυκτήρια των μουσείων ήταν κάποιου είδους «κολεκτίβες» ή συνεργατικές επιχειρήσεις. Πρόκειται σαφώς για κλασσικές, εμπορικές επιχειρήσεις με στόχο το κέρδος για τους ιδιοκτήτες τους. Την ίδια στιγμή όμως, κάποιες από τις επιχειρήσεις αυτές είχαν έναν χαρακτήρα που ταίριαζε στον χώρο στον οποίο βρίσκονταν, απασχολούσαν δεκάδες εργαζόμενους, πολλούς από αυτούς για πολλά χρόνια, ενώ για τους θαμώνες τους υπήρξαν χώροι όπου μπορούσαν να περάσουν ευχάριστα την ώρα τους, ενώ οι πολιτιστικές εκδηλώσεις που φιλοξενούσαν (π.χ. βιβλιοπαρουσιάσεις, εκθέσεις, συζητήσεις, κλπ) δεν απευθύνονταν μόνο σε επισκέπτες των μουσείων αλλά σε όλη την κοινωνία.
Με λίγα λόγια, το ΥΠΠΟ επιλέγει να διώξει χώρους ανοιχτούς στους κατοίκους των πόλεων που ειχαν μάλιστα να προσφέρουν και μια σειρά από ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις και στη θέση τους να τοποθετήσει κυλικεία γρήγορου φαγητού και γρήγορης κερδοφορίας τα οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αποτελέσουν ούτε χώρους ανοιχτούς στην κοινωνία, ούτε χώρους αναψυχής και εκδηλώσεων.
Οσμή σκανδάλου
Το ακόμα πιο εξοργιστικό είναι ότι ο διαγωνισμός με τον οποίο όλα τα αναψυκτήρια που διαχειρίζεται ο ΟΔΑΠΠ δόθηκαν στον«Γρηγόρη» σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αξιοκρατικός. Στους όρους τους οποίους έπρεπε να πληροί μια εταιρεία για να συμμετέχει στον διαγωνισμό, υπήρχαν στοιχεία που κάνουν αυτό τον διαγωνισμό σχεδόν φωτογραφικό.
Αυτό που βασικά απαιτούνταν από μια εταιρεία για να συμμετέχει, ήταν να έχει στην τελευταία 5ετία τζίρο άνω του 1 εκ. ευρώ και να έχει στην κατοχή της δέκα τουλάχιστον καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος σε τουλάχιστον δύο γεωγραφικές περιφέρειες της χώρας.
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι μέρος στον διαγωνισμό θα μπορούσαν να πάρουν μόνο 2-3 αλυσίδες γρήγορου φαγητού, ενώ αποκλείονταν από αυτόν κάθε μικρή επιχείρηση, και κυρίως οι μικρές επιχειρήσεις που διαχειρίζονταν μέχρι τώρα τα αναψυκτήρια.
Σε όλα αυτά να προσθέσουμε πως ο διαγωνισμός, σε κανένα σημείο του, δεν μεριμνά για το είδος και την ποιότητα του προσφερόμενου προϊόντος (ροφήματα, φαγητά κλπ), τις εργασιακές σχέσεις που θα διέπουν τους εργαζόμενους σε αυτά τα αναψυκτήρια ή την υποχρέωση των διαχειριστών τους να σέβονται πχ τοπικές, πολιτιστικές ή διατροφικές ιδιαιτερότητες.
Στην πραγματικότητα αυτό που κάνει με αυτή την απόφαση του το ΥΠΠΟ, έρχεται σαν συνέχεια της απόφασης του για την ιδιωτικοποίηση των μουσείων αλλά και σαν φυσική συνέπεια της άποψης που κυριαρχεί στις κυβερνήσεις όλων των τελευταίων χρόνων, ότι ο πολιτισμός και ειδικά τα μουσεία και τα μνημεία αποτελούν χώρο απλά κερδοφορίας και τουριστικής εκμετάλλευσης. Σε αυτό να προσθέσουμε ότι, ειδικά για το αθηναϊκό κέντρο και επιχειρήσεις όπως είναι το καφέ του κήπου του Νομισματικού Μουσείου και το καφέ στο Αρχαιολογικό Μουσείο, η απόφαση αυτή ενισχύει τη συνολική πολιτική που σαν στόχο έχει την μετατροπή του κέντρου της πόλης σε αμιγώς τουριστική περιοχή στην οποία οι κάτοικοι ουσιαστικά δεν θα μπορούν να έχουν πρόσβαση.
Δεν είναι τυχαίο ότι τα δύο αυτά καφέ ήταν για χρόνια στέκια πολλών κατοίκων της πόλης και με το χάρισμά τους στον «Γρηγόρη» αυτό παύει να ισχύει. Εκτιμούμε επίσης ότι αυτή η απόφαση δεν είναι άσχετη με το συνεχές άνοιγμα νέων ξενοδοχείων στο κέντρο της Αθήνας, με το κλείσιμο ιστορικών χώρων πολιτισμού για να μετατραπούν σε ξενοδοχεία, όπως ο κινηματογράφος ΙΝΤΕΑΛ, την εκτίναξη των ενοικίων μέσω της αύξησης της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων, που διώχνει τους κατοίκους από το κέντρο της πόλης και έργα βιτρίνας, όπως ο «μεγάλος περίπατος» του Δήμου Αθηναίων.
Κλείνοντας, και αυτή η απόφαση του ΥΠΠΟ δεν είναι αθώα. Αποδεικνύει περίτρανα ότι αυτή η κυβέρνηση βλέπει τα πάντα, ακόμα και τους χώρους πολιτισμού, κάτω από το πρίσμα της κερδοφορίας και της εξυπηρέτησης ημετέρων. Για τους κατοίκους των πόλεων, τέτοιες αποφάσεις, ακόμα και αν φαίνονται ότι δεν τους αφορούν σε μεγάλο βαθμό, είναι στην πραγματικότητα αποφάσεις υποβάθμισης της καθημερινής τους ζωής, περιορισμού της πρόσβασης τους στους χώρους πολιτισμού και στο τέλος-τέλος, αποφάσεις στις οποίες πρέπει να σταθούν απέναντι για να μπορέσουν να διασφαλίσουν την ποιότητα ζωής που όλοι έχουμε ανάγκη.
