Ανακοίνωση από το «Ξεκίνημα»
Η απόφαση του Ερντογάν να σπρώξει χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες προς τα ελληνικά σύνορα στον Έβρο και στα νησιά έχει οδηγήσει στην μεγαλύτερη όξυνση της προσφυγικής κρίσης από το 2015 και στην χειρότερη όξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων της τελευταίας περιόδου.
Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών
Από την Παρασκευή 27/2, οι τουρκικές αρχές άρχισαν να σπρώχνουν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες στα ελληνοτουρκικά σύνορα του βόρειου Έβρου, μεταξύ Καστανιών και Ανδριανούπολης, δίνοντας τους την εντύπωση (ή και διαβεβαιώσεις) ότι θα καταφέρουν να περάσουν στην Ελλάδα και από εκεί να συνεχίσουν για την Ευρώπη. Αντίστοιχες ροές υπήρξαν και από τα τουρκικά παράλια προς τα ελληνικά νησιά. Σύμφωνα μάλιστα με μια σειρά δημοσιεύματα το τουρκικό κράτος μετέφερε δωρεάν και με δικά του μέσα πρόσφυγες και μετανάστες στα σύνορα, ή έκλεινε το ίδιο συμφωνίες με διακινητές για να περάσουν τους πρόσφυγες και μετανάστες δωρεάν.
Αυτή ήταν η αντίδραση της κυβέρνησης Ερντογάν μετά τα σοβαρά πλήγματα που δέχτηκαν οι τουρκικές δυνάμεις στο μέτωπο του Ιντλιμπ στην Συρία. Με αυτό τον τρόπο προσπαθεί να εκβιάσει την στήριξη ή ανοχή της ΕΕ στον πόλεμο που διεξάγει στη Συρία, ενώ από την άλλη ασκεί πίεση στην Ελληνική κυβέρνηση με την οποία το τελευταίο διάστημα οι σχέσεις είναι έτσι κι αλλιώς εξαιρετικά οξυμένες λόγω του ανταγωνισμού για τις εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στην ΝΑ Μεσόγειο και της τουρκικής παρέμβασης στη Λιβύη.
Η απάντηση της Ελληνικής κυβέρνησης στους χιλιάδες απελπισμένους και εξαθλιωμένους πρόσφυγες, που αποτελούνται σε μεγάλο βαθμό από οικογένειες με βρέφη και μικρά παιδιά, ήταν εφάμιλλη του Ιταλού ακροδεξιού Σαλβίνι, του Ούγγρου Όρμπαν κλπ. Αντιμετώπισε τους πρόσφυγες σαν εισβολείς και επιτέθηκε με δακρυγόνα, θωρακισμένα οχήματα εκτόξευσης νερού και σφαίρες. Σ’ ένα από τα πιο διαδεδομένα βίντεο φαίνεται καθαρά πώς το λιμενικό επιτίθεται σ’ ένα φουσκωτό γεμάτο μητέρες με παιδιά, χτυπώντας τους με ραβδιά, πυροβολώντας στο νερό δίπλα από τη βάρκα και κάνοντας επικίνδυνους ελιγμούς που μπορεί να την αναποδογυρίσουν. Καθόλου τυχαία ο Τραμπ δήλωσε την υποστήριξή του στο Μητσοτάκη. Ενώ και η φασιστική Χρυσή Αυγή τον συγχαίρει γιατί εφαρμόζει το δικό της πρόγραμμα…
Μ’ αυτή την πολιτική η Ελληνική κυβέρνηση καταπατά όλες τις διεθνείς συνθήκες που αφορούν τους πρόσφυγες. Αρνείται να τους δεχτεί στα ελληνικά εδάφη και έχει αναστείλει όλες τις αιτήσεις για άσυλο για ένα μήνα. Συλλαμβάνει και σε δίκες εξπρές καταδικάζει σε φυλάκιση 4 χρόνων και πρόστιμο 10 χιλ. ευρώ οποιονδήποτε πρόσφυγα καταφέρει να περάσει τα σύνορα, με την κατηγορία της παράνομης εισόδου στη χώρα – την ίδια στιγμή που τους έχει στερήσει οποιαδήποτε διαδικασία νόμιμης εισόδου.
Στην πραγματικότητα, όμως, η Ελληνική κυβέρνηση δεν κάνει τίποτε διαφορετικό από αυτό που έκαναν όλες οι χώρες της ΕΕ όταν υπέγραφαν την συμφωνία με την Τουρκία το 2016 για τον εγκλωβισμό των προσφύγων εκεί (σε μια χώρα που οι περισσότερες διεθνείς οργανώσεις χαρακτήριζουν ως μη ασφαλή για τους πρόσφυγες) καταπατώντας όλες τις Διεθνείς Συνθήκες για πρόσφυγες.
Τέλος, ακόμα και παρακρατικοί μηχανισμοί έχουν κάνει την εμφάνισή τους, όπως φαίνεται σε ρεπορτάζ του BBC, όπου ένοπλοι με κουκούλες και χωρίς διακριτικά συλλαμβάνουν πρόσφυγες και μετανάστες και τους μεταφέρουν με βαν χωρίς πινακίδες και διακριτικά έξω από τα ελληνικά σύνορα. Και όλα αυτά μπροστά σε κάμερες δημοσιογράφων!
Ενίσχυση της Ακροδεξιάς
Η πολιτική αυτή της ΕΕ και της ελληνικής κυβέρνησης έχει δώσει αέρα στα πανιά της Ακροδεξιάς.
Την Κυριακή 1/3, ακροδεξιοί κάτοικοι της Λέσβου προσπάθησαν να αποτρέψουν βάρκες με πρόσφυγες που έφτασαν στο νησί, βρίζοντας -ειδικά τις γυναίκες- με τον πιο χυδαίο τρόπο:
« Η άλλη είναι γκαστρωμένη. Κι επειδή είναι γκαστρωμένη; Όταν την πήρες τη βάρκα…
Να μη γαμιόσουνα σαν τη σκύλα να μην ήσουνα γκαστρωμένη μωρή! Κουνέλες! Εμείς σε γαμήσαμε;»
Το ίδιο βράδυ έγινε εμπρηστική επίθεση στον χώρο προσωρινής φιλοξενίας «stage 2» στη Σκάλα Συκαμνιάς, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση ότι θα κατευθύνονταν εκεί οι νεοαφιχθείσες γυναίκες και παιδιά. Τα ξημερώματα της Τρίτης 3/3 ακροδεξιοί έβαλαν φωτιά σε χώρο αποθήκευσης ρουχισμού στην Λέτσαινα Χίου που προορίζονταν για πρόσφυγες.
Στην Μυτιλήνη βγήκαν στους δρόμους ομάδες κρούσης ακροδεξιών, που με καλυμμένα τα πρόσωπα έκαναν «ελέγχους» σε πεζούς και αυτοκίνητα ζητώντας τα «χαρτιά» των διερχομένων. Εργαζόμενοι σε ΜΚΟ δέχονται απειλές για τη ζωή τους και κάποιοι έχουν αρχίσει να αποχωρούν από τα νησιά. Ενώ επιθέσεις καταγράφηκαν και σε δημοσιογράφους.
Την ίδια στιγμή υπάρχει κόσμος που αντιστέκεται. Στη Λέσβο για παράδειγμα εκατοντάδες άνθρωποι βοηθούν τους πρόσφυγες που καταφτάνουν με τις βάρκες να βγουν στην ακτή, τους δίνουν στεγνά ρούχα και τρόφιμα, ενώ οργανώνουν διαδηλώσεις ενάντια στην Ακροδεξιά και την πολιτική απέναντι στους πρόσφυγες και την κρατική καταστολή.
Τα ΜΜΕ βεβαια προβάλλουν μόνο τις δράσεις των ακροδεξιών, βαφτίζουν όσους είναι στα σύνορα «λαθρομετανάστες», ενώ καλλιεργούν και προωθούν το μύθευμα της εισβολής με κάθε τρόπο. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εκπομπή του Ν. Μάνεση στον Alpha. Στην εκπομπή αυτή παρουσιάστηκαν πλάνα από το 2015 όταν πρόσφυγες προσπαθούσαν να φύγουν από την Ειδομένη και να περάσουν τα σύνορα της Β. Μακεδονίας, σαν να συμβαίνουν σήμερα στον Έβρο.
«Απίστευτες εικόνες, ανοίγουν τα συρματοπλέγματα [σ.σ. οι πρόσφυγες], κατάλαβες τι γίνεται; Δεν μπορούν να κάνουν τίποτα οι αστυνομικοί»,
σχολίαζε ο Ν. Μάνεσης δείχνοντας τα πλάνα από το 2015…
Μόνη ελπίδα η συνεργασία και η κοινή δράση των λαϊκών στρωμάτων
Κανένας λογικός άνθρωπος δεν βάζει σε κίνδυνο την ζωή του ούτε ξεριζώνεται αν δεν είναι αναγκασμένος να το κάνει. Η προσφυγιά υπάρχει επειδή υπάρχει πόλεμος και οικονομική καταστροφή. Πολύ μεγάλο μέρος των προσφύγων που προσπαθούν να περάσουν στην Ελλάδα είναι από την Συρία, όπου ο πόλεμος μαίνεται εδώ και 10 χρόνια. Κι ένα άλλο μεγάλο μέρος είναι από το Αφγανιστάν, το Κονγκό, το Ιράκ κλπ, δηλαδή από χώρες στις οποίες υπάρχουν δικτατορικά ή ημιδικτατορικά καθεστώτα και εμφύλιες συγκρούσεις. Όσο λοιπόν υπάρχουν πόλεμοι και στρατιωτικές επεμβάσεις και οι συνεπακόλουθες οικονομικές καταστροφές, που κατά κύριο λόγο προκαλούν οι παρεμβάσεις των ΗΠΑ, της ΕΕ, της Βρετανίας , της Ρωσίας, της Τουρκίας, κτλ, θα υπάρχουν και πρόσφυγες.
Οι μεγάλες (αλλά και οι μικρότερες) ιμπεριαλιστικές χώρες θέλουν να προκαλούν πολέμους, να στηρίζουν δικτατορίες, να εκμεταλλεύονται το φυσικό πλούτο και τις αγορές των μικρότερων χωρών, να πουλάνε όπλα στους εμπόλεμους, αλλά δεν θέλουν να δεχτούν τους πρόσφυγες και μετανάστες που δημιουργούνται από αυτές τις πολιτικές. Έτσι επιβάλλουν και ασκούν τις απάνθρωπες πολιτικές των κλειστών συνόρων, της κακομεταχείρισης των προσφύγων και της καταστολής.
Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα φάση της προσφυγικής κρίσης και της όξυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Για αυτή την κρίση δεν ευθύνονται ούτε οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους για να σωθούν, ούτε οι λαοί της Ελλάδας και της Τουρκίας. Ερντογάν, Μητσοτάκης, το κατεστημένο της ΕΕ, οι ελίτ των ΗΠΑ και της Ρωσίας, είναι υπεύθυνες για αυτή την κρίση, στον ανταγωνισμό τους για ζώνες επιρροής και κυριαρχίας. Καμία λύση δεν μπορεί να προκύψει από αυτούς.
Η μόνη ελπίδα μπορεί να έρθει από την κοινή δράση και συνεργασία των λαϊκών στρωμάτων. Των Τούρκων εργαζομένων που στενάζουν κάτω από την μπότα του ημιδικτατορικού καθεστώτος του Ερντογάν και του ελληνικού κινήματος που έδωσε θαυμάσια δείγματα αλληλεγγύης και ανθρωπιάς το 2015-16, στοιχεία που ακόμα υπάρχουν σε πλατιά στρώματα. Όλοι αυτοί, μαζί με τους πρόσφυγες και μετανάστες, πρέπει να συγκροτήσουμε κοινό μέτωπο πάλης, να απευθυνθούμε στους εργαζόμενους και τα κινήματα της Ευρώπης και να διεκδικήσουμε:
- Να σταματήσει κάθε δολοφονική ενέργεια ενάντια στους πρόσφυγες που φτάνουν στα χερσαία ή θαλάσσια σύνορα.
- Ακύρωση όλων των αποφάσεων του ΚΥΣΕΑ για μη παραλαβή αιτήσεων ασύλου, μη καταγραφή προσφύγων, αυτόφωρα δικαστήρια, άμεσες επαναπροωθήσεις/απελάσεις, κλπ.
- Να παρασχεθεί άμεσα σίτιση, ρουχισμός, καταλύματα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όλους τους πρόσφυγες που έχουν εγκλωβιστεί στα σύνορα.
- Ενίσχυση των γραφείων ασύλου και δημιουργία νέων ώστε να εξεταστούν άμεσα όλα τα αιτήματα και να αποδοθεί το καθεστώς πρόσφυγα ή άλλα νόμιμα έγγραφα ώστε όσοι το επιθυμούν να συνεχίσουν προς τις χώρες προορισμού τους.
- Κατάργηση της ρατσιστικής και απάνθρωπης Συμφωνίας Τουρκίας-ΕΕ (όπως και της Συνθήκης του Δουβλίνου), ώστε οι πρόσφυγες να μπορούν να καταθέτουν αίτηση ασύλου στα σύνορα όλων των χωρών της ΕΕ.
- Αναλογική κατανομή των προσφύγων στις χώρες της ΕΕ. Τα κονδύλια για την χρηματοδότηση μιας τέτοιας πολιτικής υπάρχουν, αυτό που δεν υπάρχει είναι οι πολιτικές αποφάσεις του ευρωπαϊκού καπιταλιστικού διευθυντηρίου. Ένας τέτοιος σχεδιασμός θα αρκούσε για να αποσυμφορηθούν άμεσα τα νησιά του Αιγαίου και να υπάρξει φιλοξενία των προσφύγων, σε αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και όχι σε κέντρα κράτησης-φυλακές. Για να υπάρξει σχέδιο για την ενσωμάτωση των προσφύγων που θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα, με ένταξη στο σύστημα παιδείας, υγείας και απασχόλησης, στη βάση ευρωπαϊκών κονδυλίων, τα οποία να μην κατευθυνθούν σε ΜΚΟ αλλά σε δημόσιες δομές που να λειτουργήσουν με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο.
- Να αποσυρθούν όλα τα ξένα στρατεύματα από τη Συρία, τις χώρες της Μ. Ανατολής και της Β. Αφρικής. Να σταματήσουν οι στρατιωτικές επεμβάσεις και οι πόλεμοι που ξεριζώνουν ανθρώπους από τα σπίτια τους. Να συνδεθεί αυτός ο αγώνας με την πάλη για την ανατροπή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας που γεννά όλα αυτά τα φαινόμενα, στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και όλο τον κόσμο.
Τι γίνεται στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας;
Το 2011 ξεκίνησε ο πόλεμος στην Συρία. Μέχρι τώρα έχει οδηγήσει σε 4 εκ πρόσφυγες σε άλλες χώρες, 10 εκ εκτοπισμένους εντός της χώρας και πάνω από 100.00 νεκρούς (σε μια χώρα 20 εκ). Η οικονομία είναι πλήρως κατεστραμμένη.
Στην Συρία είχαμε επί της ουσίας έναν παγκόσμιο πόλεμο σε μικρογραφία με στρατούς από ΗΠΑ, Ρωσία, Τουρκία, Ιράν, κτλ να μάχονται στο πλευρό διαφόρων δυνάμεων είτε του καθεστώτος του Άσαντ είτε της αντιπολίτευσης.
Τον Μάρτιο του 2016 υπογράφτηκε η συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, η οποία βασικά προέβλεπε το κλείσιμο των συνόρων της ΕΕ για τους πρόσφυγες και τη χρηματοδότηση της Τουρκίας με 6 δισεκατομμύρια ευρώ για να κρατήσει τις ροές στο έδαφός της. Η Τουρκία έχει στο έδαφός της τους περισσότερους πρόσφυγες στον κόσμο (3,7 εκ.). Ισχυρίζεται ότι, ενώ έχει ξοδέψει 40 δισ. ευρώ για το προσφυγικό, η ΕΕ της έχει δώσει λίγο παραπάνω από 3 δισ., δηλαδή τα μισά της συμφωνίας του 2016.
Το φθινόπωρο του 2019, Ερντογάν και Πούτιν υπέγραψαν συμφωνία που αφορούσε το βόρειο κομμάτι Συρίας, μέσω της οποίας ο Ερντογάν ήθελε να εξασφαλίσει ζώνη ασφαλείας η οποία να αποκόπτει τις περιοχές των Κούρδων της Τουρκίας από αυτές των Κούρδων της Συρίας. Εκείνη η συμφωνία όμως είχε «θολά» σημεία για περιοχές που ο τουρκικός στρατός είχε έντονη παρουσία, όπως στο Ιντλίμπ και αλλού. Έτσι, μετά τις τελευταίες αποτυχημένες επιχειρήσεις της Τουρκίας στις περιοχές της βόρειας Συρίας, με δεκάδες νεκρούς στρατιώτες και απώλειες από τις δυνάμεις του Άσαντ και της Ρωσίας, το καθεστώς του Ερντογάν προσπαθεί τώρα, μέσω του προσφυγικού, να ασκήσει πίεση στην ΕΕ για να του παρέχει στήριξη στη βόρεια Συρία.
Πέρα από διπλωματική και στρατιωτική στήριξη, η Τουρκία ζητάει υποστήριξη από την ΕΕ για την «ανοικοδόμηση» των περιοχών που ελέγχει στη Συρία. Παράλληλα, οι προσφυγικές ροές από τη Συρία προς την Τουρκία συνεχίζονται αμείωτα και εκτιμάται ότι μπορεί να ξεπεράσουν ακόμα και τα 2 εκατομμύρια νέες αφίξεις.
Ο Ερντογάν προσπαθεί να «ελιχθεί» ανάμεσα στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και να παίξει έναν «ανεξάρτητο» ρόλο στην περιοχή. Έτσι, κάποιες φορές συγκρούεται με τις ΗΠΑ και στενεύει τους δεσμούς του με τη Ρωσία. Σε αυτά τα πλαίσια η Τουρκία προσπαθεί να γίνει κόμβος μεταφοράς του ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη και έχει παραγγείλει τους ρωσικούς πυραύλους S-400 παρά την έντονη αντίδραση του ΝΑΤΟ. Από την άλλη, με τον Πούτιν στην Λιβύη στηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα, ενώ στον πόλεμο της Συρίας επίσης στήριξαν διαφορετικές πλευρές. Όμως, στην Συρία τον πόλεμο τελικά τον κέρδισε σε μεγάλο βαθμό ο Άσαντ και ο Πούτιν. Ο Ερντογάν προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα στα σύνορα με Τουρκία και είναι σε δύσκολη θέση. Αυτός είναι και ο λόγος που προσπαθεί τώρα να πιέσει ΕΕ και ΗΠΑ να τον στηρίξουν ενάντια στον Πούτιν και να αξιοποιήσει την διαμάχη που υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο προς το συμφέρον του.