Tου Δημήτρη Πανταζόπουλου
Στη μία μετά την άλλη ευρωπαϊκή χώρα οι πολιτικές λιτότητας αμφισβητούνται τόσο από τα εκλογικά αποτελέσματα όσο και από σημαντικές κινητοποιήσεις των εργαζομένων και της νεολαίας. Οι πολιτικές αυτές που τα τελευταία χρόνια κυριάρχησαν σε όλη την Ευρώπη έχουν αρχίσει σήμερα να χάνουν έδαφος.
Γαλλία
Τα αποτελέσματα των Γαλλικών εκλογών έφεραν ένα κλίμα ευφορίας στους εργαζόμενους σε όλη την Ευρώπη. Η αιτία της ευφορίας αυτή δε βρίσκεται τόσο στο γεγονός της νίκης του Ολάντ όσο σε αυτό της ήττας του Σαρκοζί. Είναι γεγονός ότι για τους λαούς της Ευρώπης το όνομα Σαρκοζί από κοινού με αυτό της Μέρκελ είναι συνώνυμα των σκληρών πολιτικών λιτότητας. Οι εργαζόμενοι και η νεολαία τόσο στη Γαλλία όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη βλέπουν στην ήττα του Σαρκοζί την προοπτική της ήττας των πολιτικών αυτών.
Από την άλλη το πρόγραμμα του Φ. Ολάντ είναι στην ουσία του ένα πρόγραμμα υπέρ των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων αλλά σε μία πρώτη φάση οι θέσεις του για φορολογία στα υψηλά εισοδήματα και για χαλάρωση του συμφώνου δημοσιονομικής σταθερότητας της ΕΕ εμφανίζονται φιλολαϊκές και του δίνουν μία κάποια πίστωση χρόνου. Είναι σίγουρο όμως πως το εργατικό κίνημα στη Γαλλία τον περιμένει στη γωνία για να διεκδικήσει όλα αυτά που ο Ολάντ υπόσχονταν προεκλογικά.
Γερμανία
Στο ίδιο μήκος κύματος με την ήττα του Σαρκοζί και η ήττα της Μέρκελ στις εκλογές στο ομόσπονδο γερμανικό κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας.
Ο κυβερνητικός συνασπισμός ηττήθηκε κατά κράτος στις τοπικές εκλογές του μεγαλύτερου σε πληθυσμό κρατιδίου της Γερμανίας. Το κόμμα της Μέρκελ έχασε 8,3 μονάδες και από το 34,6% που είχε, περιορίστηκε στο 26,3%. Σαν αποτέλεσμα ο ηγέτης των χριστιανοδημοκρατών στην περιοχή Νόρμπερτ Ρότγκεν, που θεωρούνταν και διάδοχος της Άγκελα Μέρκελ παραιτήθηκε από την ηγεσία του κόμματος.
Κι εδώ νικητές των εκλογών ήταν οι Σοσιαλδημοκράτες που είδαν τα ποσοστά τους μέσα σε 2 χρόνια να αυξάνονται από 34,5% σε 39,1%. Το γεγονός ότι οι σοσιαλδημοκράτες κέρδισαν τις εκλογές πάρα το γεγονός ότι ήταν κυβέρνηση του κρατιδίου (αν και μειοψηφίας) είναι αποτέλεσμα της καταδίκης των πολιτικών λιτότητας που εφαρμόζει η Μέρκελ σε κεντρικό επίπεδο αλλά πρότειναν οι χριστιανοδημοκράτες και σε τοπικό.
Στα αρνητικά βέβαια των εκλογών να σημειώσουμε ότι το αριστερό Die Linke (ανήκει στο ΚΕΑ μαζί με τον ΣΥΝ) είδε τα ποσοστά του να πέφτουν και δεν κατάφερε να μπει στη βουλή.
Ιρλανδία
Η Ιρλανδία έχει μία παράδοση τα τελευταία χρόνια να συνταράσσει το ευρωπαϊκό κατεστημένο με τις επιλογές του λαού της.
Η ιρλανδική κοινωνία έχει ήδη 2 φορές στο παρελθόν καταψηφίσει σε δημοψήφισμα συνθήκες της ΕΕ (της Νίκαιας το 2001, και της Λισαβόνας το 2008) οι οποίες πέρασαν μόνο όταν ξανατέθηκαν σε δημοψήφισμα και επιστρατεύτηκε κάθε λογής τρομοκρατία από πλευράς ιρλανδικής κυβέρνησης και της ΕΕ. Σήμερα αυτό που τρομάζει τα επιτελεία της αστικής τάξης στην ΕΕ είναι το τι θα ψηφίσουν οι Ιρλανδοί για το ευρωπαϊκό σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας στο δημοψήφισμα της 31ης Μάη.
Μπορεί μέχρι στιγμής το «ΝΑΙ» να προηγείται στις δημοσκοπήσεις με 49% έναντι 31% του «ΟΧΙ» αλλά το μεγάλο ποσοστό των αναποφάσιστων(18% – 35% ανάλογα με τη δημοσκόπηση) κάνει αμφίρροπο το αποτέλεσμα.
Οι σύντροφοι του Σοσιαλιστικού Κόμματος (ιρλανδικό τμήμα της CWI) έχουν μπει μπροστά στην καμπάνια του «ΟΧΙ» τονίζοντας ότι το ευρωπαϊκό σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας δεν είναι παρά μία «συνθήκη λιτότητας» και ότι το «ΟΧΙ» σε αυτή είναι ένα κομμάτι της συνολικής πανευρωπαϊκής αντίστασης που έχουν ανάγκη οι εργαζόμενοι και η νεολαία απέναντι στις πολιτικές που έχουν σκοπό να σώσουν τις τράπεζες και τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων με κόστος την εξόντωση των εργαζομένων και της νεολαίας.
Από την άλλη είναι πολύ σημαντικό ότι στη μάχη υπέρ του «ΟΧΙ» έχουν μπει πλέον και οι πετυχημένες (με μαζιική απήχηση) επιτροπές ενάντια στα χαράτσια (οικιακός φόρος και φόρος στο νερό) στην Ιρλανδία οι οποίες έχουν συσπειρώσει χιλιάδες κατοίκους στην καμπάνια άρνησης πληρωμής των φόρων αυτών.
Ισπανία
Εκτός από τις εκλογές και τα δημοψηφίσματα τον πιο σημαντικό λόγο στην αμφισβήτηση της λιτότητας έχει το ίδιο το κίνημα των εργαζομένων και της νεολαίας. Σε αυτή την κατεύθυνση η επανεμφάνιση των «Αγανακτισμένων» στις πλατείες της Ισπανίας στις 12 Μάη είναι πολύ σημαντική.
Ήταν χιλιάδες οι διαδηλωτές που πλημμύρισαν τους δρόμους της Μαδρίτης, της Βαρκελώνης και των άλλων μεγάλων Ισπανικών πόλεων καταλαμβάνοντας τις πλατείες αψηφώντας μάλιστα, ειδικά στη Μαδρίτη, την απαγόρευση των διαδηλώσεων μετά τις 10 το βράδυ.
Η προσπάθεια για τη βίαιη καταστολή τους από την κυβέρνηση έδειξε ξεκάθαρα το φόβο που προξένησαν οι κινητοποιήσεις ειδικά όταν τα συνθήματα που κυριάρχησαν σε αυτές ήταν ενάντια στην πληρωμή του χρέους, στη χρηματοδότηση των τραπεζών και τις πολιτικές τις λιτότητας και των περικοπών σε μισθούς συντάξεις και κοινωνικό κράτος.
Ρουμανία – Ολλανδία – Βρετανία
Οι πολιτικές λιτότητας ήταν υπαίτιες και για την πτώση άλλων 2 κυβερνήσεων στην Ευρώπη.
Στην Ρουμανία δύο κυβερνήσεις κατέρρευσαν μέσα σε 2 μήνες. Πρώτα η κυβέρνηση του Εμίλ Μποκ τον Φεβρουάριο μετά από ένα μεγάλο κίνημα διαδηλώσεων ενάντια στη σκληρή λιτότητα που εφάρμοζε από κοινού με το ΔΝΤ. Στα τέλη Απρίλη έπεσε μετά από την αποτυχία της να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης και η νέα κεντροδεξιά κυβέρνηση του Μιχάι Ουνγκουρεάνου. Για άλλη μία φορά η αιτία ήταν η μεγάλη οργή της κοινωνίας και οι κινητοποιήσεις ενάντια στις πολιτικές λιτότητας και στις ιδιωτικοποιήσεις. Η νέα κυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών κάτω από την πίεση της κοινωνίας ήρθε σε συμφωνία με το ΔΝΤ ώστε μέσα στη χρονιά οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων να αυξηθούν και να φθάσουν στα επίπεδα του 2010 πριν τις περικοπές.
Σε εκλογές όμως οδηγείται και η Ολλανδία. Η δεξιά κυβέρνηση της χώρας, που ήταν από τους πιο στενούς συνεργάτες της Μέρκελ και ένθερμος υποστηρικτής των πολιτικών λιτότητας, έχασε την κοινοβουλευτική της πλειοψηφία μετά την απόσυρση της στήριξής της από το ακροδεξιό Κόμμα Ελευθερίας, το οποίο έχανε συνεχώς δύναμη στα ποσοστά του εξ αιτίας της στήριξης του στις πολιτικές λιτότητας. Χαρακτηριστικό μάλιστα είναι ότι στις δημοσκοπήσεις για τις εκλογές του ερχόμενου Σεπτέμβρη φαίνεται να προηγείται το αριστερό Σοσιαλιστικό Κόμμα Ολλανδίας.
Τέλος, οι τοπικές εκλογές στη Βρετανία στις 3/5 αποτέλεσαν και αυτές καταδίκη της πολιτικής της κυβέρνησης Κάμερον. Η κυβέρνηση συνεργασίας Συντηρητικών και Φιλελεύθερων, από την εκλογή της, εφαρμόζει ένα πρόγραμμα σκληρής λιτότητας και μεγάλων περικοπών που έχει ξεσηκώσει το βρετανικό εργατικό κίνημα απέναντί της με απεργίες και κινητοποιήσεις που είναι οι μεγαλύτερες από την εποχή της Θάτσερ.
Σαν αποτέλεσμα στις πρόσφατες τοπικές εκλογές οι συντηρητικοί έχασαν 405 θέσεις δημοτικών συμβούλων ενώ οι κυβερνητικοί τους εταίροι οι φιλελεύθεροι δημοκράτες έχασαν 336. Αντίστοιχα αν τα αποτελέσματα αυτά αναχθούν σε εθνικό επίπεδο οι «Εργατικοί» προηγούνται με 38% έναντι 31% των Συντηρητικών και 16% των Φιλελεύθερων.
Από το Νότο στο Βορρά
Έτσι, απέναντι στις πολιτικές της λιτότητας που σαρώνουν την ευρωπαϊκή ήπειρο, και αφού πρώτα οι «Νότιοι» με αιχμή του δόρατος το ελληνικό εργατικό κίνημα, απάντησαν με μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις, σταδιακά στο χορό μπαίνουν και οι βόρειες χώρες και καταδικάζουν τις πολιτικές αυτές κυρίως στο εκλογικό επίπεδο.
Στην πρώτη αυτή φάση έχουμε την εμφάνιση του φαινομένου του «μικρότερου κακού». Η κοινωνία δηλ. ψηφίζει συνήθως τα κόμματα της αντιπολίτευσης (Σοσιαλδημοκρατικά στις πιο πολλές περιπτώσεις) όχι γιατί πιστεύει πραγματικά σ’ αυτά αλλά για να τιμωρήσει τις κυβερνήσεις. Από την πλευρά τους οι ευρωπαίοι Σοσιαλδημοκράτες υπόσχονται αλλαγές στις ευρωπαϊκές συνθήκες και «περισσότερη ανάπτυξη». Πλανώνται όμως πλάνην οικτράν. Στην εποχή της κρίσης δεν υπάρχουν μεσοβέζικες λύσεις. Οι Σοσιαλδημοκράτες δεν πρόκειται να δώσουν λύσεις σε κανένα σοβαρό πρόβλημα και τελικά όλα θα κριθούν στο πεδίο της ταξικής πάλης.
