Ο χαρακτήρας που έχει πάρει η κρίση στην Ουκρανία οφείλεται, συνοπτικά, σε τρεις βασικούς παράγοντες.
Ξεκινάει, καταρχήν από την βαθιά κρίση του ουκρανικού καπιταλισμού, ο οποίος βρίσκεται σε κρίση, μαστίζεται από διαφθορά και κυριαρχείται από μια μαφιόζικη άρχουσα τάξη, την ίδια στιγμή που προσφέρει στις εργατικές μάζες ένα μέσο μισθό 250 € τον μήνα – δηλαδή μαζική φτώχεια, εξαθλίωση και απελπισία!
Έχει στη συνέχεια να κάνει με τον ανταγωνισμό των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στην περιοχή. Η προσπάθεια των ΗΠΑ και της ΕΕ (βασικά της Γερμανίας) να θέσουν στη δική τους σφαίρα επιρροής την Ουκρανία σκοντάφτει στην ισχύ του ρωσικού ιμπεριαλισμού. Ο τελευταίος, παρότι δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ και την ΕΕ σε διεθνές επίπεδο, είναι σε θέση να ελέγχει την ευρύτερη περιοχή του.
Ο τρίτος παράγοντας είναι η «απουσία» της Αριστεράς – όχι με την έννοια της φυσικής απουσίας, αλλά με την έννοια της ανυπαρξίας μιας αριστερής πρότασης για τις εργατικές και λαϊκές μάζες της Ουκρανίας, είτε αυτοί είναι Ουκρανοί, είτε Ρωσόφωνοι, είτε οποιαδήποτε άλλη εθνότητα ή μειονότητα. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ουκρανίας, με σημαντικά ποσοστά και παρουσία στο κοινοβούλιο, 13% και 32 έδρες αντίστοιχα, δεν έδωσε ποτέ μια ανεξάρτητη-εργατική-ταξική πολιτική προοπτική στις εργατικές και λαϊκές μάζες, αλλά έπαιρνε τη μεριά της φιλο-ρωσικής άρχουσας τάξης της Ουκρανίας (που εκπροσωπούσε ο ανατραπείς Γιανούκοβιτς) ενάντια στο φιλο–Δυτικό τμήμα της άρχουσας τάξης.
Ναι στην αυτοδιάθεση της Κριμαίας
Με αυτά τα δεδομένα είναι εντελώς φυσιολογικό οι ρωσικοί πληθυσμοί που ζουν στην Ουκρανία να στρέφονται στην Ρωσία και να πανηγυρίζουν για την απόφαση της Κριμαίας να αποσχισθεί από την Ουκρανία.
Η Αριστερά διεθνώς έχει ευθύνη να υποστηρίξει την αυτοδιάθεση των κατοίκων της Κριμαίας. Του δικαιώματός τους δηλαδή να αποφασίσουν να αποχωρήσουν από την Ουκρανία και να αποτελέσουν ανεξάρτητο κράτος ή ακόμα και να ενσωματωθούν στη Ρωσία.
Αυτό είναι το «Δικαίωμα στην Αυτοδιάθεση» απέναντι στο οποίο η Αριστερά οφείλει να έχει μια συνεπή στάση – πράγμα το οποίο δεν ισχύει ιστορικά ούτε στην Ελλάδα ούτε διεθνώς. Χαρακτηριστικά, ενώ στο θέμα της αυτοδιάθεσης της Κριμαίας μεγάλα τμήματα της ελληνικής αριστεράς τοποθετούνται θετικά, όταν προέκυψε παρόμοιο ζήτημα στη δεκαετία του ’90 σε σχέση με το Κοσσυφοπέδιο, η αριστερά σύσσωμη σχεδόν ήταν ενάντια!
Όχι στον Πούτιν και τον Γιανούκοβιτς
Η υποστήριξη του Δικαιώματος στην Αυτοδιάθεση δεν συνεπάγεται υποστήριξη στον ρωσικό ιμπεριαλισμό, ούτε υποστήριξη στην κυβέρνηση του Πούτιν, ούτε υποστήριξη στην ανατραπείσα φιλο-ρωσική κυβέρνηση του Γιανούκοβιτς.
Ακριβώς το αντίθετο!
Όσο ένθερμα η Αριστερά (διεθνώς) οφείλει να υπερασπίζεται το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και τελικά την απόφαση (με συντριπτικά ποσοστά – πάνω από 95% και με τεράστια συμμετοχή στο δημοψήφισμα, γύρω στο 80%) των κατοίκων της Κριμαίας, άλλο τόσο πρέπει να εξηγεί ότι το ρώσικο καθεστώς είναι σκληρό και απάνθρωπο απέναντι στους εργαζόμενους. Και ότι η επόμενη μέρα της ανεξάρτητης Κριμαίας πρέπει να σημαδεύεται από το ξεκίνημα της πάλης για μια εναλλακτική κοινωνία στον γκαγκστερικό καπιταλισμό που κυριαρχεί σε όλα τα εδάφη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Αυτό σημαίνει πάλη για μια πραγματικά σοσιαλιστική κοινωνία στηριγμένη στην εργατική δημοκρατία και όχι βέβαια τις απάνθρωπες μονο-κομματικές διεφθαρμένες γραφειοκρατίες που χαρακτήριζαν τον Σταλινισμό.
Η διαμάχη έχει μέλλον
Η σύγκρουση στην Ουκρανία δεν τελειώνει με την απόσχιση της Κριμαίας.
Η αναταραχή θα συνεχιστεί αναπόφευκτα στα τμήματα της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας, όπου υπάρχουν μεγάλες συγκεντρώσεις ρωσικών πληθυσμών. Το χτίσιμο ενός «τείχους», όχι φυσικού αλλά με την έννοια της τεράστιας καχυποψίας ανάμεσα στις εθνότητες, έτσι ώστε γεωγραφικά να υπάρχουν δύο Ουκρανίες μέσα σε μία, είναι αναπόφευκτο. Το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης της Ρωσίας είναι υπαρκτό.
Η Αριστερά οφείλει να κάνει προτάσεις για να μην φτάσουν τα πράματα ποτέ μέχρι αυτό το σημείο. Και η μοναδική πρόταση, για να αποφευχθεί η ντε φάκτο διαίρεση της Ουκρανίας, ή και μια στρατιωτική εμπλοκή, είναι η υποστήριξη (από τη μεριά της Αριστεράς) μιας εξαιρετικά διευρυμένης αυτονομίας στις περιοχές όπου υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση ρωσικών πληθυσμών.
Αυτό σημαίνει ότι οι περιοχές αυτές πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν οι ίδιες για τη γλώσσα τους, την παιδεία τους, τον πολιτισμό και την κουλτούρα τους, ακόμα και τις τοπικές αστυνομικές δυνάμεις, στη βάση αναλογίας πληθυσμών. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να δημιουργηθεί η αίσθηση της ασφάλειας στα δύο μέρη, να μην νοιώθουν κάποια διαρκή αμοιβαία απειλή, έτσι ώστε σιγά-σιγά να χτιστεί η εμπιστοσύνη, και οι δύο λαοί να μπορούν να ζήσουν αρμονικά.
Είναι δυνατόν να γίνει κάτι τέτοιο κάτω από συνθήκες καπιταλισμού; Ιδιαίτερα του ουκρανικού καπιταλισμού στον οποίο αυτή τη στιγμή έχουμε ένα ημι-δικτατορικό καθεστώς το οποίο προέκυψε μέσα από μια πραξικοπηματική κίνηση στην οποία υπήρχε ηγεμονική παρουσία της ακροδεξιάς και των Ναζιστών; Ούτε κατά διάνοια!
Όσο όμως και αν η προοπτική που περιγράφουμε φαίνεται μακρινή, δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Η Αριστερά δεν μπορεί να υποστηρίξει τα αντιμαχόμενα τμήματα της άρχουσας τάξης, τους αντιμαχόμενους εθνικιστές, γιατί με αυτό τον τρόπο δεν υπάρχει καμία ελπίδα για καμία λύση στο πρόβλημα.
Η Αριστερά οφείλει να θέσει τις αρχές της και το όραμα της. Στη βάση αυτού του οράματος και μέσα από την ενασχόληση με τα καθημερινά μικρά και μεγάλα προβλήματα, να μπει μπροστά στους αγώνες, να δημιουργήσει συνειδήσεις, να ανατρέψει τα ταξικά ισοζύγια που επικρατούν και να θέσει τις βάσεις για την εναλλακτική κοινωνία που προτείνει.
Οι Δυτικοί ιμπεριαλιστές κάψανε τα δάκτυλά τους
Μιλώντας για τη Δύση και ιδιαίτερα την ΕΕ αξίζει να υπενθυμίζουμε συνέχεια, ειδικά στο κομμάτι εκείνο της Αριστεράς που είχε τόσο μεγάλες αυταπάτες για την ΕΕ, ότι οι ακροδεξιοί και οι φασίστες στην Ουκρανία πήραν το πάνω χέρι λόγω της αμέριστης οικονομικής και πολιτικής υποστήριξης των «δημοκρατών» της ΕΕ.
Χρειάζεται επίσης να τονίζουμε και μια άλλη πτυχή της απερίγραπτης υποκρισίας των «δημοκρατών» τύπου Μέρκελ, Ολάντ, Ομπάμα, κοκ. Στη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών έκαναν άπειρες στρατιωτικές επεμβάσεις, εισβολές, καταλήψεις χωρών ή εδαφών, διαιρώντας ή διχοτομώντας χώρες, στο όνομα της δημοκρατίας και συχνά της αυτοδιάθεσης των λαών (χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρώην Γιουγκοσλαβία). Στην Κριμαία όμως αρνούνται το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης παρά την εκφρασμένη θέληση της συντριπτικής πλειοψηφίας του πληθυσμού και την απόλυτη ομοφωνία του τοπικού κοινοβουλίου της Κριμαίας (85 στους 85 υπέρ)!! Υποκρισία χωρίς όρια!
Όμως οι εξελίξεις στην Ουκρανία δεν είναι ενδεικτικές μιας, καλά σχεδιασμένης, επιθετικής ενδυνάμωσης του Δυτικού ιμπεριαλισμού. Ο τρόπος που εξελίχθηκαν τα πράγματα αντανακλά στην πραγματικότητα την εποχή της υποχώρησης την οποία διανύει ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός. Η Δύση χειρίστηκε τις εξελίξεις στην Ουκρανία με πρωτοφανή ερασιτεχνισμό! Στηρίχτηκε σε ακραία, ακροδεξιά, στοιχεία για να επιβάλει την ανατροπή του Γιανούκοβιτς, σπρώχνοντας έτσι μαζικά τους ρωσικούς πληθυσμούς στην αγκαλιά της Ρωσίας. Το αποτέλεσμα είναι έτσι η «διχοτόμηση» της Ουκρανίας όπως την περιγράφουμε πιο πάνω.
Η «αδυναμία» της Δύσης φανερώνεται επίσης από το γεγονός ότι βρέθηκε προ εκπλήξεως με την δυναμική ρωσική αντίδραση. Και αφού απείλησε σε υψηλούς τόνους για συνέπειες και κυρώσεις, επέβαλε κυρώσεις σε… συγκεκριμένα άτομα, ρωσικής και ουκρανικής καταγωγής. Είναι σίγουρο ότι ο Πούτιν διασκέδασε πολύ με τις κυρώσεις που του επέβαλαν…
Ανεξάρτητα βέβαια από αυτό, η Δύση θα συνεχίσει να στηρίζει τα λυσσασμένα σκυλιά που η ίδια ανέβασε στην κυβέρνηση της Ουκρανίας.
Και πάνω σ’ αυτό η Αριστερά έχει την ευθύνη να παρέμβει: με μαζική καταγγελία, εκστρατείες και κινητοποιήσεις που να αποκαλύπτουν το πραγματικό χαρακτήρα των «δημοκρατών» της Ευρώπης και της Αμερικής και να απομονώνουν την φιλο-ναζιστική κυβέρνηση της Ουκρανίας με στόχο την ανατροπή της.
