Η Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων (ΠΡΩΣΥΝΑΤ) καταγγέλλει την προσπάθεια της κυβέρνησης να αφαιρέσει από τους δήμους σημαντικές αρμοδιότητες στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων. Παράλληλα, καλεί αυτοδιοικητικά σχήματα, την ΠΟΕ ΟΤΑ και τα σωματεία των εγαζομένων στην ΤΑ, φορείς και άλλες συλλογικότητες πολιτών να συνυπογράψουν το κείμενο. Οι δηλώσεις (συν)υπογραφής του κειμένου μπορούν να στέλνονται στη διεύθυνση: [email protected]. Δημοσιεύουμε παρακάτω το κείμενο της καταγγελίας.

Κείμενο καταγγελίας των ρυθμίσεων του ενιαίου κώδικα αυτοδιοίκησης

Να μην απογυμνωθούν από αρμοδιότητες οι δήμοι, στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων
 

Ανάμεσα στις πολλές ρυθμίσεις του νέου ενιαίου κώδικα αυτοδιοίκησης, που κατατέθηκε στη Βουλή και πρόκειται να αντικαταστήσει τον κώδικα δήμων και κοινοτήτων, υπάρχει μια που αποτελεί τορπίλη στις αρμοδιότητες των δήμων, στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Πιο συγκεκριμένα, η αρμοδιότητα των δήμων στη διαχείριση των απορριμμάτων περιορίζεται στη συλλογή και στη μεταφορά στερεών αποβλήτων. Όταν το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο τους αναγνωρίζει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων: «διαχείριση στερεών αποβλήτων, σε επίπεδο προσωρινής αποθήκευσης, μεταφόρτωσης, επεξεργασίας, ανακύκλωσης και εν γένει αξιοποίησης, διάθεσης, λειτουργίας σχετικών εγκαταστάσεων, κατασκευής μονάδων επεξεργασίας και αξιοποίησης, καθώς και αποκατάστασης υφιστάμενων χώρων εναπόθεσης (Χ.Α.Δ.Α.)». Δραστηριότητες που αρκετοί δήμοι έχουν αρχίσει να ασκούν ή προσανατολίζονται να ασκήσουν.

Το πρόβλημα δεν βρίσκεται, τόσο, στην αφαίρεση μιας ακόμη αρμοδιότητας των δήμων, όσο στις σκοπιμότητες που αυτή υποκρύπτει. Και αυτές δεν είναι άλλες από:

• την επιδίωξη να «απονομιμοποιηθούν» οι δήμοι που προσπαθούν να μειώσουν τον όγκο των σύμμεικτων απορριμμάτων, με πολιτικές διαλογής στην πηγή και ανάκτησης. Ιδιαίτερα, όταν οι κυβερνώντες αντιλαμβάνονται τη μεγάλη απήχηση του μοντέλου της αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στη διαλογή στην πηγή. Μοντέλο το οποίο, άλλωστε, είναι συμβατό με τις τελευταίες αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο και εξασφαλίζει τη μικρότερη περιβαλλοντική επιβάρυνση, το χαμηλότερο κόστος, τις περισσότερες θέσεις εργασίας και τη μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών.
• την περαιτέρω διευκόλυνση των σχεδίων πλήρους ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης των απορριμμάτων, που προωθούνται με δύο παράλληλους τρόπους. Αφενός με το διαμελισμό και την εκχώρηση σε ιδιώτες μέρους της «παραδοσιακής» δραστηριότητας των δήμων. Αφετέρου με την κατασκευή και λειτουργία, μέσω πολύχρονων ΣΔΙΤ, φαραωνικών εργοστασίων επεξεργασίας του συνόλου, σχεδόν, των απορριμμάτων σε σύμμεικτη μορφή. Τα σχέδια αυτά εξυπηρετούν συγκεκριμένα μεγαλοεργολαβικά συμφέροντα και θα έχουν ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση των δημοτικών τελών, χωρίς κανένα θετικό αποτέλεσμα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των «προϊόντων» αυτών των εργοστασίων, είτε θα οδηγείται σε ταφή, είτε θα αποτελεί τοξική καύσιμη ύλη. 

Σε πλήρη αρμονία με τα παραπάνω είναι και η σκόπιμη, από την πλευρά της Πολιτείας, υποβάθμιση της ανακύκλωσης, με την αδιαφανή, σε βαθμό σκανδάλου, λειτουργία των λεγόμενων «Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης». Συστημάτων που αντιστρατεύονται τα αναγκαία τοπικά – δημοτικά συστήματα ανακύκλωσης, στερούν από την αυτοδιοίκηση πόρους και μέσα και επιβάλλουν αναποτελεσματικούς τρόπους ανακύκλωσης, σύμφωνα με τους δικούς τους σχεδιασμούς.

Καταγγέλουμε αυτήν την πολιτική και ζητάμε επανεξέταση του ρόλου και της λειτουργίας όλων των συστημάτων, από μηδενική βάση. Απαιτούμε να δημοσιοποιηθούν, άμεσα:

• τα επιχειρησιακά σχέδια όλων των συστημάτων, δηλαδή, τα στοιχεία που αφορούν στις υποχρεώσεις, στα κόστη και στα έσοδα των εταιρειών, που έχουν αναλάβει τη λειτουργία τους και οι οποίες διαχειρίζονται  χρήματα των πολιτών.
• τα αναλυτικά στοιχεία με τα αποτελέσματα των συστημάτων σε όλη τη χώρα, μαζί με τις αντίστοιχες επιδόσεις δήμων και περιφερειών.

Καλούμε τους αιρετούς των δήμων και των περιφερειών, την ΚΕΔ και την ΕΝΠΕ, να αντιδράσουν στην προωθούμενη ρύθμιση, αξιοποιώντας το θεσμικό τους ρόλο. Καλούμε, ταυτόχρονα, αυτοδιοικητικά σχήματα, την ΠΟΕ ΟΤΑ και τα σωματεία εργαζομένων στην αυτοδιοίκηση, φορείς και συλλογκότητες πολιτών σε μια πρωτοβουλία συστράτευσης, με στόχο:

• να μη ψηφιστεί στη Βουλή η περικοπή των αρμοδιοτήτων των δήμων στη διαχείριση των απορριμμάτων
• να δρομολογηθούν, άμεσα, όλες εκείνες οι αλλαγές, που θα διασφαλίσουν τους αναγκαίους πόρους και την ουσιαστική δυνατότητα των δήμων να εφαρμόσουν συστήματα αποκεντρωμένης διαχείρισης με έμφαση στη διαλογή στην πηγή, με κοινωνικό έλεγχο και διαφάνεια, σε όφελος των πολιτών και όχι των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων.

16/7/2014