Η Πορτογαλική πρωτεύουσα, η Λισαβώνα, ένιωσε για τα καλά την ιστορική συγκέντρωση 100.000 εκπαιδευτικών και αλληλέγγυων γονιών και μαθητών το Σάββατο 14 Γενάρη. Ήταν το προεόρτιο της απεργίας διαρκείας που συνδιοργανώνουν οκτώ Εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες και ξεκίνησε τη Δευτέρα 16 Γενάρη. Για 18 μέρες, μέχρι και τις 8 Φλεβάρη, οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων θα απεργούν κάθε μέρα και σε διαφορετική περιφέρεια της χώρας.
Η αρχή έγινε από τη Λισαβώνα και το Πόρτο θα είναι η τελευταία περιφέρεια που θα πάρει την σκυτάλη. Πάντως τα ποσοστά συμμετοχής στην απεργία των πρώτων ημερών ήταν πάνω από 90%!
Διαχρονικές επιθέσεις στην εκπαίδευση
Αυτή η ριζοσπαστική μορφή αγώνα δεν επιλέχθηκε τυχαία. Από το φθινόπωρο οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση του Αντόνιο Κόστα –που αυτές τις μέρες κλείνει ένα χρόνο από την επανεκλογή της– όμως τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά.
Με πληθωρισμό στο 9,6% τον Δεκέμβρη του 2022, με μισθούς και προσλήψεις εκπαιδευτικών παγωμένες πάνω από 10 χρόνια, με τις δημόσιες δαπάνες για την παιδεία πετσοκομμένες και με την εξουθένωση του κλάδου εξαιτίας όσων αντιεκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων έχουν προηγηθεί, οι εκπαιδευτικοί συσσώρευαν μεγάλη οργή εδώ και καιρό.
Ένας επιπλέον λόγος που πυροδοτεί το κλίμα είναι οι αδικίες και η ασυδοσία στον τρόπο τοποθέτησης/διορισμού των εκπαιδευτικών, καθώς και στην εφαρμογή της κινητικότητας για να καλύπτουν τα πολλά κενά και ελλείψεις. Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της Κριστίνα Κασαΐς (Cristina Casais), που τοποθετήθηκε στην περιφέρεια Αλγκάρβε, 600 χλμ. μακριά από το σπίτι και την οικογένεια της που ζει στην πόλη Βίλα ντο Κόντε και δήλωσε στο Πορτογαλικό CNN: «για να έχω δουλειά, δεν έχω οικογενειακή ζωή»!
Μετά από τόσους μήνες διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση, για την πλατιά συνείδηση των εκπαιδευτικών ωρίμασε το συμπέρασμα ότι χρειάζεται δυναμική κλιμάκωση για να υπάρξει αποτέλεσμα. Αυτό το συμπέρασμα ενισχύθηκε από την αξιοσημείωτη απεργιακή δραστηριότητα το πρόσφατο διάστημα κι άλλων κομματιών της Πορτογαλικής εργατικής τάξης (απεργίες στο Μετρό της Λισαβώνας, στον δημόσιο τομέα στις 2/11/2022, στην αεροπορική εταιρία ΤΑΡ, στην Υγεία, στο εργοστάσιο της Volkswagen κλπ).
Οι απεργίες φέρνουν τα πρώτα αποτελέσματα
Και πράγματι η εικόνα άλλαξε μόλις η απεργία διαρκείας έγινε το βασικό διαπραγματευτικό όπλο των εκπαιδευτικών και τα στιγμιότυπα με τους απεργούς στη Λισαβώνα με τα πλακάτ που έγραφαν «Σεβασμός», «Αξιοπρέπεια», «Θέλουμε ένα δημόσιο σχολείο που να δουλεύει», «Αντίο Ζοάο Κόστα» (Υπουργός Παιδείας), μονοπώλησαν ΜΜΕ και social media.
Με την απεργία διαρκείας η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να σταματήσει να ροκανίζει τον χρόνο και ο Υπουργός Παιδείας προχώρησε σε κάποιες μικρές παραχωρήσεις, όπως η γενική υπόσχεση για προσλήψεις και η δέσμευση για ρύθμιση που θα περιορίζει στα 50 χλμ. την απόσταση των σχολείων στα οποία πρέπει να ταξιδεύει καθημερινά ένας πιο νέος στην υπηρεσία εκπαιδευτικός για να καλύπτει τα κενά.
Όλα αυτά όμως συνέβησαν παράλληλα με την άρνηση στο βασικό αίτημα των εκπαιδευτικών για αυξήσεις 120 ευρώ τον μήνα (λίγο πάνω από τον πληθωρισμό). Ενώ και η απειλή της ποινικοποίησης της απεργίας μπήκε στο τραπέζι από την κυβέρνηση με την ανακοίνωση πως μέχρι την 1η Φλεβάρη, πρέπει οι απεργοί να ορίσουν προσωπικό ασφαλείας, ώστε να λειτουργήσουν τα σχολεία!
Η αντίδραση των απεργών εκπαιδευτικών ήταν να θεωρήσουν, σωστά, τις όποιες παραχωρήσεις πολύ λίγες και πολύ καθυστερημένες και το ζήτημα του προσωπικού ασφαλείας ως κόκκινο πανί.
Η απάντηση τους θα δοθεί ξανά στους δρόμους, με νέα συγκέντρωση στις 28 Γενάρη στη Λισαβώνα, στην οποία καλούν την Πορτογαλική κοινωνία να τους στηρίξει για να ξεπεράσουν τους 100.000 συγκεντρωθέντες της 14ης Γενάρη και για να σπάσουν στην πράξη την ουσιαστική απαγόρευση του δικαιώματος τους στην απεργία.
