Άλυτο παραμένει το θέμα της χρηματοδότησης των δομών ψυχικής υγείας που εντάσσονται στο πρόγραμμα «Ψυχαργώς» παρά τις αρχικές προσδοκίες που δημιούργησε η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Για 5η συνεχή χρονιά τα κονδύλια που εγγράφονται στον τακτικό προϋπολογισμό είναι μειωμένα και δεν καλύπτουν τις ανάγκες των δομών, ενώ παράλληλα το 2010 ξεκινά με έλλειμμα 14 εκατομμυρίων ευρώ από την προηγούμενη χρονιά.
Οι δομές αυτές στήθηκαν με ευρωπαϊκά κονδύλια και μετά το πέρας της αρχικής φάσης χρηματοδότησης (διάρκειας 12-18 μηνών) εντάχθηκαν στον κρατικό προϋπολογισμό. Τα τελευταία 5 χρόνια τα κονδύλια που εγγράφονται για το σκοπό αυτό έχουν συρρικνωθεί (μείωση έως 63% επί του συνολικού προϋπολογισμού που καταθέτουν οι φορείς).
Μέσα σε αυτά τα χρόνια οι εργαζόμενοι στις δομές αυτές αναγκάζονται να δουλεύουν απλήρωτοι για χρονικά διαστήματα που συχνά ξεπερνούν τους 6 μήνες και έχουν φτάσει και τους 9. Οι δομές από την άλλη αντιμετωπίζουν εξώδικα ή και σοβαρές ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή. Η λειτουργία των δομών και το έργο που εκείνες καλούνται να προσφέρουν υπονομεύεται συστηματικά από την κατάσταση διαρκούς ανασφάλειας στην οποία έχουν περιέλθει. Λειτουργούν συνεχώς στο όριο ανθρώπινου δυναμικού και πόρων.
Στο τέλος του Δεκέμβρη εξασφαλίστηκαν από τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Υγείας έκτακτες επιχορηγήσεις που κάλυψαν μισθούς εργαζομένων οι οποίοι ήταν απλήρωτοι από τον Αύγουστο, καθώς και ένα μικρό μέρος των λειτουργικών δαπανών των φορέων για την προηγούμενη χρονιά. Η χρονιά έκλεισε με την υπόσχεση για αποπληρωμή των χρεωστούμενων του 2009 στις αρχές του 2010, καθώς και με την ενημέρωση ότι θα εξασφαλιστούν 20 εκατομμύρια επιπλέον για τη νέα χρονιά.
Στο τέλος του Γενάρη όμως η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική. Ανακοινώθηκε ότι το Υπουργείο Οικονομικών περιέκοψε κατά 10% τη χρηματοδότηση του πρώτου τριμήνου για την ψυχική υγεία (αντί για τα αρχικά 13 εκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν στους φορείς 11,7 εκατομμύρια). Πρέπει να σημειωθεί ότι τα 13 εκατομμύρια ευρώ εξασφαλίζουν μόλις το 50% των αναγκαίων πόρων για τους φορείς. Σε αυτό πρέπει να προστεθεί και το έλλειμμα των 14 εκατομμυρίων ευρώ περίπου του 2009. Είναι η πρώτη φορά που ανακοινώνεται περικοπή σε χρήματα που αρχικά είχαν εξασφαλιστεί. Είναι φανερό ότι η οδύσσεια των εργαζομένων και των ασθενών δεν έχει ακόμα φτάσει στο τέλος της. Δεν μπορούμε να μιλάμε για προώθηση ή στήριξη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης όταν δεν εξασφαλίζεται ούτε η βιωσιμότητα των ήδη υπαρχουσών δομών (φορέων).
Το σοβαρό αυτό ζήτημα δεν εξαντλείται φυσικά μόνο στο οικονομικό, αλλά είναι φανερό ότι η ψυχιατρική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να βασιστεί στη λογική των έκτακτων επιχορηγήσεων. Οι εργαζόμενοι από την πλευρά τους θα συνεχίσουν να διεκδικούν τις συνθήκες για υπηρεσίες ψυχικής υγείας που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες όσων καλούνται να εξυπηρετήσουν και θα διασφαλίζουν τα εργασιακά τους δικαιώματα.
Εύη Κατάκη<br/>
πρόεδρος σωματείου εργαζομένων στο Περιβολάκι
