Το Νότιο Πήλιο γνώρισε τις προηγούμενες ημέρες μια τεράστια οικολογική καταστροφή. Η πυρκαγιά που ξέσπασε στις 27 Ιούνη έκανε στάχτη χιλιάδες στρέμματα δάσους και γεωργικών εκτάσεων. Το ερώτημα όλων είναι γιατί; Η πυρκαγιά ήταν πάνω από τις ανθρώπινες δυνάμεις ή θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί;
Για τα ζητήματα αυτά καθώς και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν μιλήσαμε με δυο εποχικούς – συμβασιούχους πυροσβέστες που πήραν μέρος στην κατάσβεση της φωτιάς του Πηλίου που για ευνόητους λόγους θέλησαν να κρατήσουν την ανωνυμία τους.
Τη συνέντευξη πήραν οι σ. Σοφία Χατζηφούντα και Νίκος Κανελλής.
– Πως ξεκίνησε η φωτιά ποια η έκταση της καταστροφής;
Η φωτιά ξεκίνησε την Τετάρτη 27/6 κατά τις 3 το μεσημέρι, σε υψόμετρο γύρω στα 1200 μέτρα κοντά στο χωριό Νεοχώρι. Κατά πάσα πιθανότητα προκλήθηκε από σπίθες που πέταξαν τα καλώδια της ΔΕΗ λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Όμως μετά από λίγα λεπτά δυο νέες εστίες άναψαν περίπου 20χλμ μακριά από την πρώτη. Αυτές μπορεί να ήταν εμπρησμός.
Μιλάμε για τεράστια ζημιά. Έχουν καεί χιλιάδες στρέμματα δάσους και γεωργικών εκτάσεων. Κάηκαν και σπίτια και κτηνοτροφικές μονάδες.
Τις πλήρεις συνέπειες της καταστροφής αυτής, όμως θα τις δούμε στις πλημμύρες του χειμώνα.
– Ποιος ήταν ο λόγος που η φωτιά τέθηκε εκτός ελέγχου;
Η βασική αιτία ήταν ότι δεν ήρθαν αεροπλάνα όταν τα ζητήσαμε. Από την πρώτη στιγμή καλέσαμε για εναέρια κατάσβεση. Μετά από 3-4 ώρες ήρθαν μόνο δυο αεροπλάνα, έριξαν δυο φορές νερό και έφυγαν. Είπαν πως δεν μπορούσαν να πετάξουν λόγο θερμοκρασίας. Αν έστελναν από την αρχή αρκετά αεροπλάνα πιστεύουμε πως η φωτιά θα είχε σβήσει σε λίγες ώρες. Όμως τα αεροπλάνα που έχει η πυροσβεστική δεν επαρκούν. Γιατί δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν ταυτόχρονες πυρκαγιές όπως είχαμε τις τελευταίες ημέρες.
– Τι προβλήματα αντιμετωπίσατε εσείς από το έδαφος;
Καταρχήν δεν υπάρχουν αρκετοί αγροτικοί δρόμοι. Και αυτοί που υπάρχουν δεν είναι χαρτογραφημένοι. Δεν έχουμε χάρτες! Έτσι δεν ξέρουμε που καταλήγει κάθε χωματόδρομος.
Επιπλέον οι δρόμοι αυτοί δεν συντηρούνται έτσι δεν ήταν ανοιγμένοι. Μη ρωτάς γιατί… Γιατί δεν δίνονται λεφτά!
Άλλο πρόβλημα είναι τα οχήματα. Αρκετά από τα οχήματα που έχουμε είναι παλιά. Για παράδειγμα αν χρειαστεί να πατήσεις αρκετές φορές τα φρένα τότε αυτά “ανάβουν” και δεν πιάνουν. Έτσι κι εμείς πηγαίνουμε πολύ αργά πχ στις κατηφόρες για να μπορούμε να τα ελέγξουμε.
Επιπλέον πολλά οχήματα είναι ακατάλληλα για το βουνό αυτό. Χρειαζόμαστε μικρά και ευέλικτα πυροσβεστικά οχήματα και έχουμε μεγάλα και δυσκίνητα. Για να πάρεις μια στροφή πολλές φορές χρειάζονται πολλές μανούβρες και χάνουμε χρόνο. Μικρά οχήματα υπάρχουν, μπορούν να αγοραστούν. Όμως η πυροσβεστική του Βόλου έχει μόνο ένα! Πιστεύουμε πως αν είχαμε περισσότερα κατάλληλα οχήματα η κατάσβεση θα γίνονταν πολύ πιο γρήγορα και η έκσταση της καταστροφής θα ήταν πολύ μικρότερη.
Ο εξοπλισμός είναι από τα πιο σημαντικά προβλήματα.
Πέρα από τα πιο πάνω, στο Πήλιο υπάρχουν μόνο 4 σημεία όπου σταθμεύουν πυροσβεστικά οχήματα (Αργαλαστή, Νεοχώρι, Καλά Νερά, Άλλη Μεριά) και σε κάθε σημείο μόνο από ένα όχημα, αντί για 2-3 που χρειάζονται! Έτσι ολόκληρες περιοχές του Πηλίου μένουν ακάλυπτες, όπως το Ανατολικό Πήλιο όπου για να φτάσει όχημα χρειάζεται σχεδόν μια ώρα.
– Πόσο προετοιμασμένοι ήταν οι δήμοι, η νομαρχία και το κράτος;
Σχεδόν καθόλου. Δεν υπάρχουν αντιπυρικές ζώνες ενώ οι δήμοι δεν είχαν φροντίσει να καθαρίσουν στοιχειωδώς από τα ξερόχορτα. Το χειρότερο όμως είναι ότι δεν υπήρχαν αρκετοί κρουνοί για νερό και εμείς δεν ξέραμε που βρίσκονταν κι αυτοί που υπήρχαν. Έτσι πολλές φορές αναγκαζόμασταν να διανύσουμε απόσταση ακόμη και 15χλμ για να ανεφοδιάσουμε το όχημα με νερό με αποτέλεσμα ό,τι σβήναμε να γίνεται 10 φορές μεγαλύτερο μέχρι να επιστρέψουμε από τον ανεφοδιασμό. Η έλλειψη νερού ήταν τραγική. Και να φανταστείς ότι υπάρχουν ακόμη και φυλάκια της πυροσβεστικής μέσα στο δάσος που δεν έχουν νερό. Πώς είναι δυνατόν να σβήσεις τη φωτιά χωρίς νερό;
– Το προσωπικό ήταν επαρκές;
Όχι, σε καμία περίπτωση. Φάνηκε καθαρά πως υπάρχει μεγάλη έλλειψη μόνιμου προσωπικού. Σε πανελλαδικό επίπεδο λείπουν περίπου 4,000 μόνιμοι πυροσβέστες και “καλύπτονται” οι ανάγκες από εμάς τους εποχικούς και συμβασιούχους.
– Συντονισμός υπήρχε;
Από την πλευρά της υπηρεσίας ναι. Όλοι οι πυροσβέστες και οι διοικητές έκαναν ότι μπορούσαν. Αυτό που έλλειπε ήταν τα μέσα, ο εξοπλισμός και κυρίως τα αεροπλάνα και το νερό!
– Τελικά ποιος ευθύνεται;
Για εμάς είναι καθαρό πως ευθύνεται η κυβέρνηση και κάθε κυβέρνηση. Το Ν. Πήλιο έχει καεί άλλες 4-5 φορές. Να παίρνουν λιγότερες μερσεντές οι 300 (σ.σ. οι 300 βουλευτές), να αγοράζουν λιγότερα πολεμικά αεροπλάνα και όπλα και να αγοράζουν περισσότερα πυροσβεστικά αεροσκάφη. Να αγοράζουν λιγότερα τζιπ για τους “υπεύθυνους” για να μας φέρουν περισσότερα κατάλληλα οχήματα. Και οι πολιτικοί να κουνήσουν λίγο το κεφάλι τους. Γιατί δεν τους φταίμε σε τίποτα. Οι πολιτικοί για τις δεξιώσεις είναι “μανούλες”. Γι’ αυτά που χρειαζόμαστε όμως…
Από εδώ και πέρα τι πιστεύετε ότι θα γίνει για την αποκατάσταση της καταστροφής;
Ειλικρινά τίποτα…
Πάρε παράδειγμα τη Γορίτσα (λόφος στο Βόλο). Κάηκε το 94 ή το 95 και δεν έχουν φυτέψει ούτε ένα δέντρο. Καμία αναδάσωση. Μιλάμε για πραγματικό έγκλημα.
– Ποια είναι τα προβλήματα των συμβασιούχων πυροσβεστών;
Καταρχήν μας κρατάνε σε ομηρία.
Δουλεύουμε 4,5 μήνες το χρόνο. Χωρίς νυχτερινή κάλυψη. Για παράδειγμα αν συμβεί κάποιο ατύχημα σε φυλάκια νυχτερινές ώρες είμαστε εντελώς ξεκρέμαστοι. Μετά τους 4,5 μήνες πρέπει να βρούμε άλλη δουλειά όμως δεν μας παίρνει κανείς, ούτε ο ΟΑΕΔ μας βρίσκει μια θέση, γιατί ξέρουν πως το καλοκαίρι θα φύγουμε. Έτσι το υπόλοιπο διάστημα δουλεύουμε “μαύρα”. Πολλοί από εμάς βρισκόμαστε σε αυτή την κατάσταση για 10 και 15 χρόνια. Και επαναλαμβάνω, από την πυροσβεστική λείπουν πάνω από 4,000 μόνιμοι!
Κατά δεύτερον δεν υπάρχει εκπαίδευση. Ούτε τα στοιχειώδη.
Εκπαίδευση είναι μόνο η πραγματική εμπειρία στην κατάσβεση τίποτα άλλο. Για παράδειγμα υπάρχουν σύγχρονα οχήματα με εξοπλισμό τον οποίο όμως δεν μας έχουν μάθει να χρησιμοποιούμε. Υποτίθεται πως η ευθύνη μας είναι μόνο το δάσος αλλά πολλές φορές μας καλούν και για άλλα περιστατικά, αυτοκινητικά ατυχήματα, φωτιές σε σπίτια και μέσα στην πόλη κοκ. Αυτό βάζει σε κίνδυνο και εμάς και τους πολίτες που πρέπει να βοηθήσουμε.
Για παράδειγμα ασύρματο έχουν μόνο τα οχήματα. Έτσι οι πυροσβέστες δεν μπορούν να επικοινωνήσουν ό ένας με τον άλλο όταν βρίσκονται μέσα στη φωτιά. Καταλαβαίνεται ότι αυτό σημαίνει ότι μπορεί κάποιος από εμάς να καεί και να το αντιληφθούμε μετά από μια ή δυο ώρες. Για αυτό έχουμε βάλει λεφτά από την τσέπη μας για να αγοράσουμε προσωπικούς ασυρμάτους.
