Προεδρικές εκλογές στην Αίγυπτο: αποτελέσματα και προοπτικές

Από το σάιτ της CWI, www.socialistworld.net
Επιμέλεια Πάρης Μακρίδης

Το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών*:

* Ο υποψήφιος των φονταμενταλιστών ισλαμιστών (Σαλαφιστές) αποκλείστηκε από την εκλογική αναμέτρηση επειδή η μητέρα του φέρεται να έχει διπλή υπηκοότητα (Αμερικάνικη).

Πριν από δύο περίπου βδομάδες διεξήχθη ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών στην Αίγυπτο. Σε αυτές πρώτος αναδείχτηκε ο υποψήφιος των «Αδερφών Μουσουλμάνων», Μοχάμεντ Μούσρι, και θα αναμετρηθεί στο δεύτερο γύρο των εκλογών με τον Αχμέτ Σαφίκ, ο οποίος ήταν ο τελευταίος πρωθυπουργός της διακυβέρνησης Μουμπάρακ.

Τα αποτελέσματα αυτά γεννούν μια ανησυχία: Μήπως η αιγυπτιακή επανάσταση έφτασε στο τέλος της; Ή ακόμα χειρότερα, μήπως παίρνει πια την αντίστροφη πορεία;

Ένα τέτοιο συμπέρασμα θα ήταν βεβιασμένο. Η επανάσταση στην Αίγυπτο μπορεί να περνάει από μία καμπή αλλά σίγουρα δεν έχει τελειώσει.

Μια νίκη που ισοδυναμεί με ήττα…

Τα αποτελέσματα δείχνουν την έντονη πόλωση που επικρατεί στην αιγυπτιακή κοινωνία. Η πρωτιά που κατέκτησαν οι Αδερφοί Μουσουλμάνοι μπορεί να χαρακτηριστεί, χωρίς υπερβολή, ως πύρρειος νίκη.

Κι αυτό γιατί σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές που έγιναν λίγους μήνες πριν έχασαν τις μισές ψήφους τους, πέφτοντας από τα 10 εκατομμύρια ψήφους στα 5!

Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο υποψήφιός τους είναι ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους της χώρας, πράγμα που δείχνει τη μεγαλοαστική βάση της ηγεσίας τους και τον φιλο-καπιταλιστικό προσανατολισμό τους, παρά το αντισυστημικό και ριζοσπαστικό προσωπείο τους.

… και οι πραγματικοί νικητές των εκλογών

Αυτοί που έλαβαν μεγαλύτερα ποσοστά από τα αναμενόμενα και μπορούν να χαρακτηριστούν ως οι νικητές των εκλογών είναι ο Αχμέτ Σαφίκ και ο Χαμντίν Σαμπάχι.

Ο πρώτος είναι ο εκφραστής του παλιού καθεστώτος, της εποχής Μουμπάρακ. Η προεκλογική του εκστρατεία βασίστηκε στην υπόσχεση εξασφάλισης του νόμου και της τάξης. Και με αυτή τη ρητορική κατάφερε να πείσει κομμάτια της (μικρής και μεγάλης) αστικής τάξης που λόγω των επαναστατικών διεργασιών είδαν τα κέρδη τους να μειώνονται.

Επίσης ο Σαφίκ άντλησε ψήφους αφενός από στρώματα της κοινωνίας που έχουν κουραστεί μετά από ενάμιση χρόνο επαναστατικών και αντεπαναστατικών περιόδων αλλά και από τη χριστιανική μειονότητα της Αιγύπτου, η οποία δεν επιθυμεί σε καμιά περίπτωση την επικράτηση των ισλαμιστών.

Η εκστρατεία του Σαφίκ υποστηρίχτηκε από μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, τα οποία βλέπουν στο πρόσωπό του όχι μόνο έναν εγγυητή των συμφερόντων τους αλλά και έναν πολιτικό που μπορεί να ανακόψει τις επαναστατικές ορέξεις του λαού.

Ο Χαμντίν Σαμπάχι

Ο δεύτερος κερδισμένος των εκλογών βρίσκεται στο άλλο άκρο του πολιτικού φάσματος. Είναι ο Χαμντίν Σαμπάχι, ένας αριστερός υποψήφιος και εκφραστής της αιγυπτιακής επανάστασης.

Το 22% που έλαβε ήταν εντυπωσιακό, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι στις βουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου το κόμμα του («Αξιοπρέπεια») είχε λάβει μόλις 6 από τις 478 κοινοβουλευτικές έδρες.

Το πρόγραμμα με το οποίο κατέβηκε ο Σαμπάχι στις εκλογές ήταν αρκετά ριζοσπαστικό καθώς μιλούσε για αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς, επίδομα ανεργίας και έκτακτες ενισχύσεις στις φτωχές οικογένειες, αντιδρώντας παράλληλα στα μέτρα λιτότητας. Από την άλλη όμως μια σημαντική αδυναμία του είναι ότι το μοντέλο που υποστηρίζει είναι ένα μοντέλο «μεικτής οικονομίας», όπου ο δημόσιος και ιδιωτικός τομέας θα ανταγωνίζονται «ισότιμα» ο ένας με τον άλλον, εμπνεόμενος από το Νάσερ. Όμως το μοντέλο αυτό κατέρρευσε (όπως και όλα τα ανάλογα μοντέλα, σε άλλες χώρες εκτός της Αιγύπτου) πράγμα που αποδεικνύει ότι βάζοντας δίπλα-δίπλα τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, αυτός που θα επικρατήσει είναι ο πρώτος, εξανεμίζοντας τα όποια οφέλη είχαν τα λαϊκά στρώματα από ένα παρεμβατικό κράτος.

Η αποχή

Ένας τρίτος «κερδισμένος» ήταν η αποχή που έφτασε το 45%. Το ότι ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού δεν πήγε να ψηφίσει αντανακλά αφενός την απογοήτευση που έχει ήδη αναπτυχθεί από το γεγονός ότι το κοινοβούλιο δεν έχει καταφέρει να δώσει λύσεις στα προβλήματα του αιγυπτιακού λαού. Αφετέρου, υπάρχει η συνείδηση σε μαζικά στρώματα ότι ο δρόμος επίλυσης των προβλημάτων δεν είναι ο εκλογικός. Και αυτό αποτελεί μια ένδειξη ότι τα λαϊκά στρώματα της Αιγύπτου, μετά από έξι μήνες συνεχών εκλογικών αναμετρήσεων, θα συνεχίσουν την πάλη τους μέσα από κοινωνικούς αγώνες.

Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, μαζικές διαδηλώσεις έλαβαν χώρα στο Κάιρο, την Αλεξάνδρεια και άλλες πόλεις της Αιγύπτου.

Οι κοινωνικοί αγώνες θα οξυνθούν

Τα λαϊκά στρώματα της Αιγύπτου δεν έχουν να κερδίσουν τίποτα από το δεύτερο γύρο των εκλογών, πράγμα που είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσει σε αύξηση της αποχής.

Όποιος και από τους δύο υποψήφιους επικρατήσει θα εκφράζει τα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης και θα αποτελεί εμπόδιο στη συνέχιση και εμβάθυνση των αλλαγών που ξεκίνησαν με την αιγυπτιακή επανάσταση πέρσι το Γενάρη. Οι εργαζόμενοι της Αιγύπτου, προκειμένου να βελτιώσουν το βιοτικό τους επίπεδο, θα χρειαστεί να στραφούν σε αγώνες από τα κάτω, αγώνες στη βάση της κοινωνίας.

Η κατάσταση ακόμα είναι ρευστή καθώς ούτε οι δυνάμεις της επανάστασης αλλά ούτε και αυτές της αντεπανάστασης έχουν σταθεροποιήσει τη θέση τους. Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου, ο εργαζόμενος λαός της Αιγύπτου θα κληθεί να αντιμετωπίσει την επίθεση της άρχουσας τάξης. Και γι’ αυτό τίθεται επιτακτικά η ανάγκη χτισίματος ενός επαναστατικού κόμματος το οποίο θα θέτει στην αιγυπτιακή κοινωνία το ζήτημα μιας κυβέρνησης των εργαζομένων και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων με σοσιαλιστικό πρόγραμμα, ως το μόνο δρόμο που μπορεί πραγματικά να αλλάξει προς το καλύτερο τη ζωή του αιγυπτιακού λαού και να καταστήσει μόνιμες και διαρκείς τις κατακτήσεις και τα δικαιώματά του.