Ετζεχάν Μπάλτα
Στις 15 Ιουνίου 2025, κινήματα και οργανώσεις σε περισσότερες από τριάντα χώρες του κόσμου πραγματοποίησαν ταυτόχρονες κινητοποιήσεις αλληλεγγύης στην Γάζα, ενώ παράλληλα βρισκόταν σε εξέλιξη η «Παγκόσμια Πορεία προς την Γάζα». Συντονισμένη από μια διεθνή συνεργασία περισσότερων από 300 οργανώσεων -συμπεριλαμβανομένων συνδικάτων, πολιτιστικών δικτύων, φεμινιστικών συλλογικοτήτων, πολιτικών κομμάτων και φοιτητικών ομάδων- η πρωτοβουλία διεκδικεί τον άμεσο τερματισμό της πολιορκίας, τη μόνιμη επαναλειτουργία του περάσματος της Ράφα και τη δημιουργία ενός ανθρωπιστικού διαδρόμου για τους κατοίκους της Γάζας.
Και ενώ η πορεία προς το πέρασμα της Ράφα χιλιάδων ακτιβιστών από όλο τον κόσμο παρεμποδίστηκε από τις αιγυπτιακές αρχές, η κλίμακα και το εύρος της διοργάνωσης ανέδειξε μια όλο και αυξανόμενη διάθεση αντίστασης που ξεπερνά τα εθνικά σύνορα, αφού συνολικά 52 χώρες έστειλαν αντιπροσωπείες.
Αποκλεισμός στα σύνορα
Η δράση ξεκίνησε με την αυτοκινητοπομπή από τις χώρες του Μαγκρέμπ που ταξίδεψε από την Τυνησία μέσω Λιβύης προς την Παλαιστίνη, με χιλιάδες συμμετέχοντες. Τρεις ημέρες πριν από την προγραμματισμένη άφιξη των ακτιβιστών/τριών στη Ράφα, οι αιγυπτιακές αρχές άρχισαν να εφαρμόζουν σκληρούς περιορισμούς. Μέλη διεθνών αποστολών που έφταναν στο Κάιρο κρατούνταν στο αεροδρόμιο, ανακρίνονταν χωρίς νομική εκπροσώπηση και σε ορισμένες περιπτώσεις απελαύνονταν μέσα σε λίγες ώρες. Σε συμμετέχοντες από την Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική και την Αμερική δεν επιτράπηκε η είσοδος στη χώρα, παρά το γεγονός ότι είχαν τα απαραίτητα έγγραφα.
Στις 14 Ιουνίου, λεωφορεία αυτοκινητοπομπής που είχαν αναχωρήσει από το Κάιρο με προορισμό τη Ράφα μπλοκαρίστηκαν κοντά στην Ισμαηλία. Οι αιγυπτιακές δυνάμεις ασφαλείας σταμάτησαν τα οχήματα περίπου 30 χιλιόμετρα από τη διώρυγα του Σουέζ. Οι αλλοδαποί υπήκοοι απομακρύνθηκαν από τα λεωφορεία, απομονώθηκαν και σε πολλές περιπτώσεις δεν είχαν πρόσβαση σε νερό ή μέσα επικοινωνίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα σήματα κινητής τηλεφωνίας είχαν μπλοκαριστεί στην περιοχή. Δεν δόθηκε καμία επίσημη εξήγηση για όλα αυτά πέρα από γενικές δηλώσεις περί «εθνικής ασφάλειας».
Οι συμμετέχοντες παρέμειναν στη ζέστη της ερήμου για αρκετές ώρες. Ορισμένοι έκαναν καθιστικές διαμαρτυρίες κοντά στις σταματημένες αυτοκινητοπομπές, ανοίγοντας πανό και φωνάζοντας συνθήματα, ενώ άλλοι προσπάθησαν να διαπραγματευτούν με το προσωπικό ασφαλείας. Οι Αιγύπτιοι υπήκοοι που προσπάθησαν να βοηθήσουν τους ξένους συμμετέχοντες πέρασαν επίσης από ανάκριση.
Μαρτυρίες των συμμετεχόντων
Μεταξύ αυτών που βρίσκονταν στα σύνορα ήταν και η Λειλά, μια 27χρονη ακτιβίστρια από τη Γαλλία που ανήκει σε μια φεμινιστική συλλογικότητα. Περιέγραψε την εμπειρία της ως εξής:
«Μας σταμάτησαν πριν από την ανατολή του ηλίου. Μας πήραν τα διαβατήριά μας. Κάποιους τους χώρισαν με βάση την εθνικότητα. Μας άφησαν χωρίς νερό στον ήλιο για ώρες. Ένας αξιωματικός είπε: “Αν ήρθατε για την ειρήνη, δεν ανήκετε εδώ”. Αποφασίσαμε να μείνουμε».
Ένας άλλος συμμετέχων, ο 61χρονος Αχμέντ, γιατρός από το Σουδάν, μοιράστηκε τη δική του οπτική:
«Ήρθα για να βοηθήσω στη θεραπεία παιδιών που τραυματίστηκαν στον πόλεμο. Αντί γι’ αυτό, μας εμπόδισαν να τα προσεγγίσουμε. Πιστεύω όμως ότι το να στέκομαι εδώ, έστω και σιωπηλά, είναι επίσης μια μορφή διαμαρτυρίας».
Αυτές οι μαρτυρίες είναι χαρακτηριστικές των πολλών ακόμη που συλλέχθηκαν από ακτιβιστές/τριες και δείχνουν καθαρά τις προσπάθειες της αιγυπτιακής κυβέρνησης να παρεμποδίσει το νόμιμο δικαίωμα στην ειρηνική συνάθροιση. Αποτελούν επίσης μια ακόμη απόδειξη ότι τα αραβικά καθεστώτα στην περιοχή, αν και μιλάνε δημόσια για «αλληλεγγύη προς τους Παλαιστίνιους», στην πράξη κάνουν ό,τι μπορούν για να μην ενοχλήσουν το κράτος του Ισραήλ.
Παράλληλες δράσεις σε όλο τον κόσμο
Καθώς η πορεία παρεμποδίζονταν στη χερσόνησο του Σινά από τις αιγυπτιακές δυνάμεις καταστολής, πραγματοποιούνταν μαζικές διαμαρτυρίες και δράσεις αλληλεγγύης σε πόλεις της Ευρώπης, της Ασίας, της Αφρικής και της Αμερικής. Στη Χάγη οργανώθηκε η μεγαλύτερη διαδήλωση, με περίπου 150.000 συμμετέχοντες να σχηματίζουν μια κόκκινη ανθρώπινη αλυσίδα από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο μέχρι το ολλανδικό κοινοβούλιο. Οι διαδηλωτές υπενθύμισαν στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου του 2024 (την έκδοση εντάλματος σύλληψης για τον Νετανιάχου) και απαίτησαν την εφαρμογή της.
Στις Βρυξέλλες, οι διαδηλωτές/τριες πραγματοποίησαν πορεία κατά μήκους της Rue de la Loi, εμποδίζοντας την κυκλοφορία κοντά στο Ευρωκοινοβούλιο και άλλα κτίρια της ΕΕ. Πάνω από 100.000 άνθρωποι συμμετείχαν στη διαδήλωση. Στην Τζακάρτα, μια μεγάλη πορεία κινήθηκε από την πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών προς την πρεσβεία του Ισραήλ. Συμβολικές κινητοποιήσεις πραγματοποιήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, το Σάο Πάολο και το Κέιπ Τάουν. Στην Ελλάδα, διαδηλώσεις οργανώθηκαν σε 37 πόλεις, ενώ η διαδήλωση στην Αθήνα έφτασε τα 10.000 άτομα.
Σημασία
Οι κινητοποιήσεις γύρω από την «Πορεία προς την Γάζα» σηματοδοτούν μια νέα φάση στο παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης, συνδυάζοντας παραδοσιακές μορφές διαμαρτυρίας με την προσπάθεια προσέγγισης των αποκλεισμένων περιοχών.
Μια σημαντική προσπάθεια αυτής της φάσης ήταν το «Μαντλήν», ένα μικρό πλοίο με σημαία Ηνωμένου Βασιλείου που πήρε το όνομά του από την πρώτη γυναίκα ψαρά της Γάζας. Το «Μαντλήν» αναχώρησε από την Κατάνια την 1η Ιουνίου, μεταφέροντας βασικές προμήθειες – βρεφικό γάλα, ρύζι, αλεύρι, πάνες, ιατρικά κιτ, πατερίτσες κ.λπ. Το «Μαντλήν» δέχτηκε εισβολή σε διεθνή ύδατα από τις ισραηλινές δυνάμεις στις 9 Ιουνίου και το πλήρωμά του συνελήφθη και απελάθηκε. Το ταξίδι του «Μαντλήν» και η προσπάθεια προσέγγισης των συνόρων της Γάζας, μαζί με τις μαζικές διαμαρτυρίες σε διάφορα μέρη του κόσμου, αποτελούν μια κλιμάκωση του κινήματος αλληλεγγύης που επιχειρεί να αμφισβητήσει στην πράξη τη νομιμότητα του αποκλεισμού.
Κομμάτια του αντιπολεμικού κινήματος αναζητούν τρόπους να βάλουν πρακτικά εμπόδια στη συνέχιση της γενοκτονίας. Τον Φεβρουάριο, 1.000 ακτιβιστές πραγματοποίησαν καθιστική διαμαρτυρία έξω από τα κεντρικά γραφεία της Maersk στην Κοπεγχάγη, απαιτώντας να σταματήσει η εταιρεία μεταφορών να παραδίδει στρατιωτικό εξοπλισμό στο Ισραήλ. Στη Σουηδία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία και την Ελλάδα, οι λιμενεργάτες αρνήθηκαν να φορτώσουν πολεμικό υλικό κατά τη διαδρομή του προς το Ισραήλ.
Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι υπάρχει ένα διαρκές -σχετικά μικρό από άποψη αριθμών αλλά εξαιρετικά γενναίο και σημαντικό- κίνημα μέσα στο ίδιο το Ισραήλ ενάντια στη γενοκτονία (δείτε εδώ).
Νέες κινητοποιήσεις
Έχει ήδη ανακοινωθεί ότι στις 21 Ιούνη διοργανώνεται μια δεύτερη διεθνής κινητοποίηση, με τίτλο «Παγκόσμια Κόκκινη Γραμμή ΙΙ». Προετοιμάζεται μια νέα θαλάσσια αποστολή από δίκτυα στην Ελλάδα, την Τυνησία και τη Νότια Αφρική, που σχεδιάζεται να πλεύσει προς την Γάζα στα τέλη Ιουλίου.
Οι ακτιβιστές/τριες που παραμένουν κοντά στο πέρασμα της Ράφα έχουν κηρύξει ειρηνική καθιστική διαμαρτυρία που θα διαρκέσει μέχρι τις 19 Ιουνίου. Νομικές ομάδες αμφισβητούν τη νομιμότητα των απελάσεων που πραγματοποιήθηκαν, και αρκετές οργανώσεις έχουν προσφύγει στον Ειδικό Εισηγητή του ΟΗΕ για το δικαίωμα στην ελευθερία της ειρηνικής συνάθροισης.
Η «Παγκόσμια Πορεία προς την Γάζα» κρατάει στην επικαιρότητα την ανθρωπιστική κρίση που εξελίσσεται στην περιοχή και προσπαθεί να ασκήσει όσο γίνεται μεγαλύτερη πίεση προς τις κυβερνήσεις να διακόψουν τους δεσμούς τους με την ισραηλινή πολεμική μηχανή. Ενώ τα αιγυπτιακά σύνορα παρέμειναν κλειστά, η συνάντηση χιλιάδων ανθρώπων στους δρόμους και τις ερήμους κοντά στα σύνορα της Γάζας αποτέλεσε ένα βήμα μπροστά στον διεθνή συντονισμό.
Το παγκόσμιο κίνημα ενάντια στη γενοκτονία στην Γάζα πρέπει να διερευνήσει κι άλλους τρόπους να οργανωθεί και να συντονιστεί, ώστε να μεγιστοποιήσει την πίεση. Σε αυτό το πλαίσιο, οι απεργίες και τα μποϊκοτάζ είναι εξαιρετικά σημαντικά προκειμένου να χτυπηθεί η δυνατότητα του ισραηλινού κράτους να εξοπλίζεται. Σημαντικές είναι επίσης οι συνεχιζόμενες προσπάθειες να σταματήσει η χρηματοδότηση σε κοινά εταιρικά και ακαδημαϊκά πρότζεκτ με ισραηλινές επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα, οι μαζικές διαμαρτυρίες παραμένουν κεντρικής σημασίας στην άσκηση της μεγαλύτερης δυνατής πίεσης στις κυβερνήσεις, με στόχο να απομονώσουν το καθεστώς Νετανιάχου φοβούμενες το πολιτικό κόστος. Συνολικά, η μάχη για να μπει ένα τέλος στη γενοκτονία στην Γάζα, πρέπει να παραμείνει βασική προτεραιότητα για τις μαζικές οργανώσεις της εργατικής τάξης.
Μπορείτε να παρακολουθείτε την Πορεία προς την Γάζα μέσω της ιστοσελίδας της.
