Στις 8 Αυγούστου ξέσπασαν πυρκαγιές στο νησί Μάουι της Χαβάης που στοίχησαν τη ζωή σε 115 ανθρώπους ενώ άλλοι 388 αγνοούνται. Η πυρκαγιά ξεκίνησε στην πόλη Λαχάινα του Μάουι, η οποία έγινε στάχτη, ενώ στη συνέχεια η φωτιά εξαπλώθηκε, καίγοντας πάνω από 3.200 στρέμματα του νησιού.
Η πυρκαγιά αυτή περιγράφεται ως η πιο θανατηφόρα φυσική καταστροφή στην ιστορία της Χαβάης. Στην πραγματικότητα όμως, ήταν η εγκληματική αμέλεια που την προκάλεσε, με την κλιματική κρίση, βέβαια, να αποτελεί έναν από τους καταλύτες.
Από τη μια οι ισχυροί άνεμοι του τυφώνα Ντόρα, η ταχύτητα των οποίων κυμαινόταν από 70 χλμ/ώρα έως 108 χλμ/ώρα και από την άλλη οι συνθήκες ξηρασίας που επικρατούν στο δυτικό Μάουι αποτέλεσαν ένα εκρηκτικό μείγμα για να ξεσπάσουν οι πυρκαγιές.
Πως οι πυρκαγιές συνδέονται με την αποικιοκρατία και τον ιμπεριαλισμό
Τον 19ο αιώνα οι ΗΠΑ έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Χαβάη λόγω των φυσικών πόρων της από τη μία αλλά και της στρατηγικής γεωγραφικής της θέσης από την άλλη, καθώς μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο για τα ιμπεριαλιστικά τους συμφέροντα στον Ειρηνικό.
Σύμφωνα με τον Uahikea Maile, επίκουρο καθηγητή στο τμήμα πολιτικών επιστημών του Πανεπιστημίου του Τορόντο, η προ-αποικιακή Λαχάινα ήταν ένα οικοσύστημα υγροτόπων με άφθονη ζωή. Αλλά στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, οι λευκοί αποικιοκράτες, ιδιοκτήτες των φυτειών ζάχαρης στο Μάουι, άρχισαν να εκτρέπουν παράνομα το νερό για τις καλλιέργειές τους, ξεραίνοντας τους υγροτόπους. Στις ίδιες περιοχές φυτεύτηκαν επίσης μη ενδημικά είδη φυτών για τη βόσκηση ζώων, που συνέβαλαν στην τροφοδότηση των πυρκαγιών στο Μάουι.
Τις επόμενες δεκαετίες, σύμφωνα με έκθεση του περιοδικού Perspectives in Plant Ecology, Evolution, and Systematics αναπτύχθηκε μεγάλης κλίμακας μονοκαλλιέργεια ζάχαρης και ανανάδων, η οποία με τη σειρά της «οδήγησε στην ταχεία απώλεια και υποβάθμιση των ντόπιων οικοσυστημάτων μέσω της αυξανόμενης κυριαρχίας των μη ενδημικών φυτών». Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα φυτά αυτά συνέβαλαν στη συχνότητα και την ένταση των πυρκαγιών.
Έτσι, η απληστία των αποικιοκρατών/ιμπεριαλιστών έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πλήρη απαξίωση της ζωής των ντόπιων και του φυσικού περιβάλλοντος της Χαβάης, πράγμα που συνέβαλε στην πρόσφατη καταστροφή.
Οι ευθύνες της εταιρείας ηλεκτροδότησης
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει το Reuters η πυρκαγιά ξεκίνησε όταν στύλοι της εταιρείας ηλεκτρικού ρεύματος Hawaiian Electric –η οποία τροφοδοτεί το 95% των κατοίκων της πολιτείας– κατά τη διάρκεια του τυφώνα έσπασαν, με αποτέλεσμα τα ηλεκτρικά καλώδια να βάλουν φωτιά σε χόρτα.
Η κομητεία του Μάουι μήνυσε την Hawaiian Electric, κατηγορώντας την ότι παρά τις προειδοποιήσεις για ισχυρούς ανέμους δεν έκοψε το ρεύμα όπως προβλέπεται. Παράλληλα κατηγορείται πως δεν πραγματοποίησε τις αναβαθμίσεις ασφαλείας που ήταν απαραίτητες στις υποδομές της.
Μέσα από την τραγωδία αναδεικνύεται ότι το δίκτυο ηλεκτροδότησης της Hawaiian Electric ήταν απαρχαιωμένο καθώς κατασκευάστηκε σύμφωνα με τα πρότυπα της δεκαετίας του ’60 και δεν πληρούσε τις προδιαγραφές ασφαλείας του 2002, σύμφωνα με τις οποίες το ηλεκτρικό δίκτυο της Χαβάης θα έπρεπε να μπορεί να αντέξει ανέμους ταχύτητας περίπου 170 χιλιομέτρων την ώρα (105 μιλίων/ώρα).
Η ανεπάρκεια του κράτους πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την καταστροφή
Οι ευθύνες όμως βαραίνουν και τις Αρχές της Χαβάης που, αν και δήλωσαν ότι είχαν προετοιμαστεί για τους ισχυρούς ανέμους λόγω του τυφώνα, όπως αποδείχτηκε δεν ήταν καθόλου προετοιμασμένες για το ενδεχόμενο πυρκαγιάς. Και αυτό, σύμφωνα με τους Τάιμς της Νέας Υόρκης, παρά τις προειδοποιήσεις των ειδικών ότι η περιοχή του Δυτικού Μάουι (στην οποία βρίσκεται η Λαχάινα) έχει πολύ υψηλές πιθανότητες για πυρκαγιές.
Παρά το γεγονός ότι η Λαχάινα ήταν εξοπλισμένη με σειρήνες έκτακτης ανάγκης που τοποθετήθηκαν μετά τα τσουνάμι που ξέσπασαν στο νησί το 1960, πολλοί επιζώντες ανέφεραν ότι οι σειρήνες δεν ήχησαν κι ότι δεν έλαβαν καμία προειδοποίηση για τον επικείμενο κίνδυνο.
Η Ελίζαμπεθ Πίκετ, διευθύντρια του μη κερδοσκοπικού οργανισμού «Διαχείριση Πυρκαγιών στη Χαβάη» (Hawaii Wildfire Management) και μία από τους συγγραφείς ενός σχεδίου αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών στο Μάουι που αναπτύχθηκε το 2014, δήλωσε στη Wall Street Journal ότι μέτρα όπως «η αύξηση της ικανότητας αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών έχουν παρεμποδιστεί από την έλλειψη χρηματοδότησης και τις διαφορετικές προτεραιότητες».
Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: Ποιες είναι αυτές οι άλλες προτεραιότητες;
Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση των ΗΠΑ ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχουν χρήματα για την κατασκευή υποδομών και τη λήψη μέτρων που θα αποτρέψουν τέτοιες καταστροφές, υπάρχει μια συνεχής παροχή κονδυλίων για τον πόλεμο στην Ουκρανία και την οικονομική διάσωση των τραπεζών και των επιχειρήσεων που ανέρχεται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια.
Η καταστροφική πυρκαγιά στο Μάουι αποκαλύπτει την άρνηση της άρχουσας τάξης να πάρει μέτρα για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και την προστασία του περιβάλλοντος και της κοινωνίας, αφού αυτό δεν της αποφέρει κέρδη.
Μεσιτικές εταιρείες και επενδυτές περιμένουν στη γωνία
Σήμερα, οι κάτοικοι του Μάουι έχουν έναν επιπλέον λόγο να ανησυχούν, καθώς ήδη μεσιτικές εταιρείες και επενδυτές προσπαθούν να επωφεληθούν από την καταστροφή.
Αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από κατοίκους της Λαχάινα προειδοποιούσαν ότι επενδυτές ακινήτων επικοινωνούσαν με τους ιδιοκτήτες σπιτιών και τους ζητούσαν να πουλήσουν την περιουσία τους.
Όπως και σε προηγούμενες φυσικές καταστροφές, τα κοράκια του καπιταλισμού είναι έτοιμα να εκμεταλλευτούν την καταστροφή και προσπαθούν να αγοράσουν φθηνά ακίνητα προκειμένου οι ίδιοι να αυξήσουν τα κέρδη τους, πατώντας πάνω στον πόνο και τη δυστυχία.
Η Χαβάη έχει το υψηλότερο κόστος ζωής από οποιαδήποτε πολιτεία στις ΗΠΑ, λόγω του κόστους στέγασης.
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι θα προσφέρει μόλις 700 δολάρια σε κάθε νοικοκυριό που καταστράφηκε από την πυρκαγιά, πράγμα που πυροδότησε έντονες αντιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Μάλιστα, ένα tweet επισήμανε ότι 700 δολάρια ανά 3.500 νοικοκυριά των οποίων τα σπίτια καταστράφηκαν είναι περίπου 2,5 εκατομμύρια δολάρια, ενώ ένα τανκ M1 Abrams κοστίζει 13 εκατομμύρια δολάρια. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει στείλει 31 από αυτά τα τανκς στην Ουκρανία.
Η πυρκαγιά στο Μάουι είναι μία από μια σειρά καταστροφών και αποκαλύπτει για άλλη μια φορά την εγκληματική αδιαφορία του καπιταλιστικού συστήματος. Ο αγώνας ενάντια σε τέτοιες καταστροφές και για τη διάσωση του περιβάλλοντος είναι ταυτόχρονα αγώνας ενάντια στο σύστημα.
