Το γυναικείο κίνημα στην Πολωνία κατάφερε μια πρώτη μεγάλη νίκη! Μετά από μαζικότατες κινητοποιήσεις γυναικών και αντρών, αλλά και τη μεγάλη διεθνή αλληλεγγύη που αναπτύχθηκε το τελευταίο διάστημα, η κυβέρνηση παγώνει, έστω και προσωρινά, την επίθεση στο δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση.
Στα τέλη του Οκτώβρη και εν μέσω αύξησης των κρουσμάτων κορονοϊού στην Πολωνία, το Συνταγματικό Δικαστήριο (ένας θεσμός παρεμφερής με το ελληνικό ΣτΕ) αποφάσισε πως η άμβλωση θεωρείται αντισυνταγματική, αν διενεργηθεί σε περίπτωση δυσμορφίας ή σημαντικής βλάβης του εμβρύου, ανοίγοντας τον δρόμο στην ακροδεξιά Κυβέρνηση για να περιορίσει ακόμα περισσότερο το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση.
Ένα δικαίωμα εντελώς «κουτσουρεμένο», έτσι κι αλλιώς, αφού οι μόνες περιπτώσεις στις οποίες θεωρείται νόμιμη μία άμβλωση στην Πολωνία είναι οι περιπτώσεις που η εγκυμοσύνη έχει προκύψει μετά από βιασμό, είναι προϊόν αιμομιξίας, θέτει σε κίνδυνο τη ζωή της γυναίκας ή σε περίπτωση δυσμορφίας ή σημαντικής βλάβης του εμβρύου.
Οι συνθήκες για το Συνταγματικό Δικαστήριο και την Κυβέρνηση φαίνονταν «ιδανικές» ώστε να περάσουν στην επίθεση στο δικαίωμα στην άμβλωση, αφού η Πολωνία βρίσκεται υπό το καθεστώς τοπικών lockdown λόγω της πανδημίας και άρα οι αντιστάσεις της κοινωνίας θα ήταν περιορισμένες. Ή τουλάχιστον έτσι νόμιζαν…
Δεν ήταν η πρώτη φορά που η Κυβέρνηση προσπάθησε να επιτεθεί στο δικαίωμα των γυναικών να αποφασίζουν οι ίδιες για ότι αφορά το σώμα τους.
Το 2016, η Καθολική Εκκλησία κυκλοφόρησε μία ανοιχτή επιστολή μέσω της οποίας ζητούσε την πλήρη απαγόρευση των αμβλώσεων, ενώ τις επόμενες μέρες η Κυβέρνηση ανακοίνωσε πως θα φέρει νομοσχέδιο στη Βουλή σύμφωνα με το οποίο θα απαιτούνταν ιατρική συνταγή για τη χορήγηση αντισυλληπτικών ενώ θα κοβόταν και η κρατική χρηματοδότηση για τις εξωσωματικές γονιμοποιήσεις.
Τότε, χιλιάδες γυναίκες και άντρες βγήκαν στους δρόμους, κρατώντας μάλιστα στα χέρια τους μεταλλικές κρεμάστρες, σαν σύμβολο των επικίνδυνων «οικιακών» αμβλώσεων που πραγματοποιούσαν οι γυναίκες θέτοντας τα σώματα και τις ζωές τους σε κίνδυνο, αναγκάζοντας την Κυβέρνηση να υποχωρήσει.
Αλλά και κατά τη διάρκεια του «πρώτου κύματος» της πανδημίας, τον Απρίλη, όταν η χώρα βρισκόταν σε καραντίνα, η Κυβέρνηση θέλησε να περάσει νομοσχέδιο για την απαγόρευση των αμβλώσεων με τις ίδιες προτάσεις που υιοθέτησε το Συνταγματικό Δικαστήριο.
Το γυναικείο κίνημα στην αντεπίθεση
Αυτό που δεν υπολόγισε ούτε τότε, ούτε σήμερα η Κυβέρνηση είναι η συσσωρευμένη οργή των γυναικών της Πολωνίας, που εδώ και δεκαετίες στερούνται το δικαίωμα να αποφασίζουν για τα σώματα και τις ζωές τους!
Και στις δύο περιπτώσεις και παρά τα περιοριστικά μέτρα που συνοδεύουν την καραντίνα, γυναίκες –και άντρες– οργάνωσαν τις αντιστάσεις τους, τόσο μέσω social media, όσο και στους δρόμους!
Οι διαδηλώσεις των τελευταίων ημερών για το δικαίωμα στην άμβλωση, απέκτησαν και αντικυβερνητικά χαρακτηριστικά και ενίσχυσαν το συναίσθημα οργής απέναντι στην Καθολική Εκκλησία, που παίζει κομβικό ρόλο στην επίθεση στο δικαίωμα στην άμβλωση. Έτσι, αυτό που αρχικά φάνταζε «περίπατος» για την ακροδεξιά Κυβέρνηση, της επέστρεψε «μπούμερανγκ», με το κίνημα να αμφισβητεί τους δύο βασικούς πυλώνες άσκησης εξουσίας, την Κυβέρνηση και την Εκκλησία.
Ο μόνος δρόμος που έμεινε στην Κυβέρνηση ήταν η υποχώρηση, λέγοντας πως έχει ξεκινήσει «διάλογος» για το ζήτημα των αμβλώσεων, στον οποίο διάλογο πρέπει να δοθεί χρόνος! Φυσικά, πίσω από τις δηλώσεις κρύβεται η αλήθεια: πως οι διαδηλώσεις και η μεγάλη αμφισβήτηση της Κυβέρνησης, την υποχρεώνουν να κάνει πίσω πριν η κατάσταση βγει εκτός ελέγχου!
Μεγάλη νίκη του γυναικείου κινήματος!
Όσο και αν προσπαθεί λοιπόν η Κυβέρνηση να πείσει πως ξαφνικά ενδιαφέρεται για διάλογο και τις απόψεις της κοινωνίας πάνω στο ζήτημα των αμβλώσεων, αυτό που συνέβη αυτές τις μέρες είναι πως το γυναικείο κίνημα της Πολωνίας σημείωσε μία πολύ σημαντική νίκη!
Φυσικά, η ακροδεξιά Κυβέρνηση έχει αποδείξει πως το ζήτημα των αμβλώσεων είναι σημαντικό στην ατζέντα της, που περιλαμβάνει μείωση των κοινωνικών δικαιωμάτων, χτύπημα των ευάλωτων ομάδων και επιβολή συντηρητικών απόψεων και νόμων. Κι ότι επομένως θα επανέλθει μόλις, ή αν, της δοθεί ξανά η ευκαιρία.
Όμως το κίνημα έχει αποδείξει πως έχει γρήγορα αντανακλαστικά κι ότι μπορεί σε μια ενδεχόμενη νέα επίθεση όχι μόνο να αντισταθεί αλλά και να ανοίξει συνολικά τη βεντάλια του αγώνα απέναντι στην ακροδεξιά Κυβέρνηση. Ήδη μέσα σε 15 μέρες κινητοποιήσεων η δημοτικότητα της κυβέρνησης έπεσε στο 30% περίπου από 40% που ήταν στα μέσα Οκτώβρη.
Εικόνες αισιοδοξίας
Κάθε φορά που ένας αγώνας ή ένα κίνημα σημειώνει επιτυχίες σε μία χώρα, την ίδια ώρα εμπνέει τις κοινωνίες παγκόσμια. Εξάλλου και το γυναικείο κίνημα στην Πολωνία έχει εμπνευστεί και έχει πάρει δύναμη από τα γυναικεία κινήματα που αναπτύσσονται διεθνώς, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη νίκη των γυναικών στην Ιρλανδία που κατάφεραν μέσω δημοψηφίσματος να νομιμοποιήσουν τις αμβλώσεις.
Σήμερα, οι εικόνες με εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου να διαδηλώνουν ενάντια στον ακόμα μεγαλύτερο περιορισμό του δικαιώματος στην άμβλωση, και των ακτιβιστών/τριων που έμπαιναν σε εκκλησίες διακόπτοντας τη λειτουργία για να καταγγείλουν τον ρόλο της Καθολικής Εκκλησίας, ήταν ίσως οι πιο «φωτεινές» εικόνες σε μία περίοδο που οι κοινωνίες σε όλον τον πλανήτη βιώνουν συναισθήματα ανασφάλειας και φόβου για το μέλλον. Αποδεικνύοντας τελικά πως οι άνθρωποι της εργατικής τάξης, οι φτωχοί και οι καταπιεσμένοι πάντα θα αναζητούν το «φως» στους αγώνες και τα κινήματα για τα δικαιώματα μας, για μία καλύτερη κοινωνία.
