Στις 29/12, σε συνεδρίαση του ΕΔΣΝA [1] (του φορέα που έχει την ευθύνη για τη διαχείριση των απορριμμάτων και των αποβλήτων της Αττικής και στον οποίο προεδρεύει πλέον η Ρ. Δούρου) αποφασίστηκε η ακύρωση των διαγωνισμών για τα τέσσερα, περιβαλλοντικά καταστροφικά, «έργα» διαχείρισης απορριμμάτων που σχεδιάζονταν για την Αττική.
Το σχέδιο προέβλεπε την κατασκευή δύο μονάδων «διαχείρισης» στη Δυτική Αττική, μία στην Κερατέα και μια στο Γραμματικό, με προϋπολογισμό 140 εκ. ευρώ.
Επίσης, σύμφωνα με το σχεδιασμό της προηγούμενης Περιφερειακής Αρχής, στην Αττική θα δημιουργούνταν δυο νέοι ΧΥΤΑ (στην Κερατέα και στο Γραμματικό). Έτσι, δίπλα από κάθε ΧΥΤΑ θα λειτουργούσε μια από τις προαναφερόμενες μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων μία στην Κερατέα, μία στο Γραμματικό και δυο στη Φυλή). Πρόκειται για μονάδες οι οποίες στην τελική τους μορφή θα «αξιοποιούσαν ενεργειακά» τα σκουπίδια ή κοινώς θα τα καίγανε.
Ακυρώνεται ένα τεράστιο περιβαλλοντικό έγκλημα σε βάρος των κατοίκων της Αττικής
Η δημιουργία νέων ΧΥΤΑ αλλά κυρίως η δημιουργία 4 μονάδων καύσης των απορριμμάτων αποτελούσαν τεράστιες απειλές για το περιβάλλον και την υγεία όλων των κατοίκων της Αττικής.
Η καύση των απορριμμάτων (ακόμα και με τις πιο «σύγχρονες» τεχνολογίες) απελευθερώνει στον αέρα διοξίνες, φουράνια και άλλες επικίνδυνες χημικές ενώσεις που προκαλούν πολλές μορφές καρκίνου, ασθένειες του νευρικού συστήματος, του αναπνευστικού κ.α. Την ίδια στιγμή η καύση των απορριμμάτων παράγει μεγάλες ποσότητες τοξικής τέφρας της οποίας η ασφαλής διαχείριση είναι πρακτικά αδύνατη – και η οποία θα θαβόταν στους παρακείμενους ΧΥΤΑ δηλητηριάζοντας το έδαφος, τις καλλιέργειες και το νερό (διαβάστε περισσότερα για τους κινδύνους των ΧΥΤΑ και της καύσης των απορριμμάτων εδώ: https://xekinima.org/arthra/view/article/oxi-stoys-xytaoxi-stin-kaysi-asfalis-diaxeirisi-ton-a/).
Φυσικά η κατασκευή των μονάδων θα γινόταν μέσω ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα) κάτι που στη συγκεκριμένη περίπτωση σημαίνει τεράστια κέρδη για τους σκουπιδοεργολάβους.
Την ίδια στιγμή αυτού του είδους η διαχείριση των απορριμμάτων θα εκτόξευε τα δημοτικά τέλη στα ύψη. Σήμερα οι Δήμοι της Αττικής πληρώνουν κατά μέσο όρο 192€ για τη διαχείριση κάθε τόνου σκουπιδιών που παράγεται στα όρια του Δήμου τους (αποκομιδή, μεταφορά και ταφή στο ΧΥΤΑ της Φυλής ή στο εργοστάσιο «ανακύκλωσης» της ΕΕΑΑ – της εταιρίας που διαχειρίζεται τους μπλε κάδους). Αν εφαρμοζόταν ο σχεδιασμός της προηγούμενης περιφερειακής Αρχής που οδηγούσε βασικά τα σκουπίδια στην καύση το κόστος διαχείρισης των απορριμμάτων θα εκτοξευόταν στα 400€ ανά τόνο (μπορεί και περισσότερο) και αυτό θα σήμαινε με τη σειρά του τεράστιες αυξήσεις στα δημοτικά τέλη όλων των κατοίκων της Αττικής καθώς είναι μέσα από τα δημοτικά τέλη που χρηματοδοτείται η όποια διαχείριση των απορριμμάτων. (Δείτε περισσότερα για το κόστος της διαχείρισης των απορριμμάτων εδώ: http://prosynat.blogspot.gr)
Η ακύρωση των διαγωνισμών από τον ΕΔΣΝΑ μετά από πρόταση της νέας Περιφερειακής Αρχής, είναι μια απόφαση σταθμός για το περιβαλλοντικό κίνημα, τις τοπικές κοινωνίες, την αριστερά. Ακυρώνεται ένα τεράστιο περιβαλλοντικό έγκλημα σε βάρος των κατοίκων της Αττικής για πολλές γενιές ενώ παράλληλα, είναι μια καθαρή σύγκρουση με τα συμφέροντα των εργολάβων που εδώ και χρόνια προσπαθούν να αποκτήσουν τα… πολυπόθητα σκουπίδια της Αττικής, μέσω των οποίων θα φούσκωναν κι’ άλλο τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς στην Ελβετία και στα Μπαρμπέιντος.
Στην εισήγησή της στη συνεδρίαση του ΕΔΣΝΑ η περιφερειάρχης Αττικής Ρ. Δούρου, ανάμεσα στα άλλα, είπε ότι:
«H αντίθεσή μας στο σχέδιο των 4 Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) με ΣΔΙΤ, δεν είναι κάποιες επιφυλάξεις σε επί μέρους ζητήματα μιας διαγωνιστικής διαδικασίας. Γι αυτό και δεν δεχόμαστε καμία συζήτηση, όπως προτείνει η κυβέρνηση, περί αλλαγής των όρων, κλπ. Είμαστε σαφείς: απορρίπτουμε συνολικά και επί της αρχής το περιεχόμενο και τον τρόπο της υλοποίησης του σχεδίου για τις 4 Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων με ΣΔΙΤ.»
Η νέα Περιφερειακή Αρχή πρέπει τώρα να υιοθετήσει ένα συνολικό εναλλακτικό σχέδιο για τη διαχείριση των απορριμμάτων
Η συνολική απόρριψη της λογικής των φαραωνικών εγκαταστάσεων διαχείρισης, είναι ένα από τα πιο σημαντικά βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην κατεύθυνση της περιβαλλοντικά και κοινωνικά φιλικής διαχείρισης των απορριμμάτων. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι η νέα Περιφερειακή Αρχή να υιοθετήσει καθαρά και δημόσια ένα συνολικό εναλλακτικό σχέδιο για τη διαχείριση των απορριμμάτων και βέβαια να προχωρήσει στην υλοποίηση του. Ένα τέτοιο σχέδιο έχει προτείνει δημόσια τόσο το «Ξεκίνημα» και η «Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων» (prosynat.blogspot.gr) στην οποία συμμετέχουμε. Πρόκειται για ένα μοντέλο αποκεντρωμένης και μικρής κλίμακας διαχείρισης των σκουπιδιών που βασίζεται στη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση με ευθύνη των δήμων στα όρια των οποίων παράγονται τα σκουπίδια. Το μοντέλο αυτό, μπορεί να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας στους δήμους, να αυξήσει τα έσοδά τους από την πώληση των ανακυκλώσιμων και του κομπόστ, και βέβαια να μειώσει δραματικά τον όγκο των σκουπιδιών που μέχρι σήμερα κατέληγαν στη Φυλή, βάζοντας έτσι τις βάσεις για το οριστικό της κλείσιμο.
Πριν λίγο καιρό η Περιφερειακή Αρχή είχε αναφερθεί στην πρόθεσή της να προωθήσει τη λογική της αποκεντρωμένης, μικρής κλίμακας διαχείρισης των σκουπιδιών[2]. Αυτή τη γενική κατεύθυνση οφείλει πλέον να την περιγράψει με λεπτομέρεια, και να πάρει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση αρχικά σε συνεργασία με τους δήμους που είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν και να λειτουργήσουν ως παράδειγμα τοπικής διαχείρισης, για να μπουν οι βάσεις εφαρμογής του αποκεντρωμένου μοντέλου.
Παράλληλα, η Περιφέρεια πρέπει άμεσα να ξεκινήσει τη διαδικασία αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ (Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων) με βάση την παραπάνω λογική, αξιοποιώντας τα παραδείγματα των πρώτων δήμων που θα μπουν στη διαδικασία να την εφαρμόσουν.
Γιατί τελικά, μόνο όταν πειστεί η κοινωνία από την εμπειρία της για τα οφέλη της αποκεντρωμένης διαχείρισης και αναλάβει ενεργή συμμετοχή στην εφαρμογή της, θα κλείσει πραγματικά ο δρόμος για τους εργολάβους που απειλούν να καταστρέψουν ό,τι έχει απομείνει από τον αέρα που αναπνέουμε.
