Της Ελένης Μήτσου
Το Ισραήλ μετά από 34 μέρες πολέμου, με τον 4ο πιο ισχυρό στρατό στον κόσμο, και με πλήρη στήριξη από τις ΗΠΑ δεν κατάφερε να νικήσει τους αντάρτες της Χεζμπολά. Το Ισραήλ απέτυχε σε όλους τους στόχους του – που όσο εξελισσόταν ο πόλεμος αλλάζανε συνεχώς: ούτε κατέστρεψε, ούτε αποδυνάμωσε, ούτε απώθησε τη Χεζμπολά πίσω από τη γραμμή του ποταμού Λιτάνη. Το μόνο που κατάφερε είναι να ισοπεδώσει κυριολεκτικά το νότιο Λίβανο, να δολοφονήσει χιλιάδες αμάχους και να αναγκάσει ένα εκατομμύριο Λιβανέζους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Το μόνο που πέτυχε η ωμή βαρβαρότητα του Ισραηλινού στρατού και τα εγκλήματα πολέμου που διέπραξε ήταν να δυναμώσουν ακόμα περισσότερο τη Χεζμπολά και να αναδείξουν τον Νασράλλα σε ήρωα όλων των Αράβων.
Η ήττα του Ισραήλ θα ήταν ακόμα πιο συντριπτική εάν η διεθνής κοινότητα δεν είχε επέμβει για να σώσει τα προσχήματα. Η διεθνής «ειρηνευτική δύναμη» που θα στρατοπεδεύσει στο νότιο Λίβανο (UNIFIL) στην ουσία επιτρέπει στον Ισραηλινό στρατό να αποχωρήσει από το νότιο Λίβανο πιο «αξιοπρεπώς». Όσο για τον αφοπλισμό της Χεζμπολά που προβλέπει – μεταξύ άλλων – το ψήφισμα του ΟΗΕ, στοχεύει μόνο στο να εξυπηρετήσει την ισραηλινή κυβέρνηση στην προσπάθειά της να πείσει τους πολίτες του Ισραήλ ότι ο πόλεμος αυτός δεν ήταν εντελώς μάταιος. Στην πραγματικότητα ο αφοπλισμός της Χεζμπολά είναι αδύνατος. «Κανείς δεν έχει ένα σχέδιο για το πώς να αφοπλιστεί η Χεζμπολά» παραδέχονται και οι δημοσιογράφοι και οι αναλυτές διεθνώς.
______________________
Λίβανος
Νεκροί: 1.109 άμαχοι, 500 αντάρτες
Τραυματίες: 3.697
Εκτοπισμένοι – Πρόσφυγες: 915.762 (25% του συνολικού πληθυσμού)
Κόστος Ανoικοδόμησης: 4δις$ (χωρίς να υπολογίζονται οι απώλειες από τον τουρισμό που ανέρχονται περίπου στα 2δις$)
Ισραήλ
Νεκροί: 43 άμαχοι, 116 στρατιώτες
Τραυματίες: 690
Εκτοπισμένοι – Πρόσφυγες: 500.000 (7% του συνολικού πληθυσμού)
Κόστος Ανoικοδόμησης: 5δις$
Κόστος πολέμου: 4,8δις$
(BBC 22/8/06)
______________________
Η αιτία του πολέμου
Η αφορμή για την έναρξη του δεύτερου πολέμου Ισραήλ – Λιβάνου δόθηκε, όταν η Χεζμπολά, απήγαγε 2 ισραηλινούς στρατιώτες. Η κυβέρνηση του Ισραήλ χρησιμοποίησε αυτές τις απαγωγές για να ξεκινήσει τον πόλεμο.
Η απαγωγή ισραηλινών στρατιωτών ήταν καθαρά η αφορμή και όχι η αιτία. Και αυτό φαίνεται κατ’ αρχήν από το γεγονός ότι δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Απαγωγές ισραηλινών στρατιωτών ή πολιτών έχουν γίνει τουλάχιστον 2 φορές ακόμα στο παρελθόν από τη Χεζμπολά, με το ίδιο αίτημα, να απελευθερωθούν δηλαδή άραβες μαχητές που κρατούταν σε ισραηλινές φυλακές. Το 1985 το Ισραήλ απελευθέρωσε 1150 Άραβες για να πάρει πίσω 3 απαχθέντες στρατιώτες, ενώ το 2004 απελευθέρωσε 436 Άραβες για να πάρει πίσω ένα απαχθέντα ισραηλινό έμπορο και τα πτώματα 3 ισραηλινών στρατιωτών. Στην προκειμένη περίπτωση, το Ισραήλ απάντησε αμέσως με πόλεμο. Και ο λόγος ήταν ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ καταλάβαινε ότι η Χεζμπολά αναπτυσσόταν και συγκέντρωνε μεγάλες δυνάμεις στην περιοχή και έτσι γινόταν ένας όλο και πιο επικίνδυνος αντίπαλος στα βόρεια σύνορα της χώρας, ένας αντίπαλος που έπρεπε να καταστραφεί. Εξάλλου, έχει εκ των υστέρων αποκαλυφθεί ότι η επίθεση αυτή σχεδιαζόταν από πλευράς Ισραήλ εδώ και 2 χρόνια περίπου. Το σχέδιο προέβλεπε μια επιχείρηση 3 εβδομάδων που θα ξεκινούσε με βομβαρδισμούς και θα κορυφωνόταν με χερσαίες επιχειρήσεις. Οι ΗΠΑ ήταν πλήρως ενημερωμένες για τα σχέδια και οι δυο πλευρές απλά περίμεναν την κατάλληλη ευκαιρία που θα δικαιολογούσε μια επίθεση.
Γιατί νίκησε η Χεζμπολά
To 2000 η Χεζμπολά πέτυχε την απόσυρση του ισραηλινού στρατού από το νότιο Λίβανο (ο ισραηλινός στρατός είχε μείνει στο νότιο Λίβανο από την εισβολή του 1982). Από τότε η οργάνωση αυτή, που διαθέτει ισχυρό στρατιωτικό τμήμα, άρχισε έναν αγώνα εξοπλισμού και προετοιμασίας για την επόμενη αντιπαράθεση με το Ισραήλ. Εκτός από καλάσνικοφ, πυραύλους κατιούσα, διόπτρες νυχτερινής όρασης κοκ ένα πολύ εκτεταμένο δίκτυο υπόγειων τούνελ και καταφυγίων έδινε το πλεονέκτημα στους αντάρτες καθώς τους επέτρεπε να εμφανίζονται εντελώς ξαφνικά ανάμεσα στις γραμμές των ισραηλινών, και να σπέρνουν τον πανικό.
Η ισραηλινή κυβέρνηση ήξερε ότι θα ερχόταν αντιμέτωπη με αντάρτικο και όχι με ταχτικό στρατό – όπου θα είχε το πλεονέκτημα, όπως σε όλους τους προηγούμενους πολέμους. Ωστόσο είχε υποτιμήσει – κατ’ ομολογία και στελεχών του ισραηλινού στρατού –την προετοιμασία και τον εξοπλισμό της Χεζμπολά. Υποτίμησε επίσης το γεγονός ότι ο ανταρτοπόλεμος θα εκτυλισσόταν στο νότιο Λίβανο, όπου η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι Σιίτες, μέλη ή υποστηριχτές της Χεζμπολά. Στην ουσία ο ντόπιος πληθυσμός του νότιου Λιβάνου που πήγε να ανακαταλάβει ο Ισραηλινός στρατός ήταν οι υποστηριχτές και οι αντάρτες της Χεζμπολά, αποφασισμένοι να πολεμήσουν μέχρι τέλους.
Η ισραηλινή κυβέρνηση προσπάθησε να στηριχτεί στις υπόλοιπες, μη Σιιτικές κοινότητες του Λιβάνου. Προσπάθησε να τις στρέψει ενάντια στη Χεζμπολά, με φυλλάδια και άλλα υλικά που έλεγαν ότι για τον πόλεμο αυτόν ευθύνονται οι πράξεις της Χεζμπολά. Και πράγματι τις πρώτες μέρες του πολέμου οι Χριστιανοί Λιβανέζοι ήταν οργισμένοι με τη Χεζμπολά, θεωρώντας ότι τους ενέπλεξε σε έναν νέο πόλεμο που δεν τους αφορά. Το μέγεθος της επίθεσης όμως του Ισραηλινού στρατού, το γεγονός ότι χτύπησε πολιτικούς στόχους και όχι μόνο θέσεις τις Χεζμπολά, το γεγονός ότι ισοπέδωσε στην κυριολεξία το νότιο Λίβανο και σκότωσε χιλιάδες αμάχους, σύντομα συσπείρωσε την πλειοψηφία του λιβανικού λαού γύρω από τη Χεζμπολά. «Είμαστε όλοι Χεζμπολά» έλεγε το 87% των Λιβανέζων που έβλεπε πια τη Χεζμπολά, όχι σαν ένα ισλαμικό κόμμα, αλλά σαν μια οργάνωση αντίστασης σε ένα κατοχικό στρατό.
Οι επιπτώσεις του πολέμου στην Μ. Ανατολή και διεθνώς
Από αυτόν τον πόλεμο έχει πληγεί πολύ η εικόνα του Ισραήλ στην περιοχή της Μ. Ανατολής. Το Ισραήλ παύει πια να θεωρείται αήττητο και μαζί έχουν φανεί για ακόμα μια φορά και τα όρια του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην περιοχή – του βασικού σπόνσορα του Ισραήλ.
Ο Αμερικανικός ιμπεριαλισμός απέτυχε να επιβάλλει την κυριαρχία του στο Αφγανιστάν, που ανακαταλαμβάνεται από τους Ταλιμπάν, απέτυχε να επιβάλλει την κυριαρχία του στο Ιράκ και τα σχέδια για αποδυνάμωση της Χαμάς, φάνηκαν και αυτά ότι έχουν καταρρεύσει, όταν η Χαμάς εκλέχτηκε κυβέρνηση από τους Παλαιστίνιους. Σε αυτή τη σειρά αποτυχιών έρχεται να προστεθεί η καθαρή ήττα του Ισραήλ από τη Χεζμπολά.
Το γεγονός ότι φάνηκαν τα όρια του Ισραήλ και των ΗΠΑ στην περιοχή δεν μπορεί παρά να ενδυναμώνει το Ιράν, που αναδεικνύεται πια ακόμα πιο καθαρά ως ηγετική δύναμη στη Μ. Ανατολή. Η ήττα του Ισραήλ δίνει τη δυνατότητα στο Ιράν να είναι ακόμα πιο ανυποχώρητο στο θέμα των πυρηνικών.
Η νίκη της Χεζμπολά είναι όμως και ένα πλήγμα για τις φιλοαμερικανικές κυβερνήσεις αραβικών κρατών όπως η Σαουδική Αραβία, – που είχαν μάλιστα καταδικάσει τη Χεζμπολά στην αρχή του πολέμου. Οι κυβερνήσεις αυτές αντιμετωπίζουν έτσι κι’ αλλιώς ολοένα και μεγαλύτερα προβλήματα από τους λαούς τους λόγω των σχέσεων που διατηρούν με τις ΗΠΑ. Η νίκη της Χεζμπολά λοιπόν δυσχεραίνει την κατάστασή τους και αυτό αντανακλάται επίσης και από την άνοδο των ισλαμικών οργανώσεων και κομμάτων στην περιοχή. Η Ισλαμική Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο για παράδειγμα αύξησε σημαντικά τα ποσοστά της στις τελευταίες εκλογές.
Πέρα από τη Μ. Ανατολή, ο πόλεμος στο Λίβανο έχει επιδράσει στις συνειδήσεις των ανθρώπων παγκόσμια. Η ωμότητα του Ισραηλινού στρατού και η απροκάλυπτη στήριξη των ΗΠΑ και της Βρετανίας στο Ισραήλ κάνουν τις νέες γενιές να συνειδητοποιούν και τις παλιότερες να ξαναθυμούνται τι σημαίνει ιμπεριαλισμός. Επίσης ένα όλο και μεγαλύτερο κομμάτι του κόσμου βγάζει τα συμπεράσματά του για τον ΟΗΕ και κατανοεί ότι στην πραγματικότητα δεν είναι παρά ένα υποχείριο των ΗΠΑ και των άλλων ιμπεριαλιστών. Τα συμπεράσματα που βγάζει ο κόσμος από αυτόν τον πόλεμο και οι νέες αντι-ιμπεριαλιστικές και πιο ριζοσπαστικές συνειδήσεις που αναπτύσσονται δεν μπορούν παρά να αντανακλαστούν στα κινήματα και στους αγώνες των εργαζομένων παγκόσμια.