Πόσες φορές έχουμε σκεφτεί ότι το νερό της βρύσης ενδέχεται να κρύβει κινδύνους για την υγεία; Πόσες φορές αναρωτηθήκαμε, αν οι σωληνώσεις του δικτύου ύδρευσης της περιοχής μας είναι ασφαλείς; Αν τα ίδια τα υδατικά αποθέματα που καταλήγουν στη βρύση μας έχουν υποστεί κάποιας μορφής ρύπανση; Αν παρά το κόστος θα έπρεπε να πίνουμε και να μαγειρεύουμε με εμφιαλωμένο νερό;
Υπάρχουν πράγματι περιοχές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο πλανήτη, όπου το νερό της βρύσης είναι επικίνδυνο σε βαθμό που το καθιστά απαγορευτικό για κατανάλωση. Και σε αυτές τις περιοχές οι κάτοικοι αναγκάζονται να καταφύγουν στη «λύση» του εμφιαλωμένου. Όπως φαίνεται όμως, το εμφιαλωμένο νερό, δεν είναι τόσο ασφαλές όσο νομίζουμε.
Επικίνδυνα μπουκαλάκια
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Πανελληνίου Κέντρου Οικολογικών Ερευνών (ΠΑΚΟΕ) τουλάχιστον ένα στα δέκα εμφιαλωμένα νερά στην Ελλάδα, περιέχει επικίνδυνους για την υγεία μικροοργανισμούς. Ανάμεσα στα άλλα, εντοπίστηκαν ψευδομονάδες, κολοβακτηρίδια και άλλοι μικροοργανισμοί, που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού και του πεπτικού συστήματος, κ.α. Οι παραπάνω κίνδυνοι, έχουν συνήθως να κάνουν με τη διαδικασία αποθήκευσής του εμφιαλωμένου νερού.
Το βασικό πρόβλημα αφορά τη θερμοκρασία στην οποία αποθηκεύεται το νερό. Για να διατηρείται η ποιότητα σε επιθυμητά επίπεδα το εμφιαλωμένο νερό θα πρέπει να αποθηκεύεται σε σκοτεινό μέρος, σε θερμοκρασίας κάτω από 18 βαθμούς κελσίου. Όλοι καταλαβαίνουμε ότι στην Ελλάδα κάτι τέτοιο δε συμβαίνει, με πολλές αποθήκες των εταιρειών που διακινούν τα νερά (κάβες, κτλ) να είναι ημιυπαίθριες, με τα φορτηγά που τα μεταφέρουν να είναι ανοιχτού τύπου, κτλ. Για να μη μιλήσουμε για την αποθήκευση τους σε μαγαζιά, όπου σπανίως τηρούνται αυτοί οι κανόνες. Στην περίπτωση μη τήρησης αυτών των συνθηκών αναπτύσσονται παθογόνοι μικροοργανισμοί, αλλοιώνεται η πλαστική συσκευασία με τρόπο που δεν είναι ορατό στο μάτι, και μεταφέρονται τοξίνες στο νερό.
Και μικροπλαστικά
Την ίδια ώρα στις ΗΠΑ, περίπου στο 90% των δειγμάτων εντοπίστηκαν μικροπλαστικά σε εμφιαλωμένα νερά. Δεν είναι βέβαια καθαρό αν τα μικροπλαστικά προέρχονται από τα ίδια τα μπουκαλάκια, ή αν προϋπάρχουν στο νερό που εμφιαλώνεται, δεδομένης της εκτεταμένης πλέον μόλυνσης των νερών με μικροπλαστικά. Και όχι μόνο των νερών βέβαια. Τα μικροπλαστικά βρίσκονται πλέον στο καθημερινό μας μενού. Από όλα τα είδη ψαριών που καταναλώνουμε, μέχρι και τρόφιμα όπως το μέλι, η ζάχαρη, ακόμη και η μπίρα (!!) περιέχουν σε κάποιες περιπτώσεις μικροπλαστικά.
Τα μπουκαλάκια λοιπόν, μπορεί να μην ευθύνονται για την ύπαρξη μικροπλαστικών στο νερό που περιέχουν. Ευθύνονται όμως σαφώς για την πλαστική ρύπανση που θα καταλήξει στο περιβάλλον, αφού μετά από μία χρήση, ή μερικά ξαναγεμίσματα, θα καταλήξουν είτε σε κάποια χωματερή, είτε σε κάποια παραλία, δάσος, ή οποιοδήποτε άλλο σημείο. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα βρουν το δρόμο τους πίσω στο ποτήρι ή το πιάτο μας.
Τεράστια συμφέροντα
Το θέμα αυτό αφορά δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Η αγορά του εμφιαλωμένου νερού είναι πολύ γρήγορα αναπτυσσόμενη, καθώς αυξάνεται με ρυθμούς μέχρι και 10% το χρόνο.
Το 2017 εμφιαλώθηκαν 437 δις λίτρα νερού (!!!), ενώ εκτιμάται ότι η ζήτηση μπορεί να φτάσει τα 528 δις λίτρα το 2024! Η αξία της αγοράς ανήλθε στα 238,5 δις δολάρια. Δεν είναι τυχαίο, ότι μεγάλες πολυεθνικές έχουν βάλει στο στόχαστρο τους μεγαλύτερους υδροφορείς του πλανήτη, προκειμένου να τους εκμεταλλευτούν.
Κάποιοι λοιπόν βγάζουν τεράστια κέρδη παίζοντας με την υγεία μας. Και σε σχέση με την ποιότητα του νερού, αλλά και σε σχέση με το γεγονός ότι προωθείται η κατανάλωση των εμφιαλωμένων, με συνέπεια τη ρύπανση του περιβάλλοντος με τα πλαστικά μπουκάλια. Με βάση την εφημερίδα Guardian, σήμερα πωλούνται 1 εκατομμύριο πλαστικά μπουκάλια το λεπτό!!! Ασύλληπτα νούμερα που έχουν τεράστιες επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Το νερό είναι δημόσιο αγαθό
Και μιλάμε για ένα αγαθό που κανονικά δεν θα έπρεπε να πωλείται και να αγοράζεται. Αντί για αυτό βλέπουμε μια ατελείωτη κερδοσκοπία. Το νερό της βρύσης κοστίζει 0,60€ τα 1.000 λίτρα, ενώ το εμφιαλωμένο 1€ το λίτρο! Είναι δηλαδή 1.700 φορές ακριβότερο!
Η πιο άμεση λύση σε σχέση με την ποιότητα αλλά και το κόστος του εμφιαλωμένου νερού θα ήταν ένα πρόγραμμα για να τοποθετηθούν δημόσιες κρήνες (βρύσες) σε όλες τις πόλεις. Με αυτό τον τρόπο, και με τη χρήση μπουκαλιών που δεν είναι πλαστικά μιας χρήσης, θα μπορούσε να υπάρχει καθαρό και δωρεάν νερό για κάθε πολίτη.
Φυσικά, κάτι τέτοιο θα πρέπει να συνδυαστεί και με ελέγχους και επενδύσεις στο δίκτυο ύδρευσης, ώστε το νερό να είναι καλής ποιότητας. Από άποψη κόστους, μια τέτοια επένδυση είναι κοινωνικά πολύ πιο συμφέρουσα αν συγκριθεί με τα τεράστια ποσά της καθημερινής αναγκαστικής κατανάλωσης εμφιαλωμένου νερού.
Θέλουμε το νερό να αντιμετωπίζεται σαν φυσικό και δημόσιο αγαθό, που ανήκει σε όλους, θέλουμε οι υδατικοί πόροι να προστατεύονται αυστηρά, τα δίκτυα ύδρευσης να είναι δημόσια και ασφαλή και να περιλαμβάνουν όχι μόνο τα νοικοκυριά, αλλά και δημόσιες βρύσες. Θέλουμε το πλαστικό να αντικατασταθεί από ασφαλή για το περιβάλλον και την υγεία υλικά. Όλα αυτά γιατί απλά δεν θέλουμε να δηλητηριαζόμαστε καθημερινά. Όλα αυτά γιατί θεωρούμε ότι η δημόσια υγεία είναι πιο σημαντική από τα κέρδη των εταιρειών.
